42
Các anh của Giô-sép xuống Ai Cập
1Gia-cốp được tin ở Ai Cập có bán lúa mì nên nói với các con trai: “Sao các con cứ ngồi nhìn nhau vậy?
2Nầy, cha nghe dưới Ai Cập có lúa. Các con hãy xuống đó mua lúa về cho chúng ta, để chúng ta sống mà khỏi phải chết.”⚓
3Mười người anh của Giô-sép lên đường xuống Ai Cập để mua lúa.
4Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh, vì ông sợ điều không hay xảy đến cho cậu.
5Vậy, trong số những người đến Ai Cập mua lúa có các con trai của Y-sơ-ra-ên, vì xứ Ca-na-an cũng rơi vào nạn đói.
6Bấy giờ Giô-sép làm tể tướng của Ai Cập; chính ông là người bán lúa cho toàn dân trong xứ. Các anh Giô-sép đến sấp mình xuống đất trước mặt ông.
7Giô-sép thấy các anh thì nhận ra ngay, nhưng ông làm như người xa lạ đối với họ và hỏi họ một cách lạnh lùng: “Các ngươi từ đâu đến?” Họ trả lời: “Từ xứ Ca-na-an đến để mua lương thực.”
8Giô-sép nhận biết các anh, nhưng họ không nhận ra ông.
9Giô-sép nhớ lại những giấc mộng mà ông đã thấy về anh em mình, nên bảo họ: “Các ngươi là gián điệp đến đây để do thám những chỗ sơ hở của xứ nầy.”⚓
10Họ nói: “Thưa ngài, không phải vậy! Các đầy tớ ngài chỉ đến đây để mua lương thực.
11Chúng tôi đều là con một cha, vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp đâu.”
12Ông quả quyết: “Không! Các ngươi đến để dò xét những chỗ sơ hở của xứ nầy.”
13Họ nói: “Các đầy tớ ngài có mười hai anh em, con cùng một cha, ở đất Ca-na-an. Đứa em út hiện ở nhà với cha chúng tôi, còn một người mất tích.”
14Giô-sép nói: “Thật, đúng như ta đã nói, các ngươi là gián điệp.
15Nhưng đây là cách ta sẽ thử các ngươi: Ta lấy mạng sống của Pha-ra-ôn mà thề rằng, các ngươi sẽ không được rời khỏi nơi nầy nếu người em út của các ngươi không đến đây.
16Hãy cử một người trong các ngươi về đưa cậu em út xuống, những người còn lại thì phải ở tù tại đây. Lời các ngươi phải được thử nghiệm xem có đúng sự thật hay không. Nếu sai sự thật thì ta chỉ mạng sống Pha-ra-ôn mà thề rằng các ngươi là gián điệp.”
17Rồi ông giam chung họ vào ngục ba ngày.
Giô-sép buộc phải đem Bên-gia-min xuống
18Đến ngày thứ ba, Giô-sép bảo họ: “Vì ta kính sợ Đức Chúa Trời nên các ngươi muốn sống thì hãy làm thế nầy.
19Nếu các ngươi là người lương thiện thì hãy để một người ở lại trong ngục nầy, còn những người khác thì đem lương thực về cứu đói gia đình.
20Sau đó, các ngươi phải đưa người em út xuống gặp ta để minh chứng lời các ngươi là thật, và các ngươi sẽ không phải chết.” Họ đồng ý như vậy.
21Các anh em bảo nhau: “Thật chúng ta đã có lỗi với em chúng ta. Chúng ta đã thấy nỗi khổ đau trong tâm hồn nó khi nó năn nỉ chúng ta mà chúng ta không đoái hoài đến. Vì vậy mà nay chúng ta phải chịu nỗi khổ đau nầy.”
22Ru-bên trách họ: “Chẳng phải anh đã nói với các chú là đừng mắc tội làm hại thằng bé sao? Nhưng các chú không nghe. Bây giờ thì phải đền nợ máu nó thôi.”⚓
23Họ không biết rằng Giô-sép hiểu điều họ nói, vì ông vẫn dùng một người thông dịch.
24Giô-sép quay đi chỗ khác mà khóc, rồi mới tiếp tục nói chuyện với họ. Trong số họ, ông truyền bắt Si-mê-ôn ra và trói lại trước mặt họ.
Anh em của Giô-sép trở về Ca-na-an
25Giô-sép truyền xúc lúa mì đổ đầy các bao và trả tiền lại; tiền của ai thì để trong bao người nấy, đồng thời cũng cấp thêm lương thực đi đường. Người ta làm đúng như vậy.
26Các anh em chất lúa lên lưng lừa rồi ra đi.
27Đến quán trọ, một người trong họ mở bao lấy lúa cho lừa ăn thì thấy tiền của mình nằm ở miệng bao.
28Người ấy nói với anh em: “Xem nầy, người ta đã trả tiền lại cho tôi. Nó nằm trong miệng bao tôi đây!” Như người mất hồn, họ run sợ nói với nhau: “Đức Chúa Trời đã làm gì cho chúng ta thế nầy?”
Gia-cốp không cho Bên-gia-min đi
29Khi trở về gặp cha là Gia-cốp tại xứ Ca-na-an, họ thuật lại cho ông nghe mọi việc đã xảy ra. Họ nói:
30“Người đang làm chúa tể xứ Ai Cập đã nói với chúng con cách gay gắt, gán cho chúng con là gián điệp đến do thám xứ ấy.
31Chúng con đã thưa với ông ta: ‘Chúng tôi vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp.
32Chúng tôi có mười hai anh em, con một cha; một người đã mất tích, người em út hiện đang ở nhà với cha tại Ca-na-an.’
33Nhưng người đang làm chúa tể của xứ ấy bảo: ‘Đây là cách giúp ta biết các ngươi có phải là người lương thiện không. Hãy để một người trong các ngươi ở lại đây với ta, còn những người khác hãy đi, đem lương thực về cứu đói gia đình,
34rồi đưa người em út đến gặp ta. Như vậy, ta mới chắc rằng các ngươi không phải là gián điệp mà là những người lương thiện. Ta sẽ giao lại người anh em kia, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.’”
35Khi trút lúa ra khỏi bao, họ thấy trong bao người nào cũng có gói tiền của mình. Thấy những gói tiền, họ và cả người cha đều rất sợ hãi.
36Gia-cốp, cha họ, nói: “Chúng mầy đã cướp đi các con ta! Giô-sép mất tích, Si-mê-ôn không còn, bây giờ lại còn muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa! Mọi chuyện đều đổ lên đầu ta hết!”
37Ru-bên nói với cha: “Xin cha giao em cho con, con sẽ đưa nó về cho cha. Nếu con không đem nó về, xin cha cứ giết hai đứa con của con.”
38Nhưng Gia-cốp nói: “Con út ta sẽ chẳng xuống đó với các con đâu, vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn lại một mình nó thôi. Nếu dọc đường nó gặp phải tai họa thì các con làm cho kẻ đầu bạc nầy đau lòng xót dạ mà xuống âm phủ.”
42
Yauxej cov tijlaug mus yuav mov noj hauv Iyi tebchaws
1Thaum Yakhauj paub tias hauv Iyi tebchaws muaj mog thiab qeb, nws thiaj hais rau nws cov tub tias, “Ua cas nej nyob sib zooj li kod?”
2Nws thiaj hais tias, “Kuv hnov xov tias hauv Iyi tebchaws muaj mog thiab qeb. Cia li mus yuav mog thiab qeb qhov ntawd los rau peb kom peb thiaj li muaj txojsia nyob tsis tuag tshaib.”
3Yauxej kaum tus tijlaug thiaj li mus yuav mov noj hauv Iyi tebchaws.
4Tiamsis Yakhauj tsis tso Yauxej tus kwv Npeeyamee nrog cov tijlaug mus, nws ntshai tsam ces muaj xwm li cas rau Npeeyamee.
5Ua li no Yixayee cov tub thiaj li nrog luag tej ua ke mus yuav mog thiab qeb vim kev tshaib nqhis muaj thoob plaws Khana‑as tebchaws.
6Yauxej yog tus thawj uas kav lub tebchaws. Nws yog tus uas muag qoob loo rau tej pejxeem sawvdaws. Yauxej cov tijlaug kuj tuaj pe nws khwb ti nkaus av.
7Thaum Yauxej pom nws cov tijlaug nws kuj paub lawv tiamsis nws ua txuj tsis paub, mas hais nyaum nyaum rau lawv tias, “Nej tuaj qhovtwg tuaj?” Lawv teb tias, “Peb tuaj hauv Khana‑as tebchaws tuaj, yog peb tuaj yuav mov noj.”
8Yauxej yeej paub cov tijlaug, tiamsis cov tijlaug tsis paub nws li lawm.
9Yauxej nco txog zaj npau suav uas nws tau ua pom lawv, nws thiaj hais rau lawv tias, “Nej yog neeg tshuaj tebchaws, nej tuaj saib peb tebchaws qaug zog qhov twg xwb.”
10Lawv teb tias, “Yawg hlob, tsis yog li ntawd. Peb uas yog koj cov tub qhe tuaj yuav mov noj xwb.
11Peb sawvdaws koom tib leej txiv, peb yog neeg ncaj ncees, peb uas yog koj cov tub qhe tsis yog tuaj tshuaj tebchaws.”
12Yauxej hais rau lawv tias, “Tsis tseeb, yeej yog nej tuaj saib lub tebchaws qaug zog qhov twg xwb.”
13Lawv teb nws tias, “Peb uas yog koj cov tub qhe muaj kaum ob leeg kwvtij, koom tib leej txiv uas tseem nyob hauv Khana‑as tebchaws. Hnub no tus kwv ntxawg tseem nrog txiv nyob, hos muaj ib tug kwv tsis nyob lawm.”
14Yauxej hais rau lawv tias, “Qhov uas kuv hais tias nej tuaj tshuaj tebchaws ntawd muaj tseeb tiag.
15Kuv yuav sim nej li no. Muaj Falau uas muaj txojsia nyob pom, nej yuav tawm tsis tau ntawm qhov chaw no mus li, mus txog thaum nej tus kwv ntxawg tuaj txog ntawm no tso.
16Cia nej tso ib tug mus coj tus kwv ntxawg tuaj, tiamsis nej cov yuav nyob hauv tsev lojfaj xwv thiaj tshuaj tau nej tej lus saib nej hais tseeb los cuav. Yog tsis ua li ntawd, mas muaj Falau uas muaj txojsia nyob pom, nej yeej yog neeg tshuaj tebchaws xwb.”
17Yauxej txawm muab cov tijlaug kaw rau hauv lojfaj tau peb hnub.
18Hnub peb Yauxej hais rau lawv tias, “Ua li no mas nej thiaj dim txojsia, vim kuv paub ntshai Vajtswv.
19Yog tias nej yog neeg ncaj ncees tiag, mas cia nej ib tug nyob raug kaw rau hauv tsev lojfaj, es dua lwm tus cia li mus, es thauj mog thiab qeb mus rau nej tsev neeg uas tabtom tshaib plab tau noj,
20thiab coj nej tus kwv ntxawg tuaj cuag kuv. Yog ua li no kuv thiaj paub tias nej hais tseeb tiag, mas nej thiaj tsis tuag.” Lawv kuj ua li ntawd.
21Cov tijlaug sib yws hais tias, “Qhov tseeb peb tau ua txhaum rau peb tus kwv. Thaum peb pom nws raug txom nyem nyuaj siab nws thov thov peb los peb tsis mloog nws. Vim li no txojkev txom nyem no thiaj li poob rov los raug peb ntag lauj.”
22Lunpee hais rau lawv tias, “Kuv twb hais kom nej tsis txhob ua txhaum rau tus metub ntawd los tsis yog? Tiamsis nej tsis mloog kuv hais li. Yog li no peb thiaj tau ris nws cov ntshav lawm.”
23Lawv tsis paub tias Yauxej nkag siab lawv tej lus, rau qhov thaum lawv hais lus muaj ib tug txhais rau Yauxej.
24Yauxej txawm tawm mus quaj quaj, li rov los nrog lawv hais lus. Nws coj Xime‑oo mus khi kiag tab meeg ntawm lawv xubntiag.
25Yauxej hais kom ntim mog thiab qeb puv nkaus lawv tej seev thiab muab txhua tus tej nyiaj rov qab ntsaws rau hauv txhua tus lub seev, thiab ntim zaub mov rau lawv noj taug kev. Cov qhev kuj ua li ntawd.
Cov tijlaug rov mus Khana‑as
26Cov tijlaug txawm nog nra tsaws rau nees luav thiab tawm mus.
27Thaum lawv mus txog chaw so, muaj ib tug qheb nws lub ncauj seev yuav muab qeb rau nws li nees luav noj, ua ciav pom nws cov nyiaj nyob hauv lub ncauj seev.
28Nws thiaj hais rau nws cov kwvtij tias, “Nej saib kuv cov nyiaj luag muab thim rov rau kuv lawm, nyob ntawm ncauj seev.” Cov kwvtij poob siab nthav, lawv sib nug ntshai tshee hnyo hais tias, “Vajtswv ua dabtsi li no rau peb?”
29Thaum lawv los cuag lawv txiv Yakhauj hauv Khana‑as tebchaws lawm, lawv piav txhua yam uas muaj tshwm los ntawd rau leej txiv mloog hais tias,
30“Tus yawg uas ua tus thawj kav lub tebchaws ntawd hais nyaum kawg rau peb, thiab hais tias peb yog neeg tshuaj tebchaws xwb.
31Tiamsis peb hais rau nws tias, ‘Peb yog neeg ncaj ncees, peb tsis yog tuaj tshuaj tebchaws.
32Peb muaj kaum ob leeg kwvtij koom tib leej txiv, tiamsis ib tug tsis nyob lawm thiab tus kwv ntxawg tseem nrog peb txiv nyob hauv Khana‑as tebchaws.’
33Tus yawg uas kav lub tebchaws ntawd hais rau peb tias, ‘Ua li no kuv thiaj paub tias nej yog neeg ncaj ncees. Nej cia li tso ib tug kwvtij nrog kuv nyob es dua lwm tus cia li thauj mog thiab qeb mus rau nej tsev neeg uas tabtom tshaib plab tau noj, es cia li mus.
34Cia li coj nej tus kwv ntxawg tuaj cuag kuv, kuv thiaj paub tseeb tias nej yog neeg ncaj ncees tsis yog neeg tshuaj tebchaws, mas kuv mam li muab tus kwvtij no tso dim rau nej, thiab nej yuav tau ua lag ua luam hauv lub tebchaws no.’ ”
35Thaum lawv sawvdaws nchuav lawv tej seev, txhua tus kuj pom nyias hnab nyiaj nyob hauv nyias lub seev. Thaum lawv thiab leej txiv pom tej hnab nyiaj ntawd, lawv kuj poob siab nthav.
36Yakhauj uas yog lawv leej txiv hais rau lawv tias, “Nej ua rau kuv ncaim kuv tej menyuam. Yauxej kuj tsis nyob lawm, Xime‑oo kuj tsis nyob lawm, mas nimno tseem yuav coj Npeeyamee mus thiab. Kuv raug tej xwm txheej no huvsi lawm lauj!”
37Lunpee thiaj hais rau leej txiv tias, “Yog kuv tsis coj Npeeyamee rov los rau koj, koj cia li muab kuv ob tug tub tua pov tseg. Koj cia li muab Npeeyamee rau hauv kuv txhais tes, kuv yuav coj nws rov los rau koj kom tau.”
38Yakhauj hais tias, “Kuv tus tub yuav tsis nrog koj mus nram Iyi tebchaws, rau qhov nws tus tijlaug kuj tuag lawm, tsuas yog tshuav Npeeyamee tib leeg xwb. Yog nws raug xwm li cas rau thaum nws nrog nej taug kev mus, nej yuav ua rau kuv tus dawb hau no mus ua lwj siab kawg li rau hauv tub tuag teb.”