47
Gia-cốp định cư ở Gô-sen
1Giô-xép đi gặp vua và thưa, “Cha và các anh em tôi đã từ Ca-na-an đến cùng với các bầy gia súc và tài sản. Họ hiện đang cư ngụ trong đất Gô-sen.”
2Giô-xép chọn năm anh em để giới thiệu với vua.
3Vua hỏi họ, “Các anh làm nghề gì?”
Họ đáp, “Chúng tôi, kẻ tôi tớ vua, làm nghề chăn chiên giống như tổ tiên chúng tôi.”
4Họ thưa với vua, “Chúng tôi đến định cư trong xứ nầy vì ở xứ Ca-na-an không có cỏ cho gia súc chúng tôi, và nạn đói kém ở đó thật khủng khiếp. Nên xin vua cho chúng tôi được định cư ở đất Gô-sen.”
5Vua liền bảo Giô-xép, “Cha và các anh em ngươi đã đến với ngươi,
6nên ngươi hãy chọn chỗ ở Ai-cập cho họ định cư. Hãy cho cha và anh em ngươi vùng đất tốt nhất; để họ định cư trong đất Gô-sen. Ai trong họ chăn chiên giỏi, thì cử họ chăn chiên và gia súc ta luôn.”
7Sau đó Giô-xép đưa Gia-cốp, cha mình vào giới thiệu với vua. Gia-cốp chúc phước cho vua.
8Vua hỏi Gia-cốp, “Cụ bao nhiêu tuổi?”
9Gia-cốp đáp, “Đời tôi sống lưu lạc đây đó. Cuộc đời tôi ngắn ngủi và đầy gian lao, tôi chỉ mới có một trăm ba mươi tuổi thôi. Các tổ tiên tôi sống lâu hơn tôi.”
10Rồi Gia-cốp chúc phước cho vua và bước ra.
11Giô-xép làm theo điều vua dặn, cấp cho cha và các anh em mình vùng đất tốt nhất ở Ai-cập, gần thành Ram-se.
12Giô-xép cấp cho cha, anh em mình và những người cùng ở với họ đủ lương thực cần dùng.
Giô-xép mua đất cho vua
13Nạn đói kém càng trở nên trầm trọng. Vì khắp xứ không có lương thực, xứ Ca-na-an và Ai-cập trở nên nghèo khổ.
14Giô-xép thu hết tất cả tiền bạc trong xứ Ai-cập và Ca-na-an. Dân chúng dùng tiền mua thóc, cho nên Giô-xép mang tiền đó vào kho bạc của vua.
15Sau một thời gian, khi hết tiền thì dân chúng đến nói cùng Giô-xép, “Xin cấp lương thực cho chúng tôi vì chúng tôi hết tiền rồi. Nếu chúng tôi không có gì ăn, chúng tôi sẽ chết ngay trước mặt ông đó.”
16Giô-xép bảo, “Nếu các anh không còn tiền thì đưa gia súc cho ta để đổi lấy lương thực.”
17Vậy dân chúng mang gia súc đến cho Giô-xép rồi ông đổi lương thực cho họ lấy ngựa, chiên, dê, gia súc, và lừa. Trong năm đó dân chúng sống được nhờ lấy gia súc đổi lương thực.
18Năm sau dân chúng lại đến cùng Giô-xép kêu xin, “Ngài biết chúng tôi không còn tiền nữa, các gia súc chúng tôi cũng thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì ngoài bản thân chúng tôi và đất ruộng.
19Chắc chắn chúng tôi cùng đất ruộng sẽ chết trước mắt ông tại đây. Thôi ông hãy mua chúng tôi và đất ruộng chúng tôi đi và trả bằng lương thực. Chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua. Xin ông hãy cấp hột giống cho chúng tôi trồng để chúng tôi khỏi chết, và để đất khỏi biến thành sa mạc.”
20Cho nên Giô-xép mua hết đất đai trong xứ Ai-cập cho nhà vua. Tất cả người Ai-cập đều bán ruộng mình cho Giô-xép vì cơn đói kém rất kinh khủng. Vì thế đất ruộng đều thuộc về nhà vua.
21Tất cả mọi công dân toàn xứ Ai-cập đều trở thành tôi mọi.
22Chỉ có đất thuộc về các thầy tế lễ là Giô-xép không mua mà thôi. Họ không phải bán đất vì nhà vua trả lương cho họ, nên họ có tiền để mua lương thực.
23Giô-xép bảo dân chúng, “Nay ta đã mua các ngươi và ruộng nương các ngươi cho nhà vua, ta sẽ cấp hột giống để các ngươi trồng trong ruộng.
24Đến mùa gặt các ngươi phải giao một phần năm cho vua. Các ngươi được giữ lại bốn phần năm dùng làm giống để trồng trọt và làm lương thực cho mình, gia đình và con cái mình.”
25Dân chúng thưa cùng Giô-xép, “Ngài đã cứu mạng chúng tôi, nên nếu ngài muốn chúng tôi sẽ làm nô lệ cho nhà vua.”
26Vì thế Giô-xép lập ra một luật trong xứ Ai-cập mà ngày nay vẫn còn áp dụng: Một phần năm đất đai thuộc về nhà vua. Chỉ có đất đai của các thầy tế lễ là không thuộc về nhà vua mà thôi.
“Chớ chôn ta trong xứ Ai-cập”
27Dân Ít-ra-en tiếp tục sinh sống trong đất Gô-sen thuộc xứ Ai-cập. Họ có tài sản, sinh con đẻ cái thêm nhiều.
28Gia-cốp sống ở xứ Ai-cập mười bảy năm, hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi.
29Khi Ít-ra-en biết mình sắp qua đời liền gọi Giô-xép, con mình đến bên cạnh và dặn, “Nếu con thương cha, hãy đặt tay con lên đùi ta. Hãy hứa rằng con sẽ không chôn ta trong đất Ai-cập.
30Sau khi cha qua đời, hãy mang cha ra khỏi Ai-cập và chôn cha cùng chỗ với tổ tiên cha.”
Giô-xép đáp, “Con sẽ làm theo điều cha dặn.”
31Xong, Gia-cốp bảo, “Con hứa đi.” Giô-xép hứa. Rồi Ít-ra-en sụp xuống bái lạy đang khi dựa trên đầu cây gậy⚓.
47
1约瑟进去告诉法老说：“我的父亲和我的兄弟带着羊群牛群，以及他们一切所有的，从迦南地来了。看哪，他们正在歌珊地。”
2约瑟从他所有兄弟中挑选五个人，引他们到法老面前。
3法老对约瑟的兄弟说：“你们是做什么的？”他们对法老说：“你仆人是牧羊的，我们和我们的祖宗都是这样。”
4他们又对法老说：“迦南地的饥荒非常严重，仆人的羊群没有牧草，所以我们来到这地寄居。现在求你准许仆人住在歌珊地。”
5法老对约瑟说：“你的父亲和你的兄弟到你这里来了，
6埃及地都在你面前，只管让你父亲和你兄弟住在最好的地，他们可以住在歌珊地。你若知道他们中间有能干的人，就派他们看管我的牲畜。”
7约瑟带他父亲雅各来，站在法老面前，雅各就为法老祝福。
8法老对雅各说：“你平生的年日是多少呢？”
9雅各对法老说：“我在世寄居的年日是一百三十年，我一生的岁月又短又苦，比不上我祖先在世寄居的年日。”
10雅各又为法老祝福，就从法老面前退出去了。
11约瑟安顿他的父亲和兄弟，遵照法老的命令，把埃及境内最好的地，就是兰塞地，给他们作为产业。
12约瑟用粮食供给他父亲和兄弟们，以及他父亲全家的人，照扶养亲属的人口供给。
严重的饥荒
13饥荒非常严重，全地都绝了粮，埃及地和迦南地都因饥荒耗损了。
14约瑟收集了埃及地和迦南地所有的银子，就是众人买粮的银子，约瑟就把那些银子都带到法老的宫里。
15埃及地和迦南地的银子都花光了，埃及众人到约瑟那里，说：“我们的银子都用完了，求你给我们粮食吧！我们为什么要死在你面前呢？”
16约瑟说：“银子若是用完了，可以把你们的牲畜卖给我，我就以你们的牲畜换粮食给你们。”
17于是他们把牲畜带到约瑟那里，约瑟就拿粮食换了他们的马、羊、牛、驴；那一年他因换他们一切的牲畜，用粮食养活他们。
18那一年过去，第二年他们又来到约瑟那里，对他说：“不瞒我主，我们的银子都花光了，牲畜也都归于我主了。我们在我主面前，除了自己的身体和土地以外，一无所剩。
19你为什么要眼看着我们人死地荒呢？求你用粮食买我们和我们的地，我们和我们的地就要为法老效力。求你给我们种子，使我们可以存活，不致死亡，土地也不致荒芜。”
20于是，约瑟为法老买了埃及所有的土地，埃及人因饥荒所迫，都卖了自己的田地；那些地都归给法老了。
21至于百姓，从埃及边界的一端到另一端，约瑟使他们作奴隶。⚓
22只有祭司的土地，约瑟没有买，因为祭司从法老领取薪俸，靠法老的薪俸过活，所以没有卖自己的土地。
23约瑟对百姓说：“看哪，我今日为法老买了你们和你们的土地。看哪，这些种子是给你们的，你们可以耕种土地。
24将来收割的时候，你们要把五分之一纳给法老，另外四分可以给你们作田地的种子，作你们和你们全家大小的食物。”
25他们说：“你救了我们的性命，愿我们在我主眼前蒙恩，我们情愿作法老的奴隶。”
26于是约瑟为埃及的土地立下定例，直到今日，就是收成的五分之一要归法老。惟独祭司的土地例外，不归于法老。
雅各最后的吩咐
27以色列人住在埃及境内的歌珊地。他们在那里得了产业，并且生养众多。
28雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。
29以色列的死期快到了，就叫了他儿子约瑟来，对他说：“我若在你眼前蒙恩，把你的手放在我大腿底下，以慈爱和诚实向我承诺，必不将我葬在埃及。
30我与我祖先同睡的时候，你要将我带出埃及，把我葬在他们所葬的地方。”约瑟说：“我必遵照你的吩咐去做。”
31雅各说：“你向我起誓吧！”约瑟就向他起了誓。于是以色列在床头⚓敬拜。