2

Đa-vít Khuyên Dặn Sa-lô-môn

¹Khi ngày Đa-vít qua đời đến gần, Đa-vít khuyên dặn Sa-lô-môn, con trai của mình rằng: ²“Cha sắp đi vào con đường mọi người trên đất phải đi qua. Vậy con hãy mạnh mẽ, hãy chứng tỏ con là một bậc trượng phu, ³và hãy để ý kỹ những gì CHÚA là Đức Chúa Trời của con đòi hỏi nơi con. Con hãy đi trong đường lối Ngài, vâng giữ những mạng lịnh, điều răn, luật pháp và quy tắc của Ngài như đã chép trong kinh luật Môi-se, để con được thịnh vượng trong mọi việc con làm và nơi nào con đi đến, ⁴hầu cho Chúa sẽ giữ lời hứa của Ngài đã hứa với cha rằng: ‘Nếu hậu tự của ngươi biết cẩn trọng sống trước mặt Ta; nếu chúng hết lòng và hết tâm hồn mà bước đi cách trung thành trước mặt Ta, thì ngươi sẽ không lo có một người kế vị ngồi trên ngôi của Y-sơ-ra-ên.’
⁵Ngoài ra, con cũng biết những việc Giô-áp con trai Giê-ru-a đã làm cho cha, thế nào hắn đã đối với hai vị chỉ huy quân đội Y-sơ-ra-ên, tức là Áp-ne con trai Nê-rơ và A-ma-sa, con trai Giê-the. Hắn đã giết hai người ấy, làm đổ máu họ ra trong thời bình như thể ngoài trận mạc. Hắn đã làm vấy máu chiến trường nơi đai lưng của hắn và trên giày của hắn mang nơi chân. ⁶Con hãy dựa vào sự khôn ngoan của con mà xử sự trong việc nầy, và đừng để đầu bạc của hắn bình an đi xuống âm phủ.
⁷Con hãy đối xử tử tế với các con trai Bát-xi-lai, người Ga-la-át; hãy để họ ăn đồng bàn với con. Vì họ đã đứng bên cha, khi cha chạy trốn khỏi Áp-sa-lôm, anh con.
⁸Con cũng có Si-mê-i, con trai Ghê-ra, người Bên-gia-min, ở Ba-hu-rim. Hắn đã lấy những lời độc hại rủa sả cha trong ngày cha đi đến Ma-ha-na-im, nhưng khi hắn xuống đón cha ở bờ sông Giô-đanh, cha có nhân danh Chúa mà thề với hắn rằng: ‘Ta sẽ không giết ngươi bằng gươm.’ ⁹Nhưng con chớ coi hắn là vô tội, vì con khôn ngoan và biết phải đối xử với hắn thể nào. Con hãy làm cho hắn phải mang đầu bạc dính máu mà xuống âm phủ.”

Đa-vít Qua Đời

¹⁰Rồi Đa-vít an giấc cùng các tổ phụ mình, và được chôn trong thành Đa-vít. ¹¹Những ngày Đa-vít trị vì trên Y-sơ-ra-ên là bốn mươi năm. Vua trị vì bảy năm tại Hếp-rôn và ba mươi ba năm tại Giê-ru-sa-lem. ¹²Vậy Sa-lô-môn ngồi trên ngai Đa-vít, cha mình, và vương quốc của Sa-lô-môn được thiếp lập vững vàng.

Sa-lô-môn Củng Cố Vương Quyền

¹³A-đô-ni-gia, con trai Ha-ghít đến gặp Bát-sê-ba, mẹ của Sa-lô-môn. Bà hỏi: “Ngươi đến có ý bình an chăng?”
A-đô-ni-gia đáp: “Vâng, bình an.” ¹⁴Rồi nói tiếp: “Xin cho tôi có một lời thưa cùng bà.”
Bà đáp: “Hãy nói đi.”
¹⁵A-đô-ni-gia nói: “Chắc bà cũng biết là vương quốc nầy đáng lý thuộc về tôi, và cả Y-sơ-ra-ên đều mong đợi tôi trị vì, nhưng vương quốc đã quay trở thành của em tôi, ấy là do nơi Chúa mà thôi. ¹⁶Nhưng bây giờ tôi có một điều muốn xin bà, mong bà đừng từ chối.”
Bà đáp: “Hãy nói đi.”
¹⁷A-đô-ni-gia nói, “Xin bà hãy nói với vua Sa-lô-môn, vì vua chẳng từ chối với bà điều gì, xin vua ban cho tôi A-bi-sắc, người Su-nem, làm vợ.”
¹⁸Bát-sê-ba đáp: “Được, ta sẽ nói với vua cho ngươi.”
¹⁹Bát-sê-ba đến gặp vua Sa-lô-môn để xin vua giùm cho A-đô-ni-gia. Vua đứng dậy đón bà và cúi đầu trước mặt bà; đoạn vua ngồi xuống trên ngai, rồi truyền đem một ngai nữa cho thái hậu, và bà ngồi bên phải vua.
²⁰Bấy giờ bà nói: “Mẹ có một việc nhỏ xin con, mong con đừng từ chối.”
Vua đáp: “Thưa mẹ, xin mẹ hãy nói, con sẽ không từ chối đâu.”
²¹Bà nói: “Hãy ban A-bi-sắc, người Su-nem, làm vợ A-đô-ni-gia, anh con.”
²²Nhưng vua Sa-lô-môn đáp với thái hậu rằng: “Tại sao mẹ lại xin A-bi-sắc, người Su-nem, cho A-đô-ni-gia? Sao mẹ không xin cả vương quốc nầy cho anh ấy luôn. Vì anh ấy là anh của con mà. Sao mẹ không xin cho anh ấy thầy tế lễ A-bia-tha và Giô-áp, con trai Giê-ru-a luôn một thể đi.”
²³Bấy giờ vua Sa-lô-môn nhân danh Chúa mà thề rằng: “Nguyện Chúa đối xử với tôi, nguyện Ngài phạt tôi cách nặng nề, nếu A-đô-ni-gia không bị thiệt mạng vì lời yêu cầu nầy. ²⁴Vậy bây giờ, tôi nhân danh Chúa hằng sống, là Đấng đã làm cho tôi được vững vàng, đã đặt tôi trên ngai của Đa-vít, cha tôi, và xây dựng một nhà cho tôi, mà nói rằng, A-đô-ni-gia phải bị xử tử hôm nay.” ²⁵Vua Sa-lô-môn truyền lịnh cho Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa. Bê-na-gia đến giết A-đô-ni-gia và A-đô-ni-gia chết.
²⁶Vua truyền cho thầy tế lễ A-bia-tha: “Hãy về A-na-tốt, nơi sản nghiệp ngươi, vì ngươi đáng chết. Nhưng hôm nay ta không giết ngươi, vì ngươi có khiêng rương của Chúa Hằng Hữu trước mặt Đa-vít, cha ta, và vì ngươi có chia sẻ những khổ cực mà cha ta đã gánh chịu.” ²⁷Vậy, Sa-lô-môn đuổi A-bia-tha đi, không cho làm thầy tế lễ truớc mặt Chúa nữa, hầu cho lời của Chúa đã phán tại Si-lô về gia tộc của thầy tế lễ Hê-li được ứng nghiệm.
²⁸Khi tin nầy đến tai Giô-áp, vì Giô-áp đã ủng hộ A-đô-ni-gia, dù ông không ủng hộ Áp-sa-lôm, thì ông liền trốn đến Đền Tạm của Chúa và nắm lấy sừng ở góc bàn thờ. ²⁹Người ta tâu với vua Sa-lô-môn rằng: “Giô-áp đã trốn đến Đền Tạm của Chúa, và kìa ông ấy đang nắm lấy sừng ở góc bàn thờ.”
Sa-lô-môn truyền cho Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa rằng: “Hãy đi, giết hắn đi.”
³⁰Vậy Bê-na-gia đến Đền Tạm của Chúa và nói với ông: “Vua truyền rằng: Ông hãy ra khỏi nơi đó.”
Nhưng Giô-áp đáp: “Không. Ta sẽ chết ở đây.”
Bê-na-gia về tâu lại cho vua: “Tôi có nói với Giô-áp thế nầy, và ông ấy đã đáp lại thế kia.”
³¹Vua phán: “Hãy làm y như ông ấy đã nói. Hãy giết ông ấy và đem chôn ông ấy đi. Như thế ta và nhà cha ta sẽ được cất khỏi máu vô tội mà Giô-áp đã làm chảy ra vô cớ. ³²Chúa sẽ báo trả những hành động đẫm máu lại trên đầu ông ấy. Bởi vì, trong khi cha ta là Đa-vít không biết, thì ông ấy đã tấn công và giết chết hai người ngay lành và tốt hơn ông ấy. Đó là Áp-ne, con trai Nê-rơ, chỉ huy quân đội Y-sơ-ra-ên, và A-ma-sa, con trai Giê-the, chỉ huy quân đội Giu-đa. ³³Vậy máu của họ sẽ đổ lại trên đầu của Giô-áp và trên đầu của dòng dõi ông ấy đời đời; nhưng Đa-vít và dòng dõi người, cùng nhà người, và ngôi nước người sẽ được bình an từ nơi Chúa mãi mãi.”
³⁴Vậy Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, đi lên, đánh hạ Giô-áp và giết chết ông ta. Người ta chôn ông ta tại nhà ông, gần sa mạc. ³⁵Vua đặt Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa, chỉ huy quân đội thay cho Giô-áp, và vua cũng đặt thầy tế lễ Xa-đốc thay thế chức vụ của A-bia-tha.
³⁶Sau đó vua truyền cho Si-mê-i vào chầu và phán: “Hãy cất cho ngươi một cái nhà trong Giê-ru-sa-lem và ở đó. Chớ đi ra khỏi đó để đi đây đi đó. ³⁷Vì ngươi khá biết rằng hễ ngày nào ngươi ra khỏi đó mà vượt qua khỏi khe Kít-rôn thì ngươi chắc sẽ chết. Máu của ngươi sẽ đổ lại trên đầu ngươi.”
³⁸Si-mê-i tâu với vua: “Lời của hoàng thượng thật chí lý. Hoàng thượng là chúa của hạ thần đã truyền dạy thế nào, hạ thần sẽ làm y như vậy.” Vậy Si-mê-i sống ở Giê-ru-sa-lem lâu ngày.
³⁹Nhưng sau ba năm, có hai đầy tớ của Si-mê-i bỏ trốn đến A-kích, con trai Ma-a-ca, vua của Gát. Người ta báo cho Si-mê-i rằng: “Kìa, các đầy tớ của ông đang ở tại Gát.” ⁴⁰Si-mê-i liền chỗi dậy, thắng lừa, và đi đến Gát, gặp A-kích để tìm các đầy tớ của ông. Vậy Si-mê-i đi đến Gát và bắt các đầy tớ của ông về.
⁴¹Khi vua Sa-lô-môn được tâu rằng Si-mê-i đã rời Giê-ru-sa-lem đi đến Gát và đã trở về, ⁴²vua cho gọi Si-mê-i vào và nói với ông: “Có phải ta đã bắt ngươi thề trước mặt Chúa và cảnh cáo ngươi rằng: ‘Ngày nào ngươi rời khỏi Giê-ru-sa-lem mà đi đây đi đó thì ngươi chắc sẽ chết sao?’ Ngươi đã nói với ta rằng: ‘Lời vua nói rất đúng. Tôi sẽ tuân theo.’ ⁴³Thế tại sao ngươi không vâng giữ lời ngươi đã thề trước mặt CHÚA và tuân theo lệnh ta đã truyền cho ngươi?”
⁴⁴Vua lại nói tiếp với Si-mê-i: “Ngươi đã biết và lòng ngươi cũng đã quá rõ những việc ác mà ngươi đã làm cho Đa-vít, cha ta. Bây giờ Chúa sẽ báo trả cho ngươi những việc ác ngươi đã làm. ⁴⁵Nhưng vua Sa-lô-môn sẽ được ban phước, và ngôi của Đa-vít sẽ tồn tại cách vững bền trước mặt CHÚA đến đời đời.”
⁴⁶Đoạn, vua truyền lịnh cho Bê-na-gia, con trai Giê-hô-gia-đa. Ông ấy đi đánh hạ Si-mê-i và Si-mê-i chết.
Bấy giờ vương quốc được thiết lập vững vàng trong tay Sa-lô-môn.

2

Lời Đa-vít trối với Sa-lô-môn

¹Khi sắp qua đời, vua Đa-vít truyền huấn lệnh cho Sa-lô-môn con mình như sau: ²“Ta sắp đi vào con đường thế nhân phải đi. Phần con, phải mạnh dạn tỏ ra đáng bậc nam nhi. ³Phải tuân giữ mệnh lệnh Thượng Đế Hằng Hữu mình, đi theo đường lối Ngài, tuân giữ tất cả những điều răn, luật lệ, quy tắc và chỉ thị đã ghi trong luật Mai-sen. Như thế dù đi đến đâu hay làm việc gì, con sẽ được thành công; ⁴và Chúa Hằng Hữu sẽ thực hiện lời Ngài đã phán hứa: 'Nếu con cháu ngươi bước đi thận trọng, hết lòng hết linh hồn trung thành với ta, chúng nó sẽ tiếp tục làm vua Y-sơ-ra-ên mãi mãi.'⚓
⁵Ngoài ra, con cũng biết Giô-áp (con Sê-ru-gia) đã đối xử với ta cách nào. Ông ta đã sát hại hai tổng tư lệnh quân đội Y-sơ-ra-ên là Áp-ne (con Nê-rơ) và A-ma-sa (con Giê-the). Ông ta gây đổ máu trong thời bình cũng như thời chiến, còn máu chiến tranh thì vẫn dính đầy thắt lưng và giày ông ta. ⁶Con phải hành động khôn khéo, đừng để cho lão già ấy an ổn xuống mồ. ⁷Còn đối với các con Bát-si-lai người Ga-la-át, con phải tử tế, cho họ ăn cùng bàn với con, vì họ đã giúp đỡ ta khi ta chạy trốn Áp-sa-lôm, anh con. ⁸Riêng về Si-mê-i (con Ghê-ra, người Bên-gia-min ở Ba-hu-rim), người này đã nguyền rủa ta thậm tệ lúc ta đi Ma-ha-na-im ngày ấy. Nhưng khi người này xuống sông Giô-đan gặp ta, ta có nhân danh Chúa Hằng Hữu thề sẽ không giết nó. ⁹Nhưng con đừng kể nó là vô tội. Là người khôn ngoan, con biết phải xử sự thế nào. Phải cho đầu bạc nó vấy máu khi xuống mồ."
¹⁰Đa-vít an nghỉ với các tổ tiên, được chôn trong thành Đa-vít. ¹¹Vua trị vì Y-sơ-ra-ên bốn mươi năm, (bảy năm ở Hếp-rôn, ba mươi ba năm ở Giê-ru-sa-lem.) ¹²Sa-lô-môn nối ngôi Đa-vít và ngôi nước người được vững bền.

Ngai của Sa-lô-môn được vững lập

¹³A-đô-ni-gia (con Ha-ghít) đến tìm Bát sê-ba mẹ Sa-lô-môn. Bà hỏi: "Ông đến với tinh thần hiếu hòa chứ?" Thưa: "Vâng, hiếu hòa." ¹⁴A-đô-ni-gia tiếp: "Tôi có lời xin thưa với bà." Bà bảo: "Nói đi." ¹⁵A-đô-ni-gia nói: "Bà biết nước vốn thuộc về tôi, cả Y-sơ-ra-ên đều mong tôi làm vua. Nhưng nay nước lại về tay em tôi, vì Chúa Hằng Hữu muốn thế. ¹⁶Bây giờ tôi có một lời thỉnh cầu, xin bà đừng từ chối." Bà đáp: "Xin cứ nói." ¹⁷A-đô-ni-gia nói: "Nhờ bà xin phép vua Sa-lô-môn giúp vì vua không từ khước bà - cho tôi được cưới A-bi-sác, người Su-nem làm vợ." ¹⁸Bát-sê-ba nhận lời: "Được. Tôi hứa sẽ xin với vua điều đó cho ông." ¹⁹Và bà đến gặp Sa-lô-môn để nói việc này. Vua đứng lên đón và cúi mình chào mẹ; rồi ngồi lại trên ngai. Vua sai đặt ghế cho mẹ ngồi bên phải. ²⁰Bà nói: "Mẹ có một việc nhỏ xin con, đừng từ chối mẹ." Vua đáp: "Mẹ nói đi, con không từ chối dâu."
²¹Bà tiếp: "Con cho phép A-đô-ni-gia, anh con, được cưới A-bi-sác người Su-nem làm vợ." ²²Vua trả lời mẹ: "Tại sao mẹ xin A-bi-sác cho A-đô-ni-gia? Sao không xin cả vương quốc cho anh ấy một thể, vì là anh con? Nếu mẹ đã xin cho anh ấy, sao mẹ không xin luôn cho thầy tế lễ A-bia-tha và Giô-áp nữa cho xong!" ²³Vua lại nhân danh Chúa thề rằng: "Xin Thượng Đế phạt tôi nặng nề nếu yêu sách của A-đô-ni-gia không làm cho anh ấy mất mạng. ²⁴Tôi thề có Chúa Hằng Hữu - Đấng đã đặt tôi làm vua thế cho Đa-vít cha tôi và lập triều đại này⚓ như Ngài đã hứa A-đô-ni-gia phải chết hôm nay." ²⁵Và vua Sa-lô-môn sai Bê-na-gia (con Giê-hô-gia-đa) giết A-đô-ni-gia.
²⁶Sau đó vua bảo thầy tế lễ A-bia-tha: "Hãy hồi hương về sống ở A-na-tốt! Tội ông đáng chết, nhưng bây giờ ta không giết ông vì ông đã khiêng Rương giao ước của Chúa Hằng Hữu trước mặt Đa-vít, cha ta, và ông cũng đã chia sẻ hoạn nạn với cha ta." ²⁷Thế là Sa-lô-môn cách chức A-bia-tha, không cho làm chức tế lễ của Chúa nữa. Việc này làm ứng nghiệm lời Chúa đã phán về nhà Hê-li ở Si-lô.
^28,29Khi Giô-áp nghe những tin này (Giô-áp là người ủng hộ A-đô-ni-gia dù không theo Áp-sa-lôm), liền chạy đến Đền tạm, nắm lấy sừng bàn thờ. Người ta báo cáo việc này cho Sa-lô-môn. Vua sai Bê-na-gia đi giết Giô-áp. ³⁰Bê-na-gia đến Đền tạm và nói với Giô-áp: "Vua truyền lệnh cho ông đi ra." Nhưng Giô-áp đáp: "Không, ta chết tại đây." Bê-na-gia đi báo cáo cho vua. ³¹Vua đáp: "Cứ làm như lời nó nói. Giết và chôn nó đi! Như vậy mới gỡ cho ta và nhà cha ta khỏi tội sát nhân. Nó đã giết người cách vô cớ. ³²Vì nó làm đổ máu người khác nên Chúa khiến máu đổ lại trên đầu nó. Nó đã giết hai người ngay thẳng hơn, tốt hơn nó đó là Áp-ne con Nê-rơ, tư lệnh quân đội Y-sơ-ra-ên và A-ma-sa con Giê-the, tư lệnh quân đội Giu-đa trong khi Đa-vít, cha ta không hề hay biết. ³³Xin huyết của họ đổ trên đầu Giô-áp và con cháu nó đời đời. Còn đối với Đa-vít, con cháu, gia đình và ngôi nước người sẽ được Chúa cho bình an mãi mãi." ³⁴Vậy Bê-na-gia trở lại giết Giô-áp. Ông được chôn tại nhà mình trong sa mạc. ³⁵Vua chỉ định Bê-na-gia làm tổng tư lệnh quân đội thay cho Giô-áp, Xa-đốc làm thầy tế lễ thay cho A-bia-tha.
³⁶Vua đòi Si-mê-i đến, bảo: "Ông phải cất một cái nhà tại Giê-ru-sa-lem rồi ở đấy, không được đi đâu cả! ³⁷Ngày nào ông đi qua suối Kít-rôn, thì ông phải chết. Máu ông sẽ đổ lại trên đầu ông." ³⁸Si-mê-i đáp: "Bệ hạ nói phải lắm. Tôi xin làm theo lời vua phán." Và Si-mê-i ở lại Giê-ru-sa-lem lâu ngày.
³⁹Ba năm sau, hai người nô-lệ của Si-mê-i chạy trốn đến với A-kích (con Ma-a-ca) vua đất Gát. Có người báo cho Si-mê-i hay. ⁴⁰Ông thắng lừa đi đến Gát gặp A-kích tìm được hai người nô lệ và dẫn họ về.
⁴¹Khi Sa-lô-môn nghe Si-mê-i đi Gát về, ⁴²liền đòi ông đến tra hỏi: Ta có bảo ông thề nhân danh Chúa và cảnh cáo ông rằng: ngày nào ông bỏ đi bất kỳ nơi nào, ông phải chết,' và ông có đáp: 'vua nói đúng. Tôi xin vâng lời.' ⁴³Tại sao ông không giữ lời thề với Chúa và không tuân lệnh ta?" ⁴⁴Vua tiếp lời: "Những điều ác ông chủ tâm làm cho Đa-vít, cha ta, ông còn nhớ đấy chứ! Chúa sẽ khiến những điều ác ấy quay lại đổ lên đầu ông. ⁴⁵Nhưng ta sẽ được phước lành, và ngôi nhà Đa-vít sẽ được vững bền trước mặt Chúa đời đời." ⁴⁶Vua ra lệnh cho Bê-na-gia giết Si-mê-i. Như vậy, Sa-lô-môn củng cố được vương quốc mình.