4

Môi-se khuyên dân Y-sơ-ra-ên giữ các điều răn của Đức Chúa Trời

¹ Hỡi Y-sơ-ra-ên, bây giờ hãy nghe những mạng lịnh và luật lệ mà ta dạy các ngươi; hãy làm theo, để các ngươi được sống và vào xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi ban cho các ngươi nhận được. ² Các ngươi chớ thêm chi và đừng bớt chi về điều ta truyền cho, để giữ theo các điều răn của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi mà ta đã truyền.⚓
³ Nhân dịp của Ba-anh-Phê-o, mắt các ngươi đã thấy điều Đức Giê-hô-va đã làm; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi có diệt khỏi giữa ngươi mọi kẻ tin theo Ba-anh-Phê-o.⚓ ⁴ Còn các ngươi, là những kẻ vẫn theo Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, ngày nay hết thảy còn sống. ⁵ Nầy đây, ta đã dạy các ngươi những mạng lịnh và luật lệ y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời ta đã phán dặn ta, để các ngươi làm theo ở giữa xứ mình sẽ vào đặng nhận lấy. ⁶ Vậy, các ngươi phải giữ làm theo các mạng lịnh và luật lệ nầy; vì ấy là sự khôn ngoan và sự thông sáng của các ngươi trước mặt các dân tộc; họ nghe nói về các luật lệ nầy, sẽ nói rằng: Dân nầy là một dân khôn ngoan và thông sáng không hai! ⁷ Vả chăng, há có dân lớn nào mà có các thần mình gần như chúng ta có Giê-hô-va Đức Chúa Trời gần chúng ta, mọi khi chúng ta cầu khẩn Ngài chăng? ⁸ Lại, há có nước lớn nào có những mạng lịnh và luật lệ công bình như cả luật pháp nầy, mà ngày nay ta đặt trước mặt các ngươi chăng?
⁹ Chỉ hãy giữ lấy ngươi, lo canh cẩn thận linh hồn mình, e ngươi quên những điều mà mắt mình đã thấy, hầu cho chẳng một ngày nào của đời ngươi những điều đó lìa khỏi lòng ngươi: phải dạy cho các con và cháu ngươi. ¹⁰ Hãy nhớ ngày ngươi chầu Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi tại Hô-rếp, khi Đức Giê-hô-va phán cùng ta rằng: Hãy nhóm hiệp dân sự để ta khiến chúng nghe lời ta, hầu cho tập kính sợ ta đương lúc họ còn sống nơi thế thượng, và dạy lời đó cho con cái mình. ¹¹ Vậy, các ngươi lại gần và đứng dưới núi. --- Vả, núi cả lửa cháy cho đến tận trời; có sự tối tăm, mây mịt mịt và đen kịt. ---⚓ ¹² Từ trong lửa, Đức Giê-hô-va phán cùng các ngươi; các ngươi nghe một tiếng nói, nhưng không thấy một hình trạng nào; chỉ nghe một tiếng mà thôi. ¹³ Ngài rao truyền cho các ngươi biết sự giao ước của Ngài, tức là mười điều răn, khiến các ngươi gìn giữ lấy, và Ngài chép mười điều răn ấy trên hai bảng đá.⚓
¹⁴ Trong lúc đó, Đức Giê-hô-va cũng phán dặn ta dạy các ngươi những mạng lịnh và luật lệ, để các ngươi làm theo tại trong xứ mà mình sẽ đi vào nhận lấy.⚓
¹⁵ Vậy, các ngươi hãy cẩn thận giữ lấy linh hồn mình cho lắm, vì các ngươi không có thấy một hình trạng nào trong ngày Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, từ nơi giữa lửa phán cùng các ngươi, tại Hô-rếp; ¹⁶ e các ngươi phải làm hư hoại cho mình chăng, và làm một tượng chạm nào, tạo hình trạng của tà thần nào, hoặc hình của người nam hay người nữ,⚓ ¹⁷ Hoặc hình của con thú nào đi trên đất, hoặc hình của vật nào có cánh bay trên trời,⚓ ¹⁸ hoặc hình của loài côn trùng nào bò trên đất, hay là hình của con cá nào ở trong nước dưới đất; ¹⁹ lại, e khi ngươi ngước mắt lên trời thấy mặt trời, mặt trăng, các ngôi sao, tức là toàn cả thiên binh, thì ngươi bị quyến dụ quì xuống trước các vì đó, và thờ lạy các tinh tú nầy mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã chia phân cho muôn dân dưới trời chăng. ²⁰ Còn các ngươi, Đức Giê-hô-va đã chọn và rút các ngươi khỏi lò lửa bằng sắt kia, là xứ Ê-díp-tô, để các ngươi thành một dân riêng của Ngài, y như các ngươi đã là điều đó ngày nay.⚓ ²¹ Đoạn, Đức Giê-hô-va, vì cớ các ngươi, nổi giận cùng ta, có thề rằng ta không được đi ngang qua sông Giô-đanh, và chẳng đặng vào xứ tốt đẹp mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi làm sản nghiệp.⚓ ²² Vì ta phải chết trong xứ nầy, không đi ngang qua sông Giô-đanh được; nhưng các ngươi sẽ đi qua và nhận lấy xứ tốt đẹp ấy. ²³ Khá cẩn thận giữ lấy mình, chớ quên sự giao ước của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã lập cùng các ngươi, và chớ làm tượng chạm nào, hình của vật nào mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã cấm; ²⁴ vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi như một đám lửa tiêu cháy, là Đức Chúa Trời hay kỵ tà.⚓
²⁵ Khi các ngươi sẽ có con cùng cháu, và khi đã ở lâu trong xứ rồi, nếu các ngươi làm bại hoại mình, làm tượng chạm nào, hình của vật chi mặc dầu, mà hành ác trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi để chọc Ngài nổi giận, ²⁶ thì ngày nay ta bắt trời và đất làm chứng quyết cho các ngươi rằng các ngươi sẽ chết vội, và khuất mất khỏi xứ mà mình sẽ đi nhận lấy tại bên kia sông Giô-đanh. Các ngươi chẳng ở đó lâu dài đâu, nhưng sẽ bị tận diệt. ²⁷ Đức Giê-hô-va sẽ tản lạc các ngươi trong các nước, chỉ còn lại số nhỏ trong các nước mà Đức Giê-hô-va sẽ dẫn các ngươi vào;⚓ ²⁸ ở đó các ngươi sẽ cúng thờ những thần bằng cây và bằng đá, là công việc của tay loài người làm nên, chẳng thấy, chẳng nghe, chẳng ăn, cũng chẳng ngửi. ²⁹ Ở đó ngươi sẽ tìm cầu Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và khi nào hết lòng hết ý tìm cầu Ngài thì mới gặp.⚓ ³⁰ Khi ngươi bị gian nan, và các việc nầy xảy đến cho ngươi, bấy giờ trong ngày cuối cùng, ngươi sẽ trở về cùng Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và vâng theo tiếng Ngài. ³¹ Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi là Đức Chúa Trời hay thương xót sẽ không bỏ ngươi và không hủy diệt ngươi đâu; cũng chẳng quên sự giao ước mà Ngài đã thề cùng các tổ phụ ngươi.
³² Vậy, ngươi hãy hỏi học về thời kỳ có trước ngươi, từ ngày Đức Chúa Trời dựng nên loài người trên đất, tự góc trời nầy đến góc trời kia, nếu bao giờ có xảy ra việc nào lớn dường ấy, hay là người ta có nghe sự chi giống như vậy chăng? ³³ tức là: há có một dân tộc nào nghe tiếng Đức Chúa Trời từ trong lửa phán ra như ngươi đã nghe, mà vẫn còn sống chăng? ³⁴ hay là Đức Chúa Trời há có cậy lấy sự thử thách, dấu kỳ, điềm lạ, chiến tranh, cánh tay quyền năng giơ thẳng ra, cùng cậy công sự to tát và gớm ghê, đặng thử đi chiếm một dân tộc cho mình ở giữa một dân tộc khác, như mọi điều Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã làm cho các ngươi tại xứ Ê-díp-tô, dưới mắt mình chăng? ³⁵ Ngươi đã chứng kiến mọi điều đó, để nhìn biết rằng Giê-hô-va, ấy là Đức Chúa Trời, chớ không ai khác hơn Ngài.⚓ ³⁶ Ngài từ trên trời khiến cho ngươi nghe tiếng Ngài để dạy ngươi; trên đất Ngài khiến cho ngươi thấy đám lửa lớn Ngài, và từ trong lửa ngươi có nghe lời Ngài phán ra. ³⁷ Bởi vì Ngài yêu mến các tổ phụ ngươi, nên chọn lấy dòng dõi các người ấy, và chánh Ngài nhờ quyền năng lớn mình rút ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, ³⁸ đặng đuổi khỏi trước mặt ngươi những dân tộc lớn hơn và mạnh hơn ngươi, đặng đưa ngươi vào xứ của dân đó, và ban cho làm sản nghiệp, y như điều ấy xảy đến ngày nay. ³⁹ Vậy, ngày nay hãy biết và ghi tạc trong lòng ngươi rằng Giê-hô-va, ấy là Đức Chúa Trời trên trời cao kia và dưới đất thấp nầy: chẳng có ai khác.
⁴⁰ Hãy giữ những luật lệ và điều răn của Ngài, mà ngày nay ta truyền cho ngươi, hầu cho ngươi và con cháu ngươi đều có phước, ở lâu dài trong xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi mãi mãi.

Ba thành ẩn náu ở bên kia sông Giô-đanh

⁴¹ Môi-se bèn biệt ra ba cái thành ở bên kia sông Giô-đanh, về hướng mặt trời mọc,⚓ ⁴² để kẻ sát nhân vô ý giết người lân cận mình, mà không có ghét trước, được thế trốn tránh và ẩn núp trong một của các thành nầy, và được sống. ⁴³ Ấy là Bết-se nơi rừng vắng, trong xứ đồng bằng, để cho người Ru-bên; Ra-mốt nơi Ga-la-át, để cho người Gát, và Gô-lan nơi Ba-san, để cho người Ma-na-se.

Bài giảng thứ nhì: Môi-se truyền luật pháp cho dân Y-sơ-ra-ên

⁴⁴ Nầy là luật pháp mà Môi-se đặt trước mặt dân Y-sơ-ra-ên. ⁴⁵ Nầy là chứng cớ, mạng lịnh, và luật lệ mà Môi-se truyền cho dân Y-sơ-ra-ên khi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, ⁴⁶ ở bên kia sông Giô-đanh, trong trũng đối ngang Bết-Phê-o, tại xứ Si-hôn, vua dân A-mô-rít, ở Hết-bôn, mà Môi-se và dân Y-sơ-ra-ên đánh bại khi ra khỏi xứ Ê-díp-tô. ⁴⁷ Dân Y-sơ-ra-ên chiếm xứ người luôn với xứ Óc, vua Ba-san, là hai vua dân A-mô-rít, ở tại bên kia sông Giô-đanh, về hướng mặt trời mọc, từ A-rô-e ⁴⁸ trên bờ khe Ạt-nôn, cho đến núi Si-ri-ôn, nghĩa là Hẹt-môn, ⁴⁹ và toàn đồng bằng bên kia sông Giô-đanh, về phía đông cho đến biển của đồng bằng, dưới triền núi Phích-ga.

4

Moses Commands Obedience

¹“Now, O Israel, listen to ⚓the statutes and the judgments which I teach you to observe, that you may live, and go in and possess the land which the Lord God of your fathers is giving you. ²⚓You shall not add to the word which I command you, nor take from it, that you may keep the commandments of the Lord your God which I command you. ³Your eyes have seen what the Lord did at ⚓Baal Peor; for the Lord your God has destroyed from among you all the men who followed Baal of Peor. ⁴But you who held fast to the Lord your God are alive today, every one of you.
⁵“Surely I have taught you statutes and judgments, just as the Lord my God commanded me, that you should act according to them in the land which you go to possess. ⁶Therefore be careful to observe them; for this is⚓your wisdom and your understanding in the sight of the peoples who will hear all these statutes, and say, ‘Surely this great nation is a wise and understanding people.’
⁷“For ⚓what great nation is there that has ⚓God so near to it, as the Lord our God is to us, for whatever reason we may call upon Him? ⁸And what great nation is there that has such statutes and righteous judgments as are in all this law which I set before you this day? ⁹Only take heed to yourself, and diligently ⚓keep yourself, lest you ⚓forget the things your eyes have seen, and lest they depart from your heart all the days of your life. And ⚓teach them to your children and your grandchildren, ¹⁰especially concerning⚓the day you stood before the Lord your God in Horeb, when the Lord said to me, ‘Gather the people to Me, and I will let them hear My words, that they may learn to fear Me all the days they live on the earth, and that they may teach their children.’
¹¹“Then you came near and stood at the foot of the mountain, and the mountain burned with fire to the midst of heaven, with darkness, cloud, and thick darkness. ¹²⚓And the Lord spoke to you out of the midst of the fire. You heard the sound of the words, but saw no form; ⚓you only heard a voice. ¹³⚓So He declared to you His covenant which He commanded you to perform, ⚓the Ten Commandments; and ⚓He wrote them on two tablets of stone. ¹⁴And ⚓the Lord commanded me at that time to teach you statutes and judgments, that you might observe them in the land which you cross over to possess.

Beware of Idolatry

¹⁵⚓“Take careful heed to yourselves, for you saw no ⚓form when the Lord spoke to you at Horeb out of the midst of the fire, ¹⁶lest you ⚓act corruptly and ⚓make for yourselves a carved image in the form of any figure: ⚓the likeness of male or female, ¹⁷the likeness of any animal that is on the earth or the likeness of any winged bird that flies in the air, ¹⁸the likeness of anything that creeps on the ground or the likeness of any fish that is in the water beneath the earth. ¹⁹And take heed, lest you ⚓lift your eyes to heaven, and when you see the sun, the moon, and the stars, ⚓all the host of heaven, you feel driven to ⚓worship them and serve them, which the Lord your God has given to all the peoples under the whole heaven as a heritage. ²⁰But the Lord has taken you and ⚓brought you out of the iron furnace, out of Egypt, to be ⚓His people, an inheritance, as you are this day. ²¹Furthermore ⚓the Lord was angry with me for your sakes, and swore that ⚓I would not cross over the Jordan, and that I would not enter the good land which the Lord your God is giving you as an inheritance. ²²But ⚓I must die in this land, ⚓I must not cross over the Jordan; but you shall cross over and possess ⚓that good land. ²³Take heed to yourselves, lest you forget the covenant of the Lord your God which He made with you, ⚓and make for yourselves a carved image in the form of anything which the Lord your God has forbidden you. ²⁴For ⚓the Lord your God is a consuming fire, ⚓a jealous God.
²⁵“When you beget children and grandchildren and have grown old in the land, and act corruptly and make a carved image in the form of anything, and ⚓do evil in the sight of the Lord your God to provoke Him to anger, ²⁶⚓I call heaven and earth to witness against you this day, that you will soon utterly perish from the land which you cross over the Jordan to possess; you will not prolong your days in it, but will be utterly destroyed. ²⁷And the Lord⚓will scatter you among the peoples, and you will be left few in number among the nations where the Lord will drive you. ²⁸And ⚓there you will serve gods, the work of men’s hands, wood and stone, ⚓which neither see nor hear nor eat nor smell. ²⁹⚓But from there you will seek the Lord your God, and you will find Him if you seek Him with all your heart and with all your soul. ³⁰When you are in distress, and all these things come upon you in the ⚓latter days, when you ⚓turn to the Lord your God and obey His voice ³¹(for the Lord your God is a merciful God), He will not forsake you nor ⚓destroy you, nor forget the covenant of your fathers which He swore to them.
³²“For ⚓ask now concerning the days that are past, which were before you, since the day that God created man on the earth, and ask⚓from one end of heaven to the other, whether any great thing like this has happened, or anything like it has been heard. ³³⚓Did any people ever hear the voice of God speaking out of the midst of the fire, as you have heard, and live? ³⁴Or did God ever try to go and take for Himself a nation from the midst of another nation, ⚓by trials, ⚓by signs, by wonders, by war, ⚓by a mighty hand and ⚓an outstretched arm, ⚓and by great terrors, according to all that the Lord your God did for you in Egypt before your eyes? ³⁵To you it was shown, that you might know that the Lord Himself is God; ⚓there is none other besides Him. ³⁶⚓Out of heaven He let you hear His voice, that He might instruct you; on earth He showed you His great fire, and you heard His words out of the midst of the fire. ³⁷And because ⚓He loved your fathers, therefore He chose their descendants after them; and ⚓He brought you out of Egypt with His Presence, with His mighty power, ³⁸⚓driving out from before you nations greater and mightier than you, to bring you in, to give you their land as an inheritance, as it is this day. ³⁹Therefore know this day, and consider it in your heart, that ⚓the Lord Himself is God in heaven above and on the earth beneath; there is no other. ⁴⁰⚓You shall therefore keep His statutes and His commandments which I command you today, that it may go well with you and with your children after you, and that you may prolong your days in the land which the Lord your God is giving you for all time.”

Cities of Refuge East of the Jordan

⁴¹Then Moses ⚓set apart three cities on this side of the Jordan, toward the rising of the sun, ⁴²⚓that the manslayer might flee there, who kills his neighbor unintentionally, without having hated him in time past, and that by fleeing to one of these cities he might live: ⁴³⚓Bezer in the wilderness on the plateau for the Reubenites, Ramoth in Gilead for the Gadites, and Golan in Bashan for the Manassites.

Introduction to God’s Law

⁴⁴Now this is the law which Moses set before the children of Israel. ⁴⁵These are the testimonies, the statutes, and the judgments which Moses spoke to the children of Israel after they came out of Egypt, ⁴⁶on this side of the Jordan, ⚓in the valley opposite Beth Peor, in the land of Sihon king of the Amorites, who dwelt at Heshbon, whom Moses and the children of Israel ⚓defeated after they came out of Egypt. ⁴⁷And they took possession of his land and the land ⚓of Og king of Bashan, two kings of the Amorites, who were on this side of the Jordan, toward the rising of the sun, ⁴⁸⚓from Aroer, which is on the bank of the River Arnon, even to Mount Sion (that is, ⚓Hermon), ⁴⁹and all the plain on the east side of the Jordan as far as the Sea of the Arabah, below the ⚓slopes of Pisgah.