4
Sự khôn ngoan vô cùng quan trọng
1Các con ơi, hãy nghe lời dạy dỗ của cha;
hãy chú ý để hiểu biết.
2Lời ta nói ra đều tốt lành,
cho nên chớ quên điều ta dạy con.
3Khi ta còn là con trong nhà cha ta,
ta như đứa con duy nhất của mẹ ta,
4Cha ta thường dạy ta như sau,
“Hãy hết lòng nghe lời dạy của cha.
Vâng theo lời chỉ dạy của cha thì con sẽ sống.
5Hãy tìm kiếm sự khôn ngoan và trí hiểu biết.
Đừng quên hay bỏ qua lời ta dạy.
6Đừng lìa xa sự khôn ngoan thì nó sẽ chăm sóc con.
Yêu mến nó thì nó sẽ giữ con an toàn.
7Sự khôn ngoan vô cùng quan trọng;
cho nên hãy cố gắng có được sự khôn ngoan.
Dù tốn kém bao nhiêu
cũng hãy ráng tìm được sự thông hiểu.
8Hãy quí trọng sự khôn ngoan, nó sẽ khiến con được cao trọng;
nắm giữ nó thì nó sẽ mang vinh dự đến cho con.
9Nó sẽ như hoa trên tóc con,
như mão triều rực rỡ trên đầu con.”
10Con ơi, hãy lắng nghe và chấp nhận điều cha nói,
thì con sẽ sống lâu.
11Cha dạy con đi theo đường khôn ngoan,
cha dẫn con đi trên lối ngay thẳng.
12Khi con đi, sẽ không có gì kềm giữ con lại;
lúc con chạy, con sẽ không bị vấp ngã.
13Hãy luôn luôn ghi nhớ điều con đã được dạy,
đừng quên lãng.
Hãy giữ lấy điều con đã học
vì nó vô cùng quan trọng cho đời con.
14Đừng bước vào con đường kẻ ác;
cũng đừng làm như chúng.
15Hãy tránh xa lối ấy, chớ chạy theo chúng.
Hãy tránh xa khỏi đường ấy
và tiếp tục đi đường con.
16Chúng không thể ngủ yên được
cho đến khi làm cho người khác vấp ngã.
Chúng không nghỉ ngơi được
cho đến khi đã làm hại người khác.
17Chúng ăn nuốt điều ác và điều hung bạo
như thể ăn bánh và uống rượu.
18Đường lối của người công chính như ánh bình minh,
càng ngày càng rực sáng cho đến giữa trưa.
19Nhưng con đường kẻ ác rất tăm tối;
chúng không biết tại sao mình vấp ngã.
20Con ơi, hãy lưu ý lời cha,
nghe cho kỹ điều cha nói đây.
21Đừng bao giờ bỏ qua lời cha;
hãy ghi tạc nó trong trí con.
22Vì chúng là sự sống cho ai tìm được;
chúng mang sức khoẻ cho cả thân thể.
23Trên hết mọi việc hãy giữ tấm lòng của con,
vì sự sống phát xuất từ đó⚓.
24Chớ dùng miệng lưỡi mình mà nói dối;
Hãy lấy môi gian dối ra khỏi con.
25Mắt con hãy nhìn thẳng phía trước,
hãy nhìn thẳng trước mặt.
26Hãy thận trọng điều con làm,
thì các bước đi của con sẽ vững chắc.
27Chớ quay qua bên phải hay bên trái;
hãy tránh xa con đường độc ác.
4
Ŏ́c Rangoaiq Bữn Kia Sa‑ữi Ramứh
1Máh con acái cứq ơi! Cóq anhia trĩh santoiq cứq patâp anhia. Cóq anhia tamứng yỗn samoât, chơ anhia têq sapúh.
2Cứq atỡng anhia moang ranáq o. Yuaq ngkíq, cóq anhia chỗi táh.
3Bo cứq noâng carnễn, mpiq cứq bữn con ống muoi noaq cứq toâp;
4mpoaq cứq atỡng cứq neq: “Cóq mới sanhữ, cớp chỗi khlĩr máh santoiq cứq patâp. Cóq mới táq puai yỗn samoât máh santoiq cứq atỡng, chơ mới bữn tamoong.
5Cóq mới rien yỗn cỡt cũai rangoaiq cớp sapúh. Chỗi khlĩr, tỡ la táq claiq chíq, máh santoiq cứq patâp.
6Chỗi táh palỗ miat ŏ́c rangoaiq, yuaq ŏ́c rangoaiq têq bán curiaq mới; cóq mới pasếq ŏ́c rangoaiq, chơ ŏ́c rangoaiq ki têq bán curiaq mới yỗn ỡt plot-plál.
7Ŏ́c rangoaiq la toâr clữi nheq tễ ŏ́c canŏ́h. Ngkíq, cóq mới chĩuq tốh máh mun dũ ramứh dŏq mới têq bữn ŏ́c rangoaiq.⚓
8Cóq mới pasếq ŏ́c rangoaiq, chơ ŏ́c rangoaiq lứq táq yỗn noau yám noap mới. Cóq mới yống pacái ŏ́c rangoaiq, yuaq ŏ́c ki têq táq yỗn cũai canŏ́h khễn mới.
9Ŏ́c rangoaiq mới cỡt ariang vuam piar ỡi tamái dốq apưng chóq tâng plỡ ai tamái án.”
10Con cứq ơi! Tamứng cứq nơ! Cóq mới noap nheq mứt pahỡm máh santoiq cứq patâp dŏq mới têq bữn ỡt cóng tamoong dũn.
11Cứq atỡng mới tễ ŏ́c rangoaiq cớp ngê táq pỡq tâng rana tanoang.
12Khân mới táq ngkíq, tỡ bữn muoi ramứh ntrớu têq catáng rana mới pỡq. Toâq mới lúh, mới tỡ bữn cudốh ntrớu.
13Cóq mới cayớm níc máh ramứh mới khoiq rien chơ. Máh ramứh ki têq ayông dỡi tamoong; cóq mới yống pacái máh ramứh ki.
14Chỗi puai ngê cũai sâuq; chỗi táq ĩn cũai loâi dốq táq.
15Chỗi táq ngkíq! Cóq mới viaq yơng tễ máh ranáq sâuq! Cóq mới veh chíq tễ rana ki, cớp tíng pỡq tâng rana tanoang.
16Cũai sâuq tỡ rơi bếq khân alới tỡ yũah bữn táq ranáq lôih. Alới mut bếq ma moat alới ỡt chih-pachih léng-paléng níc khân alới tỡ yũah táq cũai canŏ́h.
17Ranáq sâuq cớp ranáq plampla cỡt samoât crơng sana cớp dỡq nguaiq yỗn alới.
18Rana máh cũai tanoang o cỡt samoât sarỡng moat mandang tarưp tễ cláih, cỡt poang la‑ữt toau toâq tangái.
19Ma rana máh cũai sâuq pỡq cỡt canám til-nhil. Alới dớm, ma alới tỡ bữn dáng alới cudốh ntrớu.
20Con cứq ơi! Cóq mới tamứng máh ŏ́c cứq atỡng mới. Cóq mới noap máh santoiq cứq atỡng.
21Chỗi yỗn santoiq ki pứt chíq tễ mới. Cóq mới cayớm dŏq máh santoiq ki tâng mứt pahỡm.
22Aléq noap santoiq ki bữn dỡi tamoong o; cớp santoiq ki táq yỗn tỗ chác án cỡt bán sũan.
23Cóq mới nhêng carsĩat o máh sarnớm mới chanchớm, yuaq dỡi tamoong cớp ranáq táq la toâq tễ sarnớm chanchớm.
24Cóq mới táh chíq santoiq táq ntỡng tỡ bữn lứq. Chỗi rabũl cớp máh ranáq ralôp.
25Cóq mới nhêng níc chu moat bo mới pỡq tâng rana, cớp chỗi luliaq chu nâi chu ki.
26Cóq mới tutuaiq pỡq tâng rana tanoang, chơ máh ranáq mới ễ táq lứq cỡt ranáq pĩeiq.
27Cóq mới viaq tễ máh ranáq sâuq, ma pỡq tâng rana tanoang sâng. Chỗi cuyau aloŏh tễ rana pĩeiq.