47

Gia-cốp định cư ở Gô-sen

¹Giô-xép đi gặp vua và thưa, “Cha và các anh em tôi đã từ Ca-na-an đến cùng với các bầy gia súc và tài sản. Họ hiện đang cư ngụ trong đất Gô-sen.” ²Giô-xép chọn năm anh em để giới thiệu với vua.
³Vua hỏi họ, “Các anh làm nghề gì?”
Họ đáp, “Chúng tôi, kẻ tôi tớ vua, làm nghề chăn chiên giống như tổ tiên chúng tôi.” ⁴Họ thưa với vua, “Chúng tôi đến định cư trong xứ nầy vì ở xứ Ca-na-an không có cỏ cho gia súc chúng tôi, và nạn đói kém ở đó thật khủng khiếp. Nên xin vua cho chúng tôi được định cư ở đất Gô-sen.”
⁵Vua liền bảo Giô-xép, “Cha và các anh em ngươi đã đến với ngươi, ⁶nên ngươi hãy chọn chỗ ở Ai-cập cho họ định cư. Hãy cho cha và anh em ngươi vùng đất tốt nhất; để họ định cư trong đất Gô-sen. Ai trong họ chăn chiên giỏi, thì cử họ chăn chiên và gia súc ta luôn.”
⁷Sau đó Giô-xép đưa Gia-cốp, cha mình vào giới thiệu với vua. Gia-cốp chúc phước cho vua.
⁸Vua hỏi Gia-cốp, “Cụ bao nhiêu tuổi?”
⁹Gia-cốp đáp, “Đời tôi sống lưu lạc đây đó. Cuộc đời tôi ngắn ngủi và đầy gian lao, tôi chỉ mới có một trăm ba mươi tuổi thôi. Các tổ tiên tôi sống lâu hơn tôi.”
¹⁰Rồi Gia-cốp chúc phước cho vua và bước ra.
¹¹Giô-xép làm theo điều vua dặn, cấp cho cha và các anh em mình vùng đất tốt nhất ở Ai-cập, gần thành Ram-se. ¹²Giô-xép cấp cho cha, anh em mình và những người cùng ở với họ đủ lương thực cần dùng.

Giô-xép mua đất cho vua

¹³Nạn đói kém càng trở nên trầm trọng. Vì khắp xứ không có lương thực, xứ Ca-na-an và Ai-cập trở nên nghèo khổ. ¹⁴Giô-xép thu hết tất cả tiền bạc trong xứ Ai-cập và Ca-na-an. Dân chúng dùng tiền mua thóc, cho nên Giô-xép mang tiền đó vào kho bạc của vua. ¹⁵Sau một thời gian, khi hết tiền thì dân chúng đến nói cùng Giô-xép, “Xin cấp lương thực cho chúng tôi vì chúng tôi hết tiền rồi. Nếu chúng tôi không có gì ăn, chúng tôi sẽ chết ngay trước mặt ông đó.”
¹⁶Giô-xép bảo, “Nếu các anh không còn tiền thì đưa gia súc cho ta để đổi lấy lương thực.” ¹⁷Vậy dân chúng mang gia súc đến cho Giô-xép rồi ông đổi lương thực cho họ lấy ngựa, chiên, dê, gia súc, và lừa. Trong năm đó dân chúng sống được nhờ lấy gia súc đổi lương thực.
¹⁸Năm sau dân chúng lại đến cùng Giô-xép kêu xin, “Ngài biết chúng tôi không còn tiền nữa, các gia súc chúng tôi cũng thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân chúng tôi và đất ruộng. ¹⁹Chắc chắn chúng tôi cùng đất ruộng sẽ chết trước mắt ông tại đây. Thôi ông hãy mua chúng tôi và đất ruộng chúng tôi đi và trả bằng lương thực. Chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua. Xin ông hãy cấp hột giống cho chúng tôi trồng để chúng tôi khỏi chết, và để đất khỏi biến thành sa mạc.”
²⁰Cho nên Giô-xép mua hết đất đai trong xứ Ai-cập cho nhà vua. Tất cả người Ai-cập đều bán ruộng mình cho Giô-xép vì cơn đói kém rất kinh khủng. Vì thế đất ruộng đều thuộc về nhà vua. ²¹Tất cả mọi công dân toàn xứ Ai-cập đều trở thành tôi mọi. ²²Chỉ có đất thuộc về các thầy tế lễ là Giô-xép không mua mà thôi. Họ không phải bán đất vì nhà vua trả lương cho họ, nên họ có tiền để mua lương thực.
²³Giô-xép bảo dân chúng, “Nay ta đã mua các ngươi và ruộng nương các ngươi cho nhà vua, ta sẽ cấp hột giống để các ngươi trồng trong ruộng. ²⁴Đến mùa gặt các ngươi phải giao một phần năm cho vua. Các ngươi được giữ lại bốn phần năm dùng làm giống để trồng trọt và làm lương thực cho mình, gia đình và con cái mình.”
²⁵Dân chúng thưa cùng Giô-xép, “Ngài đã cứu mạng chúng tôi, nên nếu ngài muốn chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua.”
²⁶Vì thế Giô-xép lập ra một luật trong xứ Ai-cập mà ngày nay vẫn còn áp dụng: Một phần năm đất đai thuộc về nhà vua. Chỉ có đất đai của các thầy tế lễ là không thuộc về nhà vua mà thôi.

“Chớ chôn ta trong xứ Ai-cập”

²⁷Dân Ít-ra-en tiếp tục sinh sống trong đất Gô-sen thuộc xứ Ai-cập. Họ có tài sản, sinh con đẻ cái thêm nhiều.
²⁸Gia-cốp sống ở xứ Ai-cập mười bảy năm, hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi. ²⁹Khi Ít-ra-en biết mình sắp qua đời liền gọi Giô-xép, con mình đến bên cạnh và dặn, “Nếu con thương cha, hãy đặt tay con lên đùi ta. Hãy hứa rằng con sẽ không chôn ta trong đất Ai-cập. ³⁰Sau khi cha qua đời, hãy mang cha ra khỏi Ai-cập và chôn cha cùng chỗ với tổ tiên cha.”
Giô-xép đáp, “Con sẽ làm theo điều cha dặn.”
³¹Xong, Gia-cốp bảo, “Con hứa đi.” Giô-xép hứa. Rồi Ít-ra-en sụp xuống bái lạy đang khi dựa trên đầu cây gậy⚓.

47

Gia-cốp và các con trai người đi yết kiến vua: lập gia cư trong xứ Gô-sen

¹Giô-sép vào tâu vua: "Cha và anh em tôi đã từ xứ Ca-na-an đến đây, với bầy cừu, bầy bò và mọi tài sản. Hiện nay họ ở Gô-sen." ²Giô-sép đưa năm anh em đến yết kiến vua. ³Vua hỏi: "Các ngươi làm nghề gì?" Họ tâu: "Chúng tôi chăn nuôi súc vật, cũng như tổ tiên chúng tôi. ⁴Xứ Ca-na-an bị đói lớn, chẳng còn đồng cỏ cho súc vật nên chúng tôi đến đây cư trú. Xin bệ hạ cho chúng tôi ở xứ Gô-sen."
⁵Vua bảo Giô-sép: "Cha và anh em ngươi đã đến đây. Trong cả nước Ai-cập, hãy chọn nơi nào tốt nhất cho họ. Ta nghĩ đất Gô-sen rất thích hợp. Ngươi cũng tuyển người tài giỏi trong vòng họ để chăn bầy súc vật của ta."
⁷Giô-sép đưa cha đến gặp vua. Gia-cốp chúc phước cho vua; ⁸vua hỏi thăm Gia-cốp về tuổi tác. ⁹Gia-cốp đáp: "Muôn tâu, tôi được 130 tuổi, đời du mục của tôi rất ngắn ngủi, cực nhọc, nếu so sánh với đời du mục của tổ tiên tôi." ¹⁰Trước khi từ giã, Gia-cốp lại chúc phước cho vua.
¹¹Giô-sép chọn chỗ tốt nhất trong nước Ai-cập cho cha và các anh em định cư, tại miền Ram-se, đúng theo lệnh vua. ¹²Tùy theo số khẩu phần, Giô-sép cung cấp lương thực cho cha và các anh em.

Biện pháp kinh tài của Giô-sép

¹³Nạn đói quá trầm trọng, cả xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đều kiệt quệ, chẳng còn lương thực. ¹⁴Giô-sép bán lúa, thu hết tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an, chứa trong kho hoàng cung. ¹⁵Khi tiền bạc đã hết, người Ai-cập đến kêu cầu Giô-sép: "Xin cấp lương thực cho chúng tôi, không lẽ vì hết tiền mà chúng tôi phải chết đói sao?"
¹⁶Giô-sép đáp: "Tiền hết thì đem gia súc đến đổi lấy lương thực." ¹⁷Vậy họ đem gia súc đến, nào cừu bò, nào ngựa lừa, để đổi lấy lương thực nơi Giô-sép.
¹⁸Qua năm sau, dân Ai-cập lại đến xin Giô-sép: "Ông thừa biết tiền bạc chúng tôi đã cạn, gia súc ông cũng mua rồi, chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân và ruộng đất. ¹⁹Tại sao ông để chúng tôi chết, đất ruộng hoang vu. Hãy mua chúng tôi và ruộng đất bằng lương thực. Chúng tôi làm nô lệ cho vua để đổi lấy lúa, nhờ đó chúng tôi thoát chết, đất ruộng khỏi hoang tàn."
²⁰Vì nạn đói quá lớn, mọi người Ai-cập đều bán ruộng. Giô-sép mua tất cả ruộng đất cho vua, ruộng đất Ai-cập trở thành tài sản nhà vua, ²¹và toàn dân Ai-cập từ nam đến bắc đều phải dọn về thành phố. ²²Nhưng Giô-sép không mua ruộng của các thầy tư tế, vì họ được vua cấp phát lương thực, khỏi phải bán ruộng.
²³Giô-sép tuyên bố với nhân dân: "Ngày nay ta mua các ngươi và ruộng đất cho vua. Đây, ta giao hạt giống để các ngươi gieo trồng. ²⁴Đến mùa gặt, hãy nạp một phần năm cho vua, còn bốn phần thuộc về các ngươi, để làm hạt giống cho mùa sau, và lương thực cho gia đình, con cái các ngươi." ²⁵Nhân dân đáp: "Ông đã cứu mạng chúng tôi; được ông thương xót, chúng tôi vui lòng làm nô lệ cho vua." ²⁶Vậy, Giô-sép lập ra luật này cho nước Ai-cập (đến bây giờ hãy còn): một phần năm hoa lợi đồng ruộng phải nạp cho vua, ngoại trừ ruộng của các thầy tế lễ.

Gia-cốp bắt Giô-sép thề sẽ chôn mình nơi mộ địa tổ phụ

²⁷Y-sơ-ra-ên định cư tại Gô-sen, nước Ai-cập, gây dựng sự nghiệp và sinh sôi nẩy nở nhanh chóng. ²⁸Gia-cốp sống 17 năm tại Ai-cập, thọ 147 tuổi. ²⁹Ngày gần qua đời, Gia-cốp sai gọi Giô-sép đến bảo: "Con giúp cha việc này: con hãy đặt tay lên đùi cha, lấy lòng ngay thẳng thành thật thề sẽ không chôn cha tại Ai-cập. ³⁰Khi cha qua đời, hãy đem cha ra khỏi Ai-cập, chôn bên phần mộ của tổ tiên." Giô-sép thưa: "Con sẽ làm mọi điều cha dặn." ³¹Gia-cốp bảo: "Con hãy thề." Giô-sép thề, và Y-sơ-ra-ên quỳ bên đầu giường.