15

Năm giải thích. – Sự cứu giúp kẻ nghèo. Về tôi tớ Hê-bơ-rơ. Về con đầu lòng của súc vật

¹ Cuối mỗi năm thứ bảy, ngươi phải làm năm giải thích. ² Nầy là lệ của sự giải thích. Phàm chủ nợ phải giải thích món vay mà mình đã chịu cho kẻ lân cận mình vay: ngươi chớ thúc kẻ lân cận mình hay là anh em mình trả lại, vì người ta đã cáo rao năm giải thích cho Đức Giê-hô-va. ³ Ngươi được thúc người ngoại bang trả lại; song ví anh em ngươi có vật chi thuộc về mình, thì phải tha vật ấy cho người. ⁴ Nhưng nơi ngươi chẳng nên có kẻ nghèo nàn, vì Đức Giê-hô-va sẽ quả hẳn ban phước cho ngươi trong xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi nhận lấy làm sản nghiệp, ⁵ miễn ngươi chăm chỉ nghe theo tiếng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, cẩn thận làm theo các điều răn mà ta truyền cho ngươi ngày nay. ⁶ Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi, y như Ngài đã phán; ngươi sẽ cho nhiều nước vay, còn chánh ngươi không vay ai; ngươi sẽ quản hạt nhiều nước, song các nước ấy sẽ chẳng quản hạt ngươi.
⁷ Nếu trong thành nào của xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, ở giữa ngươi có một người anh em bị nghèo, thì chớ cứng lòng nắm tay lại trước mặt anh em nghèo của mình đó.⚓ ⁸ Nhưng khá sè tay mình ra, cho người vay món chi cần dùng trong sự nghèo nàn của người. ⁹ Khá coi chừng, kẻo có một ác tưởng nơi lòng ngươi, rằng: Năm thứ bảy tức là năm giải thích, hầu gần! Khá coi chừng, kẻo mắt ngươi chẳng đoái thương anh em nghèo của mình, không giúp cho người gì hết, e người kêu cùng Đức Giê-hô-va về ngươi, và ngươi sẽ mắc tội chăng. ¹⁰ Ngươi phải giúp cho người, chớ cho mà có lòng tiếc; vì tại cớ ấy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho mọi công việc của ngươi, và mọi điều ngươi đặt tay vào mà làm. ¹¹ Vì sẽ có kẻ nghèo trong xứ luôn luôn, nên ta mới dặn biểu ngươi mà rằng: Khá sè tay mình ra cho anh em bị âu lo và nghèo khó ở trong xứ ngươi.⚓
¹² Khi một trong các anh em ngươi, là người Hê-bơ-rơ, bất luận nam hay nữ, bị bán cho ngươi, thì sẽ hầu việc ngươi trong sáu năm, song qua năm thứ bảy, ngươi phải giải phóng người.⚓ ¹³ Khi ngươi giải phóng người, chớ cho người đi ra tay không. ¹⁴ Phải cấp cho người một vật chi, hoặc trong bầy mình, hoặc của sân đạp lúa mình, hoặc của hầm rượu mình, tức là cấp cho người vật bởi trong của cải mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã ban phước cho ngươi. ¹⁵ Hãy nhớ rằng mình đã làm tôi mọi trong xứ Ê-díp-tô, và Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã chuộc ngươi; bởi cớ ấy, ngày nay ta truyền cho ngươi làm các điều nầy. ¹⁶ Nhưng nếu kẻ tôi mọi ngươi nói rằng: Tôi không muốn đi ra khỏi nhà chủ, --- vì nó mến ngươi và gia quyến ngươi, lấy làm thỏa lòng phục dịch ngươi, --- ¹⁷ thì bấy giờ, ngươi phải lấy một cái dùi, để tai người kề cửa mà xỏ, vậy người sẽ làm tôi tớ ngươi luôn luôn. Ngươi cũng phải làm như vậy cho tớ gái mình. ¹⁸ Ngươi chớ có nặng lòng mà giải phóng người, vì người đã phục dịch ngươi sáu năm, ăn phân nửa công giá của một người làm mướn; vậy Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi trong mọi công việc ngươi làm.
¹⁹ Ngươi phải biệt riêng ra thánh cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mọi con đầu lòng đực sanh trong bầy bò hay chiên của ngươi. Chớ cày bằng con đầu lòng của bò cái mình, và chớ hớt lông con đầu lòng của chiên cái mình.⚓ ²⁰ Mỗi năm, ngươi và gia quyến ngươi sẽ ăn nó trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tại nơi mà Ngài sẽ chọn. ²¹ Nhưng nếu nó có tì vít chi, què hay đui, hoặc bị tật nặng khác, thì chớ dâng nó cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, ²² phải ăn nó trong thành mình: kẻ bị ô uế và kẻ được sạch cũng đều được ăn hết, như ăn con hoàng dương hay là con nai đực. ²³ Chỉn ngươi chớ ăn huyết nó; phải đổ huyết trên đất như nước vậy.⚓

15

Thŭn Kơ Tơlơi Pơklŏh Hĭ Khul Nư

(Lêwi 25:1-7)

¹Môseh pơhiăp dơ̆ng tui anai: Ƀơi hơnăl tuč amăng rĭm tơjuh thŭn ƀing gih khŏm phư rơngai hĭ khul nư. ²Anai yơh jing tơlơi kiăng kơ pơgiŏng hĭ: Rĭm ƀing khua nư či phư rơngai hĭ nư ñu brơi kơ kơnung djuai Israel jing ayŏng adơi ñu čan. Ñu khŏm ƀu brơi kơ ƀing amăng kơnung djuai Israel ñu ƀôdah ayŏng adơi ñu kla glaĭ ôh, yuakơ Yahweh pơhaih laih thŭn anai kiăng kơ phư rơngai hĭ khul nư. ³Ƀing gih dưi brơi mơnuih tuai kla glaĭ kơ ƀing gih, samơ̆ ƀing gih khŏm phư rơngai hĭ djŏp nư ayŏng adơi gih đo̱m kơ gih. ⁴Samơ̆ amăng anih lŏn Yahweh Ơi Adai ta či brơi kơ ƀing gih mă tŭ jing kŏng ngăn gih yơh, Ñu či bơni hiam kơ ƀing gih bă blai, laih anŭn ƀu či hơmâo mơnuih rin ôh amăng ƀing gih, ⁵tơdah ƀing gih kơnơ̆ng tui gưt Yahweh Ơi Adai ta klă tu̱m laih anŭn pơñen ngă tui abih bang tơlơi kâo pơđar kơ ƀing gih hrơi anai. ⁶Yahweh Ơi Adai ta yơh či bơni hiam kơ ƀing gih kar hăng tơlơi Ñu hơmâo ƀuăn laih, laih anŭn ƀing gih či brơi lu kơnung djuai čan mă samơ̆ ƀing gih ƀu čan mă mơ̆ng kơnung djuai hlơi pô ôh. Ƀing gih či git gai lu kơnung djuai samơ̆ ƀu hơmâo kơnung djuai hlơi pô git gai ƀing gih ôh.
⁷Tơdah hơmâo pô rin amăng ƀing ayŏng adơi gih jing pô dŏ hơdip amăng plei pla amăng anih lŏn Yahweh Ơi Adai ta či brơi kơ ƀing gih, anăm pơkhăng hĭ pran jua ƀôdah ƀu čơmah pha brơi ôh kơ ayŏng adơi ƀun rin ƀing gih anŭn. ⁸Samơ̆ pŏk bĕ pran jua laih anŭn brơi gơ̆ čan mă hơget tơlơi gơ̆ kơƀah kiăng.⚓ ⁹Răng bĕ, anăm ƀing gih pơkom pioh ôh tơlơi pơmĭn sat ƀai tui anai, “Thŭn tal tơjuh, jing thŭn kiăng kơ phư rơngai hĭ khul nư jĕ truh laih,” tơdah ƀing gih ngă tui anŭn, ƀing gih ƀu či glưh pran jua kơ ayŏng adơi gih anŭn tơdang dŏ amăng tơlơi kơƀah kơƀap laih anŭn ƀu brơi kơ ƀing gơ̆ hơget gĕt ôh. Ƀing gơ̆ či iâu kwưh Yahweh pơkơdơ̆ng glaĭ hăng ƀing gih laih anŭn Yahweh či yap ƀing gih soh yơh. ¹⁰Čơmah pha brơi bĕ kơ ƀing gơ̆ laih anŭn ngă bĕ hăng pran jua ƀu klih ôh; giŏng anŭn yuakơ tơlơi anai yơh Yahweh Ơi Adai ta či bơni hiam kơ ƀing gih amăng abih bang tơlơi bruă ƀing gih mă yơh. ¹¹Či hơmâo nanao ƀing mơnuih rin yơh amăng anih lŏn. Hơnŭn yơh kâo pơđar kơ ƀing gih pŏk bĕ pran jua kơ ƀing ayŏng adơi gih, jing mơnuih rin ƀôdah mơnuih kơƀah kiăng amăng anih lŏn gih.⚓

Tơlơi Pơrơngai Ƀing Ding Kơna

(Tơbiă 21:1-11)

¹²Môseh pơhiăp dơ̆ng tui anai: Tơdah sa čô Hêbrơ,⚓ wơ̆t tơdah đah rơkơi ƀôdah đah kơmơi, sĭ hĭ ñu pô kơ ƀing gih laih anŭn mă bruă kơ ƀing gih amăng năm thŭn, amăng thŭn tal tơjuh ƀing gih khŏm brơi gơ̆ rơngai yơh. ¹³Laih anŭn tơdang ƀing gih pơrơngai hĭ gơ̆, anăm brơi gơ̆ tơbiă hăng tơngan đôč đač ôh. ¹⁴Čơmah djru bĕ kơ gơ̆ mơ̆ng tơpul triu bơbe gih, pơdai gih laih anŭn mơ̆ng ia boh kơƀâo gih. Pha brơi bĕ kơ gơ̆ tui hăng Yahweh Ơi Adai ta hơmâo bơni hiam laih kơ ƀing gih. ¹⁵Hơdơr nanao bĕ, ƀing gih jing laih hlŭn amăng čar Êjip laih anŭn Yahweh Ơi Adai ta song mă gih laih. Anŭn yơh jing tơhơnal tơlơi yua hơget kâo pơđar kơ ƀing gih ngă tui anai hrơi anai.
¹⁶Samơ̆ tơdah ding kơna đah rơkơi gih khăp kơ ƀing gih, kơ sang anŏ gih laih anŭn ñu ăt dŏ jơna̱p mơak hăng ƀing gih mơ̆n, tui anŭn ñu laĭ, “Kâo ƀu kiăng đuaĭ mơ̆ng ih ôh;” ¹⁷tui anŭn mă bĕ sa ƀĕ hơjơi laih anŭn klâŏ hluh hĭ bĕ čơmang tơngia gơ̆ ƀơi bah amăng sang gih, laih anŭn ñu či jing hĭ ding kơna kơ gih amăng abih tơlơi hơdip gơ̆ yơh. Ngă hrup hăng anŭn mơ̆n kơ ding kơna đah kơmơi gih tơdah gơ̆ kiăng.
¹⁸Samơ̆ ƀing gih anăm pơmĭn tơnap ôh kơ tơlơi pơrơngai hĭ ding kơna gih amăng thŭn tal tơjuh, yuakơ bruă gơ̆ mă kơ ƀing gih amăng năm thŭn anai hơmâo nua yom hrup hăng dua wơ̆t lu hloh mơ̆ng pô ih blơi apăh yơh. Laih anŭn Yahweh Ơi Adai ta či bơni hiam kơ ƀing gih amăng rĭm tơlơi gih ngă yơh.

Khul Ană Hlô Mơnơ̆ng Rong Blung Hlâo

¹⁹Môseh pơhiăp dơ̆ng tui anai: Ruah pioh hơjăn bĕ kơ Yahweh Ơi Adai ta rĭm ană tơno blung hlâo mơ̆ng tơpul rơmô laih anŭn mơ̆ng tơpul triu bơbe gih. Anăm pioh ôh rơmô tơno blung hlâo gih kiăng kơ mă bruă kŏn yuă blâo hơget lơi ƀơi khul ană triu tơno ană blung hlâo anŭn.⚓ ²⁰Rĭm thŭn gih hăng sang anŏ gih khŏm ƀơ̆ng hlô mơnơ̆ng anŭn ƀơi anăp Yahweh Ơi Adai ta kơnơ̆ng ƀơi anih Ñu či ruah brơi. ²¹Tơdah hlô mơnơ̆ng anŭn hơmâo nam rơka rơwen, bum mơta ƀôdah hơmâo tơlơi ƀu hiam kơtang pơkŏn, ƀing gih anăm pơyơr ngă yang ôh hlô mơnơ̆ng anŭn kơ Yahweh Ơi Adai ta. ²²Ƀing gih dưi ƀơ̆ng hlô mơnơ̆ng ƀu hiam anai amăng plei pla gih pô. Abih dua ƀing rơgoh laih anŭn ƀing ƀu rơgoh dưi ƀơ̆ng yơh hlô mơnơ̆ng anai, hrup hăng kơtŏng ƀôdah rơsa yơh. ²³Samơ̆ gih anăm ƀơ̆ng drah hlô mơnơ̆ng anŭn ôh; tuh tơbiă hĭ bĕ drah anŭn ƀơi lŏn kar hăng tuh ia.⚓