47
Gia-cốp định cư ở Gô-sen
1Giô-xép đi gặp vua và thưa, “Cha và các anh em tôi đã từ Ca-na-an đến cùng với các bầy gia súc và tài sản. Họ hiện đang cư ngụ trong đất Gô-sen.”
2Giô-xép chọn năm anh em để giới thiệu với vua.
3Vua hỏi họ, “Các anh làm nghề gì?”
Họ đáp, “Chúng tôi, kẻ tôi tớ vua, làm nghề chăn chiên giống như tổ tiên chúng tôi.”
4Họ thưa với vua, “Chúng tôi đến định cư trong xứ nầy vì ở xứ Ca-na-an không có cỏ cho gia súc chúng tôi, và nạn đói kém ở đó thật khủng khiếp. Nên xin vua cho chúng tôi được định cư ở đất Gô-sen.”
5Vua liền bảo Giô-xép, “Cha và các anh em ngươi đã đến với ngươi,
6nên ngươi hãy chọn chỗ ở Ai-cập cho họ định cư. Hãy cho cha và anh em ngươi vùng đất tốt nhất; để họ định cư trong đất Gô-sen. Ai trong họ chăn chiên giỏi, thì cử họ chăn chiên và gia súc ta luôn.”
7Sau đó Giô-xép đưa Gia-cốp, cha mình vào giới thiệu với vua. Gia-cốp chúc phước cho vua.
8Vua hỏi Gia-cốp, “Cụ bao nhiêu tuổi?”
9Gia-cốp đáp, “Đời tôi sống lưu lạc đây đó. Cuộc đời tôi ngắn ngủi và đầy gian lao, tôi chỉ mới có một trăm ba mươi tuổi thôi. Các tổ tiên tôi sống lâu hơn tôi.”
10Rồi Gia-cốp chúc phước cho vua và bước ra.
11Giô-xép làm theo điều vua dặn, cấp cho cha và các anh em mình vùng đất tốt nhất ở Ai-cập, gần thành Ram-se.
12Giô-xép cấp cho cha, anh em mình và những người cùng ở với họ đủ lương thực cần dùng.
Giô-xép mua đất cho vua
13Nạn đói kém càng trở nên trầm trọng. Vì khắp xứ không có lương thực, xứ Ca-na-an và Ai-cập trở nên nghèo khổ.
14Giô-xép thu hết tất cả tiền bạc trong xứ Ai-cập và Ca-na-an. Dân chúng dùng tiền mua thóc, cho nên Giô-xép mang tiền đó vào kho bạc của vua.
15Sau một thời gian, khi hết tiền thì dân chúng đến nói cùng Giô-xép, “Xin cấp lương thực cho chúng tôi vì chúng tôi hết tiền rồi. Nếu chúng tôi không có gì ăn, chúng tôi sẽ chết ngay trước mặt ông đó.”
16Giô-xép bảo, “Nếu các anh không còn tiền thì đưa gia súc cho ta để đổi lấy lương thực.”
17Vậy dân chúng mang gia súc đến cho Giô-xép rồi ông đổi lương thực cho họ lấy ngựa, chiên, dê, gia súc, và lừa. Trong năm đó dân chúng sống được nhờ lấy gia súc đổi lương thực.
18Năm sau dân chúng lại đến cùng Giô-xép kêu xin, “Ngài biết chúng tôi không còn tiền nữa, các gia súc chúng tôi cũng thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân chúng tôi và đất ruộng.
19Chắc chắn chúng tôi cùng đất ruộng sẽ chết trước mắt ông tại đây. Thôi ông hãy mua chúng tôi và đất ruộng chúng tôi đi và trả bằng lương thực. Chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua. Xin ông hãy cấp hột giống cho chúng tôi trồng để chúng tôi khỏi chết, và để đất khỏi biến thành sa mạc.”
20Cho nên Giô-xép mua hết đất đai trong xứ Ai-cập cho nhà vua. Tất cả người Ai-cập đều bán ruộng mình cho Giô-xép vì cơn đói kém rất kinh khủng. Vì thế đất ruộng đều thuộc về nhà vua.
21Tất cả mọi công dân toàn xứ Ai-cập đều trở thành tôi mọi.
22Chỉ có đất thuộc về các thầy tế lễ là Giô-xép không mua mà thôi. Họ không phải bán đất vì nhà vua trả lương cho họ, nên họ có tiền để mua lương thực.
23Giô-xép bảo dân chúng, “Nay ta đã mua các ngươi và ruộng nương các ngươi cho nhà vua, ta sẽ cấp hột giống để các ngươi trồng trong ruộng.
24Đến mùa gặt các ngươi phải giao một phần năm cho vua. Các ngươi được giữ lại bốn phần năm dùng làm giống để trồng trọt và làm lương thực cho mình, gia đình và con cái mình.”
25Dân chúng thưa cùng Giô-xép, “Ngài đã cứu mạng chúng tôi, nên nếu ngài muốn chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua.”
26Vì thế Giô-xép lập ra một luật trong xứ Ai-cập mà ngày nay vẫn còn áp dụng: Một phần năm đất đai thuộc về nhà vua. Chỉ có đất đai của các thầy tế lễ là không thuộc về nhà vua mà thôi.
“Chớ chôn ta trong xứ Ai-cập”
27Dân Ít-ra-en tiếp tục sinh sống trong đất Gô-sen thuộc xứ Ai-cập. Họ có tài sản, sinh con đẻ cái thêm nhiều.
28Gia-cốp sống ở xứ Ai-cập mười bảy năm, hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi.
29Khi Ít-ra-en biết mình sắp qua đời liền gọi Giô-xép, con mình đến bên cạnh và dặn, “Nếu con thương cha, hãy đặt tay con lên đùi ta. Hãy hứa rằng con sẽ không chôn ta trong đất Ai-cập.
30Sau khi cha qua đời, hãy mang cha ra khỏi Ai-cập và chôn cha cùng chỗ với tổ tiên cha.”
Giô-xép đáp, “Con sẽ làm theo điều cha dặn.”
31Xong, Gia-cốp bảo, “Con hứa đi.” Giô-xép hứa. Rồi Ít-ra-en sụp xuống bái lạy đang khi dựa trên đầu cây gậy⚓.
47
1約瑟進去告訴法老說：「我的父親和我的兄弟帶着羊羣牛羣，以及他們一切所有的，從迦南地來了。看哪，他們正在歌珊地。」
2約瑟從他所有兄弟中挑選五個人，引他們到法老面前。
3法老對約瑟的兄弟說：「你們是做甚麼的？」他們對法老說：「你僕人是牧羊的，我們和我們的祖宗都是這樣。」
4他們又對法老說：「迦南地的饑荒非常嚴重，僕人的羊羣沒有牧草，所以我們來到這地寄居。現在求你准許僕人住在歌珊地。」
5法老對約瑟說：「你的父親和你的兄弟到你這裏來了，
6埃及地都在你面前，只管讓你父親和你兄弟住在最好的地，他們可以住在歌珊地。你若知道他們中間有能幹的人，就派他們看管我的牲畜。」
7約瑟帶他父親雅各來，站在法老面前，雅各就為法老祝福。
8法老對雅各說：「你平生的年日是多少呢？」
9雅各對法老說：「我在世寄居的年日是一百三十年，我一生的歲月又短又苦，比不上我祖先在世寄居的年日。」
10雅各又為法老祝福，就從法老面前退出去了。
11約瑟安頓他的父親和兄弟，遵照法老的命令，把埃及境內最好的地，就是蘭塞地，給他們作為產業。
12約瑟用糧食供給他父親和兄弟們，以及他父親全家的人，照扶養親屬的人口供給。
嚴重的饑荒
13饑荒非常嚴重，全地都絕了糧，埃及地和迦南地都因饑荒耗損了。
14約瑟收集了埃及地和迦南地所有的銀子，就是眾人買糧的銀子，約瑟就把那些銀子都帶到法老的宮裏。
15埃及地和迦南地的銀子都花光了，埃及眾人到約瑟那裏，說：「我們的銀子都用完了，求你給我們糧食吧！我們為甚麼要死在你面前呢？」
16約瑟說：「銀子若是用完了，可以把你們的牲畜賣給我，我就以你們的牲畜換糧食給你們。」
17於是他們把牲畜帶到約瑟那裏，約瑟就拿糧食換了他們的馬、羊、牛、驢；那一年他因換他們一切的牲畜，用糧食養活他們。
18那一年過去，第二年他們又來到約瑟那裏，對他說：「不瞞我主，我們的銀子都花光了，牲畜也都歸於我主了。我們在我主面前，除了自己的身體和土地以外，一無所剩。
19你為甚麼要眼看着我們人死地荒呢？求你用糧食買我們和我們的地，我們和我們的地就要為法老效力。求你給我們種子，使我們可以存活，不致死亡，土地也不致荒蕪。」
20於是，約瑟為法老買了埃及所有的土地，埃及人因饑荒所迫，都賣了自己的田地；那些地都歸給法老了。
21至於百姓，從埃及邊界的一端到另一端，約瑟使他們作奴隸。⚓
22只有祭司的土地，約瑟沒有買，因為祭司從法老領取薪俸，靠法老的薪俸過活，所以沒有賣自己的土地。
23約瑟對百姓說：「看哪，我今日為法老買了你們和你們的土地。看哪，這些種子是給你們的，你們可以耕種土地。
24將來收割的時候，你們要把五分之一納給法老，另外四分可以給你們作田地的種子，作你們和你們全家大小的食物。」
25他們說：「你救了我們的性命，願我們在我主眼前蒙恩，我們情願作法老的奴隸。」
26於是約瑟為埃及的土地立下定例，直到今日，就是收成的五分之一要歸法老。惟獨祭司的土地例外，不歸於法老。
雅各最後的吩咐
27以色列人住在埃及境內的歌珊地。他們在那裏得了產業，並且生養眾多。
28雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。
29以色列的死期快到了，就叫了他兒子約瑟來，對他說：「我若在你眼前蒙恩，把你的手放在我大腿底下，以慈愛和誠實向我承諾，必不將我葬在埃及。
30我與我祖先同睡的時候，你要將我帶出埃及，把我葬在他們所葬的地方。」約瑟說：「我必遵照你的吩咐去做。」
31雅各說：「你向我起誓吧！」約瑟就向他起了誓。於是以色列在床頭⚓敬拜。