10

¹Con ruồi chết làm hư lọ dầu thơm,
Một chút điên dại làm tổn hại sự khôn ngoan và danh giá.
²Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải,
Lòng kẻ ngu dại hướng về điều sai trái.
³Ngay khi đi ngoài đường phố,
Kẻ ngu dại thiếu trí khôn,
Tỏ cho mọi người biết sự ngu dại của mình.
⁴Nếu người lãnh đạo nổi giận quát tháo,
Chớ vội bỏ đi,
Vì thái độ ôn hòa tháo gỡ được những lỗi lầm nghiêm trọng.
⁵Tôi nhận thấy có một điều tệ hại nghiêm trọng trên đời,
Là sự lầm lỗi phát xuất từ các bậc cầm quyền:
⁶Kẻ khờ dại được cất nhắc lên chức vụ cao,
Còn người giàu sang lại ngồi chỗ thấp hèn.
⁷Tôi cũng thấy nô lệ cưỡi ngựa,
Trong khi các bậc vương hầu đi bộ như nô lệ.
⁸Ai đào hố có thể bị rơi xuống hố,
Ai phá đổ bờ tường có thể bị rắn cắn.
⁹Ai đập đá có thể bị đá đè,
Ai bổ củi có thể bị củi gây thương tích.
¹⁰Một lưỡi rìu cùn mà không mài dũa bén,
Ắt phải phí nhiều sức,
Nhưng sự khôn ngoan
Giúp ích cho sự thành công.
¹¹Nếu rắn cắn trước khi bị ếm,
Thì thầy bùa rắn không còn cần thiết nữa.
¹²Lời nói của người khôn ngoan đem lại lòng kính trọng,
Còn môi miệng kẻ dại gây tai hại cho người.
¹³Kẻ dại khởi đầu bằng lời nói xằng bậy,
Và kết thúc bằng lời lẽ ngông cuồng,
¹⁴Kẻ dại lắm lời, nói mãi không ngừng.
Nhưng nào ai biết được những gì sẽ xảy ra,
Cũng không ai nói trước được điều gì sẽ xảy ra sau khi mình nhắm mắt lìa đời.
¹⁵Kẻ dại mệt mỏi vì công việc mình làm
Đến nỗi không biết đường về thành.

Suy Gẫm Linh Tinh

¹⁶Khốn cho một quốc gia có vua còn quá trẻ,
Và quan quyền tiệc tùng từ lúc rạng đông!
¹⁷Phước cho một đất nước có vua thuộc dòng dõi quý tộc,
Các quan quyền ăn uống điều độ,
Cốt để bổ sức, chứ không phải vì say sưa.
¹⁸Do lười biếng, tay buông xuôi,
Mà nhà dột, cột xiêu.
¹⁹Bữa ăn ngon làm thỏa dạ,
Rượu giúp cho đời thêm vui,
Nhưng phải có tiền mới có được cả hai.
²⁰Đừng nguyền rủa vua, ngay cả trong tâm tư,
Cũng đừng nguyền rủa kẻ giàu, dù ở trong phòng ngủ,
Vì chim trời có thể mang lời nói đi xa,
Và loài có cánh có thể loan truyền tin tức.

10

Các tù trưởng

¹Ruồi chết làm hôi thối dầu thơm. Một phút điên dại gây ảnh hưởng tai hại cho người danh giá, khôn ngoan.
²Lòng người khôn ngoan hướng dẫn người ấy làm điều phải, nhưng lòng người dại xúi người nầy làm điều quấy.
³Lối đi đứng của người dại ngoài phố nói lên sự kém khôn ngoan của họ.
⁴Nếu chủ nổi giận, đừng bỏ việc, nhưng phải cư xử mềm mỏng, như thế có thể làm dịu cơn giận của chủ.
⁵Tôi có thấy một điều tệ hại khác trên đời, liên hệ đến các cấp lãnh đạo:
⁶Người ngu dại được cất nhắc lên cao, còn người có nhiều khả năng phải giữ địa vị thấp kém.
⁷Tôi cũng thấy cả cảnh đầy tớ đi ngựa, trong khi bậc vương bá lại đi bộ như đầy tớ vậy.
^8,9Ai đào hố phải sa xuống hố. Ai phá vách nhà cũ sẽ bị rắn rết cắn. Người lăn đá bị đá đè. Người bổ củi bị củi gây thương tích.
¹⁰Dùng một cái rìu cùn sẽ phí nhiều sức, phải khôn ngoan, mài lưỡi rìu trước đã.
¹¹Nếu bị rắn cắn rồi mới đi mời thầy dụ rắn thì có ích gì? ^12-14Lời nói của người khôn đem lại thắng lợi, nhưng miệng lưỡi kẻ dại đem lại tai hại hiểm nghèo. Kẻ dại khởi đầu bằng những lời dại khờ, kết thúc bằng những lời điên cuồng, độc hại. Nó khoác lác, rườm rà nói về tương lai, nhưng có ai biết được việc ngày mai?
¹⁵Kẻ khờ phí sức khi làm việc, đến độ kiệt quệ, không còn biết làm sao đi về thành mình nữa.
^16,17Nếu trong nước có vua vị thành niên, có cấp lãnh đạo sớm hôm chỉ lo chè chén, số phận quốc gia ấy thật là khốn đốn. Nhưng một quốc gia có vua con dòng cháu giống, cấp lãnh đạo xứng đáng, ăn uống để bổ sức chứ không phải để say sưa, dân nước ấy dĩ nhiên hạnh phúc.
¹⁸Nhà của kẻ lười mái dột cột xiêu.
¹⁹Tiệc tùng cho vui, rượu nồng cho đời lên hương; còn 'có tiền mua tiên cũng được.' ²⁰Đừng nguyền rủa - dù trong tư tưởng - kẻ có thế lực, dù là thế lực hành chánh hay tiền tài, vì chim chóc sẽ báo cho họ mọi lời ta nói.