3

Chiến tranh giữa Ít-ra-en và Giu-đa

¹Chiến tranh tiếp diễn lâu ngày giữa những người thuộc nhà Sau-lơ và nhà Đa-vít. Nhà Đa-vít càng ngày càng mạnh, còn nhà Sau-lơ càng ngày càng yếu.

Sáu con trai của Đa-vít

²Các con trai của Đa-vít sinh ra ở Hếp-rôn. Con trưởng nam là Am-môn, mẹ là A-hi-nô-am ở Ghít-rê-ên. ³Con thứ nhì là Ki-lê-áp, mẹ là A-bi-ga-in, vợ góa của Na-banh ở Cạt-mên. Con thứ ba là Áp-xa-lôm, mẹ là Ma-a-ca, con gái Thanh-mai, vua Ghê-sua. ⁴Con thứ tư là A-đô-ni-gia, mẹ là Ha-ghít. Con thứ năm là Sê-pha-tia, mẹ là A-bi-tan. ⁵Con thứ sáu là Ít-rê-am, mẹ là Éc-la, vợ Đa-vít. Đó là những con trai Đa-vít sinh ở Hếp-rôn.

Áp-ne về phe với Đa-vít

⁶Trong khi chiến tranh diễn ra giữa những người ủng hộ nhà Sau-lơ và những người ủng hộ nhà Đa-vít thì Áp-ne tìm cách lập mình làm lãnh tụ nhóm ủng hộ Sau-lơ. ⁷Sau-lơ có một người vợ lẽ tên Rít-ba, con gái Ai-gia. Ích-bô-sết hỏi Áp-ne, “Sao anh ăn nằm với vợ lẽ của cha tôi?”
⁸Áp-ne vô cùng tức giận về câu nói của Ích-bô-sết, nên ông đáp, “Tôi đã trung thành với Sau-lơ, gia đình ông ta cùng bạn hữu ông ta! Tôi đã không trao anh vào tay Đa-vít. Tôi đâu có phải là tên phản bội làm việc cho Giu-đa⚓ đâu? Bây giờ anh lại bảo tôi lăng nhăng với người đàn bà nầy! ⁹Nếu tôi không làm điều CHÚA đã hứa với Đa-vít thành sự thật thì xin CHÚA phạt tôi! ¹⁰Tôi sẽ lấy nước từ nhà Sau-lơ và khiến cho Đa-vít làm vua trên Ít-ra-en lẫn Giu-đa, từ Đan cho đến Bê-e-sê-ba!”⚓ ¹¹Ích-bô-sết không dám nói gì thêm với Áp-ne vì sợ ông ta.
¹²Áp-ne sai sứ hỏi thăm Đa-vít như sau, “Ai sẽ cai trị đất nước? Hãy lập ước với tôi, tôi sẽ giúp ông thống nhất cả Ít-ra-en.”
¹³Đa-vít trả lời, “Tốt! Ta sẽ lập ước với ngươi nhưng ta xin ngươi làm một điều. Ta chỉ có thể gặp ngươi nếu ngươi mang Mi-canh, con gái Sau-lơ đến cho ta.”
¹⁴Rồi Đa-vít sai sứ đến Ích-bô-sết, con trai Sau-lơ bảo rằng, “Hãy trả Mi-canh, vợ ta lại cho ta. Nàng đã được hứa gả cho ta, ta đã phải giết một trăm người Phi-li-tin, lấy dương bì của chúng mang về cho Sau-lơ để cưới nàng.”
¹⁵Vậy Ích-bô-sết sai người đến bắt Mi-canh khỏi tay chồng nàng là Ba-tiên, con của La-ít. ¹⁶Chồng Mi-canh vừa khóc vừa đi theo nàng đến Ba-hu-rim. Nhưng Áp-ne bảo, “Hãy đi về nhà đi.” Cho nên anh ta trở về nhà.
¹⁷Áp-ne nhắn các lãnh tụ Ít-ra-en như sau: “Các ngươi xưa nay vẫn muốn tôn Đa-vít làm vua. ¹⁸Bây giờ hãy thực hiện điều đó đi! CHÚA đã phán cùng Đa-vít, ‘Qua Đa-vít, ta sẽ giải cứu Ít-ra-en khỏi tay dân Phi-li-tin và mọi kẻ thù của họ.’”
¹⁹Áp-ne cũng nhắn như thế cho dân Bên-gia-min. Rồi ông đi đến Hếp-rôn thuật cho Đa-vít biết những gì người Bên-gia-min và Ít-ra-en định làm.
²⁰Áp-ne và hai mươi người đến cùng Đa-vít tại Hếp-rôn. Đa-vít bày một bữa tiệc tiếp đón họ.
²¹Áp-ne bảo Đa-vít, “Thưa chủ và vua tôi, tôi sẽ đi mang tất cả người Ít-ra-en về với vua. Rồi họ sẽ lập ước với vua để vua cai trị cả Ít-ra-en như vua muốn.”
Vậy Đa-vít để Áp-ne ra đi, nên ông ra đi bình yên.

Áp-ne chết

²²Lúc đó thì Giô-áp và các người của Đa-vít từ chiến trận trở về, mang theo nhiều chiến lợi phẩm lấy từ kẻ thù. Đa-vít đã để Áp-ne đi bình yên cho nên ông ta không có mặt với Đa-vít ở Hếp-rôn. ²³Khi Giô-áp và đạo quân đến Hếp-rôn thì các binh sĩ thuật với Giô-áp, “Áp-ne, con Nê-rơ, đến gặp vua Đa-vít, và Đa-vít để ông ta về bình yên.”
²⁴Giô-áp đến gặp vua và hỏi, “Vua làm gì kỳ vậy? Áp-ne đến với vua, tại sao vua để anh ta đi? Bây giờ anh ta đi mất rồi. ²⁵Vua biết Áp-ne, con Nê-rơ mà! Hắn chỉ đến để gạt vua thôi! Hắn đến để thăm dò những gì vua làm!”
²⁶Sau khi rời Đa-vít, Giô-áp liền sai sứ chạy theo Áp-ne, mang ông về từ giếng Xi-ra. Nhưng Đa-vít không hay biết chuyện đó. ²⁷Khi Áp-ne đến Hếp-rôn thì Giô-áp mang ông riêng ra ngoài cổng. Ông ta làm như muốn nói chuyện riêng với Áp-ne, rồi Giô-áp đâm Áp-ne vào bụng, Áp-ne chết. Vì Áp-ne đã giết A-sa-ên, em Giô-áp, nên Giô-áp giết Áp-ne để báo thù.
²⁸Về sau khi Đa-vít hay tin đó liền nói, “Nước ta và ta đời đời hoàn toàn vô tội về cái chết của Áp-ne, con Nê-rơ. CHÚA biết điều đó. ²⁹Giô-áp và nhà nó sẽ chịu trách nhiệm về việc nầy. Nguyện gia đình nó luôn luôn có người bị ghẻ chốc hay bệnh ngoài da. Nguyện chúng nó luôn luôn có người tàn tật. Nguyện có người trong gia đình nó bị chết vì giặc giã. Nguyện chúng nó luôn luôn có người bị đói.”
³⁰Giô-áp và A-bi-sai, em ông, giết Áp-ne, vì Áp-ne đã giết A-sa-ên, em họ, trong trận chiến ở Ghi-bê-ôn.
³¹Sau đó Đa-vít bảo Giô-áp cùng tất cả những người theo Giô-áp rằng, “Hãy xé quần áo các ngươi ra và mặc vải sô để tỏ lòng buồn thảm. Hãy than khóc cho Áp-ne.” Chính vua Đa-vít cũng đi sau quan tài Áp-ne. ³²Họ chôn ông ở Hếp-rôn. Đa-vít cùng dân chúng than khóc bên mộ Áp-ne.
³³Vua Đa-vít hát bài ai ca nầy cho Áp-ne.
“Áp-ne chết như người điên sao?
³⁴Hai tay người không bị trói.
Chân người không bị xiềng.
Người ngã chết trong tay kẻ độc ác.”
Rồi toàn dân than khóc Áp-ne. ³⁵Dân chúng đến khuyên Đa-vít ăn trong khi trời còn sáng nhưng ông hứa rằng, “Nếu ta ăn bánh hay thứ gì khác trước khi mặt trời lặn, nguyện Thượng Đế trừng phạt ta nặng nề!” ³⁶Toàn dân thấy mọi việc xảy ra, họ đồng ý với những gì vua đang làm và đã làm. ³⁷Ngày đó tất cả dân Giu-đa và Ít-ra-en hiểu rằng không phải Đa-vít ra lệnh giết Áp-ne, con Nê-rơ.
³⁸Đa-vít bảo các sĩ quan, “Các ngươi nên nhớ rằng hôm nay một vĩ nhân đã chết trong Ít-ra-en. ³⁹Mặc dù ta được bổ nhiệm làm vua nhưng ta còn cô thế. Các con trai Xê-ru-gia quá mạnh đối với ta. Nguyện CHÚA trừng phạt chúng nó thật xứng đáng.”

3

¹Saulo nyei douh zong nyei jun-baeng caux Ndaawitv nyei douh zong nyei jun-baeng mborqv jaax lauh haic aqv. Ndaawitv gunv zoux gunv henv jienv faaux mv baac Saulo nyei zeiv-fun gunv zoux gunv hei jienv njiec.

Ndaawitv Yiem He^mbo^lon Duqv Daaih Nyei Dorn

(Beiv mangc 1 Zunh Doic Douh 3:1-4)

²Ndaawitv yiem He^mbo^lon duqv ziex dauh dorn.
Ninh nyei daauh dauh dorn nyei mbuox heuc Amnon, se Yitv^le^en Mienh, Aa^hi^no^am, yungz daaih.
³Da'nyeic dauh dorn nyei mbuox heuc Ki^le^aapc, se Kaanmen Mienh, Naa^mbaan nyei auv-guaav, Aa^mbi^gaa^yin, yungz daaih.
Da'faam dauh nyei mbuox heuc Apc^saa^lom, se Gesu nyei hungh, Tanmai, nyei sieqv, Maa^aa^kaa, yungz daaih.
⁴Da'feix dauh nyei mbuox heuc Aa^ndo^ni^yaa, se Hakv^gitc yungz daaih.
Da'hmz dauh nyei mbuox heuc Se^faa^ti^yaa, se Aa^mbi^tan yungz daaih.
⁵Da'luoqc dauh nyei mbuox heuc Itc^le^am, se Ndaawitv nyei auv, Ekc^laa, yungz daaih.
Naaiv deix dorn se Ndaawitv yiem He^mbo^lon duqv daaih.

Apc^ne Dingc Bieqc Ndaawitv Wuov Bung

⁶Saulo nyei douh zong caux Ndaawitv nyei douh zong mborqv jaax nyei ziangh hoc, Apc^ne yiem Saulo nyei douh zong gu'nyuoz tengx ninh ganh gunv zoux gunv henv. ⁷Saulo maaih dauh jaav-zeih auv se Ai^aa nyei sieqv, mbuox heuc Litv^baa. Itc^mbo^setv gorngv mbuox Apc^ne, “Meih weic haaix diuc bueix yie nyei die nyei jaav-zeih auv?”
⁸Laaix Itc^mbo^setv gorngv naaiv deix waac Apc^ne qiex jiez haic. Ninh ziouc gorngv, “Yie zoux Yu^ndaa nyei juv-m'nqorngv fai? Yiem gorn taux ih zanc yie zoux longx bun meih nyei die, Saulo, nyei douh zong caux ninh nyei gorx-youz caux loz-gaeng doic. Yie maiv zorqv meih mbuo jiu bun yiem Ndaawitv nyei buoz-ndiev. ⁹Mv baac ih zanc meih laaix naaiv dauh m'sieqv dorn lorz sic gox yie. Se gorngv yie maiv tengx Ndaawitv zoux cuotv Ziouv houv jienv laengz bun nyei waac, tov Tin-Hungh maiv guangc yie, Apc^ne, nyei zuiz, zungv hniev-hniev nyei dingc. ¹⁰Yie oix tuix Saulo nyei douh zong nyei guoqv jiu bun Ndaawitv yaac liepc Ndaawitv nyei weic gunv I^saa^laa^en caux Yu^ndaa, yiem Ndaan mingh taux Mbe^e^qe^mbaa.”⚓ ¹¹Itc^mbo^setv maiv gaamv dau yietc joux Apc^ne, weic zuqc ninh gamh nziex Apc^ne.
¹²Apc^ne ziouc paaiv mienh mingh He^mbo^lon div ninh buangh Ndaawitv naaic gaax, “Naaiv haaix dauh nyei guoqv? Se gorngv meih caux yie liepc ngaengc waac, yie ziouc tengx meih dorh I^saa^laa^en nyei zuangx mienh daaih bun meih gunv.”
¹³Ndaawitv gorngv, “Longx nyei. Yie caux meih liepc ngaengc waac. Mv baac maaih diuc yie tov meih. Meih daaih nyei ziangh hoc yie oix meih dorh jienv Saulo nyei sieqv, Mikaan. Meih maiv dorh nor, meih maiv duqv buatc yie nyei hmien.” ¹⁴Ndaawitv paaiv douc fienx mienh mingh mbuox Saulo nyei dorn, Itc^mbo^setv, “Tov fungx yie nyei auv, Mikaan, daaih bun yie. Yie longc yietc baeqv norm Fi^li^saa^die Mienh nyei jaix-zueiv ndopv dingc ziangx ninh mi'aqv.”⚓
¹⁵Itc^mbo^setv ziouc paaiv mienh mingh dorh Mikaan yiem ninh nyei nqox, Laa^itc nyei dorn, Ban^ti^en wuov dauh daaih. ¹⁶Mv baac ninh nyei nqox gan jienv mingh, yietc binc mingh yietc binc nyiemv taux Mbaa^hu^lim Deic. Apc^ne mbuox ninh, “Meih nzuonx aqv.” Ninh ziouc nzuonx mi'aqv. ¹⁷Apc^ne ziouc caux I^saa^laa^en Mienh nyei ⟨mienh gox⟩ caangh laangh gorngv, “Jiex daaih lauh aqv, meih mbuo gorngv oix bun Ndaawitv zoux meih mbuo nyei hungh. ¹⁸Ih zanc gunv hnangv naaic zoux aqv. Weic zuqc Ziouv laengz jiex waac mbuox Ndaawitv, ‘Yie oix longc yie nyei bou, Ndaawitv, nyei buoz njoux yie nyei baeqc fingx I^saa^laa^en Mienh biaux ndutv Fi^li^saa^die Mienh nyei buoz-ndiev yaac njoux ninh mbuo biaux ndutv ninh mbuo nyei yietc zungv win-wangv nyei buoz-ndiev.’+”
¹⁹Apc^ne yaac caux Mben^yaa^min Mienh gorngv. Nqa'haav aengx mingh taux He^mbo^lon zorqv I^saa^laa^en Mienh caux Mben^yaa^min Mienh nyei yietc zungv zeiv-fun buatc horpc zuqc zoux nyei sic bun Ndaawitv muangx. ²⁰Apc^ne maaih nyic ziepc dauh mienh caux ninh mingh He^mbo^lon buangh Ndaawitv. Taux wuov Ndaawitv ziouc weic Apc^ne caux gan ninh wuov deix mienh mbenc donx hnaangx hlo nyei. ²¹Apc^ne gorngv mbuox Ndaawitv, “Yie oix nzuonx mingh heuc I^saa^laa^en nyei zuangx mienh gapv zunv daaih caux meih, yie nyei ziouv, hungh diex, liepc ngaengc waac weic bun meih zoux hungh sueih eix gunv taux haaix.” Ndaawitv ziouc fungx Apc^ne cuotv jauv. Ninh mbuo ziouc baengh orn nyei mingh aqv.

Yo^aapc Daix Apc^ne

²²Wuov zanc Ndaawitv nyei mienh caux Yo^aapc mingh luv mienh nzuonx daaih yaac dorh jienv luv daaih nyei ga'naaiv camv nyei. Mv baac wuov zanc Apc^ne maiv yiem He^mbo^lon, Ndaawitv wuov aqv. Ndaawitv fungx ninh cuotv jauv nzuonx, ninh ziouc baengh orn nyei mingh mi'aqv. ²³Yo^aapc caux gan ninh daaih nyei jun-baeng daaih taux, maaih mienh mbuox Yo^aapc, “Ne nyei dorn, Apc^ne, daaih lorz hungh diex. Hungh diex yaac fungx ninh nzuonx. Ninh yaac baengh orn nyei mingh mi'aqv.”
²⁴Yo^aapc ziouc mingh lorz hungh diex. Ninh gorngv, “Meih fungc hnangv naaic nor zoux? Ne nyei dorn, Apc^ne, daaih lorz hungh diex. Meih zoux haaix nyungc fungx ninh nzuonx? Ninh ziouc duqv biaux ndutv mi'aqv. ²⁵Meih hiuv duqv Ne nyei dorn, Apc^ne, daaih nduov meih, oix hiuv duqv meih bieqc cuotv nyei jauv caux meih zoux nyei yietc zungv sic.”
²⁶Yo^aapc yiem Ndaawitv wuov cuotv daaih, ninh paaiv mienh mingh zunc zaaic Apc^ne. Ninh mbuo ziouc yiem Si^laa^aa Wuom-Kuotv dorh ninh nzuonx daaih mv baac Ndaawitv maiv hiuv naaiv deix sic. ²⁷Apc^ne nzuonx taux He^mbo^lon wuov zanc, Yo^aapc dorh ninh bieqc zingh gaengh mbu'ndongx nyei dorngx bingx jienv gorngv deix waac. Yiem wuov Yo^aapc ziouc nzopv Apc^ne nyei ga'sie. Apc^ne ziouc daic mi'aqv. Hnangv naaic se weic Yo^aapc jaauv ninh nyei youz, Aa^saax^hen, zuqc daix nyei win.
²⁸Nqa'haav Ndaawitv haiz gorngv taux naaiv deix sic ninh gorngv, “Yie caux yie nyei guoqv dorng jienv Ziouv weic Ne nyei dorn, Apc^ne, zuqc daix daic liouc nziaamv cuotv nyei zuiz yietc liuz maiv zuqc ndaam-dorng. ²⁹Tov bun naaiv deix daix mienh nyei zuiz ndortv zuqc Yo^aapc caux ninh nyei die nyei douh zong. Tov bun ninh mbuo nyei zeiv-fun yietc liuz maaih sic, maiv horpc zuqc liouc cuotv nyei ga'naaiv nyei baengc mienh, caux butv ⟨gomh huv baengc⟩ nyei mienh, caux mbiaac jienv biaav nyei mienh, caux zuqc nzuqc ndaauv daix nyei mienh, caux maiv maaih hnaangx nyanc nyei mienh.”
³⁰Yo^aapc caux ninh nyei youz, Aa^mbi^qai, daix Apc^ne, weic yiem Gi^mbe^on mborqv jaax wuov zanc Apc^ne daix ninh mbuo nyei youz, Aa^saax^hen.
³¹Ndaawitv ziouc mbuox Yo^aapc caux gan ninh wuov deix zuangx baeqc fingx, “Betv meih mbuo nyei lui-houx aengx zuqv⚓ jienv la'maah ndie-cou, yiem Apc^ne nyei benv wuov ndaangc maengx nzauh nyiemv.” Ndaawitv Hungh yaac gan jienv benv nqa'haav nqaang mingh. ³²Ninh mbuo ziouc zangx Apc^ne yiem He^mbo^lon. Ninh mbuo yietc zungv baeqc fingx yaac nyiemv. Hungh Diex yiem Apc^ne nyei zouv bungx-sing bungx-qiex nyei nyiemv Apc^ne. Zuangx baeqc fingx caux jienv nyiemv.
³³Hungh diex weic Apc^ne baaux naaiv diuh naanc zingh nzung,
“Apc^ne horpc zuqc daic hnangv mienh hngongx mienh daic fai?
³⁴Meih nyei buoz maiv zuqc ndoh,
meih nyei zaux yaac maiv zuqc limc kaux,
meih daic hnangv yiem orqv mienh nyei nza'hmien daic nor.”
Zuangx baeqc fingx weic Apc^ne aengx nyiemv. ³⁵Mba'hnoi maiv gaengh ndortv nyei ziangh hoc, zuangx mienh kuinx Ndaawitv nyanc hnaangx mv baac Ndaawitv houv jienv waac gorngv, “Se gorngv mba'hnoi maiv gaengh muotv nyei ziangh hoc yie nyanc hnaangx fai ganh nyungc ga'naaiv, tov Tin-Hungh hniev-hniev nyei dingc yie nyei zuiz.”
³⁶Zuangx baeqc fingx buatc hungh diex hnangv naaiv nor zoux ninh mbuo buangv hnyouv. Ninh mbuo buangv hnyouv hungh diex nyei nyungc-nyungc sic. ³⁷Wuov hnoi I^saa^laa^en nyei zuangx mienh hiuv duqv Ne nyei dorn, Apc^ne, zuqc daix daic se maiv zeiz ei hungh diex nyei za'eix.
³⁸Hungh diex gorngv mbuox ninh nyei jien, “Meih mbuo maiv hiuv fai? Ih hnoi yiem I^saa^laa^en mbu'ndongx maaih dauh zoux hlo nyei domh bieiv zeiv zuqc daic mi'aqv. ³⁹Maiv gunv yie se orn daaih zoux hungh, ih hnoi yie haiz mau mi'aqv. Se^lu^yaa naaiv deix i dauh dorn gauh henv jiex yie, tov Ziouv ziux ninh mbuo zoux nyei orqv sic winh bun ninh mbuo.”