18

Sứ Điệp Của Tiên Tri Ê-li Cho Vua A-háp

¹Sau nhiều ngày, vào năm hạn hán thứ ba, có lời của CHÚA đến với Ê-li rằng: “Hãy đi gặp A-háp. Ta sẽ cho mưa xuống đất trở lại.” ²Vậy Ê-li đi đến gặp A-háp.
Lúc ấy, nạn đói đang hoành hành tại Sa-ma-ri. ³A-háp gọi Áp-đia, quan tổng quản hoàng cung đến. Áp-đia rất kính sợ CHÚA. ⁴Khi Giê-sa-bên giết hại các tiên tri của CHÚA, thì Áp-đia có đem một trăm tiên tri đi giấu, năm mươi người trong một hang, rồi cung cấp bánh và nước để nuôi họ. ⁵A-háp nói với Áp-đia: “Ngươi hãy đi khắp xứ, hãy đến các suối và các khe, may ra chúng ta sẽ tìm được cỏ để giữ cho ngựa và lừa sống, và chúng ta khỏi phải giết các súc vật của chúng ta hết chăng.” ⁶Vậy họ chia nhau đi khắp xứ. A-háp đi một hướng, còn Áp-đia đi một hướng khác.
⁷Đang khi Áp-đia đi đường thì Ê-li gặp ông. Áp-đia nhận ra ông, liền sấp mặt xuống đất, và hỏi: “Thưa có phải chúa tôi đây là Ê-li chăng?”
⁸Ông trả lời: “Chính tôi đây. Hãy đi, nói với chủ của ông rằng Ê-li đang ở đây.”
⁹Áp-đia đáp: “Tôi có tội tình gì mà ngài muốn trao tôi vào tay A-háp để giết tôi đi? ¹⁰Như CHÚA là Đức Chúa Trời hằng sống của ngài chứng giám, chẳng có nước nào hoặc vương quốc nào mà chủ tôi không sai người đến kiếm ngài. Khi người ta bảo rằng ngài không có ở đó, thì ông ấy đòi nước đó hoặc vương quốc đó phải thề là họ không có gặp ngài. ¹¹Nhưng bây giờ ngài bảo tôi: ‘Hãy đi, nói với chủ của ông rằng Ê-li đang ở đây.’ ¹²Nhưng vừa khi tôi rời khỏi ngài thì Thần của CHÚA đem ngài đi đến nơi nào tôi không biết. Rồi khi tôi đến nói cho A-háp, ông ấy đến mà không thấy ngài, ông ấy chắc sẽ giết tôi đi, mặc dù tôi đây, là tôi tớ ngài, đã kính sợ CHÚA từ thuở nhỏ. ¹³Người ta há không nói cho chúa tôi biết rằng tôi đã làm gì khi Giê-sa-bên giết hại các tiên tri của CHÚA sao, thể nào tôi đã đem giấu một trăm tiên tri của CHÚA, năm mươi người trong một hang, rồi cung cấp bánh và nước để nuôi họ sao? ¹⁴Bây giờ ngài bảo tôi: ‘Hãy đi, nói với chủ của ông rằng Ê-li đang ở đây’, ông ấy chắc sẽ giết tôi.”
¹⁵Nhưng Ê-li đáp: “Có CHÚA Vạn Quân, là Đấng tôi phục vụ, chứng giám, chắc chắn hôm nay tôi muốn gặp chủ của ông.”
¹⁶Vậy Áp-đia đi gặp vua A-háp và báo cho vua biết. A-háp liền đi gặp Ê-li.

Tiên Tri Ê-li Và Vua A-háp

¹⁷Khi A-háp thấy Ê-li, A-háp nói với ông: “Ngươi, kẻ gây rối cho Y-sơ-ra-ên, có phải ngươi đó chăng?”
¹⁸Ê-li đáp: “Không phải tôi gây rối cho Y-sơ-ra-ên, nhưng chính là vua và nhà cha vua. Vì vua và phụ vương của vua đã bỏ các điều răn của CHÚA, và vua lại đi theo các thần Ba-anh. ¹⁹Bây giờ xin vua hãy triệu tập toàn dân Y-sơ-ra-ên lại gặp tôi ở núi Cạt-mên, cùng với bốn trăm năm mươi tiên tri của Ba-anh và bốn trăm tiên tri của A-sê-ra, là những kẻ được Giê-sa-bên cấp dưỡng.”

Ê-li Thắng Các Tiên Tri Ba-anh

²⁰Vậy A-háp sai người đi khắp Y-sơ-ra-ên và triệu tập các tiên tri tại núi Cạt-mên. ²¹Ê-li đến gần dân chúng và nói: “Các ngươi cứ khập khiễng đi hàng hai cho đến chừng nào? Nếu CHÚA là Đức Chúa Trời thì hãy theo Ngài, còn nếu Ba-anh là Đức Chúa Trời thì hãy theo hắn.”
Nhưng dân chúng lặng thinh.
²²Bấy giờ Ê-li nói với dân chúng: “Tôi, chỉ một mình tôi, là tiên tri của CHÚA còn sót lại; nhưng ở đây có bốn trăm năm mươi tiên tri của Ba-anh. ²³Bây giờ hãy cho chúng tôi hai con bò đực. Hãy để họ chọn một con cho họ trước đi. Hãy sả con bò ra từng mảnh, rồi chất trên củi, nhưng không được châm lửa. Tôi sẽ sả con bò kia, chất nó trên củi, nhưng cũng không châm lửa. ²⁴Rồi các ông hãy kêu cầu danh thần của các ông, còn tôi, tôi sẽ kêu cầu danh CHÚA. Vị thần nào đáp lời bằng lửa thì vị đó chính là Đức Chúa Trời.”
Toàn thể dân chúng hiện diện nói: “Đề nghị rất hữu lý!”
²⁵Bấy giờ Ê-li nói với các tiên tri của Ba-anh: “Các ông hãy chọn lấy cho mình một con bò và sả thịt nó trước đi, vì các ông đông người; rồi hãy kêu cầu danh thần của các ông, nhưng không được châm lửa đấy nhé.” ²⁶Vậy họ bắt một con bò đực đem đến đó, sả thịt nó ra, rồi kêu cầu danh thần Ba-anh từ sáng đến trưa. Họ cầu rằng, “Lạy thần Ba-anh, xin hãy đáp lời chúng tôi.” Nhưng chẳng có tiếng nào, cũng chẳng có ai trả lời. Họ nhảy khập khiễng xung quanh bàn thờ họ đã dựng.
²⁷Đến trưa Ê-li chế nhạo họ rằng: “Hãy kêu cầu lớn hơn chút nữa. Ba-anh chính là thần đó mà. Có thể thần đang tĩnh tâm, hay là thần bận đi đâu đó, không chừng thần kẹt đi xa, hay là thần đang ngủ cũng có, phải đánh thức thần dậy.” ²⁸Nghe thế họ lại càng kêu cầu lớn hơn nữa, và theo như thói tục của họ, họ lấy gươm và giáo rạch mình đến chảy máu. ²⁹Đến quá trưa, họ vẫn tiếp tục nói tiên tri theo kiểu như thế cho đến giờ dâng tế lễ buổi chiều, nhưng chẳng có tiếng nào đáp lại, cũng chẳng ai trả lời, và chẳng ai quan tâm đến.
³⁰Bấy giờ Ê-li nói với toàn dân: “Hãy đến gần tôi.” Toàn dân kéo lại gần ông. Trước hết, ông sửa lại bàn thờ của CHÚA đã bị sụp đổ. ³¹Ê-li lấy mười hai phiến đá, theo số chi tộc của các con trai Gia-cốp, là người mà lời của CHÚA đã phán, “Y-sơ-ra-ên sẽ là tên ngươi.” ³²Ê-li dùng các phiến đá đó xây lại một bàn thờ cho danh CHÚA. Rồi ông đào một đường mương chung quanh bàn thờ, rộng cỡ chứa được hai thúng hạt giống. ³³Kế đến ông sắp củi trên bàn thờ. Đoạn ông sả con bò ra từng mảnh, rồi chất nó trên củi. Xong ông bảo: “Hãy múc đầy bốn bình nước, rồi đem đổ trên của lễ thiêu và củi.”
³⁴Ông bảo họ: “Hãy làm lần thứ nhì.” Họ làm lần thứ nhì. Ông lại bảo họ: “Hãy làm lần thứ ba.” Họ làm lần thứ ba, ³⁵đến nỗi nước chảy ướt đẫm xung quanh bàn thờ và đầy tràn cái mương.
³⁶Đến giờ dâng tế lễ buổi chiều, tiên tri Ê-li đến gần và cầu nguyện rằng: “Lạy CHÚA là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, I-sác, và Y-sơ-ra-ên. Ngày hôm nay xin Ngài hãy cho thiên hạ biết rằng Ngài là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, rằng con đây là đầy tớ Ngài, và con đã làm mọi sự nầy là do Ngài phán bảo. ³⁷Lạy CHÚA, xin nhậm lời con, để dân nầy biết rằng chính Ngài, Chúa ôi, là Đức Chúa Trời, và sẽ khiến lòng dân nầy quay trở lại.”
³⁸Bấy giờ lửa của CHÚA giáng xuống, thiêu rụi của lễ thiêu, củi, đá, bụi đất, và làm khô hết nước trong mương.
³⁹Khi toàn dân thấy vậy, họ liền sấp mặt xuống đất và nói: “CHÚA quả thật là Đức Chúa Trời! CHÚA quả thật là Đức Chúa Trời!”
⁴⁰Ê-li nói với họ: “Hãy bắt các tiên tri của Ba-anh. Đừng để thoát một ai.” Họ liền bắt những người ấy. Ê-li đem họ xuống khe Kít-sôn và giết hết họ tại đó.

Cơn Hạn Hán Chấm Dứt

⁴¹Ê-li nói với A-háp: “Xin mời vua đi lên, ăn và uống. Vì tôi nghe có tiếng mưa rào.” ⁴²Vậy A-háp đi lên, ăn và uống. Ê-li đi lên đỉnh núi Cạt-mên. Tại đó, ông sấp mặt xuống đất, giữa hai đầu gối.
⁴³Ông nói với người đầy tớ ông: “Hãy đi, nhìn về hướng biển.”
Người ấy đi, nhìn, rồi trở lại nói: “Con chẳng thấy gì cả.”
Ông bảo: “Hãy đi trở lại, và làm bảy lần như thế.”
⁴⁴Lần thứ bảy người ấy nói: “Kìa, con thấy có một đám mây, cỡ bằng bàn tay, đang nổi lên ngoài biển.”
Ông bảo: “Hãy đến nói với A-háp: ‘Xin vua hãy thắng xe và đi xuống mau, kẻo mưa sẽ giữ vua lại.’ ”
⁴⁵Chẳng mấy chốc, mây đen kéo đến phủ khắp bầu trời và gió cuồn cuộn thổi. Một trận mưa lớn đổ xuống. A-háp vội vàng lên xe, chạy đến Gít-rê-ên. ⁴⁶Tay của CHÚA đặt trên Ê-li. Ông thắt lưng và chạy trước xe A-háp, cho đến lúc vào thành Gít-rê-ên.

18

Eliya rov moog ntswb Ahaj

¹Tau ntau nub tom qaab Yawmsaub has lug tuaj rua Eliya rua xyoo kws peb tas, “Ca le moog tshwm plawg rua Ahaj pum koj, mas kuv yuav tso naag lug rua huv lub tebchaws.” ²Eliya kuj moog yuav tshwm rua Ahaj pum. Tej kev tshaib nqhes hov nyaav kawg rua huv Xamali tebchaws. ³Ahaj txawm hu Aunpantiya kws yog tug thawj saib vaajntxwv tsev tuaj cuag nwg. Aunpantiya fwm Yawmsaub heev. ⁴Thaus Yexenpee tua Yawmsaub cov xwbfwb cev lug, Aunpantiya coj ib puas tug xwbfwb moog zais rua huv tej qhov tsua ib lub qhov tsua tswb caug leej, hab muab ncuav muab dej yug puab. ⁵Ahaj has rua Aunpantiya tas, “Ca le moog rua txhua lub qhov dej txhawv hab txhua lub haav thoob plawg lub tebchaws. Tej zag ib yuav nrhav tau zaub lug cawm tej neeg tej luj txwv txujsa hab tej tsaj txhad tsw tuag.” ⁶Yog le hov ob tug txhad le muab lub tebchaws faib rua ob tug moog nrhav. Ahaj txhad moog dua ib txujkev, Aunpantiya moog dua ib txujkev.
⁷Thaus Aunpantiya saamswm taug kev moog, ua cav Eliya tuaj ntswb nwg. Aunpantiya cim tau nwg tes txawm khwb nkaus pe nwg has tas, “Kuv tug tswv Eliya, yog koj tag lov?” ⁸Eliya teb tas, “Yog kuv ntaag. Koj ca le moog has rua koj tug tswv tas, ‘Eliya nyob ntawm nuav.’ ” ⁹Aunpantiya has tas, “Kuv ua txhum daabtsw es koj yuav muab kuv kws yog koj tug qhev rua huv Ahaj txhais teg rua nwg tua pov tseg? ¹⁰Muaj koj tug Vaajtswv Yawmsaub muaj txujsa nyob pum, tsw muaj ib haiv tuabneeg lossws ib lub tebchaws twg kws kuv tug tswv tsw khaiv kuv moog txug. Thaus puab has tas, ‘Eliya tsw nyob ntawm nuav,’ mas Ahaj yuav kuas haiv tuabneeg hov lossws lub tebchaws hov cog lug twv tas puab nrhav tsw tau koj. ¹¹Nwgnuav koj tseed has tas, ‘Ca le moog has rua koj tug tswv tas, Eliya nyob ntawm nuav.’ ¹²Tes thaus kuv tawm ntawm koj moog lawd, Yawmsaub tug Ntsuj Plig yuav coj koj moog rua hovtwg kuv tsw paub. Yog le hov, thaus kuv moog has rua Ahaj es nwg tuaj nrhav tsw tau koj, tes nwg yuav muab kuv tua pov tseg xwb, txawm yog kuv kws yog koj tug qhev tau fwm Yawmsaub txwj thaus hluas lug kuj xwj. ¹³Tsw muaj leejtwg has rua koj kws yog kuv tug tswv paub tas kuv tau ua daabtsw rua thaus Yexenpee tua Yawmsaub cov xwbfwb kws cev lug lov? Kuv muab Yawmsaub cov xwbfwb hov ib puas leej zais huv tej qhov tsua ib lub qhov tsua tswb caug leej, hab muab ncuav muab dej yug puab. ¹⁴Nwgnuav koj has tas, ‘Ca le moog has rua koj tug tswv tas, Eliya nyob ntawm nuav,’ tes vaajntxwv yuav muab kuv tua pov tseg.”
¹⁵Mas Eliya has tas, “Yawmsaub kws muaj fwjchim luj kawg nkaus kws kuv ua koom muaj txujsa nyob pum, nub nua kuv yeej yuav tshwm plawg rua Ahaj pum.” ¹⁶Aunpantiya txhad moog cuag Ahaj hab qha nwg paub. Tes Ahaj txawm moog ntswb Eliya.
¹⁷Thaus Ahaj pum dheev Eliya, Ahaj has rua nwg tas, “Nuav yog koj lov, tug kws ua ceblaaj rua cov Yixayee?” ¹⁸Mas Eliya teb tas, “Tsw yog kuv ua kev ceblaaj rua cov Yixayee, yog koj ua ntaag hab koj txwv tsev tuabneeg ua, tsua qhov mej tau tso Yawmsaub tej lug nkaw tseg moog lawv kua tej daab Npa‑aa. ¹⁹Vem le nuav koj ca le xaa xuv hab sau cov Yixayee suavdawg tuaj ua ke cuag kuv rua sau lub roob Khamee, hab hu plaub puas tswb caug leej txwv neeb kws teev daab Npa‑aa hab plaub puas leej txwv neeb kws teev daab Asela tuaj, yog cov kws nrug Yexenpee koom rooj noj haus ua ke.”

Sws twv sau lub roob Khamee

²⁰Ahaj txawm xaa xuv moog thoob plawg cov Yixayee suavdawg hab sau zog cov txwv neeb tuaj ua ke rua sau lub roob Khamee. ²¹Eliya txawm txaav lug ze rua ntawm cov pejxeem suavdawg hab has tas, “Mej tseed yuav ua sab ywj faab ywj fwj rua ob tog moog ntev le caag? Yog Yawmsaub yog Vaajtswv, ca le lawv nwg qaab moog. Yog daab Npa‑aa yog Vaajtswv, ca le lawv nwg qaab moog.” Cov pejxeem tsw teb nwg ib lus le. ²²Tes Eliya txawm has rua cov pejxeem tas, “Kuv mas tshuav kuv tuab leeg yog Yawmsaub tug xwbfwb cev lug xwb. Tassws Npa‑aa cov txwv neeb muaj plaub puas tswb caug leej. ²³Thov muab ob tug txwv nyuj rua peb. Ca puab xaiv ib tug rua puab, muab txav ua tej ywb yaav hab muab tso rua sau cub tawg tassws tsw xob rauv tawg. Hab kuv yuav npaaj dua ib tug txwv nyuj tso rua sau cub tawg hab tsw rauv tawg. ²⁴Mej ca le hu mej tug daab lub npe thov mas kuv yuav hu Yawmsaub lub npe thov. Saib tug twg tso suavtawg lug teb mas tug hov txhad yog Vaajtswv tag.” Cov pejxeem suavdawg teb tas, “Ua le kws has kod zoo lawm.” ²⁵Eliya has rua daab Npa‑aa cov txwv neeb tas, “Mej ca le xaiv ib tug txwv nyuj rua mej hab npaaj ua ntej tsua qhov mej muaj coob leej. Mej ca le thov hu mej tug daab lub npe, tassws tsw xob rauv tawg.” ²⁶Puab txawm coj tug txwv nyuj kws muab rua puab lug hab npaaj hab hu daab Npa‑aa lub npe thaus sawv ntxuv moog txug taav su thov has tas, “Au Npa‑aa, thov teb peb lauj!” Tassws tsw muaj ib lub suab tsw muaj leejtwg teb hlo le. Puab dha ua txeeg ntawg puag ncig lub thaaj kws puab ua ntawd. ²⁷Thaus taav su Eliya has twm puab tas, “Hu nrov nrov le, tsua qhov nwg yog ib tug timtswv. Tej zag nwg lub sab yuj moog rua lwm qhov lawm lossws nwg moog tom haav xub tsuag lossws moog kev deb lawm, lossws tej zag nwg tseed tsaug zug hab mej yuav tsum tsaa nwg sawv.” ²⁸Puab kuj qw nrov nrov, hab muab ntaaj muab muv lug suam puab lub cev lawv le puab kevcai ua ntshaav lug lab quas vog puab ib ce. ²⁹Thaus dhau taav su lawd puab qw vwm loj vwm leg moog txug lub swjhawm kws teem ca ua kevcai hlawv xyeem los tsw muaj ib lub suab tsw muaj leejtwg teb tsw muaj leejtwg quav ntsej le.
³⁰Tes Eliya txawm has rua cov pejxeem suavdawg tas, “Ca le txaav lug ze kuv.” Cov pejxeem suavdawg kuj txaav lug ze nwg. Mas nwg khu Yawmsaub lub thaaj kws raug muab rhuav pob taag lawd. ³¹Eliya nqaa kaum ob lub pob zeb lug npaum le Yakhauj cov tub le xeem, yog tug kws Yawmsaub has lug tuaj rua nwg tas, “Koj npe yuav hu ua Yixayee,” ³²hab nwg muab cov pob zeb hov lug teeb ua lub thaaj rua Yawmsaub lub npe. Nwg khawb ib tug kwj vej lub thaaj txaus ntim ob xe‑a⚓ noob qoob. ³³Nwg muab tawg tso tuab zoo hab muab tug txwv nyuj txav ua tej ywb yaav hab muab tso rua sau cov tawg. Nwg has tas, “Ca le ntaus dej ntim rua plaub lub hub hab muab laub ywg rua sau tej kws yuav hlawv xyeem hab sau cov tawg.” ³⁴Nwg has tas, “Ca le rov qaab ywg zag ob.” Puab kuj ywg zag ob. Nwg has tas, “Ca le ywg zag peb.” Puab kuj ywg zag peb. ³⁵Mas dej ndwg ndo puag ncig lub thaaj hab puv nkaus tug kwj.
³⁶Thaus txug lub swjhawm kws teem ca ua kevcai hlawv xyeem, Eliya kws cev Vaajtswv lug txaav lug ze hab has tas, “Au Yawmsaub kws yog Aplahaa, Yiha hab Yixayee tug Vaajtswv, nub nua thov qha suavdawg paub tas koj yog Vaajtswv huv cov Yixayee hab paub tas kuv yog koj tug tub qhe hab kuv ua tej nuav huvsw lawv le koj tej lug. ³⁷Thov teb kuv, au Yawmsaub, thov teb kuv, sub cov tuabneeg nuav txhad paub tas Yawmsaub koj yog Vaajtswv hab koj ua kuas puab lub sab tig rov lug.” ³⁸Tes Yawmsaub tso suavtawg poob lug kub tej kws muab ua kevcai hlawv xyeem hab kub cov tawg hab tej pob zeb hab tej moov aav hab ua cov dej huv tug kwj qhuav taag. ³⁹Thaus cov tuabneeg suavdawg pum tej hov, puab kuj khwb pes nkaus hab has tas, “Yawmsaub nwg yog Vaajtswv, Yawmsaub nwg yog Vaajtswv tag.” ⁴⁰Hab Eliya has rua puab tas, “Ca le nteg daab Npa‑aa cov txwv neeb, tsw xob tseev ib tug tswv dim le.” Mas puab nteg cov ntawd lug, mas Eliya coj cov ntawd moog rua nraag tug dej Khisoo hab muab tua rua hov ntawd.

Vaajtswv tso naag lug

⁴¹Eliya has rua Ahaj tas, “Koj ca le moog noj moog haus tsua qhov muaj suab tuam tsaam naag lug lawm.” ⁴²Ahaj txhad moog noj haus. Tes Eliya txawm nce moog rua sau lub ncov roob Khamee. Nwg khoov ntshws rua huv aav lub plhu ti nkaus ob lub hauv caug. ⁴³Hab nwg has rua nwg tug qhev tas, “Ca le sawv tseeg saib moog rua nraag havtxwv.” Nwg txhad sawv tseeg moog saib hab has tas, “Tsw muaj daabtsw le.” Eliya has tas, “Ca le rov moog saib dua xyaa zag.” ⁴⁴Thaus txug zag xyaa tug qhev has tas, “Saib nawj, muaj ib qho fuab miv miv daav le lub xwb teg tawm huv havtxwv tuaj.” Mas Eliya has tas, “Koj ca le moog has rua Ahaj tas, ‘Koj ca le fwbxwm tsheb neeg es rov moog tsev tsaam tes naag lug taav koj kev.’ ” ⁴⁵Ib plag ntshws xwb lub ntuj txawm tsaus ndais muaj fuab hab cua mas naag lug hlub heev. Ahaj caij tsheb neeg rov qaab moog rua lub moos Yile‑ee. ⁴⁶Yawmsaub txhais teg lug rua sau Eliya, nwg txhad qaws hlo tsho rua ntawm duav hab dha fuas Ahaj ntej xub moog txug ntawm rooj loog Yile‑ee.