1 Con khôn ngoan nghe sự khuyên dạy của cha; Song kẻ nhạo báng không khứng nghe lời quở trách. 2 Nhờ bông trái của miệng mình, người hưởng lấy sự lành; Còn linh hồn kẻ gian ác sẽ ăn điều cường bạo. 3 Kẻ canh giữ miệng mình, giữ được mạng sống mình; Nhưng kẻ nào hở môi quá, bèn bị bại hoại. 4 Lòng kẻ biếng nhác mong ước, mà chẳng có chi hết; Còn lòng người siêng năng sẽ được no nê. 5 Người công bình ghét lời dối trá; Song kẻ hung ác đáng gớm ghê và bị hổ thẹn. 6 Sự công bình bảo hộ người ăn ở ngay thẳng; Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ phạm tội. 7 Có kẻ làm bộ giàu, mà chẳng có gì hết; Cũng có người làm bộ nghèo, lại có của cải nhiều. 8 Giá chuộc mạng sống loài người, ấy là của cải mình; Còn kẻ nghèo chẳng hề nghe lời hăm dọa. 9 Sự sáng của kẻ lành soi rạng ngời; Nhưng đèn kẻ ác lại bị tắt đi. 10 Sự kiêu ngạo chỉ sanh ra điều cãi lộn; Còn sự khôn ngoan ở với người chịu lời khuyên dạy. 11 Hoạnh tài ắt phải hao bớt; Còn ai lấy tay thâu góp sẽ được thêm của nhiều lên. 12 Sự trông cậy trì hoãn khiến lòng bị đau đớn; Nhưng khi sự ước ao được thành, thì giống như một cây sự sống. 13 Kẻ nào khinh lời dạy, ắt bị hư bại; Còn ai kính sợ giới mạng, nấy được ban thưởng. 14 Sự dạy dỗ của người khôn ngoan vốn một nguồn sự sống, Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết. 15 Sự thông sáng thật được ân điển; Song con đường kẻ phạm tội lấy làm khốn cực thay. 16 Phàm người khôn khéo làm việc cứ theo sự hiểu biết; Nhưng kẻ ngu muội bày tỏ ra sự điên dại mình. 17 Sứ giả gian ác sa vào tai họa; Còn khâm sai trung tín khác nào thuốc hay. 18 Ai chối sự khuyên dạy sẽ bị nghèo khổ và sỉ nhục; Nhưng kẻ nào nhận tiếp lời quở trách sẽ được tôn trọng. 19 Sự ước ao mà được thành lấy làm êm dịu cho linh hồn; Còn lìa bỏ điều dữ, quả là sự gớm ghiếc cho kẻ ngu muội. 20 Ai giao tiếp với người khôn ngoan, trở nên khôn ngoan; Nhưng kẻ làm bạn với bọn điên dại sẽ bị tàn hại. 21 Tai họa đuổi theo kẻ có tội; Còn phước lành là phần thưởng của người công bình. 22 Người lành lưu truyền gia sản cho con cháu mình; Song của cải kẻ có tội dành cho người công bình. 23 Chỗ người nghèo khai phá sanh nhiều lương thực; Nhưng có kẻ bị tiêu mất tại vì thiếu sự công bình; 24 Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình; Song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó. 25 Người công bình ăn cho phỉ dạ mình; Còn bụng kẻ ác bị đói.
13
1Con khôn ngoan nghe⚓ lời giáo huấn của cha; Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách. 2Nhờ kết quả của môi miệng mình một người hưởng những vật tốt lành; Nhưng tham vọng của người xảo trá là hung bạo. 3Người nào gìn giữ môi miệng, giữ linh hồn mình; Còn hủy hoại sẽ đến với kẻ hay hở môi. 4Linh hồn kẻ lười biếng mong muốn nhưng chẳng được gì; Linh hồn người siêng năng được đầy đủ. 5Người công chính ghét lời gian dối; Còn kẻ ác làm điều đáng hổ thẹn và nhục nhã. 6Sự công chính gìn giữ người theo đường ngay thẳng, Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ tội lỗi. 7Có người làm ra vẻ giàu nhưng không có gì cả; Có kẻ làm ra vẻ nghèo nhưng lại có nhiều của cải. 8Của cải của một người là tiền chuộc mạng cho người ấy; Nhưng người nghèo không lo sợ lời hăm dọa. 9Ánh sáng của người công chính là niềm vui; Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ tắt. 10Kiêu ngạo chỉ sinh điều cãi cọ; Còn khôn ngoan thuộc về người chịu nghe lời cố vấn. 11Của cải phi nghĩa sẽ hao mòn; Nhưng người nào thu góp từng chút sẽ thêm nhiều. 12Hy vọng bị trì hoãn làm lòng dạ đau đớn; Còn ước vọng thành đạt là cây sự sống. 13Kẻ nào khinh lời giáo huấn sẽ bị hủy diệt, Nhưng ai kính sợ điều răn sẽ được thưởng. 14Sự dạy dỗ của người khôn ngoan là nguồn sự sống, Để tránh cạm bẫy sự chết. 15Sự hiểu biết đúng đem lại sự quý mến, Nhưng đường lối của kẻ vô tín sẽ bị khó khăn.⚓ 16Người khôn ngoan làm theo mọi sự hiểu biết, Còn kẻ ngu dại phô trương sự ngu xuẩn. 17Sứ giả gian ác sẽ gặp tai họa; Nhưng đại sứ chân chính đem lại sự chữa lành. 18Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã; Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng. 19Ước vọng được thành đạt là điều ngọt ngào cho linh hồn; Nhưng từ bỏ điều ác lấy làm gớm ghiếc đối với kẻ ngu dại. 20Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan, Nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại. 21Bất hạnh theo đuổi kẻ tội lỗi, Nhưng người công chính được thưởng phúc lành. 22Người lành để gia tài cho con cháu mình, Nhưng của cải của kẻ tội lỗi được tích trữ cho người công chính. 23Ruộng mới của người nghèo sinh nhiều lương thực, Nhưng nó bị quét sạch vì bất công. 24Người nào kiêng roi vọt, ghét con cái mình; Nhưng người yêu con cái mình chăm lo giáo huấn chúng. 25Người công chính ăn uống thỏa thuê; Nhưng bụng kẻ ác sẽ đói.