43
约瑟的哥哥带便雅悯到埃及
1那地的饥荒非常严重。
2他们从埃及带来的粮食吃完了，父亲对他们说：“你们再去给我们买些粮来。”
3犹大对他说：“那人严厉地警告我们说：‘你们的弟弟若不和你们同来，你们就不要来见我的面。’
4你若派我们的弟弟跟我们同去，我们就下去给你买粮；
5你若不派他去，我们就不下去，因为那人对我们说：‘你们的弟弟若不和你们同来，你们就不要来见我的面。’”
6以色列说：“你们为什么这样害我，告诉那人你们还有弟弟呢？”
7他们说：“那人详细问到我们和我们的家人，说：‘你们的父亲还在吗？你们还有兄弟吗？’我们就按着他的这些话告诉他，我们怎么知道他会说：‘把你们的弟弟带下来’呢？”
8犹大又对他父亲以色列说：“请派这年轻人和我同去，我们就动身前去，好叫我们和你，以及我们的孩子都得存活，不至于死。
9我为他担保，你可以从我手中要人，我若不带他回来交在你面前，我就对你永远担当这罪。
10我们若没有耽搁，现在第二趟都回来了。”
11父亲以色列对他们说：“如果必须如此，你们要这样做：把本地土产中最好的乳香、蜂蜜、香料、没药、坚果、杏仁各取一点，放在器皿里，带下去送给那人作礼物。
12手里要带双倍的银子，把退还在你们袋口的银子亲手带回去；或许那是个失误。
13带着你们的弟弟，动身再去见那人。
14愿全能的上帝使你们在那人面前蒙怜悯，放你们另一个兄弟和便雅悯回来。我若要失丧儿子，就丧了吧！”
15于是，他们拿着那些礼物，手里也带双倍的银子，并且带着便雅悯，动身下到埃及，站在约瑟面前。
16约瑟见便雅悯和他们同来，就对管家说：“把这些人领到屋里。要宰杀牲畜，预备宴席，因为中午这些人要跟我吃饭。”
17那人就照约瑟所说的去做，领他们进约瑟的屋里。
18这些人因为被领到约瑟的屋里，就害怕，说：“领我们到这里来，必是因为当初退还在我们袋里的银子，要设计害我们，抓我们去当奴隶，抢夺我们的驴。”
19他们就挨近约瑟的管家，在屋子门口和他说话，
20说：“我主啊，求求你，我们当初下来，真的是要买粮食。
21后来到了住宿的地方，我们打开袋子，看哪，各人的银子还在自己的袋口上，银子的分量一点不少。现在我们亲手把它带回来，
22我们手里又带了另外的银子来买粮食。我们不知道是谁把银子放在我们袋里的。”
23他说：“你们平安！不要害怕，是你们的上帝和你们父亲的上帝把财宝放在你们的袋里。你们的银子，我已经收了。”他就把西缅带出来，交给他们。
24那人领这些人进约瑟的屋里，给他们水洗脚，又给他们饲料喂驴。
25他们预备好礼物，等候约瑟中午来，因为他们听说他们要在那里吃饭。
26约瑟来到家里，他们就把手中的礼物拿进屋里给他，俯伏在地，向他下拜。
27约瑟问他们安，又说：“你们的父亲，就是你们所说的那位老人家平安吗？他还在吗？”
28他们说：“你仆人，我们的父亲平安，他还在。”于是他们低头下拜。
29约瑟举目看见他同母的弟弟便雅悯，就说：“你们向我所说那最小的弟弟就是这位吗？”又说：“我儿啊，愿上帝赐恩给你！”
30约瑟爱弟之情激动，就急忙找个地方去哭。他进入自己的房间，哭了一场。
31他洗了脸出来，勉强忍住，就说：“开饭吧！”
32他们为约瑟单独摆了一席，为那些人又摆了一席，也为和约瑟同吃饭的埃及人另摆了一席，因为埃及人不和希伯来人一同吃饭；那是埃及人所厌恶的。
33兄弟们被安排在约瑟面前坐席，都按着长幼的次序，这些人彼此感到诧异。
34约瑟把他面前的食物分给他们，但便雅悯所得的比别人多五倍。他们就喝酒，和约瑟一同畅饮。
43
Yosepv Nyei Gorx Dorh Mben^yaa^min Mingh I^yipv
1Yiem Kaa^naa^an Deic-Bung maaih domh huaang domh ngorc kouv haic.
2Yaakopv nyei hmuangv doic nyanc nzengc mingh I^yipv Deic-Bung maaiz daaih nyei mbiauh mi'aqv. Yaakopv ziouc gorngv mbuox ninh nyei dorn, “Meih mbuo oix zuqc aengx mingh maaiz deix mbiauh maah!”
3Yu^ndaa gorngv mbuox ninh nyei die, “Wuov laanh mienh gorngv hniev nyei mbuox yie mbuo, se gorngv yie mbuo maiv dorh yie mbuo nyei youz-laai caux jienv mingh nor, yie mbuo liemh maiv duqv buatc ninh nyei hmien.
4Se gorngv die bun youz-laai caux yie mbuo mingh, yie mbuo ziouc mingh tengx die maaiz mbiauh.
5Mv baac se gorngv maiv bun youz-laai caux yie mbuo mingh, yie mbuo maiv haih mingh aqv. Weic zuqc wuov laanh mienh mbuox yie mbuo, ‘Meih mbuo maiv dorh youz-laai daaih nor, meih mbuo liemh maiv duqv buatc yie nyei hmien.’+”
6I^saa^laa^en⚓ gorngv, “Meih mbuo zoux haaix nyungc hoic yie ndongc naaiv kouv? Weic haaix diuc mbuox wuov laanh mienh meih mbuo aengx maaih dauh youz?”
7Ninh nyei dorn mbuo dau, “Wuov laanh mienh naaic muonc taux yie mbuo caux yie mbuo nyei hmuangv doic. Ninh naaic gaax, ‘Meih mbuo nyei die corc yiem nyei fai? Aengx maaih youz nyei?’ Yie mbuo kungx ziux ninh naaic nyei waac dau hnangv. Yie mbuo fungc hiuv duqv ninh oix gorngv, ‘Oix zuqc dorh youz-laai daaih?’+”
8Yu^ndaa gorngv mbuox ninh nyei die, I^saa^laa^en, “Tov bun wuov dauh dorn caux yie mingh maah! Yie mbuo ziouc cuotv jauv mingh aqv. Die caux yie mbuo caux yie mbuo nyei fu'jueiv yaac maiv zuqc ngorc daic.
9Yie longc yie ganh nyei maengc zoux ndaam-daauh. Die heuc yie ganh beu naaiv dauh dorn duqv nyei. Se gorngv yie maiv dorh ninh nzuonx taux meih naaiv, yie laengz yietc seix ndaam-dorng.
10Se gorngv maiv hnangv naaiv zuov lauh, yie mbuo zungv mingh duqv i nzunc nzuonx daaih aqv.”
11I^saa^laa^en gorngv mbuox ninh nyei dorn mbuo, “Se gorngv za'gengh oix zuqc dorh ninh mingh nor, meih mbuo oix zuqc hnangv naaiv nor zoux. Oix zuqc dorh deix naaiv norm deic-bung gauh longx jiex nyei ga'naaiv mingh zoux zingh nyeic bun wuov laanh mienh. Zorqv deix ndiangx-zung ndaang caux deix mueiz-dorngh, ndie-ndaang, ⟨mu^yorc⟩ caux nyungc biouv-nganh ndaang caux an^man biouv, dapv jienv ga'naaiv dorh mingh.
12Meih mbuo yaac oix zuqc dorh nyaanh gauh camv mingh ndaangc wuov nzunc i gouv. Oix zuqc dorh dongh yiem mbuoqc wuov deix nyaanh tuix nzuonx, nziex ninh mbuo dapv dorngc mv bei.
13Gunv dorh jienv meih mbuo nyei youz mingh lorz wuov laanh mienh.
14Tov Nernh Jiex nyei Tin-Hungh⚓ bun meih mbuo yiem wuov laanh mienh nyei nza'hmien duqv ninh korv-lienh meih mbuo, bun meih mbuo duqv Mben^yaa^min caux Si^me^on dorh nzuonx. Yie ganh aeqv, maiv gunv oix zuqc guangc yie nyei fu'jueiv yaac cinh ninh aqv.”
15Ninh mbuo muoz-doic ziouc cuotv jauv mingh I^yipv Deic-Bung, aengx dorh jienv zingh nyeic caux nyaanh gauh camv mingh ndaangc wuov nzunc nyei i gouv, yaac dorh jienv Mben^yaa^min mingh. Mingh taux I^yipv Deic-Bung, ninh mbuo bieqc mingh lorz Yosepv.
16Yosepv buatc Mben^yaa^min caux jienv daaih ziouc mbuox goux ninh nyei biauv nyei domh bou, “Dorh naaiv deix mienh mingh yie nyei biauv. Oix zuqc daix dauh saeng-kuv mbenc daaih nyanc weic zuqc naaiv deix mienh oix zuqc caux yie nyanc lungh aanx.”
17Wuov dauh bou ei jienv Yosepv nyei waac zoux, dorh jienv wuov deix muoz-doic mingh Yosepv nyei biauv.
18Bou dorh jienv ninh mbuo bieqc Yosepv nyei biauv wuov zanc, ninh mbuo gamh nziex haic, yiem hnyouv hnamv, “Ninh dorh yie mbuo daaih naaiv se laaix daauh nzunc dapv jienv yie mbuo nyei mbuoqc nzuih wuov deix nyaanh. Ih zanc ninh mbuo oix lorz sic bun yie mbuo, zorqv yie mbuo zoux nouh, aengx zorqv yie mbuo nyei lorh mv bei.”
19Taux gaengh ndaangc ninh mbuo ziouc gorngv mbuox goux Yosepv nyei biauv wuov dauh domh bou,
20“Domh Gorx aac, yie mbuo tov mbuox joux waac meih oc. Yie mbuo daaih maaiz daauh nzunc mbiauh.
21Nzuonx maengx, taux yie mbuo hitv nyei dorngx, yie mbuo koi mbuoqc buatc gorqv-mienh maaiz mbiauh nyei nyaanh yietc zungv yiem gorqv-mienh nyei mbuoqc nzuih. Nyaanh nyei hniev-daauh yaac fih hnangv nyei. Naaiv deix yietc zungv nyaanh yie mbuo aengx dorh jienv daaih tuix nzuonx.
22Yie mbuo ganh ca'lengc dorh jienv nyaanh daaih maaiz mbiauh. Zinh ndaangc wuov nzunc nyei nyaanh, maiv hiuv duqv haaix dauh dapv yie mbuo nyei mbuoqc gu'nyuoz.”
23Wuov dauh bou dau, “Maiv dungx nzauh, maiv dungx gamh nziex. Daaix meih mbuo nyei Tin-Hungh, meih mbuo nyei die nyei Tin-Hungh, zorqv naaiv deix nyaanh dapv mbuoqc bun meih mbuo. Meih mbuo maaiz daauh nzunc mbiauh nyei nyaanh yie duqv siou mi'aqv.” Gorngv liuz, ninh aengx dorh Si^me^on daaih.
24Wuov dauh bou dorh wuov deix muoz-doic bieqc biauv lorz wuom bun ninh mbuo nzaaux zaux yaac lorz miev bun ninh mbuo nyei lorh nyanc.
25Wuov deix muoz-doic mbenc ziangx ninh mbuo nyei zingh nyeic zuov jienv Yosepv nzuonx, weic zuqc ninh mbuo hiuv duqv ninh mbuo oix zuqc caux ninh yiem wuov nyanc lungh aanx.
26Yosepv taux biauv, ninh mbuo zorqv ninh mbuo dorh daaih nyei zingh nyeic yiem wuov biauv bun Yosepv, yaac puoqv taux ndau baaix.
27Yosepv naaic ninh mbuo, “Meih mbuo yiem longx nyei saah?” Aengx naaic ninh mbuo, “Zinh ndaangc meih mbuo gorngv meih mbuo nyei die gox haic aqv. Ninh corc yiem nyei fai? Ninh longx nyei saah?”
28Ninh mbuo dau, “Meih nyei bou, yie mbuo nyei die, yiem longx nyei.” Ninh mbuo aengx ndoqv njiec baaix.
29Yosepv buatc caux ninh juangc maa wuov dauh youz, Mben^yaa^min, ninh ziouc naaic, “Zinh ndaangc meih mbuo gorngv mbuox yie, meih mbuo maaih dauh youz-laai, dongh naaiv dauh saah? Dorn aac, tov Tin-Hungh ceix en bun meih.”
30Gorngv liuz, Yosepv oix zuqc biaux. Ninh haiz hnamv! haic ninh nyei youz, nyienz maiv jienv wuom-mueic, ziouc bieqc wuov biauv gen nyiemv.
31Nzaaux liuz hmien, ninh cuotv daaih nyienz jienv wuom-mueic, aengx heuc ninh nyei bou mbenc hnaangx.
32Bou weic Yosepv ganh mbenc norm dieh, weic wuov deix muoz-doic aengx ganh mbenc norm dieh. Aengx maaih caux Yosepv nyanc hnaangx wuov deix I^yipv Mienh ganh ca'lengc mbenc norm dieh, weic zuqc I^yipv Mienh haiz maiv kuh caux Hipv^lu Mienh juangc dieh nyanc hnaangx.
33Yosepv bun zuangx muoz-doic zueiz jienv hmien huin mingh Yosepv nyei dieh wuov bung, yaac ziux ninh mbuo nyei hnyangx-jeiv zueiz mbaih yiem dorn-hlo mbaih mingh taux dorn-faix. Ninh mbuo ganh buatc hnangv naaiv nor zueiz jienv, ninh mbuo mbuoqc horngh haic, laanh mangc laanh.
34Ninh mbuo nyanc nyei ga'naaiv, bou yiem Yosepv nyei dieh zorqv daaih bun ninh mbuo. Mv baac Mben^yaa^min duqv camv biaa gouv. Ninh mbuo caux Yosepv njien-youh nyei nyanc, njien-youh nyei hopv.