10
1Con ruồi chết làm thối bình dầu thơm.
Cũng vậy, một chút ngu dại làm hỏng sự khôn ngoan và danh dự.
2Lòng của người khôn hướng về điều phải,
còn lòng của kẻ dại hướng về điều quấy.
3Dù cho đang khi đi đường,
kẻ dại cũng chứng tỏ nó chẳng hiểu gì;
nó cho thấy sự ngu dốt mình.
4Đừng buông tay bỏ việc,
khi ông chủ nổi giận với mình.
Sự bình tĩnh giải quyết được nhiều lỗi lầm lớn⚓.
5Có một việc khác rất phi lý xảy ra trên đời⚓ nầy.
Đó là lỗi lầm mà các kẻ cầm quyền phạm phải:
6Kẻ dại được giữ chức vụ quan trọng
trong khi người có khả năng bị giao cho chức vụ thấp kém;
7Ta từng thấy kẻ tôi tớ cỡi ngựa
còn quan quyền thì đi bộ như tôi tớ.
Việc gì cũng có cái nguy của nó
8Ai đào hố có thể sẽ rơi vào đó;
ai phá đổ vách tường có thể bị rắn cắn;
9ai lăn tảng đá sẽ bị dập vì đá;
còn ai đốn cây sẽ bị cây đè.
10Lưỡi rìu cùn khiến thêm nhọc nhằn.
Sự khôn khéo làm việc nhanh hơn.
11Nếu bị rắn cắn trước khi nó bị ếm,
thì thầy ếm chú chẳng ích gì.
12Lời của người khôn mang sự ca tụng,
còn lời của kẻ dại chỉ mang đến sự hủy diệt.
13Kẻ dại mở miệng nói chuyện ngu dại
và kết luận bằng những lời điên khùng và độc ác.
14Kẻ dại hay lắm lời.
Chẳng ai biết được tương lai,
cũng không ai biết được chuyện gì xảy ra sau khi chết.
15Sự cực nhọc của kẻ dại khiến nó mệt mỏi;
đến nỗi nó không biết đường về nhà.
Giá trị của việc làm
16Thật khốn đốn cho quốc gia nào có vua khờ khạo như trẻ con
và các quan quyền chỉ ăn uống thâu đêm suốt sáng.
17Thật may mắn cho quốc gia nào có vua xuất thân từ gia đình đàng hoàng⚓,
và các quan quyền ăn uống đúng giờ giấc
để lấy sức, không phải để say sưa.
18Kẻ nào biếng nhác thì mái nhà nó sẽ bị sập.
Nếu không lo sửa chữa, nhà sẽ dột.
19Tiệc tùng khiến ngươi thoải mái,
rượu giúp ngươi giải sầu,
còn tiền bạc mua được mọi thứ.
20Đừng nói xấu vua,
dù trong phòng ngủ cũng đừng bêu xấu kẻ giàu có.
Vì chim con sẽ đồn tiếng ngươi ra;
và chim chóc sẽ bay đi thuật lại điều ngươi nói.
10
Các Nhận Xét Khác Về Cuộc Ðời
1Những con ruồi chết làm thối chai dầu thơm của thợ chế dầu thơm,
Cũng vậy, một chút bỡn cợt không đúng lúc sẽ làm sút giảm hiệu lực của sự khôn ngoan và sự tôn trọng.
2Lòng của người khôn hướng về điều ngay lẽ phải,
Tâm của kẻ dại hướng về sự sai trái gian tà.
3Ngay cả lúc đi đường nó cũng không bình thường;
Nó nói năng hành động khiến mọi người đều biết nó quả là kẻ dại.
4Nếu người có quyền trên bạn giận bạn, bạn đừng nên bỏ đi,
Vì sự bình tĩnh sẽ giải tỏa được nhiều nguyên nhân gây ra tức giận.
5Có một điều bất hạnh tôi đã thấy dưới ánh mặt trời, một lầm lỗi lớn mà những người cầm quyền đã vấp phải:
6Kẻ khờ dại bất tài lại được bổ nhiệm vào chức vụ quan trọng, trong khi người giàu sang tài trí bị đặt ở địa vị thấp hèn.
7Tôi đã thấy các đầy tớ ngồi chễm chệ trên các lưng ngựa, còn các quan quyền lại lội bộ như các tôi đòi.
8Kẻ nào đào hố sẽ bị sa vào đó,
Còn kẻ đào phá tường ắt sẽ bị rắn độc trong tường cắn.
9Kẻ đục đá sẽ có ngày bị thương vì đá;
Kẻ đốn cây sẽ có ngày bị nguy hiểm vì cây.
10Nếu lưỡi rìu bị cùn mà không mài cho bén lại, ắt phải hao tổn nhiều sức lực;
Sự khôn ngoan luôn đem lại lợi lộc thành công.
11Nếu đã bị rắn cắn trước khi rắn bị dụ thì đâu cần gì đến người dụ rắn nữa.
12Lời của người khôn ngoan luôn mang đến ơn huệ,
Còn môi kẻ ngu dại gây thiệt hại cho chính mình.
13Lời của miệng nó bắt đầu trong điên dại,
Ðến khi nó dứt lời sự điên dại lại dữ dội hơn;
14Thế mà kẻ dại cứ nói dai, làm ra vẻ như nó biết tất cả;
Nhưng thật ra không ai biết chuyện gì sẽ xảy ra;
Ai có thể nói cho người khác biết trước chuyện gì sẽ xảy đến sau khi mình qua đời chăng?
15Kẻ dại làm những việc không ra gì cho đến khi tiêu hết sức lực,
Rồi khi phải làm một việc quan trọng thật giản dị thì không còn sức để làm.
16Hỡi đất nước, khốn thay cho ngươi khi vua của ngươi còn quá thơ dại,
Còn các quan quyền thì vừa sáng sớm đã lo tổ chức tiệc để nhậu nhẹt say sưa.
17Hỡi đất nước, phước thay cho ngươi khi vua của ngươi là con nhà quý tộc,
Và các quan quyền của ngươi ăn uống đúng giờ, để có sức phục vụ, chứ không phải để chè chén say sưa.
18Lười chảy thây gây cột nhà xiêu vẹo,
Tay lười biếng khiến nhà dột khắp nơi.
19Tiệc tùng tạo cơ hội để vui cười;
Rượu nồng làm cho lòng phấn chấn;
Tiền bạc đáp ứng những nhu cầu.
20Chớ nguyền rủa vua dù chỉ trong tư tưởng,
Ðừng nguyền rủa người giàu sang quyền quý dù chỉ trong phòng riêng,
Vì chim trời có thể chuyển tải tiếng nói của bạn,
Hoặc các loài có cánh có thể tường thuật lời của bạn.