15

Năm giải thích. – Sự cứu giúp kẻ nghèo. Về tôi tớ Hê-bơ-rơ. Về con đầu lòng của súc vật

1 Cuối mỗi năm thứ bảy, ngươi phải làm năm giải thích. 2 Nầy là lệ của sự giải thích. Phàm chủ nợ phải giải thích món vay mà mình đã chịu cho kẻ lân cận mình vay: ngươi chớ thúc kẻ lân cận mình hay là anh em mình trả lại, vì người ta đã cáo rao năm giải thích cho Đức Giê-hô-va. 3 Ngươi được thúc người ngoại bang trả lại; song ví anh em ngươi có vật chi thuộc về mình, thì phải tha vật ấy cho người. 4 Nhưng nơi ngươi chẳng nên có kẻ nghèo nàn, vì Đức Giê-hô-va sẽ quả hẳn ban phước cho ngươi trong xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi nhận lấy làm sản nghiệp, 5 miễn ngươi chăm chỉ nghe theo tiếng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, cẩn thận làm theo các điều răn mà ta truyền cho ngươi ngày nay. 6 Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi, y như Ngài đã phán; ngươi sẽ cho nhiều nước vay, còn chánh ngươi không vay ai; ngươi sẽ quản hạt nhiều nước, song các nước ấy sẽ chẳng quản hạt ngươi.
7 Nếu trong thành nào của xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, ở giữa ngươi có một người anh em bị nghèo, thì chớ cứng lòng nắm tay lại trước mặt anh em nghèo của mình đó. 8 Nhưng khá sè tay mình ra, cho người vay món chi cần dùng trong sự nghèo nàn của người. 9 Khá coi chừng, kẻo có một ác tưởng nơi lòng ngươi, rằng: Năm thứ bảy tức là năm giải thích, hầu gần! Khá coi chừng, kẻo mắt ngươi chẳng đoái thương anh em nghèo của mình, không giúp cho người gì hết, e người kêu cùng Đức Giê-hô-va về ngươi, và ngươi sẽ mắc tội chăng. 10 Ngươi phải giúp cho người, chớ cho mà có lòng tiếc; vì tại cớ ấy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho mọi công việc của ngươi, và mọi điều ngươi đặt tay vào mà làm. 11 Vì sẽ có kẻ nghèo trong xứ luôn luôn, nên ta mới dặn biểu ngươi mà rằng: Khá sè tay mình ra cho anh em bị âu lo và nghèo khó ở trong xứ ngươi.
12 Khi một trong các anh em ngươi, là người Hê-bơ-rơ, bất luận nam hay nữ, bị bán cho ngươi, thì sẽ hầu việc ngươi trong sáu năm, song qua năm thứ bảy, ngươi phải giải phóng người. 13 Khi ngươi giải phóng người, chớ cho người đi ra tay không. 14 Phải cấp cho người một vật chi, hoặc trong bầy mình, hoặc của sân đạp lúa mình, hoặc của hầm rượu mình, tức là cấp cho người vật bởi trong của cải mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã ban phước cho ngươi. 15 Hãy nhớ rằng mình đã làm tôi mọi trong xứ Ê-díp-tô, và Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã chuộc ngươi; bởi cớ ấy, ngày nay ta truyền cho ngươi làm các điều nầy. 16 Nhưng nếu kẻ tôi mọi ngươi nói rằng: Tôi không muốn đi ra khỏi nhà chủ, --- vì nó mến ngươi và gia quyến ngươi, lấy làm thỏa lòng phục dịch ngươi, --- 17 thì bấy giờ, ngươi phải lấy một cái dùi, để tai người kề cửa mà xỏ, vậy người sẽ làm tôi tớ ngươi luôn luôn. Ngươi cũng phải làm như vậy cho tớ gái mình. 18 Ngươi chớ có nặng lòng mà giải phóng người, vì người đã phục dịch ngươi sáu năm, ăn phân nửa công giá của một người làm mướn; vậy Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi trong mọi công việc ngươi làm.
19 Ngươi phải biệt riêng ra thánh cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mọi con đầu lòng đực sanh trong bầy bò hay chiên của ngươi. Chớ cày bằng con đầu lòng của bò cái mình, và chớ hớt lông con đầu lòng của chiên cái mình. 20 Mỗi năm, ngươi và gia quyến ngươi sẽ ăn nó trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, tại nơi mà Ngài sẽ chọn. 21 Nhưng nếu nó có tì vít chi, què hay đui, hoặc bị tật nặng khác, thì chớ dâng nó cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, 22 phải ăn nó trong thành mình: kẻ bị ô uế và kẻ được sạch cũng đều được ăn hết, như ăn con hoàng dương hay là con nai đực. 23 Chỉn ngươi chớ ăn huyết nó; phải đổ huyết trên đất như nước vậy.

15

Guangc Zaeqv Nyei Hnyangx

(Beiv mangc Lewi 25:1-7)

1Mouz nzunc buangv siec hnyangx wuov hnyangx, meih mbuo oix zuqc guangc zaeqv. 2Oix zuqc hnangv naaiv nor zoux. Dauh dauh zaeqv-ziouv oix zuqc guangc ninh nyei gorx-youz, se caux ninh juangc fingx nyei I^saa^laa^en Mienh, qiemx ninh nyei zaeqv, weic zuqc Ziouv ganh gorngv guangc zaeqv nyei ziangh hoc taux aqv. 3Se gorngv gaav bun ganh fingx mienh, heuc ninh jaauv duqv nyei. Mv baac gaav haaix nyungc bun caux meih mbuo juangc fingx nyei gorx-youz, oix zuqc guangc bun ninh. 4-5Se gorngv meih mbuo ei nzengc Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, nyei waac, longx-longx nyei gan yie ih hnoi jiu bun meih mbuo naaiv deix yietc zungv lingc, yiem meih mbuo mbu'ndongx ziouc maiv maaih mienh jomc mienh, weic zuqc yiem Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, jiu bun meih mbuo nzipc benx meih mbuo nyei buonc deic-bung, Ziouv oix camv-camv nyei ceix fuqv bun meih mbuo. 6Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, oix ziux ninh laengz nyei waac ceix fuqv bun meih mbuo. Meih mbuo oix gaav bun camv-guoqv nyei baeqc fingx, mv baac meih mbuo maiv zuqc gaav haaix norm guoqv nyei. Meih mbuo oix gunv camv-norm guoqv nyei baeqc fingx, mv baac ninh mbuo maiv duqv gunv meih mbuo.
7Se gorngv yiem Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, jiu bun meih mbuo nyei deic-bung, maiv gunv haaix norm mungv gu'nyuoz maaih dauh meih mbuo nyei gorx-youz jomc, meih mbuo maiv dungx zoux hnyouv ngaengc hnyouv njapv, maiv tengx ninh. 8Zungv oix zuqc zoux hnyouv jangv, bun ninh gaav gaux ninh qiemx longc nyei ga'naaiv. 9Oix zuqc faix fim maiv dungx yiem hnyouv hnamv maiv benx nyei sic ziouc hnamv, “Aav lamh taux da'cietv hnyangx, guangc zaeqv nyei hnyangx aqv.” Meih mbuo nyei hmien yaac mienv-mienv nyei mangc meih mbuo jomc haic nyei gorx-youz, meih mbuo yaac maiv bun haaix nyungc ninh, ninh oix gox Ziouv, meih mbuo ziouc maaih zuiz aqv. 10Oix zuqc buangv hnyouv bun ninh yaac maiv dungx korv-fiqv. Hnangv naaiv zoux, Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, ziouc ceix fuqv bun meih mbuo nyei nyungc-nyungc gong, maiv gunv meih mbuo zoux haaix nyungc. 11Yiem wuov norm deic-bung mienh jomc mienh yietc liuz maiv haih nzengc. Weic naaiv yie mbuox meih mbuo oix zuqc zoux hnyouv jangv tengx mienh jomc mienh caux dangx-donx nyei mienh.

Bungx Nouh Nyei Leiz

(Beiv mangc Cuotv I^yipv 21:1-11)

12Se gorngv caux meih mbuo juangc fingx nyei Hipv^lu Mienh, maiv gunv m'jangc fai m'sieqv, zuqc maaic tengx meih mbuo zoux nouh fu-sux meih mbuo juqv hnyangx, taux siec hnyangx wuov hnyangx oix zuqc bungx ninh cuotv. 13Bungx ninh cuotv nyei ziangh hoc, maiv dungx bun ninh kungx-buoz baeqc zaux nyei mingh. 14Oix zuqc zoux hnyouv jangv bun ga'naaiv ninh. Bun yungh, ba'gi yungh, mbiauh caux a'ngunc diuv. Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, hnangv haaix nor ceix fuqv bun meih mbuo, meih mbuo yaac oix zuqc hnangv wuov nor bun ninh. 15Oix zuqc jangx jienv meih mbuo yiem I^yipv Deic-Bung zoux jiex nouh. Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, yaac zuoqc meih mbuo cuotv daaih. Weic naaiv yie ih hnoi cingx hnangv naaiv hatc meih mbuo.
16Mv baac se gorngv meih mbuo nyei nouh gauv gorngv, “Yie siev maiv duqv meih mingh,” weic zuqc ninh hnamv meih caux meih nyei hmuangv doic yaac duqv yiem longx, 17meih oix zuqc zorqv ninh nyei m'normh bangc gaengh longc zuei zuei tong. Hnangv naaic ninh ziouc yietc seix benx meih nyei nouh aqv. Nouh beiz yaac fih hnangv nyei zoux.
18Bungx ninh cuotv wuov zanc yaac maiv dungx korv-fiqv. Ninh zungv fu-sux meih juqv hnyangx. Beiv cingv daaih nyei gong-mienh nyei gong-zinh gauh camv yietc buonc. Meih hnangv naaiv zoux, yiem meih zoux nyei yietc zungv sic, Ziouv, meih nyei Tin-Hungh, oix ceix fuqv bun meih.

Daauh Toi Saeng-Kuv Nyei Leiz

19Meih mbuo nyei ngongh guanh, yungh guanh caux ba'gi yungh guanh nyei daauh toi dorn, da'faanh gouv wuov deix, oix zuqc fungx bun Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh. Maiv dungx longc meih mbuo nyei daauh toi ngongh zoux gong, yaac maiv dungx japv daauh toi ba'gi yungh nyei biei. 20Hnyangx-hnyangx meih mbuo caux meih mbuo nyei hmuangv doic oix zuqc yiem Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh, oix ginv daaih nyei dorngx, yiem ninh nyei nza'hmien nyanc naaiv deix daauh toi saeng-kuv nyei orv. 21Se gorngv haaix dauh saeng-kuv maaih dorngx nqemh, se buoz-zaux waaic fai m'zing maengh fai waaic fangx camv, maiv dungx ziec bun Ziouv, meih mbuo nyei Tin-Hungh. 22Oix zuqc yiem ganh nyei mungv nyanc. Maaih uix caux maiv maaih uix nyei mienh nyanc duqv nyei, hnangv nyanc jung njaih wuov nor. 23Mv baac maiv dungx nyanc nziaamv. Oix zuqc dox ga'ndiev ndau hnangv dox wuom nor.