19
1Thà nghèo mà sống lương thiện,
còn hơn ngu dại mà ăn nói quanh co.
2Ao ước mà thiếu hiểu biết không ích lợi gì.
Nếu con hành động hấp tấp con sẽ sai lầm.
3Người nào ngu dại sẽ làm hại đời mình,
nhưng trong lòng người lại oán trách Chúa.
4Giàu có tăng thêm bạn,
còn nghèo khó bị bạn bè xa lánh.
5Làm chứng gian thế nào cũng bị phạt;
còn kẻ nói dối sẽ không thoát khỏi tội.
6Nhiều người muốn lấy lòng người rộng rãi,
ai cũng thích kết thân với kẻ hay biếu xén.
7Kẻ nghèo bị thân nhân ghét bỏ;
đến nỗi bạn bè cũng xa lánh.
Họ chạy theo van xin bạn hữu,
nhưng ai cũng tránh xa⚓.
8Ai hiểu biết yêu linh hồn mình,
Ai giữ gìn tri thức sẽ thành công.
9Làm chứng gian thế nào cũng bị phạt,
kẻ nói dối sẽ bị diệt.
10Kẻ dại dột không nên sống xa xỉ,
Còn kẻ nô lệ không nên cai trị quan trưởng.
11Người hiểu biết thường chậm nóng giận;
Họ lấy làm vinh dự mà bỏ qua sự tổn thương.
12Cơn thịnh nộ của vua giống như sư tử gầm thét,
còn lòng nhân từ của vua
giống như giọt sương mai đọng trên cỏ.
13Con trai ngu dại làm hại cho cha mình,
còn người vợ hay gây gổ giống như nhà dột.
14Con cái thừa hưởng gia sản từ cha mẹ,
nhưng người vợ khôn ngoan do Chúa ban cho.
15Sự lười biếng khiến người ta thích ngủ,
còn kẻ biếng nhác sẽ đói khổ.
16Kẻ vâng theo luật lệ tự bảo vệ mình,
nhưng ai cẩu thả sẽ phải thiệt mạng.
17Ai nhân từ đối với kẻ nghèo là cho Chúa vay mượn;
Ngài sẽ đền đáp tương xứng với điều con đã làm.
18Hãy sửa dạy con cái trong khi còn có hi vọng;
đừng để chúng tự hại mình.
19Ai nóng tính sẽ phải trả giá đắt.
Nếu con giúp hắn con sẽ phải giúp mãi.
20Hãy nghe lời khuyên và chấp nhận sự sửa dạy,
về sau con sẽ khôn ngoan.
21Con người có nhiều dự tính,
nhưng chỉ có chương trình của Chúa là thành tựu mà thôi.
22Ai cũng thích người trung thành,
cho nên thà nghèo còn hơn nói dối.
23Ai kính sợ Chúa sẽ dẫn đến sự sống,
Người sẽ mãn nguyện không tổn hại gì.
24Kẻ lười biếng thò thay vào dĩa,
nhưng không buồn đưa thức ăn vào miệng.
25Hãy trừng phạt kẻ khinh dể sự khôn ngoan,
thì kẻ ngờ nghệch sẽ hiểu biết.
Hãy sửa dạy người hiểu biết,
thì họ sẽ thêm tri thức.
26Đứa con hung dữ với cha và xua đuổi mẹ mình,
là đứa con sỉ nhục.
27Con ơi, nếu con thôi nghe lời răn dạy,
thì con sẽ rời xa sự hiểu biết.
28Chứng gian xem thường công lý,
còn miệng kẻ ác chỉ thích ngốn ngấu điều gian tà.
29Kẻ kiêu căng sẽ lãnh trừng phạt,
còn lưng của kẻ ngu dại sẽ bị đánh đập.
19
1Mnuih ƀun ƀin dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă ênuah ênô
jing jăk hĭn kơ sa čô mnuih mluk blŭ luar.
2Amâo jăk ôh sa čô mnuih mâo klei hur har ƀiădah kƀah klei thâo săng,
leh anăn hlei pô ruăt nao srăng wơr êlan.
3Klei mluk sa čô mnuih bi rai klei hdĭp ñu,
ƀiădah lĕ ai tiê ñu ngêñ kơ Yêhôwa.
4Klei mdrŏng lŏ thiăm lu mah jiăng,
sa čô ƀun ƀin, ƀiădah mah jiăng lui hĕ.
5Pô hưn soh hlăm sang phat kđi amâo srăng tlaih ôh kơ klei bi kmhal,
leh anăn hlei pô blŭ luar kăn srăng tlaih ôh.
6Lu mnuih srăng tluñ ai pap mnuih kmah,
leh anăn jih jang mnuih jing mah jiăng kơ pô mđup myơr.
7Jih jang ayŏng adei mnuih ƀun ƀin bi êmut kơ gơ̆,
ƀai hĭn phung mah jiăng gơ̆ đuĕ kbưi mơ̆ng gơ̆!
Gơ̆ blŭ kwưh kơ diñu,
ƀiădah diñu đuĕ.
8Hlei pô duah klei thâo mĭn khăp kơ mngăt ñu pô,
hlei pô djă pioh klei thâo săng srăng đĭ kyar.
9Pô hưn luar amâo srăng tlaih ôh mơ̆ng klei bi kmhal,
leh anăn hlei pô blŭ luar srăng rai tuč.
10Amâo guôp ôh sa čô mluk dôk hdĭp hlăm klei mdrŏng sah,
amâodah sa čô hlŭn jing khua kơ phung anak mtao.
11Mnuih mâo klei thâo mĭn jing pô amâo djăl ăl,
leh anăn jing klei guh kơang kơ ñu amâo yap ôh klei arăng bi msoh kơ ñu.
12Klei mtao ngêñ jing msĕ si klei êmông gu gruh,
ƀiădah klei ñu pap jing msĕ si êa nguôm ti rơ̆k.
13Sa čô anak êkei mluk jing klei bi rai kơ ama ñu,
leh anăn klei mô̆ bi mneh msao jing msĕ si êa hjan rôč nanao.
14Arăng dưi dưn sang leh anăn klei mdrŏng mơ̆ng amĭ ama,
ƀiădah mô̆ mâo klei thâo săng jing mnơ̆ng Yêhôwa brei.
15Klei alah bi pĭt arăng,
leh anăn mnuih dôk mang srăng ư̆ êpa.
16Hlei pô djă pioh klei Yêhôwa mtă srăng hdĭp sui,
ƀiădah hlei pô amâo gưt ôh srăng djiê.
17Hlei pô brei pap kơ mnuih ƀun ƀin jing brei Yêhôwa čan,
leh anăn Yêhôwa srăng lŏ bi wĭt kơ ñu tui si bruă jăk ñu ngă leh.
18Mkra bĕ anak ih êjai ăt mâo klei čang hmăng,
ƀiădah đăm čăm ôh tơl ñu djiê.
19Hlei pô djăl ngêñ srăng tŭ klei bi kmhal,
tơdah ih bi mtlaih ñu sa bliư̆, ih srăng ngă nanao yơh.
20Dôk hmư̆ bĕ klei kčĕ leh anăn mă tŭ bĕ klei bi hriăm,
snăn ih dưi mâo klei thâo mĭn mơ̆ng anei kơ anăp.
21Ai tiê mnuih mâo lu hdră čiăng ngă,
ƀiădah klei Yêhôwa čuăn srăng dưi.
22Klei arăng čiăng ƀuh hlăm sa čô mnuih jing klei sĭt suôr,
leh anăn klei jing ƀun ƀin jăk hĭn kơ mnuih luar.
23Klei huĭ mpŭ kơ Yêhôwa atăt kơ klei hdĭp,
hlei pô mâo klei anăn srăng mơak,
klei rŭng răng amâo srăng truh kơ ñu ôh.
24Mnuih alah đrŭt kngan ñu hlăm jam,
leh anăn amâo lŏ ba kơ ƀăng êgei ñu ôh.
25Čăm mnuih mưč leh anăn mnuih mluk srăng hriăm klei thâo mĭn,
ƀuah mnuih mâo klei thâo săng, leh anăn ñu srăng thiăm klei thâo mĭn lu.
26Hlei pô ngă jhat kơ ama ñu leh anăn suôt amĭ ñu, mơ̆ng sang,
jing sa čô anak mâo klei hêñ.
27Ơ Anak kâo, tơdah ih mdei hĕ dôk hmư̆ klei mtô lač,
ih srăng wơr bĭt jih klei ih thâo leh.
28Pô hưn soh mưč kơ klei kpă,
leh anăn mnuih ƀai bi lar klei wê.
29Arăng mkra leh klei phat kđi kơ phung mưč,
leh anăn klei čăm hŏng giê hnuăt pioh kơ rŏng phung mluk.