1
Vua A-suê-ru mở tiệc chiêu đãi
1Đây là chuyện xảy ra vào thời A-suê-ru, tức là vua A-suê-ru đang cai trị trên một trăm hai mươi bảy tỉnh từ Ấn Độ đến Ê-thi-ô-pi.⚓⚓
2Lúc ấy, vua đang ngự trên ngôi của vương quốc tại kinh đô Su-sơ.
3Vào năm thứ ba của triều đại mình, vua mở yến tiệc chiêu đãi tất cả các thủ lĩnh và quần thần của mình. Các tư lệnh quân đội Ba Tư và Mê-đi, các nhà quý tộc cùng các quan đầu tỉnh đều hiện diện.
4Trong suốt một trăm tám mươi ngày, vua phô trương sự giàu có sang trọng của vương quốc cùng sự oai nghi rực rỡ và vinh hiển của mình.
5Khi các ngày đó đã mãn, vua mở tiệc chiêu đãi tất cả dân chúng ở kinh đô Su-sơ từ sang đến hèn, trong bảy ngày nơi sân vườn của hoàng cung.
6Khắp vườn người ta treo những tấm trướng màu trắng, màu xanh da trời; dùng dây gai màu trắng và màu tím cột vào các vòng bạc và trụ cẩm thạch. Các trường kỷ bằng vàng bằng bạc đặt trên nền lót cẩm thạch đủ màu, đỏ, trắng, vàng và đen.
7Người ta đãi rượu bằng chén vàng với đủ các loại chén khác nhau. Vua thết đãi rất nhiều loại rượu, xứng với sự giàu có của bậc đế vương.
8Mọi người uống rượu thoải mái nhưng không ép buộc, vì vua đã truyền cho các nhân viên trong hoàng cung phải phục vụ khách theo sở thích của mỗi người.
Vả-thi bị truất ngôi hoàng hậu
9Trong lúc đó, hoàng hậu Vả-thi cũng đãi tiệc cho giới nữ tại cung vua A-suê-ru.
10Qua ngày thứ bảy, đang khi hứng chí vì rượu, vua truyền cho Mê-hu-man, Bít-tha, Hạt-bô-na, Biếc-tha, A-bác-tha, Xê-thạt và Cạt-cách, tức bảy hoạn quan thân cận của vua A-suê-ru,
11đưa hoàng hậu Vả-thi đến trước mặt vua, đội vương miện hoàng hậu để khoe sắc đẹp của bà với dân chúng và các thủ lĩnh vì bà rất đẹp.
12Nhưng hoàng hậu Vả-thi không chịu theo lệnh của vua truyền qua các hoạn quan. Vì thế, vua nổi giận phừng phừng.
13Vua hội ý với các nhà thông thái hiểu biết thời vận; vì theo thông lệ, khi có việc gì thì vua thường tham khảo ý kiến những người thông thạo luật pháp,
14tức là các cận thần của vua như Cạt-sê-na, Sê-thạt, Át-ma-tha, Ta-rê-si, Mê-re, Mạt-sê-na, Mê-mu-can, cũng là bảy thủ lĩnh của Ba Tư và Mê-đi thường yết kiến vua và chiếm vị trí cao nhất trong vương quốc.
15Bấy giờ, vua A-suê-ru hỏi họ: “Hoàng hậu Vả-thi không vâng lệnh trẫm truyền qua các hoạn quan. Vậy theo luật pháp, chúng ta phải xử bà ấy như thế nào?”
16Mê-mu-can thưa trước mặt vua và các thủ lĩnh rằng: “Hoàng hậu Vả-thi không những mắc tội với bệ hạ thôi mà còn mắc tội với tất cả các thủ lĩnh và dân chúng trong các tỉnh của bệ hạ nữa.
17Việc nầy sẽ đồn ra trong giới nữ khiến họ khinh bỉ chồng, vì chính các ông chồng thuật lại rằng ‘vua A-suê-ru bảo đem hoàng hậu Vả-thi đến trước mặt vua mà bà không chịu đến.’
18Rồi ngay hôm nay các mệnh phụ ở Ba Tư và Mê-đi nghe việc hoàng hậu đã làm cũng sẽ theo cách ấy mà cư xử với chồng là các triều thần của vua, thì hẳn sẽ sinh ra lắm điều khinh bỉ và tức giận.
19Vì thế, nếu bệ hạ vui lòng, xin bệ hạ ra chiếu chỉ ghi vào luật pháp của Ba Tư và Mê-đi để nó không thể thay đổi, rằng Vả-thi sẽ không bao giờ được chầu trước mặt vua A-suê-ru nữa. Xin bệ hạ ban ngôi hoàng hậu ấy cho một người khác xứng đáng hơn.
20Khi chiếu chỉ của bệ hạ được loan truyền khắp vương quốc rộng lớn nầy thì tất cả phụ nữ từ người sang trọng đến kẻ thấp hèn tất sẽ tôn trọng chồng mình.”
21Lời nầy vừa ý vua cùng các thủ lĩnh nên vua làm theo lời của Mê-mu-can đã tâu.
22Vua ban chiếu chỉ cho tất cả các tỉnh của vua, tỉnh nào theo chữ viết riêng của tỉnh ấy, dân tộc nào theo tiếng nói riêng của dân tộc ấy, và bảo rằng mỗi người nam phải làm chủ gia đình mình và dạy bảo bằng tiếng của dân tộc mình.
1
Hađăch Bu Ur Dun Ma Hađăch
1Nau geh tâm rnôk hađăch Asuêrus, jêng Y-Asuêrus aơ nơm chiă uănh, ntơm bơh bri K L Â N G (India) tât ma bri Êthiôpi, geh du rhiăng bar jê̆t ma pơh n'gor,
2tâm rnôk nây tơlah hađăch Asuêrus gŭ ta kalơ sưng hađăch păng tâm ƀon Susu, ƀon tơm păng,
3tâm năm tal pe păng chiă uănh, păng nkra du nau nhêt sông toyh ma lĕ rngôch kôranh păng jêh ri phung n'hat na (oh mon) păng, phung kôranh tahan n'gor bri Persơ jêh ri n'gor Mêdơ, jêh ri phung ndrŏng nđâp ma phung kôranh chiă uănh n'gor gŭ panăp păng.
4Tâm âk nar, geh du rhiăng pham jê̆t nar, păng mpơl nau kuăng ndrŏng chrêk lơp ƀon bri hađăch păng jêh ri nau lit rnam jêh ri nau lơp rmal păng.
5Tơlah nar nây lôch jêh, hađăch nkra ăn ma lĕ rngôch phung ƀon lan gŭ ta nây tâm ƀon tơm susa, ƀon toyh nđâp ƀon jê̆, du nau nhêt sông toyh dôl tâm pơh nar, ntŭk n'gar kao nkual ngih hađăch.
6Geh bok tôk nching ƀư ma dêh, jêh ri bok ĭr kât ma rse mhay rhên, bok rvanh chăng ndor prăk jêh ri n'gâng lŭ marbrơ. Geh tâm ban lĕ sưng bêch ƀư ma miah jêh ri prăk, dơm ta kalơ gre ƀư ma lŭ jê̆ pôrphiri, marbrơ, nhong, jêh ri lu khlay.
7Bu ndrăp ndơ nhêt ma kachok miah, kachok âk ntil êng êng, jêh ri geh dak play kriăk ƀâu hađăch âk lơn tĭnh nâm nau lŏng hađăch.
8Nau nhêt jêng tĭng nâm nau vay, bu mâu nchâp ôh; yorlah hađăch ntĭnh jêh ma lĕ rngôch phung kôranh tâm ngih hađăch păng ăn ƀư tĭng nâm ăp nơm ŭch.
9Tâm ban lĕ Hađăch Buur H'Wasti nkra du nau nhêt sông toyh ma phung buur tâm ngih hađăch jêng ndơ hađăch Asuêrus.
10Ta nar tal pơh tơlah nuih n'hâm hađăch maak jêh ma dak play kriăk ƀâu păng ntĭnh ma Y-Mêhuman, Y-Bistha, Y-Harbôna, Y-Biktha, Y-Abaktha, Y-Sêthar, jêh ri Y-Karkas,
11pơh nuyh oh mon bu char pah kan tâm jrô H'Wasti ta năp hađăch ma đon hađăch păng gay tâm mpơl ma phung ƀon lan jêh ri ma phung kôranh nau ueh păng; Yorlah păng jêng ueh ngăn bu uănh.
12Ƀiălah Hađăch Buur H'Wasti dun hăn tĭng nâm hađăch ntĭnh ma phung oh mon bu char. Yor nau nây hađăch nuih ngăn jêh ri hao ji nuih.
13Hađăch lah ma phung njêh, phung gĭt năl nau vay rnôk êng êng--yorlah pôaơ nau hađăch mơng vay ƀư ma lĕ rngôch phung gĭt nau vay jêh ri nau phat dôih,
14phung buklâu dăch ma păng geh Y-Karsêna, Y-Sêthar, Y-Atmatha, Y-Tarsis, Y-Mêres, Y-Marsêna, jêh ri Y-Mêmukan, pơh nuyh kôranh n'gor bri Persơ jêh ri Mêdơ, phung saơ muh măt hađăch jêh ri gŭ nti mrô nguay tâm ƀon bri hađăch:
15"Tĭng nâm nau vay moh nau bu mra ƀư ma Hađăch Buur H'Wasti, yorlah ôbăl mâu ƀư ôh nau hađăch Asuêrus ntĭnh ma phung oh mon bu char?"
16Y-Mêmukan lah ta năp hađăch jêh ri phung kôranh, "Mâu geh êng kanŏng ma hađăch ôh, Hađăch Buur H'Wasti hŏ ƀư jêh nau mâu di, ƀiălah tâm ban lĕ nđâp mra lĕ rngôch phung kôranh, jêh ri nđâp lĕ rngôch phung ƀon lan gŭ tâm lĕ rngôch n'gor bri Hađăch Asuêrus.
17Yorlah nau hađăch bu ur ƀư aơ bu mra mbơh ma lĕ rngôch phung bu ur gĭt, jêh ri mra ăn khân ôbăl uănh ma sai khân ôbăl ma nau tâm rmot, yorlah khân ôbăl mra lah.' Hađăch Asuêrus ntĭnh ma Hađăch Buur H'Wasti ăn bu njŭn ôbăl ta năp păng, ƀiălah ôbăl mâu ŭch văch ôh, '18 Nar aơ, phung ur kôranh, n'gor bri Persơ jêh ri Mêdơ tăng jêh lĕ nau hađăch bu ur ƀư, mra mbơh nau nây ma sai păng, jêng phung kôranh tâm dâng hađăch, jêh ri mra geh nau mưch rmot jêh ri ji nuih.
19Tơlah di nau hađăch mĭn ueh, ăn hađăch ntrŭnh du nau ntăm, jêh ri ăn bu chih tâm ndrom sămƀŭt nau vay n'gor bri Persơ jêh ri Mêdơ gay lơi ăn bu rgâl ôh, ma H'Wasti mâu dơi văch đŏng ta năp Hađăch Asuêrus ôh; jêh ri ăn hađăch jao nau ôbăl jêng hađăch bu ur ma nơm êng ueh lơn ma ôbăl.
20Pôri tơlah nau hađăch ntĭnh bu mbơh jêh lam ƀon bri hađăch păng, yorlah ƀon bri jêng toyh, lĕ rngôch bu ur mra yơk ma sai khân păng, ntơm bơh toyh lư tât ma jê̆ rhên.
21Nau aơ ueh nau hađăch mĭn jêh ri nđâp phung kôranh; hađăch ƀư tĭng nâm nau Y-Mêmukan nchră,
22păng njuăl sămƀŭt ntrŭnh nau ăn ma lĕ rngôch n'gor bri hađăch, tĭnh nâm rplay sămƀŭt chih jêh ri nau ngơi tâm ăp n'gor jêh ri ăp ntil mpôl bunuyh, gay ma ăp nơm phung buklâu jêng kôranh tâm ngih vâl păng nơm, jêh ri ngơi tĭng nâm nau ngơi phung ƀon lan păng.