10

Các ý luận khác

1 Con ruồi chết làm cho thúi dầu thơm của thợ hòa hương; cũng vậy, một chút điên dại làm nhẹ danh một người khôn ngoan sang trọng.
2 Trái tim của người khôn ở bên hữu; còn trái tim của kẻ dại ở bên tả. 3 Lại khi kẻ dại đi đường, rõ ra là thiếu mất lẽ phải; nó nói cho mọi người rằng mình là kẻ dại.
4 Nếu người cai quản nổi giận cùng ngươi, chớ lìa khỏi chỗ mình; vì sự mềm mại ngăn ngừa được tội lỗi lớn.
5 Có một tai nạn ta đã thấy ở dưới mặt trời, như một sự lỗi lầm do quan trưởng phạm: 6 Ấy là kẻ ngu muội được đặt ở nơi cao, còn người giàu lại ngồi chỗ thấp. 7 Ta đã thấy kẻ tôi tớ đi ngựa, còn quan trưởng đi bộ như tôi tớ vậy.
8 Kẻ nào đào hầm sẽ sa xuống đó, còn kẻ phá vách tường phải bị rắn cắn. 9 Ai lăn đá khỏi chỗ nó, sẽ bị thương; kẻ bửa củi có khi phải hiểm nghèo.
10 Cái rìu lụt mà không mài lưỡi nó lại, ắt phải ráng sức càng nhiều; nhưng sự khôn ngoan có ích đặng dẫn dắt. 11 Nếu rắn cắn trước khi bị ếm chú, thì thầy ếm chú chẳng làm ích gì.
12 Lời của miệng người khôn ngoan có ơn; nhưng môi của kẻ khờ dại lại nuốt lấy nó. 13 Lời nói của miệng nó, khởi đầu là ngu dại, cuối cùng vẫn điên cuồng nguy hiểm. 14 Kẻ ngu muội hay nói nhiều lời; dầu vậy, người ta chẳng biết điều sẽ xảy đến; và ai là kẻ tỏ ra được cho nó sự sẽ có sau mình? 15 Công lao kẻ ngu muội làm cho mệt nhọc chúng nó, vì chẳng biết phải bắt đường nào đặng đi đến thành.
16 Hỡi xứ, khốn thay cho mầy khi có vua còn thơ ấu, và các quan trưởng mầy ăn từ lúc buổi sáng!
17 Hỡi xứ, phước cho mầy khi có vua là dòng cao sang, và các quan trưởng mầy ăn theo giờ xứng đáng, để bổ sức lại, chớ chẳng phải để đắm say!
18 Tại tay làm biếng nên rường nhà sụp; vì tay nhác nhớm nên nhà dột.
19 Người ta bày tiệc đặng vui chơi; rượu khiến cho đời vui; có tiền bạc thì ứng cho mọi sự.
20 Dầu trong tư tưởng ngươi cũng chớ nguyền rủa vua; dầu trong phòng ngủ ngươi cũng chớ rủa sả kẻ giàu có; vì chim trời sẽ đồn ra tiếng ngươi, và loài có cánh sẽ thuật việc ra.

10

  1Con ruồi chết làm thối bình dầu thơm.
   Cũng vậy, một chút ngu dại làm hỏng sự khôn ngoan và danh dự.
  2Lòng của người khôn hướng về điều phải,
   còn lòng của kẻ dại hướng về điều quấy.
  3Dù cho đang khi đi đường,
  kẻ dại cũng chứng tỏ nó chẳng hiểu gì;
   nó cho thấy sự ngu dốt mình.
  4Đừng buông tay bỏ việc,
   khi ông chủ nổi giận với mình.
  Sự bình tĩnh giải quyết được nhiều lỗi lầm lớn.
  5Có một việc khác rất phi lý xảy ra trên đời nầy.
   Đó là lỗi lầm mà các kẻ cầm quyền phạm phải:
  6Kẻ dại được giữ chức vụ quan trọng
   trong khi người có khả năng bị giao cho chức vụ thấp kém;
  7Ta từng thấy kẻ tôi tớ cỡi ngựa
   còn quan quyền thì đi bộ như tôi tớ.

Việc gì cũng có cái nguy của nó

  8Ai đào hố có thể sẽ rơi vào đó;
   ai phá đổ vách tường có thể bị rắn cắn;
  9ai lăn tảng đá sẽ bị dập vì đá;
   còn ai đốn cây sẽ bị cây đè.
  10Lưỡi rìu cùn khiến thêm nhọc nhằn.
   Sự khôn khéo làm việc nhanh hơn.
  11Nếu bị rắn cắn trước khi nó bị ếm,
   thì thầy ếm chú chẳng ích gì.
  12Lời của người khôn mang sự ca tụng,
  còn lời của kẻ dại chỉ mang đến sự hủy diệt.
  13Kẻ dại mở miệng nói chuyện ngu dại
   và kết luận bằng những lời điên khùng và độc ác.
  14Kẻ dại hay lắm lời.
   Chẳng ai biết được tương lai,
   cũng không ai biết được chuyện gì xảy ra sau khi chết.
  15Sự cực nhọc của kẻ dại khiến nó mệt mỏi;
  đến nỗi nó không biết đường về nhà.

Giá trị của việc làm

  16Thật khốn đốn cho quốc gia nào có vua khờ khạo như trẻ con
   và các quan quyền chỉ ăn uống thâu đêm suốt sáng.
  17Thật may mắn cho quốc gia nào có vua xuất thân từ gia đình đàng hoàng,
  và các quan quyền ăn uống đúng giờ giấc
   để lấy sức, không phải để say sưa.
  18Kẻ nào biếng nhác thì mái nhà nó sẽ bị sập.
  Nếu không lo sửa chữa, nhà sẽ dột.
  19Tiệc tùng khiến ngươi thoải mái,
   rượu giúp ngươi giải sầu,
   còn tiền bạc mua được mọi thứ.
  20Đừng nói xấu vua,
   dù trong phòng ngủ cũng đừng bêu xấu kẻ giàu có.
  Vì chim con sẽ đồn tiếng ngươi ra;
   và chim chóc sẽ bay đi thuật lại điều ngươi nói.