13

¹ Con khôn ngoan nghe sự khuyên dạy của cha;
Song kẻ nhạo báng không khứng nghe lời quở trách.
² Nhờ bông trái của miệng mình, người hưởng lấy sự lành;
Còn linh hồn kẻ gian ác sẽ ăn điều cường bạo.
³ Kẻ canh giữ miệng mình, giữ được mạng sống mình;
Nhưng kẻ nào hở môi quá, bèn bị bại hoại.
⁴ Lòng kẻ biếng nhác mong ước, mà chẳng có chi hết;
Còn lòng người siêng năng sẽ được no nê.
⁵ Người công bình ghét lời dối trá;
Song kẻ hung ác đáng gớm ghê và bị hổ thẹn.
⁶ Sự công bình bảo hộ người ăn ở ngay thẳng;
Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ phạm tội.
⁷ Có kẻ làm bộ giàu, mà chẳng có gì hết;
Cũng có người làm bộ nghèo, lại có của cải nhiều.
⁸ Giá chuộc mạng sống loài người, ấy là của cải mình;
Còn kẻ nghèo chẳng hề nghe lời hăm dọa.
⁹ Sự sáng của kẻ lành soi rạng ngời;
Nhưng đèn kẻ ác lại bị tắt đi.
¹⁰ Sự kiêu ngạo chỉ sanh ra điều cãi lộn;
Còn sự khôn ngoan ở với người chịu lời khuyên dạy.
¹¹ Hoạnh tài ắt phải hao bớt;
Còn ai lấy tay thâu góp sẽ được thêm của nhiều lên.
¹² Sự trông cậy trì hoãn khiến lòng bị đau đớn;
Nhưng khi sự ước ao được thành, thì giống như một cây sự sống.
¹³ Kẻ nào khinh lời dạy, ắt bị hư bại;
Còn ai kính sợ giới mạng, nấy được ban thưởng.
¹⁴ Sự dạy dỗ của người khôn ngoan vốn một nguồn sự sống,
Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
¹⁵ Sự thông sáng thật được ân điển;
Song con đường kẻ phạm tội lấy làm khốn cực thay.
¹⁶ Phàm người khôn khéo làm việc cứ theo sự hiểu biết;
Nhưng kẻ ngu muội bày tỏ ra sự điên dại mình.
¹⁷ Sứ giả gian ác sa vào tai họa;
Còn khâm sai trung tín khác nào thuốc hay.
¹⁸ Ai chối sự khuyên dạy sẽ bị nghèo khổ và sỉ nhục;
Nhưng kẻ nào nhận tiếp lời quở trách sẽ được tôn trọng.
¹⁹ Sự ước ao mà được thành lấy làm êm dịu cho linh hồn;
Còn lìa bỏ điều dữ, quả là sự gớm ghiếc cho kẻ ngu muội.
²⁰ Ai giao tiếp với người khôn ngoan, trở nên khôn ngoan;
Nhưng kẻ làm bạn với bọn điên dại sẽ bị tàn hại.
²¹ Tai họa đuổi theo kẻ có tội;
Còn phước lành là phần thưởng của người công bình.
²² Người lành lưu truyền gia sản cho con cháu mình;
Song của cải kẻ có tội dành cho người công bình.
²³ Chỗ người nghèo khai phá sanh nhiều lương thực;
Nhưng có kẻ bị tiêu mất tại vì thiếu sự công bình;
²⁴ Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình;
Song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó.
²⁵ Người công bình ăn cho phỉ dạ mình;
Còn bụng kẻ ác bị đói.

13

¹A wise son heeds his father’s instruction,
but a mocker does not respond to rebukes.

²From the fruit of their lips people enjoy good things,
but the unfaithful have an appetite for violence.

³Those who guard their lips preserve their lives,
but those who speak rashly will come to ruin.

⁴A sluggard’s appetite is never filled,
but the desires of the diligent are fully satisfied.

⁵The righteous hate what is false,
but the wicked make themselves a stench
and bring shame on themselves.

⁶Righteousness guards the person of integrity,
but wickedness overthrows the sinner.

⁷One person pretends to be rich, yet has nothing;
another pretends to be poor, yet has great wealth.

⁸A person’s riches may ransom their life,
but the poor cannot respond to threatening rebukes.

⁹The light of the righteous shines brightly,
but the lamp of the wicked is snuffed out.

¹⁰Where there is strife, there is pride,
but wisdom is found in those who take advice.

¹¹Dishonest money dwindles away,
but whoever gathers money little by little makes it grow.

¹²Hope deferred makes the heart sick,
but a longing fulfilled is a tree of life.

¹³Whoever scorns instruction will pay for it,
but whoever respects a command is rewarded.

¹⁴The teaching of the wise is a fountain of life,
turning a person from the snares of death.

¹⁵Good judgment wins favor,
but the way of the unfaithful leads to their destruction.⚓

¹⁶All who are prudent act with⚓ knowledge,
but fools expose their folly.

¹⁷A wicked messenger falls into trouble,
but a trustworthy envoy brings healing.

¹⁸Whoever disregards discipline comes to poverty and shame,
but whoever heeds correction is honored.

¹⁹A longing fulfilled is sweet to the soul,
but fools detest turning from evil.

²⁰Walk with the wise and become wise,
for a companion of fools suffers harm.

²¹Trouble pursues the sinner,
but the righteous are rewarded with good things.

²²A good person leaves an inheritance for their children’s children,
but a sinner’s wealth is stored up for the righteous.

²³An unplowed field produces food for the poor,
but injustice sweeps it away.

²⁴Whoever spares the rod hates their children,
but the one who loves their children is careful to discipline them.

²⁵The righteous eat to their hearts’ content,
but the stomach of the wicked goes hungry.