13

¹Con khôn ngoan nghe⚓ lời giáo huấn của cha;
Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách.
²Nhờ kết quả của môi miệng mình một người hưởng những vật tốt lành;
Nhưng tham vọng của người xảo trá là hung bạo.
³Người nào gìn giữ môi miệng, giữ linh hồn mình;
Còn hủy hoại sẽ đến với kẻ hay hở môi.
⁴Linh hồn kẻ lười biếng mong muốn nhưng chẳng được gì;
Linh hồn người siêng năng được đầy đủ.
⁵Người công chính ghét lời gian dối;
Còn kẻ ác làm điều đáng hổ thẹn và nhục nhã.
⁶Sự công chính gìn giữ người theo đường ngay thẳng,
Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ tội lỗi.
⁷Có người làm ra vẻ giàu nhưng không có gì cả;
Có kẻ làm ra vẻ nghèo nhưng lại có nhiều của cải.
⁸Của cải của một người là tiền chuộc mạng cho người ấy;
Nhưng người nghèo không lo sợ lời hăm dọa.
⁹Ánh sáng của người công chính là niềm vui;
Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ tắt.
¹⁰Kiêu ngạo chỉ sinh điều cãi cọ;
Còn khôn ngoan thuộc về người chịu nghe lời cố vấn.
¹¹Của cải phi nghĩa sẽ hao mòn;
Nhưng người nào thu góp từng chút sẽ thêm nhiều.
¹²Hy vọng bị trì hoãn làm lòng dạ đau đớn;
Còn ước vọng thành đạt là cây sự sống.
¹³Kẻ nào khinh lời giáo huấn sẽ bị hủy diệt,
Nhưng ai kính sợ điều răn sẽ được thưởng.
¹⁴Sự dạy dỗ của người khôn ngoan là nguồn sự sống,
Để tránh cạm bẫy sự chết.
¹⁵Sự hiểu biết đúng đem lại sự quý mến,
Nhưng đường lối của kẻ vô tín sẽ bị khó khăn.⚓
¹⁶Người khôn ngoan làm theo mọi sự hiểu biết,
Còn kẻ ngu dại phô trương sự ngu xuẩn.
¹⁷Sứ giả gian ác sẽ gặp tai họa;
Nhưng đại sứ chân chính đem lại sự chữa lành.
¹⁸Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã;
Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng.
¹⁹Ước vọng được thành đạt là điều ngọt ngào cho linh hồn;
Nhưng từ bỏ điều ác lấy làm gớm ghiếc đối với kẻ ngu dại.
²⁰Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan,
Nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại.
²¹Bất hạnh theo đuổi kẻ tội lỗi,
Nhưng người công chính được thưởng phúc lành.
²²Người lành để gia tài cho con cháu mình,
Nhưng của cải của kẻ tội lỗi được tích trữ cho người công chính.
²³Ruộng mới của người nghèo sinh nhiều lương thực,
Nhưng nó bị quét sạch vì bất công.
²⁴Người nào kiêng roi vọt, ghét con cái mình;
Nhưng người yêu con cái mình chăm lo giáo huấn chúng.
²⁵Người công chính ăn uống thỏa thuê;
Nhưng bụng kẻ ác sẽ đói.

13

¹Con khôn ngoan nghe lời cha khuyên dạy,
Còn đứa nhạo khinh không nghe lời quở trách của ai.
²Người tốt sẽ hưởng bông trái của lời mình nói,
Còn phường phản bội sẽ chuốc lấy sự bạo tàn.
³Ai giữ miệng mình sẽ giữ được mạng sống mình,
Kẻ nói nhiều ắt sẽ bại hoại chẳng sai.
⁴Kẻ biếng nhác đói rũ mà không có gì ăn đỡ bụng,
Còn người siêng năng lúc nào thực phẩm cũng dư thừa.
⁵Người ngay lành ghét những gì gian dối,
Còn kẻ ác gian mang lại sự tồi tệ và nhuốc nhơ.
⁶Ðức công chính bảo hộ người ngay thẳng,
Còn tội lỗi làm sụp đổ kẻ ác gian.
⁷Có kẻ làm ra vẻ ta đây giàu có mà thật ra chẳng có gì cả,
Cũng có người làm ra vẻ nghèo khó mà lại có của cải rất nhiều.
⁸Của cải nhiều có thể là tiền để chờ chuộc mạng,
Còn người nghèo khó chẳng có gì nên chẳng ai thèm hăm dọa.
⁹Ánh sáng của người ngay lành luôn tỏa soi rực rỡ,
Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ sớm bị dập tắt.
¹⁰Sự kiêu ngạo chỉ gây điều tranh cãi,
Người khôn ngoan biết ghi nhận lời khuyên.
¹¹Của cải nhờ lừa dối tinh vi để làm giàu nhanh chóng sẽ mau tan biến,
Nhưng ai chăm chỉ làm ăn và dành dụm từ từ sẽ giàu vững.
¹²Trì hoãn niềm hy vọng làm cho lòng đau đớn,
Ao ước được thành là cây sự sống xanh tươi.
¹³Kẻ khinh dể lời khuyên dạy chuốc lấy sự hủy hoại cho mình,
Người biết quý trọng điều răn chắc sẽ được ban thưởng.
¹⁴Sự dạy dỗ của người khôn ngoan chính là nguồn sự sống,
Kẻ vâng theo sẽ không sa vào bẫy tử vong.
¹⁵Người thông sáng sẽ nhận ân huệ tốt,
Còn đường của kẻ bất trung sẽ gặp những khốn đốn rất nhiều.
¹⁶Người thông minh làm việc gì cũng sáng suốt,
Kẻ dại khờ phô diễn sự dại dột nó ra.
¹⁷Sứ giả gian hùng gây thêm điều rắc rối,
Sứ giả trung thành hóa giải được những khó khăn.
¹⁸Khinh dể lời khuyên dạy chuốc lấy bần cùng nhục nhã,
Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng về sau.
¹⁹Mơ ước được thành làm khoan khoái tâm hồn mong mỏi,
Lìa bỏ gian ác là điều kẻ điên dại gớm ghê.
²⁰Ai giao thiệp với người khôn ngoan sẽ học được khôn ngoan,
Ai làm bạn với kẻ điên dại sẽ có ngày mang họa.
²¹Nỗi bất hạnh luôn đuổi theo kẻ tội lỗi,
Sự phồn vinh là phần thưởng của người ngay lành.
²²Người tốt sẽ để gia tài lại cho con cháu,
Nhưng kẻ tội lỗi tích trữ của cải cho người ngay lành.
²³Ruộng của người nghèo trúng mùa và mang lại nhiều hoa lợi,
Nhưng sự bất công cướp sạch những hoa lợi đó đi.
²⁴Ai kiêng cữ roi vọt là không thương con cái,
Người thương con ắt sửa trị con mình.
²⁵Người ngay lành thừa của ăn của uống,
Kẻ gian ác bụng cứ đói triền miên.