1 Sự khôn ngoan há chẳng kêu lên sao? Sự thông sáng há không vang tiếng mình ra ư?⚓ 2 Sự khôn ngoan đứng trên chót các nơi cao, Ngoài đường, tại các ngã tư. 3 Gần bên cửa thành, tại nơi vào thành, Ở chỗ đông trong cửa thành, sự khôn ngoan la lên rằng: 4 Hỡi loài người, ta kêu gọi các ngươi, Và tiếng ta hướng về con cái loài người! 5 Hỡi kẻ ngu muội, hãy hiểu sự khôn khéo; Hỡi kẻ dại dột, lòng ngươi khá nên thông sáng. 6 Hãy nghe, vì ta sẽ nói điều tốt lành, Ta hở môi ra mà dạy điều ngay thẳng. 7 Vì miệng ta sẽ nói chân thật; Còn môi ta ghét sự gian ác. 8 Các lời miệng ta đều xứng hiệp sự công bình, Trong nó chẳng có điều chi cong vạy hoặc gian tà. 9 Thảy đều rõ ràng cho người nào hiểu biết, Và ngay thẳng cho người nào tìm được sự tri thức. 10 Khá nhận sự khuyên dạy ta, chớ lãnh tiền bạc, Thà lãnh sự tri thức hơn là vàng chọn lựa; 11 Vì sự khôn ngoan có giá hơn châu ngọc, Và các vật mình ưa thích hơn hết chẳng sánh bằng nó đặng. 12 Ta, là sự khôn ngoan, đồng ở với sự thông minh, Và tìm được sự hiểu biết và sự dẽ dặt. 13 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va, ấy là ghét điều ác; Ta ghét sự kiêu ngạo, xấc xược, con đường ác, và miệng gian tà. 14 Mưu luận và sự thông thạo đều thuộc về ta; Ta là sự thông sáng; năng lực vốn thuộc về ta. 15 Nhờ ta, các vua cai trị, Và những quan trưởng định sự công bình. 16 Nhờ ta, các quan trưởng, người tước vị, Và các quan xét thế gian đều quản hạt. 17 Ta yêu mến những người yêu mến ta, Phàm ai tìm kiếm ta sẽ gặp ta. 18 Sự giàu có, sự tôn trọng, Của cải bền lâu, và sự công bình, đều ở nơi ta. 19 Bông trái ta tốt hơn vàng, đến đỗi hơn vàng ròng; Hoa lợi của ta quí hơn bạc cao. 20 Ta đi trong con đường công bình, Giữa các lối ngay thẳng, 21 Đặng làm cho kẻ yêu mến ta hưởng được của cải thật, Và làm cho đầy dẫy các kho tàng của họ.
22 Trong buổi Đức Giê-hô-va khởi cuộc tạo hóa, Về thời thái cổ, trước khi chưa dựng nên muôn vật thì Ngài đã có ta.⚓ 23 Ta đã được lập từ trước vô cùng, Từ khi nguyên thuỷ, trước khi dựng nên trái đất. 24 Lúc chưa có vực sâu, chưa có nguồn chảy nước nhiều, Thì ta đã sanh ra rồi. 25 Trước khi núi non chưa lập nên, Và các gò nổng chưa có; 26 Trước khi Đức Giê-hô-va chưa có dựng nên đất, đồng ruộng, Và tro bụi đầu tiên của thế gian, thì ta đã sanh ra rồi. 27 Khi Đức Chúa Trời lập các từng trời, Và đặt cái vòng trên mặt vực sâu, thì có ta ở đó. 28 Khi Ngài làm cho kiên cố các từng mây trên cao, Khiến các nguồn vực sâu vững chắc, 29 Định bờ cõi cho biển, --- Để nước không tràn phạm điều răn của Ngài, --- Và khi Ngài lập nên trái đất, 30 Thì ta ở bên Ngài làm thợ cái, Hằng ngày ta là sự khoái lạc Ngài, Và thường thường vui vẻ trước mặt Ngài. 31 Ta lấy làm vui vẻ về chỗ có người ở trên trái đất của Ngài, Và sự vui thích ta ở nơi con cái loài người.
32 Vậy bây giờ, các con ơi! Hãy nghe ta; Ai giữ đạo ta lấy làm có phước thay. 33 Khá nghe lời khuyên dạy, và ở khôn ngoan, Chớ nên từ chối nó. 34 Người nào nghe lời ta, Hằng ngày tỉnh thức tại nơi cửa ta, Và chờ đợi ở bên các trụ cửa ta, lấy làm có phước thay. 35 Vì hễ ai tìm được ta, thì gặp sự sống, Và sẽ được ơn của Đức Giê-hô-va; 36 Nhưng ai phạm đến ta, làm hại cho linh hồn mình; Còn kẻ nào ghét ta, ắt ưa thích sự chết.
8
1Ai có nghe khôn ngoan kêu gọi Và thông sáng lên tiếng? 2Đứng trên các góc đường,⚓ Tại các trục giao thông, 3Nơi cổng thành, đường vào đô thị, Bên thềm cửa, khôn ngoan lớn tiếng: 4“Ta muốn kêu gọi loài người, Ngỏ lời với thế nhân. 5Người đơn sơ nên hiểu lẽ khôn ngoan, Kẻ dại phải có tâm sáng suốt. 6Ta sẽ nói lời tuyệt diệu, Trình bày lẽ phải. 7Miệng ta truyền chân lý, Môi ta ghét gian tà. 8Mọi lời ta đều chính trung, Không phải tà vạy gian dối; 9Ngay thật cho người thông sáng, Hợp lý với kẻ tri thức. 10Đón nhận kiến thức, huấn ngôn ta, Quý cho con hơn bắt được bạc vàng. 11Vì khôn ngoan quý hơn hồng ngọc, Mọi bảo vật đều không sánh kịp 12Ta, khôn ngoan đi chung với trí phán đoán, Và thêm tri thức, thận trọng 13Kính sợ Chúa Hằng Hữu là ghét điều ác. Vì ta⚓ ghét kiêu căng, ngạo ngược, lối ác, miệng gian. 14Mưu lược, khôn khéo thuộc về ta, Ta thông sáng, đầy năng lực. 15Nhờ ta, vua chúa thống trị, Chính quyền ban hành luật pháp công bằng, 16Nhờ ta, nhà cầm quyền chăn dân, Và các thẩm phán xét xử. 17Ta yêu những người yêu ta, Ai sớm tìm kiếm ta hẳn sẽ gặp. 18Giàu sang, danh vọng, Công chính, thịnh vượng lâu dài, Đều thuộc về ta. 19Bông trái ta quý hơn vàng mười, Hoa lợi ta hơn bạc vàng nguyên chất. 20Ta bước theo lối công minh, Trên đường nẻo trung chính. 21Ta cho người yêu ta hưởng giàu sang, Và kho báu luôn đầy dẫy. 22Chúa Hằng Hữu có ta từ nguyên thủy, Trước cả khi lập địa khai thiên. 23Ta hiện hữu, Đời đời trong quá khứ Từ ban đầu, khi chưa có địa cầu. 24Ta hiện hữu, Khi chưa có đại dương vực thẳm, Nước chưa tuôn từ nguồn suối mạch sông. 25Ta hiện hữu, Trước khi núi non chào đời, Và đồi cao góp mặt, 26Trước khi Thượng Đế tạo đất đai, Với đồng bằng bao la Và cao nguyên trùng điệp. 27Ta hiện diện, Khi Thượng Đế dựng trời xanh, Đặt vòng tròn trên mặt biển. 28Ta hiện diện, Khi Ngài giăng mây trời, Đặt nguồn nước lớn dưới vực đại dương, 29Khi Ngài định giới ranh biển cả, Ban lệnh bảo nước, Không được xâm phạm cõi bờ, Khi Ngài dựng nền lục địa. 30Ta hiện diện bên Thượng Đế, làm thợ cả, Với Ngài, ta là niềm vui hằng ngày Ta luôn hân hoan trước mặt Chúa. 31Vui mừng trong thế giới địa đàng, Với loài người ta thích thú vô cùng. 32Cho nên các con hãy nghe ta, Phúc cho ai theo đường lối ta. 33Chịu dạy dỗ, sống khôn ngoan, Không từ chối lời giáo huấn. 34Phúc cho người nghe lời ta, Ngày ngày trông ngoài cổng, Chờ đợi trước cửa nhà. 35Vì ai tìm ta được sự sống, Và hưởng ân huệ Chúa Hằng Hữu. 36Ai xúc phạm ta, tự hủy mình, Chỉ người muốn chết mới ghét ta.