5

Tơlơi Čih Ƀơi Pơnăng

¹Hơmâo sa hrơi, pơtao Belsazar pŏk sa tơlơi ƀơ̆ng huă prŏng kơ sa-rơbâo čô ƀing khua kơdrưh kơang ñu laih anŭn mơñum ia tơpai hrŏm hăng ƀing gơñu. ²Tơdang pơtao Belsazar hlak mơñum ia tơpai ñu, ñu pơđar kơ arăng ba rai khul kơčŏk laih anŭn mŏng amrăk hăng mah, jing dram gơnam ama ñu pơtao Nebukhadnezzar hơmâo mă pơđuaĭ hĭ laih mơ̆ng Sang Yang amăng plei prŏng Yerusalaim. Tui anŭn, pơtao laih anŭn ƀing khua moa ñu, wơ̆t hăng ƀing bơnai ñu hăng ƀing bơnai hle̱ ñu kiăng kơ dưi mơñum mơ̆ng khul gơnam anŭn yơh. ³Ƀơi mông anŭn mơtam, ƀing arăng ba rai khul kơčŏk laih anŭn mŏng amrăk hăng mah anŭn, jing dram gơnam pơtao Nebukhadnezzar mă pơđuaĭ hĭ laih mơ̆ng Sang Yang Ơi Adai amăng plei Yerusalaim; giŏng anŭn, pơtao, ƀing khua ñu, ƀing bơnai ñu laih anŭn ƀing bơnai hle̱ ñu mơñum mơ̆ng khul dram gơnam anŭn yơh. ⁴Tơdang ƀing gơñu mơñum ia tơpai anŭn, ƀing gơñu bơni hơơč kơ ƀing yang amrăk, yang mah, yang ko̱ng, yang pơsơi, yang kơyâo laih anŭn yang pơtâo.
⁵Blĭp blăp mơtam hơmâo khul čơđe̱ng tơngan pơƀuh rai kar hăng čơđe̱ng tơngan mơnuih hăng čih ƀơi pơnăng čur sang pơtao jĕ ƀơi apui kơđen amăng sang pơtao anŭn. Pơtao lăng kơ čơđe̱ng tơngan anŭn tơdang hlak dŏ čih. ⁶Ƀô̆ mơta ñu jing hĭ ƀlơ̆ laih anŭn ñu huĭ bra̱l biă mă tơl tơŭt ñu tơtư̆ pơpŏh hăng tơdruă jing hĭ tơdu biă mă yơh.
⁷Pơtao iâu kraih kiăng kơ arăng ba rai ƀing pơjâo pơhưč, ƀing pơjâo pơthâo laih anŭn ƀing tơña kwưh kơ yang laih anŭn laĭ kơ ƀing rơgơi amăng čar Babilon anŭn tui anai, “Hlơi pô dưi đŏk tơlơi čih anŭn hăng ruai kơ kâo hơget tơlơi kiăng laĭ, kâo či brơi arăng buh brơi kơ ñu ao mriah mơla̱ng yom, băk ƀơi tơkuai ñu sa guang mah yom, laih anŭn ñu či jing pô khua djă̱ akŏ tal klâo amăng dêh čar anai yơh.”
⁸Giŏng anŭn, abih bang ƀing rơgơi pơtao mŭt rai, samơ̆ ƀing gơñu ƀu dưi đŏk ôh hơdôm tơlơi čih anŭn laih anŭn kŏn dưi ruai brơi kơ pơtao lơi hơget tơlơi anŭn kiăng kơ laĭ. ⁹Tui anŭn, Pơtao Belsazar jai huĭ bra̱l hloh dơ̆ng laih anŭn ƀô̆ mơta ñu jing hĭ ƀlơ̆ hloh dơ̆ng yơh. Ƀing khua ñu ƀu thâo pơmĭn hơget kiăng kơ ngă ôh.
¹⁰Hơbia, jing amĭ pơtao, hơmư̆ asăp pơhiăp mơ̆ng pơtao laih anŭn ƀing khua ñu, ñu mŭt rai amăng anih ƀơ̆ng huă anŭn hăng laĭ tui anai, “Ơ pơtao, hơdip hlŏng lar ăh! Anăm ih rŭng răng ôh! Anăm huĭ bra̱l kơtang tơl ngă brơi kơ ƀô̆ mơta ih jing hĭ ƀlơ̆ ôh! ¹¹Hơmâo sa čô mơnuih amăng dêh čar ih anai, jing pô hơmâo yang bơngăt ƀing yang rơgoh hiam dŏ amăng ñu. Amăng rơnŭk ama ih, arăng thâo krăn ñu anŭn jing pô dưi pơmĭn dơlăm, thâo hluh laih anŭn rơgơi hrup hăng ƀing yang. Ama ih pơtao Nebukhadnezzar, hơmâo pơjing laih ñu jing khua djă̱ akŏ kơ ƀing pơsêh, ƀing pơjâo pơhưč, ƀing pơjâo pơthâo laih anŭn kơ ƀing tơña kwưh yang. ¹²Anŭn jing Daniêl yơh, jing pô pơtao pơanăn Beltesazzar, arăng ƀuh ñu hơmâo tơlơi thâo pơmĭn laih anŭn tơlơi thâo hluh dơlăm, laih anŭn tơlơi dưi pơblang khul tơlơi rơpơi, pŏk pơblang tơlơi hơgŏm laih anŭn pŏk yaih hĭ abih khul tơlơi tơnap. Iâu rai Daniêl bĕ, laih anŭn ñu či ruai brơi kơ ih hơget tơlơi čih anŭn kiăng laĭ yơh.”
¹³Tui anŭn, arăng ba rai Daniêl ƀơi anăp pơtao, laih anŭn pơtao laĭ kơ ñu, “Ih, Daniêl, jing sa čô amăng ƀing hlŭn mơnă ama kâo pơtao Nebukhadnezzar hơmâo ba rai laih mơ̆ng anih lŏn Yudah hă? ¹⁴Kâo hơmâo hơmư̆ laih yang bơngăt ƀing yang rơgoh hiam dŏ hrŏm hăng ih, tui anŭn, ih hơmâo tơlơi pơmĭn dơlăm, tơlơi thâo hluh laih anŭn tơlơi rơgơi. ¹⁵Arăng hơmâo ba rai laih ƀing rơgơi laih anŭn ƀing pơjâo pơhưč ƀơi anăp kâo kiăng kơ đŏk tơlơi čih ƀơi pơnăng anŭn laih anŭn ruai brơi kâo hơget tơlơi kiăng laĭ, samơ̆ ƀing gơñu ƀu dưi pŏk pơblang ôh. ¹⁶Samơ̆ kâo hơmâo hơmư̆ laih kơ tơlơi ih dưi hơduah tơlơi kiăng laĭ laih anŭn pŏk pơblang hơdôm tơlơi hơgŏm tơnap. Tơdah ih dưi đŏk tơlơi čih anŭn laih anŭn dưi ruai tơbiă kơ kâo hơdôm tơlơi kiăng laĭ, kâo či brơi arăng buh hơô ƀơi ih ao phyung mriah mơla̱ng yom, băk sa guang mah yom ƀơi tơkuai ih, laih anŭn ih či jing khua djă̱ akŏ prŏng tal klâo amăng dêh čar anai yơh.”
¹⁷Giŏng anŭn, Daniêl laĭ glaĭ ƀơi anăp pơtao tui anai, “Ơ pơtao ăh, Ih dưi djă̱ pioh khul gơnam brơi pơyơr ih anŭn kơ ih pô laih anŭn brơi bĕ hơdôm gơnam bơni ih anŭn kơ pô pơkŏn. Wơ̆t tơdah tui anŭn, kâo ăt či đŏk tơlơi čih anŭn kơ pơtao laih anŭn ruai brơi kơ ih hơdôm tơlơi čih anŭn kiăng laĭ yơh.
¹⁸“Ơ pơtao ăh, Ơi Adai Glông Hloh brơi laih kơ ama ih pơtao Nebukhadnezzar tơlơi git gai wai lăng, tơlơi yom prŏng, tơlơi ang yang laih anŭn tơlơi kơdrưh kơang. ¹⁹Yuakơ anih dŏ glông Ñu brơi laih kơ gơ̆, tui anŭn, abih bang mơnuih mơnam, ƀing lŏn čar laih anŭn ƀing mơnuih hơmâo tơlơi pơhiăp phara phara huĭ hyưt hăng pơpŭ pơyom kơ ñu. Ƀing hlơi pô ñu kiăng kơ pơdjai, ñu djai yơh; ƀing hlơi pô ñu kiăng brơi hơdip, ñu brơi hơdip yơh; ƀing hlơi pô ñu kiăng pŭ̱ đĭ, ñu pŭ̱ đĭ yơh; ƀing hlơi pô ñu kiăng pơtrŭn hĭ, ñu pơtrŭn hĭ yơh. ²⁰Samơ̆ tơdang jua bơngăt ñu jing hĭ pơgao ang laih anŭn khăng akŏ, Ơi Adai mă pơđuaĭ hĭ ñu mơ̆ng grê pơtao tơlơi dưi git gai ñu wơ̆t hăng tơlơi pơpŭ pơyom ñu mơ̆n. ²¹Ơi Adai puh pơđuaĭ hĭ ñu mơ̆ng anih djuai mơnuih hơdip laih anŭn tơlơi pơmĭn ñu jing hĭ hrup tơlơi pơmĭn hlô mơnơ̆ng yơh. Ñu hơdip hrŏm hăng tơpul aseh glai laih anŭn ƀơ̆ng rơ̆k hrup hăng rơmô; drơi jan ñu hra̱m mơsăh hăng ia ngo̱m adai yơh, tơl ñu thâo krăn Ơi Adai Glông Hloh yơh jing Pô glông hloh git gai gah ngŏ kơ abih bang dêh čar mơnuih mơnam laih anŭn Ñu jao brơi khul dêh čar anŭn kơ hlơi pô Ñu kiăng yơh.
²²“Samơ̆ ih jing ană ñu, Ơ Belsazar, ƀu pơluă gŭ hĭ ih pô ôh, wơ̆t tơdah ih thâo hluh laih abih tơlơi anŭn. ²³Hloh kơ tơlơi anŭn dơ̆ng, ih hơmâo ngă laih bruă pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Khua Yang pơ adai adih. Ih hơmâo pơđar laih ƀing arăng ba rai kơ ih khul kơčŏk hăng mŏng amrăk mah anŭn mơ̆ng Sang Yang Ñu, laih anŭn ih, ƀing khua moa ih, ƀing bơnai ih laih anŭn ƀing bơnai hle̱ ih mơñum ia tơpai hăng hơdôm kơčŏk anŭn. Ih bơni hơơč kơ ƀing yang amrăk, yang mah, yang ko̱ng, yang pơsơi, yang kơyâo laih anŭn yang pơtâo, jing ƀing yang ƀu dưi ƀuh, hơmư̆ ƀôdah thâo hluh ôh. Samơ̆ ih ƀu huĭ pơpŭ ôh kơ Ơi Adai jing Pô djă̱ tơlơi hơdip ih amăng tơngan Ñu wơ̆t hăng abih bang khul hơdră jơlan ih mơ̆n. ²⁴Tui anŭn yơh, Ñu brơi rai čơđe̱ng tơngan anŭn čih tơbiă hơdôm tơlơi pơhiăp anŭn.
²⁵“Anai yơh jing tơlơi pơhiăp anŭn hơmâo čih laih:

²⁶“Anai yơh jing hơget khul boh hiăp anŭn kiăng laĭ:
Mene: Ơi Adai hơmâo yap laih khul hrơi ih git gai wai lăng hăng pơđŭt hĭ yơh.
²⁷Tekel: Ñu hơmâo pơkơtraŏ laih ih ƀơi gai pơkă laih anŭn hơduah ƀuh laih tơlơi ih kơƀah.
²⁸Peres: Ñu hơmâo pơpha hĭ dêh čar ih laih anŭn jao brơi hĭ laih kơ ƀing Mêdi hăng ƀing Persia.”
²⁹Giŏng anŭn, pơtao Belsazar pơđar kơ arăng buh hơô ƀơi Daniêl ao phyung mriah mơla̱ng yom, băk brơi sa guang mah yom ƀơi tơkuai ñu, laih anŭn pơhaih kơ ñu jing khua djă̱ akŏ prŏng tal klâo amăng dêh čar yơh.
³⁰Amăng mlam anŭn mơtam, arăng pơdjai hĭ pơtao Belsazar, jing pơtao ƀing Babilon anŭn, ³¹laih anŭn Darius, ƀing Mêdi yơh, sua mă hĭ dêh čar anŭn; hlak anŭn pơtao Darius hơmâo nămpluh-dua thŭn laih.

5

Yến Tiệc Của Vua Bên-sát-xa

¹Vua Bên-sát-xa tổ chức yến tiệc linh đình đãi một ngàn đại thần. Vua mời họ uống rượu. ²Vừa thấm rượu, vua Bên-sát-xa truyền lệnh đem các ly chén bằng vàng và bạc mà vua cha Nê-bu-cát-nết-sa mang về từ đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, để vua cùng các đại thần, các hoàng hậu, và các cung phi dùng uống rượu. ³Vậy khi các ly chén vàng mang về từ đền thờ, tức là nhà của Đức Chúa Trời, được dọn ra, vua cùng các đại thần, hoàng hậu, và cung phi dùng các ly chén ấy uống rượu. ⁴Họ vừa uống rượu, vừa tán tụng các thần tượng bằng vàng, bạc, đồng, sắt, gỗ và đá.
⁵Ngay lúc ấy, những ngón tay của một bàn tay người xuất hiện và viết trên vách tường quét vôi của hoàng cung, đối ngang trụ đèn. Khi vua nhìn thấy phần bàn tay đang viết, ⁶mặt vua biến sắc, vua kinh hoảng, xương cốt vua rã rời, hai đầu gối run lập cập.
⁷Vua lớn tiếng ra lệnh triệu tập các thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh. Vua phán với các nhà thông thái này của xứ Ba-by-lôn: “Ai đọc được hàng chữ này và giải nghĩa cho ta rõ, ta sẽ cho mặc cẩm bào đỏ thẫm, đeo kiềng vàng vào cổ, và người ấy sẽ là người thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.”
⁸Tuy nhiên, dù tất cả các nhà thông thái của vua đều tập họp lại, không một ai đọc được hàng chữ để giải nghĩa cho vua rõ. ⁹Vì thế, vua Bên-sát-xa càng thêm hoảng sợ, mặt vua tái xanh, trong khi các đại thần sững sờ.
¹⁰Nghe tiếng vua và các đại thần xôn xao, bà thái hậu bước vào phòng tiệc. Bà lên tiếng: “Chúc vua vạn tuế! Xin vua đừng hoảng sợ, cũng đừng biến sắc. ¹¹Trong vương quốc của vua có một người được linh các bậc thần thánh ngự trong mình. Dưới đời vua cha, người này tỏ ra sáng suốt, thông hiểu, và khôn ngoan, ví như sự khôn ngoan của các thần, cho nên vua cha là vua Nê-bu-cát-nết-sa đã phong người làm trưởng các pháp sư, thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh. ¹²Vì nguời, tức là Đa-ni-ên, mà vua cha đổi tên là Bên-tơ-sát-xa, có tài trí vượt bực, tri thức và sự thông hiểu để giải nghĩa chiêm bao, giải thích những điều huyền nhiệm, và giải quyết các vấn đề gút mắc, nên xin vua truyền gọi Đa-ni-ên đến để ông ấy giải nghĩa cho vua rõ”

Đa-ni-ên Giải Nghĩa Hàng Chữ Viết Trên Tường

¹³Vậy Đa-ni-ên được mời vào chầu vua. Vua bảo Đa-ni-ên: “Có phải ngươi là Đa-ni-ên, thuộc nhóm phu tù Giu-đa mà vua cha ta đã giải về từ Giu-đa không? ¹⁴Ta nghe nói linh các thần ngự trong ngươi, và ngươi có sự sáng suốt, thông hiểu và khôn ngoan vượt bực. ¹⁵Các nhà thông thái, các pháp sư, được triệu đến để đọc hàng chữ viết này và giải nghĩa cho ta rõ, nhưng không ai giải nghĩa được cả. ¹⁶Nhưng ta có nghe nói về ngươi, rằng ngươi có khả năng giải thích chiêm bao, và giải quyết các vấn đề gút mắc. Vậy nếu ngươi đọc được hàng chữ viết này và giải nghĩa cho ta rõ, ta sẽ cho ngươi mặc cẩm bào đỏ thẫm, đeo kiềng vàng vào cổ, và ngươi sẽ là người thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.”
¹⁷Bây giờ Đa-ni-ên tâu với vua: “Kính xin bệ hạ giữ lại phần thưởng hoặc trao cho người khác. Tuy nhiên tôi xin đọc hàng chữ viết và giải nghĩa cho vua rõ.
¹⁸Muôn tâu bệ hạ, Đức Chúa Trời Tối Cao đã ban cho vua cha bệ hạ là vua Nê-bu-cát-nết-sa vương quốc cùng với uy quyền vĩ đại, vinh dự, và oai phong. ¹⁹Chính vì uy quyền vĩ đại Đức Chúa Trời ban cho vua cha mà mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ đều run sợ. Vua muốn giết ai hoặc cho ai sống, tùy ý. Vua muốn nâng ai lên hoặc hạ ai xuống, tùy ý. ²⁰Nhưng khi vua cứng lòng tự tôn mình lên, vua bị truất ngôi và tước hết vinh dự. ²¹Vua bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, tâm trí vua trở nên như tâm trí loài thú, vua sống với lừa rừng, ăn cỏ như bò, và thân thể vua dầm thấm sương móc từ trời, cho đến khi vua nhận biết rằng Đức Chúa Trời Tối Cao tể trị vương quốc loài người, và Ngài giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài.
²²Nhưng bệ hạ là con vua cha, dù bệ hạ đã biết tất cả những điều ấy, bệ hạ vẫn không chịu hạ mình. ²³Nhưng bệ hạ lại tự tôn mình lên chống nghịch Đức Chúa Trời trên trời, rồi bệ hạ cùng các đại thần, hoàng hậu, và cung phi dùng các ly chén ấy uống rượu. Bệ hạ tán tụng các thần bằng bạc, vàng, đồng, sắt, gỗ và đá, là các thần không thấy, không nghe, không hiểu, trong khi Đức Chúa Trời, là Đấng nắm trong tay Ngài hơi thở và các lối đi nước bước của bệ hạ, bệ hạ lại không tôn vinh. ²⁴Vì thế, chính Ngài đã sai phần bàn tay viết này viết những lời ấy.
²⁵Hàng chữ viết thế này:

²⁶Và đây là ý nghĩa hàng chữ.
Mê-nê, nghĩa là Đức Chúa Trời đã đếm và chấm dứt số ngày vua trị vì.
²⁷Tê-ken, nghĩa là vua đã bị cân trên bàn cân, và thấy là thiếu kém.
²⁸Phê-rết, nghĩa là vương quốc vua bị chia đôi và giao cho các dân Mê-đi và Ba-tư.”
²⁹Vua Bên-sát-xa tức khắc truyền lệnh mặc cẩm bào đỏ thẫm cho Đa-ni-ên, đeo kiềng vàng vào cổ, và thông báo ông được tấn phong ngôi thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.
³⁰Ngay đêm ấy, Bên-sát-xa, vua dân Canh-đê, bị giết chết.
³¹Và Đa-ri-út, người Mê-đi chiếm ngôi vua. Lúc ấy ông sáu mươi hai tuổi.