23
1Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt đủ để dừng lại;
5Vì khi con chớp mắt nhìn⚓ sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay bỗng lên trời như chim ưng.
6Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Người sẽ binh vực chúng chống lại con.
12Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13Chớ tránh thi hành kỷ luật đối với trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt.
19Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui⚓ trong đường lối ta.
27Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gỗ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
23
1Tơlah may gŭ sông sa ndrel ma du huê kôranh chiă uănh,
ăn may njrăng hom ma ndơ bu rep tra năp may,
2jêh ri bu dơm pêih ta trôko may,
tơlah may jêng du huê hay sa.
3Lơi kơnh ôh ma ndơ sông sa kah păng,
yorlah ndơ nây jêng ndơ sông sa bu ndơm.
4Lơi ƀư jêr ôh ma may nơm gay ŭch jêng ndrŏng,
ăn may geh nau mĭn blau lơn ma nau nây,
5Yorlah tơlah may treng uănh ma nau ndrŏng kuăng, pôri păng hŏ mpăr roh jêh
yorlah nau ndrŏng hŏ chăt ntĭng năr ma păng nơm jêh ri nâm bu klang păng mpăr du rlet kalơ trôk.
6Lơi ta sa ôh ndơ sông sa bunuyh geh măt uănh bu ma nau mhĭk,
ăt mâu kơnh đŏng ma ndơ sông sa kah păng,
7yorlah nâm bu păng mĭn tâm nuih n'hâm mâm nau, pônây đŏng nau păng lah:
"Sa, nhêt hom," ƀiălah nuih n'hâm păng mâu mĭn pô nây ôh.
8May mra hok ndơ may sa jêh,
jêh ri nau may ngơi ueh mra roh dơm dam.
9Lơi ngơi nglăp ôh tâm tôr bunuyh rluk,
yorlah păng mra mưch rmot ma nau may ngơi.
10Lơi ta trơn ôh n'har neh ơm,
jêh ri lơi lăp ôh tâm mir phung kon đơi,
11yorlah Nơm Tâm Chuai khân păng jêng brah,
mra koh dŏng dôih khân păng rŏ đah may.
12Ăn gơih lĕ nuih n'hâm joi nau nti,
jêh ri rkêng tôr iăt ma nau gĭt mĭn âk.
13Lơi ta mƀơk ling ôh nau nkra kon may;
nđâp tơlah may rpăt păng ma mâng rvĕ, păng mâu mra khĭt ôh.
14Tơlah may dong păng ma mâng rvĕ,
nanê̆ may mra tâm rklaih huêng păng klaih bơh Ƀon Phung Khĭt.
15Hơi kon, tơlah nuih n'hâm may geh nau blau mĭn,
pôri nuih n'hâm gâp mra răm rhơn.
16Proch klơm gâp mra maak ngăn,
tơlah mpiăt may ngơi nau di.
17Lơi ăn nuih n'hâm may kơnh ma phung tih ôh,
ƀiălah ăn may klach yơk ma Yêhôva ăp nar.
18N'hêl nanê̆ ôklak may mra geh nau nkhôm,
jêh ri nau may kâp gân mâu mra roh hêng ôh.
19Hơi kon, rkêng tôr iăt hom jêh ri dơi jêng blau mĭn,
njŭn leo nuih n'hâm tâm trong di:
20Lơi tâm rnglăp ôh ndrel ma phung mơng nhêt ndrănh,
mâu lah đah phung hay sa puăch,
21yorlah bunuyh mơng nhŭl ndrănh jêh ri hay sa mra jêng ndĭt trơi.
Bi ma bunuyh bêch mro mra nsoh n'gut ndơ sat rơch.
22Rkêng tôr iăt ma mbơ̆ may, nơm ăn may rêh;
lơi mưch rmot ôh ma mê̆ may tơlah păng lĕ ranh jêh.
23Rvăt hom nau nanê̆ ngăn, nau blau mĭn, nau ntĭm nti,
jêh ri nau gĭt rbăng; lơi ta tăch lơi ôh.
24Mbơ̆ bunuyh sŏng mra răm maak toyh ngăn,
mbu nơm geh du huê kon blau mĭn mra răm rhơn ma păng.
25Ăn mê̆ mbơ̆ may geh nau rhơn, ăn nơm deh ma may geh nau maak.
26Hơi kon, jao hom nuih n'hâm may ma gâp,
jêh ri ăn măt may djôt prăp trong gâp.
27Yorlah bu ur văng tĭr jêng ntu jru,
jêh ri bu ur ka n'hong jêng du ntu huêt.
28Păng gŭ kâp nâm bu du huê bunuyh ntŭng,
jêh ri păng ăn âk bunuyh chalơi nau chroh.
29Mbu nơm geh nau rêh ni? Mbu nơm geh nau rngot? Mbu nơm tâm djrel?
Mbu nơm ngơi ƀrôk?
Mbu nơm rmanh mâu gĭt mbah tă păng geh nau sôt rmanh?
Mbu nơm geh măt chăng?
30Phung gŭ jŏ grem êp ndrănh, phung hăn nhêt ndrănh bu tâm rlŭk.
31Lơi ta n'gơr uănh ôh ma ndrănh tơlah păng lĕ chăng jêh,
dôl păng rsang tâm kachok jêh ri bu dơi rvăn njŭng ngăn.
32Dăch dŭt păng kăp nâm bu bêih,
jêh ri păng chôk nâm bu bêih geh kăch.
33Măt may mra uănh ma phung bu ur văng tĭr;
nuih n'hâm may ŭch mĭn mra ngơi nau ƀơ̆ ƀơch.
34May mra jêng nâm bu du huê bunuyh lâng bêch ta nklang dak mƀŭt,
nâm bu du huê bunuyh gŭ tâm drŏng kalơ chiông du mlâm meh.
35May mra lah: "Bu dong gâp, ƀiălah gâp mâu tăng ji ôh; Bu mbang gâp, ƀiălah gâp mâu dơi gĭt.
Tơlah gâp lĕ kah rngăl?
Gâp mra joi nhêt tay đŏng."