42

Các anh của Giô-sép xuống Ai Cập

¹Gia-cốp được tin ở Ai Cập có bán lúa mì nên nói với các con trai: “Sao các con cứ ngồi nhìn nhau vậy? ²Nầy, cha nghe dưới Ai Cập có lúa. Các con hãy xuống đó mua lúa về cho chúng ta, để chúng ta sống mà khỏi phải chết.”⚓ ³Mười người anh của Giô-sép lên đường xuống Ai Cập để mua lúa. ⁴Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em Giô-sép, đi cùng các anh, vì ông sợ điều không hay xảy đến cho cậu. ⁵Vậy, trong số những người đến Ai Cập mua lúa có các con trai của Y-sơ-ra-ên, vì xứ Ca-na-an cũng rơi vào nạn đói.
⁶Bấy giờ Giô-sép làm tể tướng của Ai Cập; chính ông là người bán lúa cho toàn dân trong xứ. Các anh Giô-sép đến sấp mình xuống đất trước mặt ông. ⁷Giô-sép thấy các anh thì nhận ra ngay, nhưng ông làm như người xa lạ đối với họ và hỏi họ một cách lạnh lùng: “Các ngươi từ đâu đến?” Họ trả lời: “Từ xứ Ca-na-an đến để mua lương thực.” ⁸Giô-sép nhận biết các anh, nhưng họ không nhận ra ông. ⁹Giô-sép nhớ lại những giấc mộng mà ông đã thấy về anh em mình, nên bảo họ: “Các ngươi là gián điệp đến đây để do thám những chỗ sơ hở của xứ nầy.”⚓ ¹⁰Họ nói: “Thưa ngài, không phải vậy! Các đầy tớ ngài chỉ đến đây để mua lương thực. ¹¹Chúng tôi đều là con một cha, vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp đâu.” ¹²Ông quả quyết: “Không! Các ngươi đến để dò xét những chỗ sơ hở của xứ nầy.” ¹³Họ nói: “Các đầy tớ ngài có mười hai anh em, con cùng một cha, ở đất Ca-na-an. Đứa em út hiện ở nhà với cha chúng tôi, còn một người mất tích.” ¹⁴Giô-sép nói: “Thật, đúng như ta đã nói, các ngươi là gián điệp. ¹⁵Nhưng đây là cách ta sẽ thử các ngươi: Ta lấy mạng sống của Pha-ra-ôn mà thề rằng, các ngươi sẽ không được rời khỏi nơi nầy nếu người em út của các ngươi không đến đây. ¹⁶Hãy cử một người trong các ngươi về đưa cậu em út xuống, những người còn lại thì phải ở tù tại đây. Lời các ngươi phải được thử nghiệm xem có đúng sự thật hay không. Nếu sai sự thật thì ta chỉ mạng sống Pha-ra-ôn mà thề rằng các ngươi là gián điệp.” ¹⁷Rồi ông giam chung họ vào ngục ba ngày.

Giô-sép buộc phải đem Bên-gia-min xuống

¹⁸Đến ngày thứ ba, Giô-sép bảo họ: “Vì ta kính sợ Đức Chúa Trời nên các ngươi muốn sống thì hãy làm thế nầy. ¹⁹Nếu các ngươi là người lương thiện thì hãy để một người ở lại trong ngục nầy, còn những người khác thì đem lương thực về cứu đói gia đình. ²⁰Sau đó, các ngươi phải đưa người em út xuống gặp ta để minh chứng lời các ngươi là thật, và các ngươi sẽ không phải chết.” Họ đồng ý như vậy.
²¹Các anh em bảo nhau: “Thật chúng ta đã có lỗi với em chúng ta. Chúng ta đã thấy nỗi khổ đau trong tâm hồn nó khi nó năn nỉ chúng ta mà chúng ta không đoái hoài đến. Vì vậy mà nay chúng ta phải chịu nỗi khổ đau nầy.” ²²Ru-bên trách họ: “Chẳng phải anh đã nói với các chú là đừng mắc tội làm hại thằng bé sao? Nhưng các chú không nghe. Bây giờ thì phải đền nợ máu nó thôi.”⚓ ²³Họ không biết rằng Giô-sép hiểu điều họ nói, vì ông vẫn dùng một người thông dịch.
²⁴Giô-sép quay đi chỗ khác mà khóc, rồi mới tiếp tục nói chuyện với họ. Trong số họ, ông truyền bắt Si-mê-ôn ra và trói lại trước mặt họ.

Anh em của Giô-sép trở về Ca-na-an

²⁵Giô-sép truyền xúc lúa mì đổ đầy các bao và trả tiền lại; tiền của ai thì để trong bao người nấy, đồng thời cũng cấp thêm lương thực đi đường. Người ta làm đúng như vậy.
²⁶Các anh em chất lúa lên lưng lừa rồi ra đi. ²⁷Đến quán trọ, một người trong họ mở bao lấy lúa cho lừa ăn thì thấy tiền của mình nằm ở miệng bao. ²⁸Người ấy nói với anh em: “Xem nầy, người ta đã trả tiền lại cho tôi. Nó nằm trong miệng bao tôi đây!” Như người mất hồn, họ run sợ nói với nhau: “Đức Chúa Trời đã làm gì cho chúng ta thế nầy?”

Gia-cốp không cho Bên-gia-min đi

²⁹Khi trở về gặp cha là Gia-cốp tại xứ Ca-na-an, họ thuật lại cho ông nghe mọi việc đã xảy ra. Họ nói: ³⁰“Người đang làm chúa tể xứ Ai Cập đã nói với chúng con cách gay gắt, gán cho chúng con là gián điệp đến do thám xứ ấy. ³¹Chúng con đã thưa với ông ta: ‘Chúng tôi vốn là người lương thiện chứ không phải là gián điệp. ³²Chúng tôi có mười hai anh em, con một cha; một người đã mất tích, người em út hiện đang ở nhà với cha tại Ca-na-an.’ ³³Nhưng người đang làm chúa tể của xứ ấy bảo: ‘Đây là cách giúp ta biết các ngươi có phải là người lương thiện không. Hãy để một người trong các ngươi ở lại đây với ta, còn những người khác hãy đi, đem lương thực về cứu đói gia đình, ³⁴rồi đưa người em út đến gặp ta. Như vậy, ta mới chắc rằng các ngươi không phải là gián điệp mà là những người lương thiện. Ta sẽ giao lại người anh em kia, và các ngươi sẽ được buôn bán trong xứ nầy.’”
³⁵Khi trút lúa ra khỏi bao, họ thấy trong bao người nào cũng có gói tiền của mình. Thấy những gói tiền, họ và cả người cha đều rất sợ hãi. ³⁶Gia-cốp, cha họ, nói: “Chúng mầy đã cướp đi các con ta! Giô-sép mất tích, Si-mê-ôn không còn, bây giờ lại còn muốn dẫn Bên-gia-min đi nữa! Mọi chuyện đều đổ lên đầu ta hết!” ³⁷Ru-bên nói với cha: “Xin cha giao em cho con, con sẽ đưa nó về cho cha. Nếu con không đem nó về, xin cha cứ giết hai đứa con của con.” ³⁸Nhưng Gia-cốp nói: “Con út ta sẽ chẳng xuống đó với các con đâu, vì anh nó đã chết rồi, chỉ còn lại một mình nó thôi. Nếu dọc đường nó gặp phải tai họa thì các con làm cho kẻ đầu bạc nầy đau lòng xót dạ mà xuống âm phủ.”

42

Phung Anak Y-Yakôp Nao kơ Čar Êjip Čiăng Blei Mdiê

¹Tơdah Y-Yakôp thâo mâo mdiê hlăm čar Êjip, ñu lač kơ phung anak êkei ñu, “Si ngă diih dôk bi dlăng hdơ̆ng diih?” ² Ñu lač, “Kâo hmư̆ leh mâo mdiê hlăm čar Êjip. Trŭn nao bĕ tinăn, blei mdiê kơ drei čiăng kơ drei dôk hdĭp leh anăn amâo djiê ôh.” ³Snăn pluh čô ayŏng Y-Yôsep trŭn nao čiăng blei mdiê hlăm čar Êjip. ⁴Ƀiădah Y-Yakôp amâo tiŏ nao ôh Y-Benjamin adei Y-Yôsep mbĭt hŏng phung ayŏng gơ̆, kyuadah ñu huĭ klei jhat srăng truh kơ gơ̆. ⁵Snăn phung anak êkei Y-Israel nao čiăng blei mdiê mbĭt hŏng phung mkăn nao kơ čar Êjip, kyuadah mâo klei ư̆ êpa hlăm čar Kanaan.
⁶Y-Yôsep jing khua kiă kriê čar; ñu yơh pô čhĭ mdiê kơ jih jang mnuih hlăm čar. Phung ayŏng Y-Yôsep truh leh anăn buôn ti anăp ñu kŭp ƀô̆ ti lăn. ⁷Tơdah Y-Yôsep ƀuh phung ayŏng ñu, ñu thâo kral digơ̆, ƀiădah ñu ngă msĕ si tue hŏng digơ̆, leh anăn blŭ khăng kơ digơ̆, “Mơ̆ng diih hriê?” Digơ̆ lač, “Mơ̆ng čar Kanaan čiăng blei mnơ̆ng ƀơ̆ng huă.” ⁸Wăt tơdah Y-Yôsep thâo kral phung ayŏng ñu, digơ̆ amâo thâo kral ñu ôh. ⁹ Y-Yôsep hdơr klei ñu êpei djŏ kơ phung ayŏng ñu, leh anăn ñu lač kơ digơ̆, “Diih jing phung knuă. Diih hriê čiăng thâo anôk awăt hlăm čar.” ¹⁰Digơ̆ lač kơ ñu, “Hơăi, khua hmei ah, ƀiădah phung dĭng buăl ih hriê čiăng blei mnơ̆ng ƀơ̆ng huă. ¹¹Jih jang hmei jing phung anak êkei kơ sa čô ama, hmei jing mnuih ênuah ênô; phung dĭng buăl ih amâo jing phung knuă ôh.” ¹²Ñu lač kơ digơ̆, “Hơăi, diih hriê čiăng thâo anôk awăt hlăm čar.” ¹³Digơ̆ lač, “Hmei, phung dĭng buăl ih jing phung pluh dua čô ayŏng adei, phung anak êkei kơ sa čô ama hlăm čar Kanaan, leh anăn nĕ anei, adei mda hĭn ară anei dôk hŏng ama hmei, leh anăn mâo sa čô luč leh.” ¹⁴Ƀiădah Y-Yôsep lač kơ digơ̆, “Djŏ leh kâo lač kơ diih, ‘Diih jing phung knuă.’ ¹⁵Snei arăng srăng lông dlăng diih: tui si Pharaôn dôk hdĭp, diih amâo srăng kbiă mơ̆ng anei ôh knŏng tơdah adei diih hriê tinei. ¹⁶Tiŏ nao sa čô hlăm phung diih, čiăng kơ ñu atăt ba adei diih hriê tinei, êjai diih dôk hlăm war mnă, čiăng lông dlăng klei diih blŭ, thâodah diih blŭ klei sĭt. Tơdah amâo djŏ snăn ôh, tui si Pharaôn dôk hdĭp, diih jing phung knuă.” ¹⁷Leh anăn ñu brei arăng krư̆ digơ̆ mbĭt êjai tlâo hruê.
¹⁸Hruê tal tlâo Y-Yôsep lač kơ diñu, “Ngă snei leh anăn diih srăng dôk hdĭp, kyuadah kâo huĭ mpŭ kơ Aê Diê. ¹⁹Tơdah diih jing mnuih ênuah ênô, brei sa čô hlăm phung ayŏng adei diih dôk hlăm war mnă. Brei phung ăt dôk nao ba mdiê kơ phung sang diih dưi huă ƀơ̆ng. ²⁰Leh anăn atăt ba kơ kâo adei diih. Snăn klei diih blŭ srăng mâo klei bi sĭt, leh anăn diih amâo srăng djiê ôh.” Diñu tŭ ư ngă snăn. ²¹Leh anăn diñu bi blŭ hdơ̆ng diñu pô, “Sĭt nik drei tŭ klei bi kmhal kyua klei soh drei ngă leh kơ adei drei, kyuadah drei ƀuh leh klei ênguôt mngăt ñu tơdah ñu kwưh kơ drei, leh anăn drei amâo čiăng hmư̆ ôh. Kyuanăn klei rŭng anei truh kơ drei.” ²² Y-Ruben lŏ wĭt lač kơ diñu, “Amâo djŏ hĕ kâo lač kơ diih, ‘Đăm diih ngă soh hŏng hđeh anei ôh’? Ƀiădah diih amâo čiăng hmư̆ ôh. Snăn drei tŭ ară anei klei phat kđi kyua klei tuh êrah ñu leh.” ²³Diñu amâo thâo ôh kơ Y-Yôsep thâo săng klei diñu blŭ, kyuadah mâo pô kăp mblang brei kơ diñu. ²⁴Y-Yôsep đuĕ mơ̆ng diñu čiăng hia. Gơ̆ lŏ wĭt kơ diñu leh anăn blŭ kơ diñu. Y-Yôsep mă Y-Simêôn mơ̆ng diñu leh anăn brei arăng kă gơ̆ ti anăp ală diñu.

Phung Ayŏng Y-Yôsep Wĭt ti Čar Kanaan

²⁵Y-Yôsep yua arăng bi bŏ mdiê hlăm kdô diñu, leh anăn lŏ dưm prăk grăp čô hlăm kdô diñu, leh anăn brei kơ diñu mnơ̆ng ƀơ̆ng huă ktuê êlan. Leh anăn arăng ngă snăn. ²⁶Diñu dưm mdiê diñu ti rŏng aseh dliê leh anăn diñu đuĕ nao. ²⁷Tơdah sa čô hlăm phung diñu pŏk kdô čiăng brei rơ̆k krô kơ aseh dliê ñu ti anôk diñu jưh, ñu ƀuh prăk ñu dôk hlăm mbah kdô ñu. ²⁸Ñu lač kơ phung ayŏng adei ñu, “Prăk kâo, arăng lŏ bi wĭt leh. Nĕ anei, prăk dôk hlăm mbah kdô kâo.” Diñu dlưh ai tiê leh anăn blŭ hdơ̆ng diñu pô hŏng klei ktư̆ yơ̆ng, “Ya klei Aê Diê ngă kơ drei snei lĕ?”
²⁹Tơdah diñu truh kơ Y-Yakôp ama diñu hlăm čar Kanaan, diñu yăl dliê jih klei truh kơ diñu leh, lač, ³⁰“Pô jing khua čar anăn blŭ khăng hŏng hmei, leh anăn mĭn hmei jing phung knuă. ³¹Ƀiădah hmei lač kơ ñu, ‘Hmei jing phung mnuih ênuah ênô, hmei amâo jing phung knuă ôh. ³²Hmei jing phung pluh dua čô ayŏng adei, phung anak êkei sa čô ama; sa čô luč hĕ leh, leh anăn adei kluč hruê anei dôk mbĭt hŏng ama hmei hlăm čar Kanaan.’ ³³Khua čar anăn lač kơ hmei, ‘Snei kâo srăng thâo kơ diih jing mnuih ênuah ênô: lui mbĭt hŏng kâo tinei sa čô hlăm phung ayŏng adei diih; mă mdiê čiăng kơ phung sang diih dưi ƀơ̆ng huă, leh anăn nao bĕ diih. ³⁴Atăt ba kơ kâo adei kluč diih. Snăn kâo srăng thâo diih amâo jing ôh phung knuă, ƀiădah jing phung ênuah ênô sĭt. Leh anăn kơh kâo srăng bi wĭt ayŏng diih, leh anăn diih dưi čhĭ mnia hlăm čar anei.’ ”
³⁵Tơdah diñu tuh kdô diñu, nĕ anei anŭng prăk grăp čô dôk hlăm kdô ñu. Tơdah diñu leh anăn ama diñu ƀuh anŭng prăk anăn, diñu huĭ. ³⁶Y-Yakôp ama diñu lač, “Diih bi luč phung anak kâo. Y-Yôsep luč leh, Y-Simêôn luč leh, leh anăn ară anei diih čiăng mă Y-Benjamin. Jih klei dleh anei truh kơ kâo.” ³⁷Y-Ruben lač kơ ama ñu, “Brei ih bi mdjiê dua čô anak êkei kâo, tơdah kâo amâo lŏ bi wĭt ôh Y-Benjamin kơ ih. Jao ñu kơ kngan kâo, leh anăn kâo srăng lŏ bi wĭt ñu kơ ih.” ³⁸Ƀiădah Y-Yakôp lač, “Anak êkei kâo amâo srăng trŭn nao mbĭt hŏng diih ôh, kyuadah ayŏng ñu djiê leh, leh anăn hjăn ñu anei adôk. Tơdah truh klei jhat kơ ñu ktuê êlan diih nao, klei anăn srăng bi mdjiê kâo kyua mduôn leh, brei kâo trŭn nao kơ ƀuôn phung djiê hŏng klei ênguôt.”