23
1Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt đủ để dừng lại;
5Vì khi con chớp mắt nhìn⚓ sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay bỗng lên trời như chim ưng.
6Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Người sẽ binh vực chúng chống lại con.
12Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13Chớ tránh thi hành kỷ luật đối với trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt.
19Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui⚓ trong đường lối ta.
27Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gỗ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
23
Tapoât
1Toâq mới tacu cha cớp cũai bữn chớc, cóq mới chanchớm yỗn samoât, án ca ntôm chi-cha cớp mới la noau.
2Khân mới cơi dốq cha sa‑ữi, cóq mới ót voai.
3Chỗi ham sana án aloŏh yỗn cha; cŏh lơ án tơm ngê mới cống bữn.
Tapul
4Cóq mới bữn ŏ́c rangoaiq; chỗi táq luat ngư cỗ ễ bữn tĩen práq sa‑ữi;
5yuaq práq mới têq pứt tâng muoi carbéh moat sâng, ariang pai án bữn khlap pâr machớng calang crức.
Tacual
6Chỗi cha parnơi cớp cũai rahĩt, tỡ la ham sana ễm ca án aloŏh yỗn mới.
7Án pai neq: “Sễq mơi mới cha cớp ĩt tữm ễn,” ma tỡ cỡn lứq ngkíq, yuaq án sâng lô lứq tễ máh sana án aloŏh ki.
8Mới lứq cuta aloŏh loah nheq máh sana mới khoiq cha, cớp máh santoiq ca mới achưng alư án tỡ bữn cỡt kia ntrớu noâng.
Takêh
9Chỗi apooh bỗq noâng atỡng cũai sacũl yỗn dáng, yuaq án tỡ dáng pasếq máh ŏ́c rangoaiq mới atỡng.
Muoi Chít
10Chỗi asĩc lác raloan khoiq bữn tễ nhũang, cỗ cheng ĩt cutễq con cumuiq,
11yuaq Yiang Sursĩ ca rêng lứq bán kĩaq alới, cớp án lứq chíl mới tang alới.
Muoi Chít La Muoi
12Cóq mới cayớm dŏq samoât samơi tễ máh santoiq noau atỡng, cớp rien yỗn samoât máh léq mới rơi rien.
Muoi Chít La Bar
13Chỗi táq cro dŏq manrap con anhia. Khân anhia tambráih án toâq dũi, lứq án tỡ bữn cuchĩt mŏ.
14Anhia táq ngkíq, la dŏq chuai dỡi tamoong án.
Muoi Chít La Pái
15Con ơi! Khân mới ma bữn sarnớm rangoaiq, cứq mpoaq sâng bũi pahỡm.
16Cứq mpoaq bũi pahỡm toâq sâng con cứq táq ntỡng moang santoiq pĩeiq.
Muoi Chít La Pỗn
17Chỗi sa‑on tễ máh cũai lôih; ma sốt dỡi tamoong mới cóq mới yám noap níc Yiang Sursĩ.
18Khân mới táq ngkíq, ki mới ngcuang bữn dỡi tamoong o.
Muoi Chít La Sỡng
19Con ơi! Cóq mới tamứng nơ! Cóq mới rangoaiq níc cớp chanchớm yỗn samoât tễ dỡi tamoong mới.
20Chỗi ratoi cớp cũai mác nguaiq blŏ́ng, tỡ la cha tôn-tín.
21Cũai dốq bũl blŏ́ng cớp cha tôn-tín, alới lứq cỡt cadĩt. Khân mới ham cha nguaiq cớp bếq sâng, tỡ bữn dũn mới lứq tâc tampâc raháq.
Muoi Chít Tapoât
22Cóq mới tamứng santoiq mpoaq mới, án ca chứm siem yỗn mới bữn tamoong. Chỗi táh mpiq mới toâq án thâu crưong.
23Cóq mới chi-chuaq ŏ́c pĩeiq; cóq mới ravoât ŏ́c rangoaiq cớp rien yỗn dáng samoât, yuaq máh ramứh ki bữn kia lứq; o yỗn mới chỡng, cayớm dŏq, cớp chỗi chếq.
24Mpoaq sâng bũi toâq án hữm con cỡt cũai tanoang o. Toâq con bữn sarnớm rangoaiq, ki mpoaq cỡt bũi pahỡm lứq.
25Cóq mới táq yỗn mpoaq sâng tanga tễ mới, cớp cóq táq yỗn mpiq mới bữn ŏ́c bũi.
Muoi Chít Tapul
26Con ơi! Cóq mới roap ĩt yỗn samoât máh ŏ́c mpoaq mới atỡng, cớp tũoiq ĩn mpoaq mới tê.
27Mansễm chếq tỗ cớp mansễm táq ranáq tanghang, cỡt samoât rabang dững chu ŏ́c cuchĩt.
28Tỗp mansễm ki ỡt crŏ́q samoât cũai tutuoiq, cớp táq yỗn sa‑ữi náq samiang tỡ bữn tanoang tapứng noâng.
Muoi Chít Tacual
29-30Cứq sacâm tễ muoi noaq cũai ham nguaiq blŏ́ng, án tỡ nai tangứt carchốc parnơi sa‑ữi thữ blŏ́ng. Ngkíq, cứq ễ yỗn mới dáng ŏ́c túh arức cớp ŏ́c ngua tễ cũai ki. Án bữn níc ŏ́c túh coat, án bubéq túh níc, moat án cusâu phĩang, cớp tỗ chác án cỡt trúc nheq.
31Yuaq ngkíq, chỗi sa‑on cumíq blŏ́ng nho, tam án cỡt rapooh cusâu nêuq o lứq cớp raloang ễm lứq.
32Ma toâq mới nguaiq, mới sâng a‑ĩ ariang cusân bữn pih tot.
33Mới cỡt langât-langơ cớp ralan moat; mới cỡt clŏ́c clu, tỡ têq táq ntỡng yỗn raloaih noâng.
34Mới sâng samoât ỡt tâng mpứng dĩ cloong dỡq mưt, cớp ariang ỡt tâng tuoc parlât parlĩang tứng-tooc lốh savĩr plỡ.
35Chơ mới pai neq: “Tỡ dáng noau chooc cứq; tỡ dáng noau tapáh cứq; ma cứq tỡ bữn sâng a‑ĩ, cớp tỡ bữn chữ ntrớu loâng. Yuaq nŏ́q cứq ma tỡ rơi yuor tayứng noâng; o tê tŏ́q loah muoi cachoc ễn.”