1 Sự khôn ngoan há chẳng kêu lên sao? Sự thông sáng há không vang tiếng mình ra ư?⚓ 2 Sự khôn ngoan đứng trên chót các nơi cao, Ngoài đường, tại các ngã tư. 3 Gần bên cửa thành, tại nơi vào thành, Ở chỗ đông trong cửa thành, sự khôn ngoan la lên rằng: 4 Hỡi loài người, ta kêu gọi các ngươi, Và tiếng ta hướng về con cái loài người! 5 Hỡi kẻ ngu muội, hãy hiểu sự khôn khéo; Hỡi kẻ dại dột, lòng ngươi khá nên thông sáng. 6 Hãy nghe, vì ta sẽ nói điều tốt lành, Ta hở môi ra mà dạy điều ngay thẳng. 7 Vì miệng ta sẽ nói chân thật; Còn môi ta ghét sự gian ác. 8 Các lời miệng ta đều xứng hiệp sự công bình, Trong nó chẳng có điều chi cong vạy hoặc gian tà. 9 Thảy đều rõ ràng cho người nào hiểu biết, Và ngay thẳng cho người nào tìm được sự tri thức. 10 Khá nhận sự khuyên dạy ta, chớ lãnh tiền bạc, Thà lãnh sự tri thức hơn là vàng chọn lựa; 11 Vì sự khôn ngoan có giá hơn châu ngọc, Và các vật mình ưa thích hơn hết chẳng sánh bằng nó đặng. 12 Ta, là sự khôn ngoan, đồng ở với sự thông minh, Và tìm được sự hiểu biết và sự dẽ dặt. 13 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va, ấy là ghét điều ác; Ta ghét sự kiêu ngạo, xấc xược, con đường ác, và miệng gian tà. 14 Mưu luận và sự thông thạo đều thuộc về ta; Ta là sự thông sáng; năng lực vốn thuộc về ta. 15 Nhờ ta, các vua cai trị, Và những quan trưởng định sự công bình. 16 Nhờ ta, các quan trưởng, người tước vị, Và các quan xét thế gian đều quản hạt. 17 Ta yêu mến những người yêu mến ta, Phàm ai tìm kiếm ta sẽ gặp ta. 18 Sự giàu có, sự tôn trọng, Của cải bền lâu, và sự công bình, đều ở nơi ta. 19 Bông trái ta tốt hơn vàng, đến đỗi hơn vàng ròng; Hoa lợi của ta quí hơn bạc cao. 20 Ta đi trong con đường công bình, Giữa các lối ngay thẳng, 21 Đặng làm cho kẻ yêu mến ta hưởng được của cải thật, Và làm cho đầy dẫy các kho tàng của họ.
22 Trong buổi Đức Giê-hô-va khởi cuộc tạo hóa, Về thời thái cổ, trước khi chưa dựng nên muôn vật thì Ngài đã có ta.⚓ 23 Ta đã được lập từ trước vô cùng, Từ khi nguyên thuỷ, trước khi dựng nên trái đất. 24 Lúc chưa có vực sâu, chưa có nguồn chảy nước nhiều, Thì ta đã sanh ra rồi. 25 Trước khi núi non chưa lập nên, Và các gò nổng chưa có; 26 Trước khi Đức Giê-hô-va chưa có dựng nên đất, đồng ruộng, Và tro bụi đầu tiên của thế gian, thì ta đã sanh ra rồi. 27 Khi Đức Chúa Trời lập các từng trời, Và đặt cái vòng trên mặt vực sâu, thì có ta ở đó. 28 Khi Ngài làm cho kiên cố các từng mây trên cao, Khiến các nguồn vực sâu vững chắc, 29 Định bờ cõi cho biển, --- Để nước không tràn phạm điều răn của Ngài, --- Và khi Ngài lập nên trái đất, 30 Thì ta ở bên Ngài làm thợ cái, Hằng ngày ta là sự khoái lạc Ngài, Và thường thường vui vẻ trước mặt Ngài. 31 Ta lấy làm vui vẻ về chỗ có người ở trên trái đất của Ngài, Và sự vui thích ta ở nơi con cái loài người.
32 Vậy bây giờ, các con ơi! Hãy nghe ta; Ai giữ đạo ta lấy làm có phước thay. 33 Khá nghe lời khuyên dạy, và ở khôn ngoan, Chớ nên từ chối nó. 34 Người nào nghe lời ta, Hằng ngày tỉnh thức tại nơi cửa ta, Và chờ đợi ở bên các trụ cửa ta, lấy làm có phước thay. 35 Vì hễ ai tìm được ta, thì gặp sự sống, Và sẽ được ơn của Đức Giê-hô-va; 36 Nhưng ai phạm đến ta, làm hại cho linh hồn mình; Còn kẻ nào ghét ta, ắt ưa thích sự chết.
8
Tiếng gọi của sự khôn ngoan
1Chẳng phải sự khôn ngoan đã kêu gọi,⚓ Và sự thông sáng đã lên tiếng sao? 2Sự khôn ngoan đứng trên các đỉnh cao, Bên đường phố, tại các giao lộ. 3Gần bên cổng, nơi lối vào thành; Bên thềm cửa, sự khôn ngoan kêu to: 4“Hỡi con người, ta kêu gọi các ngươi, Và tiếng gọi của ta hướng về con cái loài người! 5Những người ngây thơ hãy học biết sự khôn khéo; Những kẻ ngu dại hãy học biết lẽ khôn ngoan. 6Hãy lắng nghe, vì ta sẽ nói những điều cao quý, Môi ta thốt ra điều ngay thẳng. 7Vì miệng ta sẽ truyền ra chân lý, Còn môi ta ghê tởm sự gian tà. 8Mọi lời ta nói đều ngay thẳng, Không có điều gì dối trá quanh co. 9Tất cả đều rõ ràng cho người nào hiểu biết, Và ngay thẳng cho người nào tìm được sự tri thức. 10Hãy đón nhận lời khuyên dạy của ta thay vì bạc, Tiếp nhận tri thức hơn là vàng nguyên chất; 11Vì sự khôn ngoan có giá trị hơn châu ngọc, Mọi báu vật đều không sánh kịp. 12Ta là sự khôn ngoan ở chung với sự khôn khéo, Ta tìm được tri thức và sự thận trọng. 13Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là ghét điều ác; Ta ghét sự kiêu căng ngạo mạn, Đường lối ác và miệng gian tà. 14Mưu lược và sự thông sáng đều thuộc về ta, Ta là sự hiểu biết; năng lực thuộc về ta. 15Nhờ ta, các vua cai trị, Và các quan chức cao cấp đưa ra phán quyết công bằng. 16Nhờ ta, các thủ lĩnh và giới quý tộc biết cách lãnh đạo, Tất cả đều cai trị một cách công chính. 17Ta yêu những người yêu mến ta, Người hết lòng tìm kiếm ta sẽ gặp ta. 18Sự giàu có và danh vọng, Thịnh vượng lâu dài và sự công chính đều ở với ta. 19Bông trái ta tốt hơn vàng, hơn cả vàng ròng, Hoa lợi của ta quý hơn bạc nguyên chất. 20Ta bước theo đường công chính, Ở giữa các nẻo ngay thẳng, 21Để ban của cải cho những người yêu mến ta, Và làm đầy các kho tàng của họ.
Vai trò của sự khôn ngoan trong sự sáng tạo
22Đức Giê-hô-va đã có ta từ buổi ban đầu theo cách của Ngài,⚓ Từ thuở xa xưa, trước mọi công trình của Ngài. 23Ta đã được lập nên từ trước vô cùng, Từ ban đầu, trước khi có địa cầu. 24Lúc chưa có các vực sâu, chưa có nguồn nước dồi dào. Thì ta đã được sinh ra. 25Trước khi núi non được hình thành, Và có các đồi cao, thì đã có ta; 26Ngay cả trước khi Đức Giê-hô-va dựng nên mặt đất, Những cánh đồng và hạt bụi đầu tiên của quả đất. 27Khi Ngài thiết lập các tầng trời, Và đặt khung vòm trên mặt vực sâu, thì có ta ở đó. 28Khi Ngài vững lập các tầng mây trên cao, Khiến các nguồn nước dưới vực thẳm tuôn chảy, 29Định ranh giới cho biển Để nước không tràn ra khỏi giới hạn Ngài định, Và khi Ngài lập nền móng địa cầu, 30Thì ta ở bên Ngài như người thợ cả. Hằng ngày ta là niềm vui của Ngài, Và luôn luôn vui vẻ trước mặt Ngài. 31Ta vui vẻ với thế giới có người ở của Ngài Và vui thích với dòng dõi loài người.
32Vậy bây giờ, các con ơi, hãy nghe ta! Phước cho người nào tuân giữ đường lối ta. 33Hãy nghe lời khuyên dạy và sống khôn ngoan; Đừng buông lỏng nó. 34Phước cho người nào lắng nghe lời ta, Hằng ngày tỉnh thức nơi cửa ta Và túc trực bên các trụ cửa ngay lối vào nhà ta. 35Vì ai tìm được ta là tìm được sự sống, Và hưởng được ân huệ của Đức Giê-hô-va. 36Nhưng ai xúc phạm ta là làm hại linh hồn mình; Tất cả những kẻ ghét ta thì yêu sự chết.”