37

约瑟和他的兄弟

1雅各住在迦南地,就是他父亲寄居的地。 2这是雅各的事迹。
约瑟十七岁与他哥哥们一同牧羊。他是个少年,与他父亲的妾辟拉悉帕的儿子们常在一起。约瑟把他们的恶行报给父亲。
3以色列约瑟过于其他的儿子,因为约瑟是他年老生的;他给约瑟做了一件长袍 4哥哥们见父亲爱约瑟过于他们,就恨约瑟,不与他说友善的话。
5约瑟做了一个梦,告诉他哥哥们,他们就更加恨他。 6约瑟对他们说:“请听我做的这个梦: 7看哪,我们在田里捆禾稼;看哪,我的捆起来站着;看哪,你们的捆围着我的捆下拜。” 8他的哥哥们对他说:“难道你真的要作我们的王吗?难道你真的要统治我们吗?”他们就因他的梦和他的话更加恨他。
9后来他又做了另一个梦,告诉他哥哥们说:“看哪,我又做了一个梦;看哪,太阳、月亮和十一颗星都向我下拜。” 10约瑟告诉他父亲和哥哥们,他父亲就责备他说:“你做的这是什么梦!难道我和你母亲、你的兄弟真的要俯伏在地,来向你下拜吗?” 11他的哥哥们都嫉妒他,他父亲却把这事存在心里。

约瑟被卖到埃及

12约瑟的哥哥们到示剑去放他们父亲的羊。 13以色列约瑟说:“你哥哥们不是在示剑放羊吗?来,我派你到他们那里去。”约瑟对他说:“我在这里。” 14以色列对他说:“你去看看你哥哥们是否平安,羊群是否平安,再回来告诉我。”于是他派约瑟希伯仑谷约瑟就往示剑去了。 15有人遇见他,看哪,他在田野走迷了路。那人问他说:“你找什么?” 16他说:“我找我的哥哥们,请告诉我,他们在哪里放羊。” 17那人说:“他们已经离开这里走了,我听见他们说:‘我们往多坍去。’”约瑟就去追哥哥们,在多坍找到了他们。 18他们远远看见他,趁他还没有走近他们,就图谋要杀死他。 19他们彼此说:“看哪!那做梦的来了。 20现在,来吧!我们把他杀了,丢在一个坑里,就说有恶兽把他吃了。我们且看他的梦将来怎么样。” 21吕便听见了,要救约瑟脱离他们的手,说:“我们不可害他的性命。” 22吕便又对他们说:“不可流他的血,可以把他丢在这旷野的坑里,不可下手害他。”吕便要救他脱离他们的手,把他还给他父亲。 23约瑟到了他哥哥们那里,他们就剥去他的外衣,就是他身上那件长袍。 24他们抓住他,把他丢在坑里。那坑是空的,里头没有水。
25他们坐下吃饭,举目观看,看哪,有一群以实玛利人从基列来,用骆驼驮着香料、乳香、没药,要带下埃及去。 26犹大对他的兄弟们说:“我们杀我们的弟弟,遮掩他的血有什么好处呢? 27来,我们把他卖给以实玛利人,不要下手害他,因为他是我们的弟弟,我们的骨肉。”他的兄弟们就听从了他。 28那时,有些米甸的商人从那里经过,就把约瑟从坑里拉上来。他们以二十块银子把约瑟卖给以实玛利人,他们就把约瑟带到埃及去了。
29吕便回到坑旁,看哪,约瑟不在坑里,就撕裂自己的衣服, 30回到他兄弟们那里,说:“孩子不在了。我往哪里去才好呢?” 31于是,他们宰了一只公山羊,拿了约瑟的那件外衣染上了血, 32派人把长袍送到他们的父亲那里,说:“我们发现这个, 请认一认,是不是你儿子的外衣?” 33他认出来,就说:“这是我儿子的外衣,恶兽把他吃了,约瑟一定被撕碎了!” 34雅各就撕裂衣服,腰间围上麻布,为他儿子哀伤了多日。 35他的儿女都起来安慰他,他却不肯受安慰,说:“我必哀伤着下阴间,到我儿子那里。”约瑟的父亲就为他哀哭。
36米甸人把约瑟卖到埃及,给法老的官员,就是护卫长波提乏

37

Y-Yôsep Jêh Ri Phung Oh Nâu Păng

1Y-Yakôb gŭ tâm n'gor mbơ̆ păng mâp gŭ jêh ƀât lât, tâm n'gor Kanaan. 2Aơ nau nkoch bri ma mpôl băl Y-Yakôb: Y-Yôsep geh jât ma pơh năm, chiă biăp ndrel ma phung nâu păng. Păng jêng bu klâu dôl dal ndăm gŭ ndrel ma phung kon bu klâu H'Bilha jêh ri H'Silpa, phung ur mbơ̆ păng. Y-Yôsep nkoch ma mbơ̆ khân păng nau mhĭk khân păng ƀư. 3Y-Israel rŏng Y-Yôsep âk lơn ma lĕ rngôch kon păng, yorlah păng jêng kon păng geh jêh păng ranh. Păng ƀư ma kon păng du blah ao jâr jong ti. 4Tơ lah phung nâu păng saơ mbơ̆ khân păng rŏng ma Y-Yôsep âk lơn ma lĕ rngôch phung oh nâu, khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep jêh ri mâu dơi ngơi ueh đah Y-Yôsep ôh.
5Y-Yôsep geh nau mbơi, jêh ri tơ lah păng nkoch bri nau nây ma phung oh nâu păng, khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep âk lơn. 6Păng lah ma phung oh nâu păng: "Khân may iăt hom nau gâp hŏ mbơi jêh. 7Aơ, he gŭ chăp ba tâm mir, jêh ri nchăp ba khân may gŭ dăp tring jŭm păng jêh chon mon mbah ta năp nchăp ba gâp." 8Phung nâu păng lah ma păng: "Ngăn lĕ may mra jêng Kôranh hên? Ngăn lĕ may mra chiă uănh hên?" Pô ri khân păng tâm rmot ma Y-Yôsep âk lơn yor nau mbơi jêh ri nau păng ngơi. 9Păng geh tay nau mbơl êng, jêh ri nkoch bri nau nây ma phung oh nâu păng, păng lah: "Aơ, gâp geh nau mbơi nar, khay, jêh ri jât ma nguay rplay mănh chon mon mbah ta năp gâp!" 10Păng nkoch bri nau nây ma mbơ̆ păng jêh ri ma phung oh nâu păng. Mbơ̆ păng nduyh păng, lah: "Moh nau mbơi may geh pô nây? Ngăn lĕ gâp, me may, jêh ri phung oh nâu may mra văch chon mon ta neh ta năp may?" 11Phung nâu păng mô nach ma păng, ƀiălah mbơ̆ păng ndjôt prăp nau ngơi nây tâm nau mĭn păng.

Bu Tăch Y-Yôsep Tâm N'gor Êjipt

12Phung nâu Y-Yôsep hăn chiă biăp mbơ̆ khân păng ta ƀon Sichem. 13Y-Israel lah, ma Y-Yôsep: "Mâu di hĕ phung nâu may chiă biăp ta ƀon sichem? Văch hom gâp mra njuăl may ta khân păng." Y-Yôsep lah ma păng: "Aơ ta aơ gâp." 14Păng lah ma Y-Yôsep: "Hăn hom, uănh gĭt lah phung nâu may jêh ri phung biăp geh nau ueh, jêh ri sĭt mbơh ma gâp. Păng njuăl Y-Yôsep hăn tă bơh rlŭng Hêbron, jêh ri păng tât ta ƀon Sichem. 15Geh du huê bunuyh tâm mâp đah păng dôl păng hiơt trong tâm mir. Bunuyh nây ôp păng: "Moh may joi?" 16Păng plơ̆ lah: "Gâp joi phung nâu gâp. Gâp dăn ma may, lah an ma gâp, mbah ntŭk khân păng chiăp biăp." 17Bunuyh nây lah: "Khân păng du jêh bơh aơ, yorlah gâp tăng khân păng lah, hôm he ta ƀon Dôthan." Pô ri Y-Yôsep hăn joi phung nâu păng jêh ri saơ khân păng ta ƀon Dôthan. 18Phung nâu păng, saơ păng bơh ngai, jêh ri êhŏ dăch tât, phung khân păng mĭn ŭch nkhĭt lơi Y-Yôsep. 19Khân păng tâm lah ndrăng khân păng; "Aơ bunuyh mbêch mbơi, 20pô ri, lŏng he, ăn he nkhĭt lơi păng, klŭp păng tâm ntu dak jêh ri he mra lah: "Du mlâm mpa bri sa jêh Păng? jêh ri he mra saơ moh nau mra tât ma nau păng mbơi." 21Ƀiălah tơ lah Y-Ruben saơ nau nây, păng nklaih an Y-Yôsep bơh ti phung nâu păng. Păng lah: "Lơi ta he nkhĭt păng ôh!" 22Y-Ruben lah ma khân păng: "Lơi nkhŭt mham ôh; klŭp păng tâm ntu dak, tâm ndrêch rdah aơ, ƀiălah lơi he ƀư ma păng ôh." 23Păng ŭch rklaih Y-Yôsep bơh ti phung nâu păng, khân păng doh ao jâr jong ti khân păng soh. 24Khân păng nhŭp Y-Yôsep nklăch tâm ntu dak. Ntu nây sơh mâu geh dak ôh.
25Khân păng gŭ mƀŏng ma sông sa, khân păng n'gơr măt uănh, jêh ri aơ geh du phung Ismaêl văch tă bơh n'gor Galaat, ncho seh samô rdeng ndơ ƀâu kah (mngưi), dak ƀâu kah, jêh ri dak si tăng ma n'gor Êjipt. 26Y-Yuda lah ma phung oh nâu păng: "Moh khlay nkhĭt lơi oh he jêh ri pôn mham păng? 27Lŏng he, tăch păng ma phung Ismaêl. Lơi he ƀư ma păng ôh, yorlah păng jêng oh he, nglay săk he nơm." Phung oh nâu păng tông nau nây. 28Jêh ri phung Midian tăch rgâl rgăn. Khân păng đŏt Y-Yôsep tă bơh ntu dak jêh ri tăch păng bar jât rlay prăk ma phung Ismaêl. Phung nây ndjôt Y-Yôsep leo ta n'gor Êjipt.
29Tơ lah Y-Ruben sĭt ta ntu nây jêh ri Y-Yôsep mâu gŭ ta nây ôh, păng nkhêk lơi kho ao păng. 30Păng sĭt ta phung oh păng jêh ri lah: "Bu klâu dôl dal ndăm mâu hôm saơ ôh, jêh ri mbah ntŭk gâp mra hăn?" 31Khân păng sŏk ao jâr Y-Yôsep, nkhĭt du mlâm be nkuăng jêh ri trăm ao jâr nây tâm mham. 32khân păng ndjôt ao jâr jong ti nây njŭm sĭt ta mbơ̆ păng, lah: "Hên saơ ndơ aơ, sek uănh hom, gĭt lah jêng ao jâr kon may?" 33Y-Yakôb năl ao nây jêh ri lah: "Ao jâr kon gâp yơh." Geh du mlâm mpa bri sa jêh păng. Nanê̆, Y-Yôsep hêk rai jêh." 34Y-Yakôb nkhêk kho ao păng jêh ri soh kpau jêh ri ndrê nglâng khĭt ma kon bu klâu păng jŏ nar. 35Lĕ rngôch phung kon bu klâu păng jêh ri lĕ rngôch phung kon bu ur păng hăn văch bonh leng păng; ƀiălah păng dun nau tâm bonh nây jêh ri lah; "Mâu!" Gâp mra jŭr hăn ta Ƀon Phung Khĭt ma kon gâp ma nau ndrê nglâng." Pô ri mbơ̆ păng nhĭm ma Y-Yôsep. 36Phung Midian tăch Y-Yôsep ta n'gor Êjipt ma Y-Pôtipar, Kôranh tahan phung gak.