21

Luật về tôi mọi

¹ Đây là luật lệ ngươi phải truyền cho dân sự:
² Nếu ngươi mua một người đầy tớ Hê-bơ-rơ, nó sẽ hầu việc cho sáu năm; nhưng qua năm thứ bảy nó sẽ được thả ra, không phải thối tiền.⚓ ³ Nếu nó vào ở một mình, thì sẽ ra một mình; nếu có vợ, thì sẽ ra với vợ. ⁴ Nếu người chủ cưới vợ cho, và nếu vợ sanh được con trai hay gái, thì nó sẽ ra một mình, vợ và con thuộc về chủ. ⁵ Nếu kẻ tôi mọi nói rằng: Tôi thương chủ, vợ và con tôi, không muốn ra được tự do, ⁶ thì người chủ sẽ dẫn nó đến trước mặt Đức Chúa Trời, biểu lại gần cửa hay là cột, rồi lấy mũi dùi xỏ tai; nó sẽ hầu việc người chủ đó trọn đời.
⁷ Nếu ai bán con gái mình làm con đòi, con gái đó không được ra như các đầy tớ kia. ⁸ Nếu chủ trước đã ưng lấy con đòi làm hầu, rồi sau lại chẳng muốn, thì chủ phải biểu chuộc nàng lại, chớ không có phép gạt, rồi đem bán nàng cho kẻ ngoại bang. ⁹ Nhưng nếu chủ định để cho con trai mình, thì phải xử với nàng theo phép như con gái mình vậy. ¹⁰ Nếu chủ có lấy người khác, thì đối với người thứ nhứt chẳng được phép giảm đồ ăn, đồ mặc, và tình nghĩa vợ chồng chút nào. ¹¹ Nếu người chủ không làm theo ba điều nầy, nàng được phép ra không, chẳng phải thối tiền lại.

Tội sát nhân

¹² Kẻ nào đánh chết một người, sẽ bị xử tử.⚓ ¹³ Nhược bằng kẻ đó chẳng phải mưu giết, nhưng vì Đức Chúa Trời đã phú người bị giết vào tay kẻ đó, thì ta sẽ lập cho ngươi một chỗ đặng kẻ giết người ẩn thân.⚓ ¹⁴ Còn nhược bằng kẻ nào dấy lên cùng người lân cận mà lập mưu giết người, thì dẫu rằng nó núp nơi bàn thờ ta, ngươi cũng bắt mà giết đi.
¹⁵ Kẻ nào đánh cha hay mẹ mình, sẽ bị xử tử.
¹⁶ Kẻ nào bắt người và bán, hoặc giữ lại trong tay mình, sẽ bị xử tử.⚓
¹⁷ Kẻ nào mắng cha hay mẹ mình, sẽ bị xử tử.⚓
¹⁸ Khi hai người đánh lộn nhau, người nầy đánh người kia bằng đá hay là đấm cú, không đến đỗi phải chết, nhưng phải nằm liệt giường, ¹⁹ nếu đứng dậy chống gậy đi ra ngoài được, người đánh đó sẽ được tha tội. Nhưng chỉ phải đền tiền thiệt hại trong mấy ngày nghỉ, và nuôi cho đến khi lành mạnh.
²⁰ Khi người chủ lấy gậy đánh đầy tớ trai hay gái mình và chết liền theo tay, thì chắc phải bị phạt. ²¹ Song nếu đầy tớ trai hay gái còn sống một hai ngày, người chủ khỏi tội, vì nó vốn là tài sản của chủ.
²² Nếu người ta đánh nhau, đụng nhằm một người đàn bà có thai, làm cho phải sảo, nhưng chẳng bị sự hại chi khác, thì kẻ đánh nhằm đó phải bồi thường theo lời chồng người sẽ định, và trả tiền trước mặt quan án.

Báo phục hình

²³ Còn nếu có sự hại chi, thì ngươi sẽ lấy mạng thường mạng, ²⁴ lấy mắt thường mắt, lấy răng thường răng, lấy tay thường tay, lấy chân thường chân,⚓ ²⁵ lấy phỏng thường phỏng, lấy bầm thường bầm, lấy thương thường thương.

Sự rủi ro, điều thiệt hại

²⁶ Nếu ai đánh nhằm con mắt đầy tớ trai hay gái mình, làm cho mất đi, thì hãy tha nó ra tự do, vì cớ mất con mắt. ²⁷ Nếu ai làm rụng một răng của đầy tớ trai hay gái mình, thì hãy tha nó ra tự do, vì cớ mất một răng.
²⁸ Ví có một con bò báng nhằm một người đàn ông hay đàn bà phải chết đi, con bò sẽ bị ném đá chết, người ta không nên ăn thịt nó; còn người chủ bò sẽ được vô tội. ²⁹ Nhưng ngộ từ trước con bò có tật hay báng và chủ đã bị mắng vốn mà không cầm giữ, nếu bò nầy còn giết một người đàn ông hay đàn bà, thì nó sẽ bị ném đá, và chủ sẽ bị xử tử nữa. ³⁰ Nhược bằng người ta định giá cho chủ bò chuộc mạng, chủ phải chuộc mạng mình y như giá đã định. ³¹ Nếu bò báng nhằm một đứa con trai hay là con gái, người ta cũng sẽ chiếu theo luật nầy. ³² Con bò báng nhằm một đứa đầy tớ trai hay gái, chủ bò phải trả ba chục siếc-lơ bạc cho chủ nó; rồi bò sẽ bị ném đá chết.
³³ Nếu ai mở miệng hầm hay là đào hầm mà chẳng đậy lại, và nếu có bò hay là lừa té xuống đó, ³⁴ chủ hầm sẽ bồi thường giá tiền cho chủ của súc vật, nhưng súc vật bị giết đó sẽ về phần mình.
³⁵ Bằng bò của ai báng nhằm bò của kẻ lân cận mình phải chết đi, hai người hãy bán bò sống đó, chia tiền và chia luôn con bò chết nữa. ³⁶ Nếu người chủ đã tỏ tường trước rằng bò mình có tật hay báng, mà không lo cầm giữ, chủ phải lấy bò thường bò, nhưng bò chết sẽ về phần người.

21

¹“Anai yơh jing khul tơlơi phiăn ƀing gih khŏm pioh ƀơi anăp gơñu:

Tơlơi Phiăn Yua Pô Ding Kơna

(Juăt 15:12-18)

²“Tơdah ƀing gih blơi sa čô Hêbrơ đah rơkơi, ñu či mă bruă kơ ƀing gih amăng năm thŭn. Samơ̆ amăng thŭn tal tơjuh, ñu či rơngai yơh, ƀu hơmâo tơlơi kla glaĭ hơget gĕt ôh.⚓ ³Tơdah hơjăn ñu rai, ñu ăt tơbiă rơngai hơjăn mơ̆n; tơdah ñu hơmâo bơnai tơdang ñu rai, bơnai ñu ăt či nao hăng ñu mơ̆n. ⁴Tơdah khua ñu brơi kơ ñu sa čô bơnai laih anŭn đah kơmơi anai hơmâo rai kơ ñu ƀing ană đah rơkơi đah kơmơi, bơnai ñu anŭn wơ̆t hăng ƀing ană gơ̆ či lŏm kơ khua ñu yơh, samơ̆ kơnơ̆ng pô đah rơkơi anŭn đôč dưi tơbiă rơngai.
⁵“Samơ̆ tơdah pô ding kơna anŭn pơrơđah, ‘Kâo khăp kơ khua kâo, bơnai kâo laih anŭn ƀing ană bă kâo, tui anŭn kâo ƀu kiăng tơbiă rơngai ôh,’ ⁶giŏng anŭn, pô khua ñu khŏm ba ñu nao pơ ƀing khua phat kơđi. Ñu či ba nao gơ̆ ƀơi bah amăng ƀôdah ƀơi tơmĕh bah amăng sang ñu laih anŭn klâŏ hluh hĭ tơngia gơ̆ hăng hơjơi. Tui anŭn, ñu či jing ding kơna kơ khua ñu abih tơlơi hơdip ñu yơh.
⁷“Tơdah sa čô mơnuih sĭ hĭ ană đah kơmơi ñu jing hlŭn, ană đah kơmơi hlŭn anai ƀu dưi tơbiă rơngai hrup hăng hlŭn đah rơkơi ôh. ⁸Tơdah hlŭn đah kơmơi anai ƀu pơmơak kơ khua ñu ôh jing pô ruah mă gơ̆ kơ ñu pô, pô khua anai khŏm brơi ama gơ̆ song glaĭ gơ̆. Ñu ƀu hơmâo tơlơi dưi sĭ hĭ gơ̆ kơ ƀing tuai ôh, yuakơ ñu hơmâo pơjŏh hĭ laih tơlơi tŏng ten hăng gơ̆. ⁹Tơdah ñu blơi mă hlŭn đah kơmơi anŭn kơ ană đah rơkơi ñu, ñu khŏm brơi tơlơi dưi kơ gơ̆ jing kar hăng sa čô ană đah kơmơi hơmâo mơ̆n. ¹⁰Tơdah sa čô khua blơi mă sa čô hlŭn đah kơmơi jing hĭ bơnai ñu, laih anŭn ñu dŏ bơnai pơkŏn dơ̆ng, ñu ăt khŏm brơi kơ bơnai phŭn ñu gơnam ƀơ̆ng, sum ao laih anŭn tơlơi dưi sang anŏ kar hăng tơlơi gơ̆ hơmâo hlâo mơ̆n. ¹¹Tơdah ñu ƀu djru kơ gơ̆ hăng klâo mơta anai ôh, gơ̆ či tơbiă rơngai laih anŭn ƀu hơmâo tơlơi kla glaĭ prăk hơget ôh.

Tơlơi Phiăn Kơ Khul Bruă Ngă Ƀai

¹²“Tơdah sa čô taih sa čô mơnuih hăng pơdjai hĭ gơ̆, sĭt yơh arăng či pơdjai hĭ ñu mơ̆n.⚓ ¹³Samơ̆, tơdah ñu ƀu pơmĭn tơl pơdjai hĭ gơ̆ ôh, samơ̆ Ơi Adai brơi tơlơi truh kar hăng anŭn, ñu či khŏm đuaĭ kơdŏp pơ anih Kâo či pơkra brơi.⚓ ¹⁴Tơdah sa čô hil hăng pơmĭn tơl pơdjai hĭ sa čô pơkŏn, mă pơđuaĭ bĕ mơ̆ng kơnưl Kâo laih anŭn pơdjai hĭ ñu bĕ wơ̆t tơdah ñu đuaĭ rai kiăng pơjăng ƀơi kơnưl Kâo kơ tơlơi djru.
¹⁵“Hlơi pô taih amĭ ƀôdah ama ñu, sĭt ñu khŏm tŭ tơlơi djai yơh.
¹⁶“Hlơi pô klĕ pơđuaĭ hĭ sa čô mơnuih laih anŭn sĭ hĭ gơ̆ ƀôdah djă̱ pioh gơ̆ ngă hlŭn ñu tơdang arăng hơmâo mă ñu, sĭt ñu khŏm tŭ mă tơlơi djai yơh.⚓
¹⁷“Hlơi pô djik djak kơ ama ñu ƀôdah kơ amĭ ñu, ñu anŭn khŏm tŭ mă tơlơi djai yơh.⚓
¹⁸“Tơdah dua čô brŏk ƀuăh kơ tơdruă laih anŭn sa čô taih hĭ sa čô hăng sa boh pơtâo ƀôdah hăng tơngan kơpŏt ñu, laih anŭn gơ̆ ƀu djai ôh, samơ̆ gơ̆ ƀu dưi tơgŭ ôh, ¹⁹pô taih anŭn ƀu hơmâo kơđi ôh tơdah pô ruă dưi tơgŭ laih anŭn rơbat jum dar gah rơngiao hăng gai jra gơ̆; samơ̆ pô taih khŏm kla kơ pô ruă anŭn yuakơ hrơi mông gơ̆ rơngiă hĭ laih anŭn wai lăng gơ̆ tơl gơ̆ suaih hĭ yơh.
²⁰“Tơdah sa čô taih ding kơna đah rơkơi ƀôdah đah kơmơi ñu hăng sa ƀĕ gai hơnuăt laih anŭn pô hlŭn anŭn djai hĭ, ñu anŭn khŏm tŭ tơlơi pơkơhma̱l yơh, ²¹samơ̆ arăng ƀu pơkơhma̱l hĭ ñu ôh tơdah pô hlŭn anŭn dưi tơgŭ tơdơi kơ sa hrơi ƀôdah dua hrơi, yuakơ pô hlŭn anŭn jing mŭk dram ñu.
²²“Tơdah dua čô đah rơkơi pơtaih laih anŭn taih djơ̆ đah kơmơi pi kian, laih anŭn gơ̆ tơkeng hĭ kơƀah blan ƀơi mông anŭn, samơ̆ ƀu hơmâo tơlơi ruă rơka ôh, pô taih anŭn khŏm kla nua kơ rơkơi pô đah kơmơi pi kian anŭn rơkâo tui hăng ƀing phat kơđi brơi tơlơi dưi. ²³Samơ̆ tơdah hơmâo tơlơi ruă rơka ƀôdah djai hĭ, sĭt ih khŏm mă tơlơi hơdip kla kơ tơlơi hơdip yơh, ²⁴mơta kơ mơta, tơgơi kơ tơgơi, tơngan kơ tơngan, tơkai kơ tơkai,⚓ ²⁵apui ƀơ̆ng kơ apui ƀơ̆ng, brơ̆p kơ brơ̆p laih anŭn nam rơka kơ nam rơka yơh.
²⁶“Tơdah sa čô taih hlŭn đah rơkơi ƀôdah đah kơmơi ƀơi mơta hăng pơrăm hĭ, ñu khŏm brơi kơ pô hlŭn anŭn tơbiă rơngai yuakơ kiăng kla glaĭ kơ mơta răm anŭn. ²⁷Laih anŭn tơdah ñu taih jŏh hĭ sa ƀĕ tơgơi pô hlŭn đah rơkơi ƀôdah đah kơmơi, ñu khŏm brơi kơ gơ̆ tơbiă rơngai yơh yuakơ kla glaĭ nua kơ tơgơi gơ̆.

Bruă Jao Kơ Ƀing Pô Dram Gơnam

²⁸“Tơdah sa drơi rơmô tơno bơnŭh hĭ sa čô đah rơkơi ƀôdah sa čô đah kơmơi tơl djai, arăng či glŏm pơdjai hĭ rơmô anŭn hăng boh pơtâo, laih anŭn añăm ñu ƀu dưi ƀơ̆ng ôh. Samơ̆ pô rơmô anŭn ƀu mă tŭ tơlơi klă̱ kơđi hơget gĕt ôh. ²⁹Samơ̆ tơdah rơmô anŭn juăt bơnŭh arăng laih anŭn pô rơmô anŭn hơmư̆ arăng laĭ pơthâo laih, samơ̆ ñu ƀu kiăng răng wai ôh, tơl rơmô anŭn bơnŭh djai hĭ sa čô đah rơkơi ƀôdah sa čô đah kơmơi, sĭt arăng či khŏm glŏm pơdjai hĭ rơmô tơno anŭn laih anŭn ăt glŏm pơdjai hĭ pô hơmâo rơmô anŭn mơ̆n. ³⁰Samơ̆ tơdah arăng kiăng kơ pô rơmô anŭn kla nua kiăng kơ song mă tơlơi hơdip ñu, sĭt ñu khŏm kla tui hăng tơlơi arăng rơkâo yơh. ³¹Tơlơi phiăn anai ăt yua amăng hơdră tơdah rơmô tơno bơnŭh hĭ sa čô ană đah rơkơi ƀôdah ană đah kơmơi mơ̆n. ³²Tơdah rơmô tơno bơnŭh hĭ sa čô hlŭn đah rơkơi ƀôdah đah kơmơi, pô rơmô anŭn khŏm kla 30 sekel amrăk kơ khua pô hlŭn anŭn, laih anŭn arăng khŏm glŏm pơdjai hĭ rơmô anŭn hăng boh pơtâo yơh.
³³“Tơdah sa čô mơnuih ƀu go̱m hĭ ôh amăng luh ƀôdah klơi sa boh amăng luh hăng wơr bĭt go̱m hĭ, tui anŭn tơdah sa drơi rơmô ƀôdah aseh glai lê̆ amăng anŭn, ³⁴pô hơmâo amăng luh anŭn khŏm kla glaĭ nua kơ pô hơmâo gơnam rơngiă; ñu khŏm kla nua kơ pô hlô mơnơ̆ng anŭn laih anŭn hlô mơnơ̆ng djai anŭn či jing hĭ gơnam ñu yơh.
³⁵“Tơdah rơmô tơno hlơi pô pơrơka hĭ rơmô tơno pô pơkŏn hăng pơdjai hĭ, ƀing gơñu khŏm sĭ hĭ rơmô dŏ hơdip laih anŭn pơpha abih dua gơnam anŭn tui anai: Prăk laih anŭn añăm rơmô djai pơpha pơmơđơr yơh. ³⁶Samơ̆ tơdah arăng thâo krăn laih rơmô anŭn juăt hơmâo tơlơi hrup hăng anŭn, laih anŭn pô rơmô anŭn ƀu răng wai ôh, tui anŭn pô rơmô anŭn khŏm kla nua, rơmô kơ rơmô laih anŭn rơmô djai anŭn jing hĭ gơnam ñu yơh.