4

Chết có tốt hơn không?

¹Ta lại thấy những người bị ngược đãi trên đất nầy.
Ta thấy nước mắt của họ mà không ai an ủi.
Kẻ hung bạo có quyền thế,
nhưng không ai an ủi những người bị họ làm hại.
²Cho nên ta thấy người chết sướng hơn người sống.
³Còn những kẻ chưa sinh ra lại còn sướng hơn;
vì họ chưa thấy những chuyện gian ác trên đất nầy.

Vất vả mà làm gì?

⁴Ta thấy có người vất vả làm việc để thành công: Họ đố kỵ nhau. Điều nầy thật cũng vô ích như đuổi theo mây khói.
⁵Có người cho rằng khoanh tay không làm gì cả là dại,
vì sẽ chết đói.
⁶Chẳng thà có ít của mà thảnh thơi
còn hơn có nhiều của mà khốn khổ,
rồi rốt cuộc giống như đuổi theo mây khói.
⁷Ta lại cũng thấy chuyện vô ích nầy trên đất:
⁸Ta thấy một người không gia đình, không con cái, không anh em.
Anh ta làm việc vất vả
nhưng không bao giờ mãn nguyện.
Anh ta không bao giờ tự hỏi,
“Mình làm việc vất vả như thế nầy cho ai?
Sao không dành thì giờ hưởng thụ?”
Chuyện đó thật đáng buồn và vô nghĩa.

Bạn bè và gia đình tăng thêm sức mạnh

⁹Hai người tốt hơn một,
vì cả hai chung sức thì làm được nhiều việc hơn⚓.
¹⁰Nếu một người ngã, thì người kia đỡ lên.
Nhưng nếu chỉ có một mình mà ngã, thì không có ai đỡ mình lên.
¹¹Nếu hai người nằm chung thì ấm,
còn một người làm sao ấm được?
¹²Một người có thể bị kẻ thù đánh thắng,
nhưng hai người chung sức có thể tự vệ được.
Một dây thừng bện bằng ba sợi rất khó đứt.

Danh vọng, quyền lực đều vô ích

¹³Chú bé nghèo mà khôn còn hơn ông vua già mà dại vì không nghe ý kiến hay. ¹⁴Chú bé lên làm vua. Nó được sinh ra trong cảnh nghèo trong vương quốc của vị vua già ấy, thậm chí đã từng ngồi tù trước khi lên làm vua. ¹⁵Ta nhìn xem những người sống trên đất theo nó để tôn nó làm vua. ¹⁶Nhiều người theo nó lúc đầu nhưng về sau không thích nó nữa. Cho nên danh vọng quyền hành đều vô ích giống như chạy theo mây khói.

4

Những Vấn Đề Trong Đời Sống

¹Tôi ngẫm nghĩ những bức hiếp xảy ra trên đời.
Xem kìa! Người bị bức hiếp, nước mắt đầm đìa!
Nhưng không được ai an ủi.
Kẻ bức hiếp cậy quyền hành bức hiếp họ!
Nhưng không ai bênh vực⚓ họ.
²Vậy tôi mừng cho người chết,
Vì những người đã chết rồi,
Có phước hơn những người hiện vẫn còn sống
Trong cảnh áp bức.
³Nhưng người có phước hơn cả hai hạng người kia
Là người chưa sanh ra,
Chưa từng chứng kiến những việc gian ác
Xảy ra trên đời.

Thái Độ Đối Với Việc Làm

⁴Tôi nhận thấy mọi việc con người thực hiện với công khó, tài năng, chỉ vì lòng ganh đua ham muốn, rồi cũng qua đi. Quả là phù vân, hư ảo, giống như đuổi theo luồng gió vậy.
⁵“Kẻ dại ngồi khoanh tay,
Tự gây thiệt hại cho mình.”⚓
⁶“Tốt hơn là nắm đầy trong một bàn tay với sự nghỉ ngơi, nhàn hạ,
Còn hơn khổ nhọc cho đầy hai tay,
Như thể cố công bắt gió.”

Giá Trị Của Người Bạn

⁷Ngẫm nghĩ sự đời tôi thấy đời phù vân, hư ảo:
⁸Như một người kia sống đơn chiếc,
Không con cái, không anh em,
Thế nhưng cứ lao nhọc không ngừng,
Mắt nhìn của cải không biết chán.
Người chẳng hề tự hỏi⚓ “Vì ai mà tôi phải lao khổ nhọc nhằn,
Nhịn ăn sung mặc sướng?”
Quả là phù vân, hư ảo, một cuộc đời vất vả, lầm than,
Một cách sống bi đát.
⁹Hai người hơn một,
Vì làm việc chung có lợi cho cả hai.
¹⁰Nếu một người ngã,
Có người kia đỡ.
Khổ nỗi cho người đơn độc, khi ngã,
Không ai đỡ người lên!
¹¹Cũng vậy, hai người nằm chung thì ấm,
Còn một người làm sao ấm được?
¹²Người đơn độc dễ bị đánh hạ,
Nhưng hai người chung sức chống cự, dễ ai đánh hạ được sao?
Dây ba tao không dễ gì bứt đứt.

Suy Tư Về Thế Lực Chính Trị

¹³Một người trẻ tuổi nghèo nàn nhưng khôn ngoan, còn hơn một vì vua cao tuổi lại ngu dại, không biết nghe lời khuyên can; ¹⁴Vì người trẻ tuổi từ ngục tù lên làm vua, dù người vốn sinh ra nơi bần hàn trong vương quốc. ¹⁵Tôi nhận thấy mọi người sinh sống trên đời, đều đứng về phía người trẻ tuổi thứ nhì, là người sẽ kế vị ngôi vua. ¹⁶Thần dân dưới quyền vua trẻ tuổi này⚓ đông vô số. Thế nhưng, các thế hệ đến sau không thán phục người. Thật đó cũng là phù vân, hư ảo, như thể cố công bắt gió!