42

Các anh của Giô-sép xuống Ai Cập

¹Gia-cốp được tin ở Ai Cập có bán lúa mì nên nói với các con trai: “Sao các con cứ ngồi nhìn nhau vậy? ²Nầy, cha nghe dưới Ai Cập có lúa. Các con hãy xuống đó mua lúa về cho chúng ta, để chúng ta sống mà khỏi phải chết.”⚓ ³Mười người anh của Giô-sép lên đường xuống Ai Cập để mua lúa. ⁴Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh, vì ông sợ điều không hay xảy đến cho cậu. ⁵Vậy, trong số những người đến Ai Cập mua lúa có các con trai của Y-sơ-ra-ên, vì xứ Ca-na-an cũng rơi vào nạn đói.
⁶Bấy giờ Giô-sép làm tể tướng của Ai Cập; chính ông là người bán lúa cho toàn dân trong xứ. Các anh Giô-sép đến sấp mình xuống đất trước mặt ông. ⁷Giô-sép thấy các anh thì nhận ra ngay, nhưng ông làm như người xa lạ đối với họ và hỏi họ một cách lạnh lùng: “Các ngươi từ đâu đến?” Họ trả lời: “Từ xứ Ca-na-an đến để mua lương thực.” ⁸Giô-sép nhận biết các anh, nhưng họ không nhận ra ông. ⁹Giô-sép nhớ lại những giấc mộng mà ông đã thấy về anh em mình, nên bảo họ: “Các ngươi là gián điệp đến đây để do thám những chỗ sơ hở của xứ nầy.”⚓ ¹⁰Họ nói: “Thưa ngài, không phải vậy! Các đầy tớ ngài chỉ đến đây để mua lương thực. ¹¹Chúng tôi đều là con một cha, vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp đâu.” ¹²Ông quả quyết: “Không! Các ngươi đến để dò xét những chỗ sơ hở của xứ nầy.” ¹³Họ nói: “Các đầy tớ ngài có mười hai anh em, con cùng một cha, ở đất Ca-na-an. Đứa em út hiện ở nhà với cha chúng tôi, còn một người mất tích.” ¹⁴Giô-sép nói: “Thật, đúng như ta đã nói, các ngươi là gián điệp. ¹⁵Nhưng đây là cách ta sẽ thử các ngươi: Ta lấy mạng sống của Pha-ra-ôn mà thề rằng, các ngươi sẽ không được rời khỏi nơi nầy nếu người em út của các ngươi không đến đây. ¹⁶Hãy cử một người trong các ngươi về đưa cậu em út xuống, những người còn lại thì phải ở tù tại đây. Lời các ngươi phải được thử nghiệm xem có đúng sự thật hay không. Nếu sai sự thật thì ta chỉ mạng sống Pha-ra-ôn mà thề rằng các ngươi là gián điệp.” ¹⁷Rồi ông giam chung họ vào ngục ba ngày.

Giô-sép buộc phải đem Bên-gia-min xuống

¹⁸Đến ngày thứ ba, Giô-sép bảo họ: “Vì ta kính sợ Đức Chúa Trời nên các ngươi muốn sống thì hãy làm thế nầy. ¹⁹Nếu các ngươi là người lương thiện thì hãy để một người ở lại trong ngục nầy, còn những người khác thì đem lương thực về cứu đói gia đình. ²⁰Sau đó, các ngươi phải đưa người em út xuống gặp ta để minh chứng lời các ngươi là thật, và các ngươi sẽ không phải chết.” Họ đồng ý như vậy.
²¹Các anh em bảo nhau: “Thật chúng ta đã có lỗi với em chúng ta. Chúng ta đã thấy nỗi khổ đau trong tâm hồn nó khi nó năn nỉ chúng ta mà chúng ta không đoái hoài đến. Vì vậy mà nay chúng ta phải chịu nỗi khổ đau nầy.” ²²Ru-bên trách họ: “Chẳng phải anh đã nói với các chú là đừng mắc tội làm hại thằng bé sao? Nhưng các chú không nghe. Bây giờ thì phải đền nợ máu nó thôi.”⚓ ²³Họ không biết rằng Giô-sép hiểu điều họ nói, vì ông vẫn dùng một người thông dịch.
²⁴Giô-sép quay đi chỗ khác mà khóc, rồi mới tiếp tục nói chuyện với họ. Trong số họ, ông truyền bắt Si-mê-ôn ra và trói lại trước mặt họ.

Anh em của Giô-sép trở về Ca-na-an

²⁵Giô-sép truyền xúc lúa mì đổ đầy các bao và trả tiền lại; tiền của ai thì để trong bao người nấy, đồng thời cũng cấp thêm lương thực đi đường. Người ta làm đúng như vậy.
²⁶Các anh em chất lúa lên lưng lừa rồi ra đi. ²⁷Đến quán trọ, một người trong họ mở bao lấy lúa cho lừa ăn thì thấy tiền của mình nằm ở miệng bao. ²⁸Người ấy nói với anh em: “Xem nầy, người ta đã trả tiền lại cho tôi. Nó nằm trong miệng bao tôi đây!” Như người mất hồn, họ run sợ nói với nhau: “Đức Chúa Trời đã làm gì cho chúng ta thế nầy?”

Gia-cốp không cho Bên-gia-min đi

²⁹Khi trở về gặp cha là Gia-cốp tại xứ Ca-na-an, họ thuật lại cho ông nghe mọi việc đã xảy ra. Họ nói: ³⁰“Người đang làm chúa tể xứ Ai Cập đã nói với chúng con cách gay gắt, gán cho chúng con là gián điệp đến do thám xứ ấy. ³¹Chúng con đã thưa với ông ta: ‘Chúng tôi vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp. ³²Chúng tôi có mười hai anh em, con một cha; một người đã mất tích, người em út hiện đang ở nhà với cha tại Ca-na-an.’ ³³Nhưng người đang làm chúa tể của xứ ấy bảo: ‘Đây là cách giúp ta biết các ngươi có phải là người lương thiện không. Hãy để một người trong các ngươi ở lại đây với ta, còn những người khác hãy đi, đem lương thực về cứu đói gia đình, ³⁴rồi đưa người em út đến gặp ta. Như vậy, ta mới chắc rằng các ngươi không phải là gián điệp mà là những người lương thiện. Ta sẽ giao lại người anh em kia, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.’”
³⁵Khi trút lúa ra khỏi bao, họ thấy trong bao người nào cũng có gói tiền của mình. Thấy những gói tiền, họ và cả người cha đều rất sợ hãi. ³⁶Gia-cốp, cha họ, nói: “Chúng mầy đã cướp đi các con ta! Giô-sép mất tích, Si-mê-ôn không còn, bây giờ lại còn muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa! Mọi chuyện đều đổ lên đầu ta hết!” ³⁷Ru-bên nói với cha: “Xin cha giao em cho con, con sẽ đưa nó về cho cha. Nếu con không đem nó về, xin cha cứ giết hai đứa con của con.” ³⁸Nhưng Gia-cốp nói: “Con út ta sẽ chẳng xuống đó với các con đâu, vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn lại một mình nó thôi. Nếu dọc đường nó gặp phải tai họa thì các con làm cho kẻ đầu bạc nầy đau lòng xót dạ mà xuống âm phủ.”

42

Yauxej Cov Tijlaug Mus Yuav Mov Nram Tebchaws Iziv

¹Thaum Yakhauj hnov hais tias, nyob nram tebchaws Iziv muaj nplej ntau, nws thiaj hais rau nws cov tub hais tias, “Vim li cas nej nyob hlwb hluav tsis ua ib yam dabtsi li? ²Kuv hnov hais tias, nyob nram tebchaws Iziv muaj mov ntau, nej cia li mus yuav mov los rau peb noj, cawm kom peb tsis txhob tuag tshaib.” ³Yog li ntawd, Yauxej cov tijlaug kaum leej thiaj mus yuav mov nram tebchaws Iziv, ⁴tiamsis Yakhauj tsis tso Yauxej tus kwv Npeenyamees nrog cov tijlaug mus, rau qhov Yakhauj ntshai nyob tsam muaj tej xwmtxheej phem los raug Npeenyamees thiab.
⁵Yakhauj cov tub nrog luag lwm pab neeg mus yuav mov nram tebchaws Iziv thiab, rau qhov muaj kev tshaib nqhis nyob hauv tebchaws Kana-as. ⁶Yauxej uas yog tus tswj lub tebchaws Iziv, nws ua tus muag mov rau txhua haivneeg uas nyob thoob plaws txhua lub tebchaws. Yog li ntawd, Yauxej cov tijlaug thiaj tuaj thiab txhos caug ntua pe ntawm nws xubntiag nyo hau ua ntsejmuag ti nkaus hauv av. ⁷Thaum Yauxej pom dheev nws cov tijlaug, nws tseem nco tau lawv, tiamsis nws txhob txwm ua tus tsis paub lawv li. Nws nug lawv tshawv tsawv hais tias, “Nej tuaj qhov twg tuaj?”
Lawv teb hais tias, “Peb tuaj pem tebchaws Kana-as tuaj yuav mov noj.”
⁸Yauxej tseem nco tau nws cov tijlaug, tiamsis lawv nco tsis tau nws lawm. ⁹Yauxej nco txog ob zaj npau suav uas nws ua hais txog lawv ntawd thiab nws hais rau lawv tias, “Nej yog cov neeg uas tuaj soj xyuas peb lub tebchaws saib qhov twg yog qhov tsis muaj zog xwb los sav!”
¹⁰Lawv teb hais tias, “Tus tswv, tsis yog peb tuaj ua li koj hais ko, peb yog koj cov tub qhe, peb tuaj ntawm no, yog peb tuaj thov yuav mov ntawm koj coj mus noj xwb. ¹¹Tus tswv, peb cov no puavleej yog kwvtij. Peb sawvdaws yog neeg ncaj ncees, peb tsis yog neeg tuaj soj xyuas tebchaws.”
¹²Yauxej hais rau lawv tias, “Yeej tsis yog li nej hais, yog nej tuaj soj xyuas peb lub tebchaws saib qhov twg yog qhov tsis muaj zog xwb ntag.” ¹³Lawv hais tias, “Tus tswv, peb muaj kaum ob leeg kwvtij, peb puavleej yog tib leeg txiv yug nyob hauv tebchaws Kana-as. Peb ib tug kwv yau tuag lawm, thiab peb tshuav tus kwv ntxawg nrog peb txiv nyob pem tsev.”
¹⁴Yauxej teb hais tias, “Yeej yog li kuv hais tiag lauj, nej tuaj soj xyuas peb lub tebchaws xwb li. ¹⁵Kuv yuav sim nej, kuv thov coglus rau ntawm Falaus lub npe hais tias: yog nej tsis coj nej tus kwv ntxawg tuaj ntawm no, mas kuv yuav tsis tso nej mus tsev li. ¹⁶Nej cov ib tug yuav tsum mus coj nej tus kwv tuaj. Dua li cov mas yuav tsum coj mus kaw, mus txog thaum nej cov lus no muaj tseeb raws li nej hais ntawd tso. Falaus kav rawv peb, yog tsis muaj tseeb li nej hais, ces yog nej tuaj soj xyuas peb lub tebchaws xwb ntag.” ¹⁷Yauxej thiaj coj lawv mus kaw rau hauv tsev lojcuj tau peb hnub.
¹⁸Hnub peb Yauxej thiaj hais rau lawv tias, “Kuv yog ib tug neeg uas hwm Vajtswv, yog nej ua tau yam no, mas nej thiaj li yuav dim txim. ¹⁹Yog hais tias nej yeej yog neeg ncaj ncees tiag, cia nej cov no ib tug nyob hauv lub tsev lojcuj no, dua li cov, nej cia li thauj tej mov uas nej yuav tau lawm mus cawm nej tej pojniam menyuam uas yuav tuag tshaib tso. ²⁰Ces nej mam li coj nej tus kwv ntxawg tuaj rau kuv. Ua li no thiaj li yog muaj tseeb raws li tej lus uas nej tau hais lawm, thiab kuv thiaj yuav tsis tua nej povtseg.”
Lawv pom zoo ua raws li Yauxej hais. ²¹Thiab lawv sib tham zom zaws hais tias, “Tseeb lawm lauj, nimno peb raug tej kev txomnyem no los twb yog vim peb tau ua txhaum rau peb tus kwv lawm. Peb twb pom nws raug kev txomnyem loj heev thaum nws thov kom peb pab, tiamsis peb tsis pab nws li. Twb yog vim li no ntag nimno peb thiaj raug kev txomnyem.”
²²Lunpees hais tias, “Kuv twb yeej hais rau nej tias, tsis txhob ua phem rau nws, tiamsis nej tsis mloog kuv hais. Nej paub lawm los tsis paub, nimno lub txim nphau los raug peb lawm lauj.” ²³Yauxej totaub tej lus uas lawv hais huv tibsi, tiamsis lawv tsis paub hais tias Yauxej paub lawv tej lus, rau qhov thaum Yauxej nrog lawv tham, nws kom neeg txhais lus xwb. ²⁴Yauxej tawm ntawm lawv mus nkaum rau ib qhov thiab quaj; thaum nws tauv taus kua muag lawm, nws rov los muab Xime-oos khi kiag tabmeeg lawv.

Yauxej Cov Tijlaug Rov Mus Tsev

²⁵Yauxej hais kom cov tub qhe muab nplej ntim rau hauv nws cov tijlaug tej hnab kom puv nkaus, muab lawv tej nyiaj ntsaws rov rau hauv lawv tej hnab, thiab ntim su huv tibsi rau lawv tau noj taug kev mus tsev. Cov tub qhe ua tej no tiav log raws li Yauxej hais. ²⁶Ces cov tijlaug tsaws tej nplej uas lawv yuav ntawd rau saum lawv cov neesluav nraubqaum, thiab lawv txawm sawv kev los tsev lawm. ²⁷Thaum lawv los so ib hmos ntawm ib tog kev, muaj ib tug txawm qhib nws lub ncauj hnab muab nplej los rau nws tus neesluav noj, ua ciav nws cov nyiaj tseem nyob ntawm nws lub ncauj hnab. ²⁸Nws thiaj hais rau nws cov kwvtij hais tias, “Ua li cas kuv cov nyiaj tseem nyob hauv kuv lub hnab no!” Lawv poob siab thiab ntshai kawg li, lawv thiaj sib nug zom zaws hais tias, “Vajtswv ua dabtsi li no rau peb?”
²⁹Thaum lawv rov los txog ntawm lawv txiv Yakhauj uas nyob hauv tebchaws Kana-as lawm, lawv piav txhua yam xwmtxheej uas lawv mus ntsib rau lawv txiv mloog hais tias, ³⁰“Tus nom uas kav lub tebchaws Iziv hais lus nyaum kawg rau peb thiab liam hais tias peb yog cov neeg uas xav mus soj xyuas nws lub tebchaws xwb. ³¹Peb teb hais tias, ‘Peb yog neeg ncaj ncees, peb tsis yog cov neeg mus soj xyuas tebchaws. ³²Peb cov kwvtij muaj kaum ob leeg, peb puavleej yog tib leeg txiv yug xwb. Muaj ib tug tuag lawm, nimno tshuav ib tug kwv ntxawg nrog peb txiv nyob pem tebchaws Kana-as.’ ³³Tus nom ntawd teb hais tias, ‘Yog nej xav kom kuv ntseeg hais tias, nej yog neeg ncaj ncees, mas nej yuav tsum ua li no: Nej cov no ib tug yuav tsum tau nrog kuv nyob, dua li cov cia thauj nplej rov mus rau nej cov pojniam menyuam uas yuav tuag tshaib tau noj. ³⁴Coj nej tus kwv ntxawg tuaj rau kuv. Kuv thiaj ntseeg hais tias nej yog neeg ncaj ncees, tsis yog neeg tuaj soj xyuas tebchaws, kuv thiaj yuav tso nej tus tijlaug rov rau nej, mas nej thiaj tau nyob hauv lub tebchaws no ua lag ua luam.’ ”
³⁵Thaum lawv muab lawv cov hnab nplej hliv, lawv pom lawv cov nyiaj, nyias cov nyob hauv nyias lub hnab nplej, mas thaum uas lawv thiab lawv txiv Yakhauj pom cov nyiaj ntawd, ua rau lawv ntshai kawg li. ³⁶Lawv txiv hais rau lawv tias, “Nej xav ua kom kuv cov tub tsis tshuav ib tug nrog kuv nyob li los? Yauxej los tuag lawm, Xime-oos los raug ntes mus kaw lawm, nimno nej tseem yuav coj Npeenyamees mus thiab. Kuv yog tus uas raug kev nyuaj siab tshaj plaws huv tibsi!”
³⁷Lunpees hais rau nws txiv hais tias, “Yog kuv tseem tsis coj Npeenyamees rov los rau koj, ces koj cia li muab kuv ob tug tub tua huv tibsi povtseg. Tso nws rau kuv ua tus saib, kuv yeej yuav coj nws rov qab los xwb.”
³⁸Tiamsis Yakhauj hais tias, “Kuv tsis kam tso kuv tus tub ntxawg nrog koj mus, rau qhov nws tus tijlaug tuag lawm, tshuav nws ib leeg xwb. Nyob tsam ho muaj xwm rau nws tom tej tog kev. Kuv laus heev lawm, yog kuv tseem pheej raug tej kev quaj ntsuag uas nej ua rau kuv ntawd, ntshai kuv yuav cia li txhawm chim tuag li!”