15
Hội Nghị Công Đồng Đầu Tiên
1Có mấy người từ Giu-đê xuống An-ti-ốt dạy bảo anh em rằng: “Nếu không chịu cắt bì theo đúng luật Môi-se, thì các anh không được cứu đâu!”
2Việc này gây nên sự bất đồng ý kiến và tranh luận giữa Phao-lô và Ba-na-ba với các người đó. Vậy Phao-lô và Ba-na-ba cùng mấy tín hữu khác được cử lên gặp các sứ đồ và trưởng lão tại Giê-ru-sa-lem nhằm giải quyết vấn đề này.
3Hội Thánh đưa hai ông lên đường. Khi đi qua xứ Phê-ni-xi và Sa-ma-ri, họ tường thuật việc các dân tộc ngoại quốc trở về với Đức Chúa Trời, làm cho tất cả các anh em tín hữu đều hết sức vui mừng.
4Đến Giê-ru-sa-lem, được Hội Thánh, các sứ đồ và trưởng lão hoan nghênh, họ báo cáo mọi việc Đức Chúa Trời đã cùng làm với họ.
5Nhưng có mấy người thuộc nhóm Pha-ri-si đã tin Đạo, đứng lên đòi hỏi: “Phải làm lễ cắt bì cho các tín hữu ấy và buộc họ phải tuân giữ Kinh Luật Môi-se!”
6Các sứ đồ và trưởng lão nhóm họp để xét vấn đề này.
7Sau khi thảo luận kỹ lưỡng, Phê-rơ đứng dậy, tuyên bố: “Thưa các anh em! Anh em biết rõ từ trước, Đức Chúa Trời đã chọn tôi giữa các anh em, để dùng miệng tôi nói cho các dân tộc ngoại quốc nghe Phúc Âm, để họ tin nhận Chúa.
8Đức Chúa Trời là Đấng thấu hiểu lòng dạ loài người đã xác nhận Ngài tiếp nhận họ bằng cách ban Đức Thánh Linh cho họ, cũng như cho chúng ta ngày trước;
9Ngài không phân biệt chúng ta với họ, nên đã tẩy sạch lòng họ vì họ tin nhận Ngài.
10Thế thì tại sao anh em thử Đức Chúa Trời mà đặt trên cổ các môn đệ một cái ách mà tổ phụ chúng ta lẫn chúng ta cũng chẳng từng mang nổi?
11Nhưng chúng ta tin rằng bởi ân sủng của Chúa Giê-su, chúng ta được cứu cùng một cách như họ vậy.”
12Cả hội nghị đều im lặng nghe Ba-na-ba và Phao-lô thuật lại những dấu lạ và phép mầu mà Đức Chúa Trời đã dùng họ thực hiện giữa các dân tộc ngoại quốc.
13Khi họ dứt lời, Gia-cơ phát biểu: “Thưa các anh em, xin nghe tôi nói:
14Si-môn đã công bố việc Đức Chúa Trời thăm viếng các dân tộc ngoại quốc buổi đầu như thế nào để tuyển chọn một dân cho Danh Ngài.
15Điều này phù hợp với lời các tiên tri của Chúa:
16‘Sau các việc này,
Ta sẽ trở lại và tái thiết nhà trại của Đa-vít đã hư sập;
Ta sẽ xây dựng lại
Và trùng tu những nơi đổ nát
17Ngõ hầu những người còn lại trong nhân loại có thể tìm kiếm Chúa,
Cùng tất cả các dân tộc ngoại quốc mang Danh Ta.
Chúa là Đấng thực hiện việc này phán vậy.⚓
18Suốt các thời đại, ai cũng biết điều đó.’⚓
19Vì thế, tôi xét rằng không nên quấy rối những người từ trong các dân tộc ngoại quốc đang quay về với Đức Chúa Trời.
20Nhưng cần viết thư dặn họ giữ mình khỏi hoen ố vì các thần tượng hoặc vì tội gian dâm, cũng đừng ăn thịt thú vật chết ngạt và huyết.
21Vì từ những đời trước, trong mỗi thành phố, Môi-se đã được truyền giảng, và trong các hội đường vào mỗi ngày Sa-bát, Kinh Luật Môi-se cũng được tuyên đọc.”
Thư Của Công Đồng
22Vậy, các sứ đồ và trưởng lão cùng toàn thể Hội Thánh quyết định chọn hai người giữa vòng họ để cử đi An-ti-ốt với Phao-lô và Ba-na-ba: Giu-đa biệt danh là Ba-sa-ba và Si-la, thuộc hàng lãnh đạo các anh em tín hữu.
23Họ viết bức thư đưa cho hai ông chuyển giao, như sau:
Các anh em sứ đồ và trưởng lão,
Kính gửi đến các anh em người ngoại quốc ở khắp An-ti-ốt, tại Sy-ri và Si-li-si lời chào thân ái.
24Vì chúng tôi nghe có mấy người giữa vòng chúng tôi đã nói những lời quấy rối và gây hoang mang cho anh em mặc dù chúng tôi không bao giờ ủy nhiệm họ,
25nên chúng tôi đồng lòng hiệp ý chọn vài đại biểu cùng với các thân hữu của chúng tôi là Ba-na-ba và Phao-lô và cử họ đến thăm anh em.
26Họ là những người từng liều thân vì Danh Chúa chúng ta là Chúa Cứu Thế Giê-su.
27Vì thế, chúng tôi sai Giu-đa và Si-la đích thân xác nhận bằng lời nói những điều chúng tôi viết trong thư.
28Vì Đức Thánh Linh và chúng tôi quyết định không chất thêm gánh nặng nào khác trên anh em, ngoại trừ các điều cần thiết này:
29Phải kiêng của cúng thần tượng, huyết cùng các thú vật chết ngạt và đừng gian dâm. Anh em giữ các điều ấy là tốt. Kính chào anh em!
30Các đại biểu được tiễn đưa, lên đường xuống An-ti-ốt, triệu tập Hội Thánh và trao bức thư.
31Các tín hữu đọc thư xong đều vui mừng vì lời khích lệ ấy.
32Giu-đa và Si-la cũng là các tiên tri của Chúa lại dùng nhiều lời giảng dạy, đem lại niềm khích lệ và giúp các anh em thêm vững mạnh.
33Sau khi lưu lại đây một thời gian, các đại biểu được anh em tiễn chân cách bình an lên đường trở về với các vị lãnh đạo đã sai phái họ.
34Nhưng Si-la quyết định ở lại đây.
35Phao-lô và Ba-na-ba cũng lưu lại An-ti-ốt, hiệp với nhiều người khác dạy dỗ và truyền giảng lời Chúa.
Phao-lô Và Ba-na-ba Chia Rẽ Nhau
36Sau đó một thời gian, Phao-lô bảo Ba-na-ba: “Chúng ta hãy trở lại thăm viếng các anh em tín hữu trong mỗi thành chúng ta đã truyền rao lời Chúa, xem họ ra thế nào!”
37Ba-na-ba muốn đem theo Giăng, biệt danh là Mác.
38Nhưng Phao-lô cho rằng không nên đem Mác theo vì Mác đã rời bỏ họ tại Bam-phi-li và không cùng họ tiếp tục công việc.
39Hai ông bất đồng ý kiến đến nỗi chia rẽ nhau. Ba-na-ba đem Mác đáp tàu qua đảo Síp.
40Còn Phao-lô chọn Si-la rồi lên đường đi, sau khi được anh em ủy thác mình cho ân sủng Chúa.
41Ông đi qua khắp miền Sy-ri và Si-li-si, làm cho các Hội Thánh vững mạnh.
15
Gong-Zoh Caux Mienh Gox Yiem Ye^lu^saa^lem Koi Wuic
1Maaih deix mienh yiem Yu^ndie Saengv mingh taux An^ti^okc Zingh njaaux sienx Yesu nyei gorx-youz. Ninh mbuo gorngv, “Se gorngv meih mbuo maiv ei jienv Mose nyei leiz ⟨jiex gaatv nyei leiz⟩ nor, meih mbuo maiv haih duqv njoux.” ⚓
2Baulo caux Mbaa^naa^mbatc caux ninh mbuo njiec qaqv nzaeng-ngaengc luonx leiz. Jiu-baang ziouc dingc paaiv Baulo caux Mbaa^naa^mbatc caux deix gorx-youz mingh Ye^lu^saa^lem Zingh lorz ⟨jiex gaatv nyei leiz⟩ caux mienh gox mbuo caangh laangh naaiv deix sic.
3Jiu-baang ziouc fungx ninh mbuo cuotv jauv mingh. Ninh mbuo jiex Fi^ni^sie caux Saa^maa^lie Saengv, taux haaix gorngv mbuox mienh Janx hnangv haaix nor goiv hnyouv sienx Yesu. Zuangx gorx-youz haiz naaiv deix fienx ninh mbuo za'gengh a'hneiv haic.
4Mingh taux Ye^lu^saa^lem Zingh wuov zanc, jiu-baang mienh, gong-zoh mbuo, caux mienh gox mbuo a'hneiv zipv. Baulo caux Mbaa^naa^mbatc yaac gorngv nzengc Tin-Hungh hnangv haaix nor longc ninh mbuo zoux ninh nyei gong.
5Mv baac maaih deix ⟨Faa^li^si⟩ wuov jauv sienx Yesu nyei mienh souv jiez daaih gorngv, “Ndongc haaix oix zuqc heuc Janx jiex gaatv nyei leiz yaac hatc ninh mbuo ei nzengc Mose nyei leiz-latc.”
6Gong-zoh caux mienh gox yietc zungv gapv zunv caangh laangh naaiv deix sic.
7Ninh mbuo luonx leiz lauh nyei, Bide ziouc souv jiez daaih gorngv, “Gorx-youz aah! Meih mbuo hiuv duqv zinh ndaangc Tin-Hungh yiem meih mbuo gu'nyuoz ginv yie cuotv mingh zunh kuv fienx bun Janx muangx yaac sienx. ⚓
8Tin-Hungh hiuv duqv maanc mienh nyei hnyouv yaac bun cing ninh a'hneiv Janx, weic zuqc ninh ceix Singx Lingh bun ninh mbuo hnangv ceix bun mbuo nor. ⚓
9Yiutai Mienh fai Janx Tin-Hungh maiv funx ganh nyungc. Weic ninh mbuo sienx, Tin-Hungh nzaaux ninh mbuo nyei hnyouv cing-nzengc.
10Wuov nyungc, meih mbuo weic haaix diuc oix seix Tin-Hungh? Oix zorqv hniev nyei ga'naaiv bun naaiv deix sai-gorx nyiex, dongh mbuo ganh caux mbuo nyei ong-taaix zungv nyiex maiv dongz nyei ga'naaiv.
11Maiv zeiz hnangv naaic lorqc. Mbuo sienx mbuo duqv njoux se weic Ziouv Yesu nyei en hnangv ninh mbuo nor.”
12Zuangx mienh sekv-sekv nyei muangx Mbaa^naa^mbatc caux Baulo gorngv Tin-Hungh longc ninh mbuo yiem Janx gu'nyuoz zoux nyei jangx-hoc caux mbuoqc horngh nyei sic.
13Gorngv setv, Yaagorpc aengx gorngv, “Gorx-youz aac, muangx yie gorngv oc.
14Simon coqv hoqc gorngv liuz Tin-Hungh lorz Janx daauh nzunc, ginv cuotv deix daaih zoux ninh nyei mienh.
15Naaiv za'gengh doix zuqc ⟨douc waac mienh⟩ nyei waac hnangv fiev jienv gorngv nor,
16‘Nqa'haav yie oix nzuonx daaih,
oix liepc jiez Ndaawitv nyei biauv-mbaang,
aengx longc loz-biauv nyei ga'naaiv ganh siang-ceix jiez. ⚓⚓
17Hnangv naaic se weic bun nyiec nyei mienh oix daaih lorz Ziouv,
dongh yie heuc daaih zoux yie nyei mienh wuov deix maanc fingx Janx.
18Loz-hnoi bun mienh hiuv duqv naaiv deix sic oix cuotv daaih
wuov dauh Ziouv gorngv naaiv deix waac.’+”
19Yaagorpc aengx gorngv, “Ziux yie mangc, mbuo maiv horpc zuqc zoux haaix nyungc bun huin daaih lorz Tin-Hungh wuov deix Janx haiz aqc haic.
20Mv baac mbuo oix zuqc fiev fienx mbuox ninh mbuo gec, maiv dungx nyanc ziec jiex miuc-fangx ziouc maaih uix nyei ga'naaiv, ⚓ maiv dungx zoux maiv luonx horngc nyei sic, ⚓ maiv dungx nyanc naeqc jaang daic nyei saeng-kuv orv, yaac maiv dungx nyanc nziaamv. ⚓
21Weic zuqc loz-hnoi taux ih zanc yiem norm-norm zingh maaih mienh zunh Mose nyei Leiz. Norm-norm ⟨Dingh Gong Hnoi⟩ maaih mienh yiem wuic dorngh doqc ninh nyei Leiz-Latc Sou.”
Gong-Zoh Caux Mienh Gox Fiev Fienx Bun Sienx Yesu Nyei Janx
22Wuov zanc gong-zoh caux mienh gox caux zuangx jiu-baang mienh caangh laangh horpc ginv deix mienh paaiv gan Baulo caux Mbaa^naa^mbatc mingh An^ti^okc Zingh. Ninh mbuo ginv nyei mienh maaih laanh heuc Yu^ndaatc, aengx maaih norm mbuox heuc Mbaa^sapv^mbaatc. Maaih laanh heuc Silaa. Naaiv deix i laanh yiem gorx-youz mbu'ndongx zoux bieiv zeiv nyei mienh.
23Gong-zoh caux mienh gox ziouc fiev fienx bun ninh mbuo dorh jienv mingh. Fienx gorngv,
“Cien oix nyei yiem An^ti^okc Zingh, Silie Deic caux Si^li^sie Saengv ganh fingx nyei zuangx gorx-youz aac,
Yie mbuo gong-zoh caux mienh gox, meih mbuo nyei gorx-youz, fiev fienx bun meih mbuo.
Yie mbuo jangx taux meih mbuo.
24Yie mbuo haiz mienh gorngv maaih deix yiem yie mbuo naaiv nyei mienh mingh meih mbuo naaic zunh doz coqv meih mbuo nyei hnyouv lunc nzengc. Mv baac maiv zeiz yie mbuo paaiv ninh mbuo mingh oc.
25Yie mbuo ziouc dongh hnyouv ginv deix mienh daaih paaiv ninh mbuo mingh meih mbuo naaic caux jienv yie mbuo hnamv nyei doic, Mbaa^naa^mbatc caux Baulo.
26Naaiv deix i laanh weic Ziouv Yesu Giduc nyei mbuox maiv funx maengc nyei zoux.
27Hnangv naaic, yie mbuo paaiv Yu^ndaatc caux Silaa mingh caux meih mbuo doix hmien gorngv mengh naaiv zeiv fienx nyei sic.
28Singx Lingh caux yie mbuo fih hnangv nyei maiv oix tipv haaix nyungc jaa bun meih mbuo hniev, cuotv liuz ih zanc fiev jienv naaiv deix hnangv.
29Meih mbuo oix zuqc gec maiv dungx nyanc ziec jiex miuc-fangx nyei ga'naaiv. Maiv dungx nyanc nziaamv, maiv dungx nyanc naeqc jaang daic nyei saeng-kuv orv, yaac maiv dungx zoux maiv luonx horngc nyei sic. Se gorngv meih mbuo gec jienv naaiv buoqv ga'naaiv ziouc longx aqv.
Baengh orn nyei yiem oc.”
30Sienx Yesu nyei gorx-youz ziouc fungx naaiv deix mienh cuotv jauv mingh An^ti^okc Zingh. Taux wuov ninh mbuo heuc jiu-baang mienh gapv zunv ziouc zorqv wuov zeiv fienx bun ninh mbuo.
31Doqc dorng naaiv zeiv fienx, haiz fienx orn ninh mbuo nyei hnyouv, dauh dauh ziouc a'hneiv haic aqv.
32Yu^ndaatc caux Silaa zoux douc waac mienh yaac gorngv camv nyei kuinx gorx-youz mbuo, orn ninh mbuo nyei hnyouv, tengx ninh mbuo gauh sienx duqv henv.
33Yiem yietc caamx wuov, gorx-youz mbuo ziouc fungx ninh mbuo baengh orn nyei cuotv jauv nzuonx taux paaiv ninh mbuo daaih wuov deix. ⚓
34Mv baac Silaa dingc hnyouv yiem wuov.
35Baulo caux Mbaa^naa^mbatc corc yiem An^ti^okc Zingh. Ninh mbuo caux mienh camv nyei njaaux yaac zunh Ziouv nyei doz.
Baulo Caux Mbaa^naa^mbatc Bun Nqoi Jauv
36Nqa'haav camv-hnoi deix nyei, Baulo gorngv mbuox Mbaa^naa^mbatc, “Mbuo oix zuqc nzuonx mingh mangc gaax, dongh mbuo mingh zunh jiex Ziouv nyei doz nyei norm-norm mungv wuov deix gorx-youz hnangv haaix nor orqc?”
37Mbaa^naa^mbatc yaac oix dorh Yo^han Maako caux jienv mingh.
38Mv baac Baulo haiz maiv horpc zuqc dorh, weic zuqc zinh ndaangc wuov nzunc, taux Bam^fi^lie, Yo^han Maako guangc ninh mbuo, maiv caux ninh mbuo zoux gong. ⚓
39Ninh mbuo i dauh fiuv-congx liuz, ziouc bun nqoi doic mi'aqv. Mbaa^naa^mbatc dorh jienv Maako bieqc nzangv mingh Saibatc Koiv-Nzou.
40Mv baac Baulo ginv Silaa caux ninh mingh. Sienx Yesu nyei zuangx mienh ziouc zorqv ninh mbuo i laanh fungx bun Ziouv ei ninh nyei en goux.
41Cuotv jauv mingh, ninh jiex Silie caux Si^li^sie Saengv tengx zuangx jiu-baang gauh sienx duqv wuonv.