13

  1Con khôn ngoan nghe lời khuyên dạy của cha,
   Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách.
  2Nhờ bông trái của môi miệng mà một người được hưởng điều lành,
   Còn tham vọng của bọn xảo trá là sự hung bạo.
  3Người canh giữ môi miệng giữ được mạng sống mình,
   Nhưng kẻ hở môi quá luôn bị thất bại.
  4Lòng kẻ lười biếng thèm muốn mà chẳng được gì,
   Còn lòng người siêng năng sẽ được thỏa mãn.
  5Người công chính ghét lời dối trá,
   Kẻ gian ác đáng bị ghê tởm và hổ thẹn.
  6Sự công chính bảo vệ người sống ngay thẳng,
   Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ phạm tội.
  7Có kẻ làm ra vẻ giàu mà chẳng có gì hết;
   Cũng có người làm ra vẻ nghèo lại có nhiều của cải.
  8Giá chuộc mạng sống một người là của cải của người ấy,
   Nhưng người nghèo chẳng thèm nghe lời đe dọa.
  9Ánh sáng của người công chính reo vui,
   Nhưng ngọn đèn của kẻ gian ác lại vụt tắt.
  10Sự kiêu ngạo chỉ sinh ra điều tranh cãi,
   Còn sự khôn ngoan ở với người chịu nghe lời khuyên dạy.
  11Của phi nghĩa sẽ sớm hao mòn,
   Nhưng ai khéo tay thu góp thì của cải sẽ gia tăng.
  12Hi vọng bị hoãn lại khiến lòng đau đớn,
   Nhưng ước mơ được thành là cây sự sống.
  13Kẻ xem thường lời dạy hẳn phải trả giá,
   Còn người kính trọng giới răn chắc chắn được ban thưởng.
  14Lời dạy của người khôn ngoan là nguồn sự sống,
   Giúp người nghe thoát bẫy tử vong.
  15Sự thông sáng thật được hưởng ân huệ,
   Nhưng đường của kẻ xảo trá đầy gian nan.
  16Tất cả người khôn khéo đều hành động theo tri thức,
   Nhưng kẻ ngu muội lộ ra điều điên dại.
  17Sứ giả gian ác rơi vào tai họa,
   Còn khâm sai trung tín đem lại sự chữa lành.
  18Ai bỏ qua lời khuyên dạy sẽ bị nghèo khổ và sỉ nhục,
   Nhưng ai đón nhận lời quở trách sẽ được tôn trọng.
  19Ước mơ được thành làm cho tâm hồn êm dịu,
   Lìa bỏ gian tà là điều kẻ ngu dại gớm ghê.
  20Ai giao tiếp với người khôn sẽ trở nên khôn ngoan,
   Nhưng kẻ làm bạn với bọn ngu dại sẽ bị tàn hại.
  21Tai họa đuổi theo kẻ có tội,
   Còn phước lành là phần thưởng của người công chính.
  22Người lành để lại gia sản cho con cháu mình,
   Nhưng của cải kẻ có tội để dành cho người công chính.
  23Đất do người nghèo khai phá sinh ra nhiều lương thực,
   Nhưng sự bất công quét sạch lương thực ấy đi.
  24Người nào kiêng roi vọt là ghét con cái mình,
   Nhưng ai thương con sẽ sớm lo sửa dạy nó.
  25Người công chính được ăn uống no nê,
   Còn bụng kẻ ác phải bị đói lả.

13

  1Con khôn ngoan nghe lời giáo huấn của cha;
   Nhưng kẻ nhạo báng không chịu nghe lời quở trách.
  2Nhờ kết quả của môi miệng mình một người hưởng những vật tốt lành;
   Nhưng tham vọng của người xảo trá là hung bạo.
  3Người nào gìn giữ môi miệng, giữ linh hồn mình;
   Còn hủy hoại sẽ đến với kẻ hay hở môi.
  4Linh hồn kẻ lười biếng mong muốn nhưng chẳng được gì;
   Linh hồn người siêng năng được đầy đủ.
  5Người công chính ghét lời gian dối;
   Còn kẻ ác làm điều đáng hổ thẹn và nhục nhã.
  6Sự công chính gìn giữ người theo đường ngay thẳng,
   Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ tội lỗi.
  7Có người làm ra vẻ giàu nhưng không có gì cả;
   Có kẻ làm ra vẻ nghèo nhưng lại có nhiều của cải.
  8Của cải của một người là tiền chuộc mạng cho người ấy;
   Nhưng người nghèo không lo sợ lời hăm dọa.
  9Ánh sáng của người công chính là niềm vui;
   Nhưng đèn của kẻ gian ác sẽ tắt.
  10Kiêu ngạo chỉ sinh điều cãi cọ;
   Còn khôn ngoan thuộc về người chịu nghe lời cố vấn.
  11Của cải phi nghĩa sẽ hao mòn;
   Nhưng người nào thu góp từng chút sẽ thêm nhiều.
  12Hy vọng bị trì hoãn làm lòng dạ đau đớn;
   Còn ước vọng thành đạt là cây sự sống.
  13Kẻ nào khinh lời giáo huấn sẽ bị hủy diệt,
   Nhưng ai kính sợ điều răn sẽ được thưởng.
  14Sự dạy dỗ của người khôn ngoan là nguồn sự sống,
   Để tránh cạm bẫy sự chết.
  15Sự hiểu biết đúng đem lại sự quý mến,
   Nhưng đường lối của kẻ vô tín sẽ bị khó khăn.
  16Người khôn ngoan làm theo mọi sự hiểu biết,
   Còn kẻ ngu dại phô trương sự ngu xuẩn.
  17Sứ giả gian ác sẽ gặp tai họa;
   Nhưng đại sứ chân chính đem lại sự chữa lành.
  18Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã;
   Nhưng người chịu nghe lời quở trách sẽ được tôn trọng.
  19Ước vọng được thành đạt là điều ngọt ngào cho linh hồn;
   Nhưng từ bỏ điều ác lấy làm gớm ghiếc đối với kẻ ngu dại.
  20Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan,
   Nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại.
  21Bất hạnh theo đuổi kẻ tội lỗi,
   Nhưng người công chính được thưởng phúc lành.
  22Người lành để gia tài cho con cháu mình,
   Nhưng của cải của kẻ tội lỗi được tích trữ cho người công chính.
  23Ruộng mới của người nghèo sinh nhiều lương thực,
   Nhưng nó bị quét sạch vì bất công.
  24Người nào kiêng roi vọt, ghét con cái mình;
   Nhưng người yêu con cái mình chăm lo giáo huấn chúng.
  25Người công chính ăn uống thỏa thuê;
   Nhưng bụng kẻ ác sẽ đói.