17

¹ Thà một miếng bánh khô mà hòa thuận,
Còn hơn là nhà đầy thịt tế lễ lại cãi lộn nhau.
² Tôi tớ khôn sáng sẽ quản trị con trai làm xấu hổ,
Và được hưởng phần cơ nghiệp giữa các anh em.
³ Nồi dót để luyện bạc, lò để luyện vàng;
Nhưng Đức Giê-hô-va thử lòng của loài người.
⁴ Kẻ làm ác chăm chỉ về môi gian ác;
Kẻ hay nói dối lắng tai nghe lưỡi độc hiểm.
⁵ Ai nhạo báng người bần cùng sỉ nhục Đấng tạo hóa mình;
Ai vui mừng về tai họa sẽ chẳng được thoát khỏi bị phạt.
⁶ Mão triều thiên của ông già, ấy là con cháu;
Còn vinh hiển của con cái, ấy là ông cha.
⁷ Lời tốt lành không xứng với kẻ ngu;
Môi miệng giả dối lại càng ít xứng cho vua chúa thay.
⁸ Của hối lộ giống như viên ngọc quí trước mặt ai được nó;
Dầu nó xây trở phía nào, cũng được may mắn.
⁹ Kẻ nào lấp giấu tội lỗi tìm cầu điều tình ái;
Còn ai nhắc lập lại điều gì chia rẽ bạn bậu thiết cốt.
¹⁰ Lời quở trách thấm sâu vào người khôn ngoan,
Hơn là trăm roi đánh vào kẻ ngu muội.
¹¹ Kẻ gian ác chỉ tìm điều phản nghịch;
Vì vậy sẽ sai một sứ giả dữ tợn đi hãm đánh nó.
¹² Thà người ta gặp gấu cái bị cướp con,
Hơn là gặp kẻ ngây dại theo điên cuồng nó.
¹³ Tai họa không hề lìa khỏi nhà
Của kẻ lấy ác trả thiện.
¹⁴ Khởi đầu tranh cạnh, ấy như người ta mở đường nước chảy;
Vậy, khá thôi cãi lẫy trước khi đánh lộn.
¹⁵ Ai xưng kẻ ác là công bình, và kẻ nào lên án cho người công bình,
Cả hai đều lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
¹⁶ Kẻ ngu muội thiếu trí hiểu,
Thế thì bạc trong tay hắn mua khôn ngoan mà chi?
¹⁷ Bằng hữu thương mến nhau luôn luôn;
Và anh em sanh ra để giúp đỡ trong lúc hoạn nạn.
¹⁸ Kẻ ngu muội giao tay,
Chịu làm bảo lãnh trước mặt kẻ lân cận mình.
¹⁹ Ai ưa tranh cạnh ưa tội lỗi;
Ai xây cất cửa mình cao kiếm điều hư sập.
²⁰ Kẻ nào có lòng vạy vò không tìm được phước hạnh;
Và ai có lưỡi gian tà sẽ sa vào tai hại.
²¹ Ai sanh con ngu muội ắt sẽ có buồn rầu;
Còn cha của kẻ ngây dại chẳng được vui vẻ.
²² Lòng vui mừng vốn một phương thuốc hay;
Còn trí nao sờn làm xương cốt khô héo.
²³ Người gian ác lãnh nhẹm của hối lộ,
Đặng làm sai lệch các lối xét đoán.
²⁴ Có sự khôn ngoan trước mặt người thông sáng;
Song con mắt kẻ ngu muội ở nơi địa cực.
²⁵ Con ngu muội là một điều buồn rầu cho cha,
Và một sự cay đắng cho mẹ đã sanh đẻ nó.
²⁶ Lấy làm chẳng tốt mà phạt vạ người công bình,
Hay là đánh người tước vị vì cớ lòng ngay thẳng của họ.
²⁷ Người nào kiêng lời nói mình có tri thức;
Còn người có tánh ôn hàn là một người thông sáng.
²⁸ Khi nín lặng, dầu người ngu dại, cũng được cầm bằng khôn ngoan;
Còn kẻ nào ngậm môi miệng mình lại được kể là thông sáng.

17

¹Thà ăn miếng bánh khô mà ấm êm hòa thuận,
Hơn là nhà có đầy bánh thịt mà xung đột gây gổ với nhau.
²Tôi tớ khôn sáng sẽ chỉ huy con trai gây xấu hổ,
Và sẽ chia phần gia tài như anh chị em trong gia đình.
³Nồi để luyện bạc, lò để luyện vàng,
Còn CHÚA trui luyện tấm lòng.
⁴Kẻ làm ác nghe theo môi của kẻ gian ác,
Kẻ nói dối nghe theo lưỡi của kẻ hiểm độc.
⁵Ai chế nhạo người nghèo là làm nhục Ðấng Tạo Hóa mình,
Kẻ nào vui khi thấy người ta bị nạn sẽ không khỏi bị hình phạt.
⁶Cháu chắt là mão miện của người già cả,
Ông bà cha mẹ là vinh hiển của con cháu.
⁷Lời hay đẹp không xứng cho kẻ điên dại,
Môi giả dối lại càng bất xứng cho các bậc cầm quyền.
⁸Của hối lộ là viên ngọc nhiệm mầu trước mắt người đem biếu,
Nó quay về hướng nào, hướng đó được hanh thông.
⁹Bỏ qua lầm lỗi bồi đắp thêm tình cảm,
Còn cứ nhắc lại lỗi xưa cưa tình bạn nát tan.
¹⁰Một lời quở trách thấm sâu vào trí người khôn ngoan
Hơn trăm roi đánh vào lưng kẻ dại dột.
¹¹Kẻ gian ác chỉ tìm dịp để phản bội,
Nên một sứ giả bạo tàn sẽ được phái đến để đối phó với nó.
¹²Thà gặp gấu cái bị cướp con,
Hơn là gặp kẻ dại đang say sưa trong cơn điên cuồng của nó.
¹³Sự xui xẻo sẽ không bao giờ rời khỏi nhà của kẻ lấy oán trả ân.
¹⁴Khơi mào sự xung đột như tháo nước cho tuôn chảy,
Vậy hãy ngưng ngay trước khi sự cãi vã bắt đầu.
¹⁵Ai cho kẻ gian ác là đúng, và ai lên án người ngay lành,
Cả hai đều trở thành gớm ghiếc trước mặt CHÚA.
¹⁶Sao kẻ dại đóng học phí mua sự khôn ngoan,
Trong khi đầu óc nó không muốn học hỏi?
¹⁷Phước thay khi có người bạn lúc nào cũng thương mình,
Và có anh chị em ruột giúp nhau trong lúc khó khăn.
¹⁸Thật là người thiếu hiểu biết mới đưa tay ra bảo lãnh,
Ðể bảo đảm trả nợ cho kẻ khác.
¹⁹Kẻ thích phạm tội yêu mến sự xung đột,
Kẻ xây ngạch cửa cho cao sẽ có ngày bị vấp ngã gãy xương.
²⁰Tâm địa gian trá sẽ không đem lại thành quả,
Miệng lưỡi điêu ngoa sẽ rước họa vào thân.
²¹Ai sinh ra đứa con dại dột hãy chờ đón nhận phiền muộn,
Cha mẹ đứa con hư sẽ không có niềm vui.
²²Lòng vui mừng là phương thuốc hay,
Còn tinh thần tiêu cực đày cho xương cốt khô héo.
²³Kẻ gian ác lén lút nhận của hối lộ,
Ðể làm sai lệch con đường công lý.
²⁴Mặt người thông sáng chăm chú hướng vào sự khôn ngoan,
Kẻ dại dột thả mắt nhìn vơ vẩn nơi chân trời góc bể.
²⁵Ðứa con dại dột làm buồn lòng cha nó,
Và gây đắng cay sầu khổ cho mẹ nó.
²⁶Thật là không đúng khi phạt người vô tội,
Hay đánh đòn người cao thượng vì đức liêm khiết của họ.
²⁷Người cẩn trọng ít nói là người có tri thức,
Người điềm tĩnh là người sáng suốt.
²⁸Ngay cả kẻ dại dột khi im lặng cũng được xem là khôn ngoan,
Khi nó không nói, người ta cứ tưởng nó thông sáng.