23
1Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt đủ để dừng lại;
5Vì khi con chớp mắt nhìn⚓ sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay bỗng lên trời như chim ưng.
6Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Người sẽ binh vực chúng chống lại con.
12Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13Chớ tránh thi hành kỷ luật đối với trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt.
19Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui⚓ trong đường lối ta.
27Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gỗ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
23
1Thaus koj nyob tsawg
nrug ib tug num tswv noj mov ua ke,
koj yuav tsum ua tuab zoo saib
daabtsw nyob ntawm koj xubndag.
2Yog koj qaab lus heev,
koj ca le muab raab rag kem koj cej daab.⚓
3Tsw xob ntshaw noj nwg tej zaub mov qaab qaab,
vem tas tej zaub mov hov yuav ntxag tau koj.
4Tsw xob khwv dhau fuas nyaj txag xwb,
yuav tsum ntse tsw xob fuas le ntawd.
5Thaus koj lub qhov muag saib quas ntsoov
tej ntawd, kuj pluj plag lawm.
Taamswm ntawd tej nyaj txag hov
yeej muaj kauj tis yaa moog
rua sau nruab ntug yaam nkaus le daav npoj.
6Tsw xob noj tug tuabneeg cuam khum le zaub mov,
tsw xob ntshaw noj nwg tej zaub mov qaab qaab,
7tsua qhov nwg zoo yaam nkaus le tug kws
pheej xaam nqe tej zaub mov hov huv lub sab.
Nwg txhob koj tas, “Noj tag haus tag,”
tassws nwg lub sab tsw has le ntawd.
8Koj yuav ntuav tej zaub mov
kws koj tau noj ntawd,
hab yuav nkim koj tej lug mog lug muas.
9Tsw xob has rua tej ruag tau nov,
vem puab yuav saib tsw taug
koj tej lug kws muaj tswvyim.
10Tsw xob txaav tej qub nrwm,
hab tsw xob naam tej mivnyuas ntsuag le teb,
11tsua qhov tug kws cawm puab muaj zug heev,
nwg yuav tuaj puab tog
has plaub tawm tsaam koj.
12Ca le muab tsua sau sab khaws
tej lug qhuab qha,
hab tig koj lub qhov ntsej noog
tej lug txawj ntse.
13Tsw xob tseg qhov kws
nplawm qhuab qha mivnyuas,
yog swv raab nplawm nplawm,
nwg yuav tsw tuag.
14Yog koj swv raab nplawm nplawm nwg,
koj yuav paab tau nwg txujsa
dim huv tub tuag teb.
15Kuv tub 'e, yog koj lub sab ntse,
kuv kuj yuav zoo sab hab.
16Kuv tug ntsuj plig yuav xyiv faab
rua thaus kws koj daim tawv ncauj
has tej lug kws raug cai.
17Tsw xob ca koj lub sab
khib cov kws muaj txem,
tassws yuav tsum ua koj lub neej
fwm hab paub ntshai Yawmsaub
taag naj taag nub le.
18Yog koj ua le ntawd koj lub hauv ntej yuav zoo
hab koj yuav tsw nplaam tej kws koj vaam.
19Kuv tub 'e, ca le noog hab ca le ntse,
hab coj koj lub sab taug txujkev ncaaj ntawd.
20Tsw xob moog nrug cov tuabneeg
qaug cawv nyob ua ke,
hab tsw xob nrug cov
kws hu loj noj nqaj nyob ua ke.
21Tsua qhov cov kws qaug cawv
hab cov kws hu loj yuav raug txujkev pluag,
hab txujkev tsaug zug ncaws quas nrws
yuav muab tej khaub hlaab rua puab naav.
22Ca le noog koj txwv kws yug koj,
hab tsw xob saib tsw taug
koj nam thaus nwg laug.
23Ca le yuav qhov tseeb tsw xob muab muag,
ca le yuav tswvyim hab tej lug qhuab qha
hab kev thoob tswb to nrog.
24Tug tuabneeg ncaaj nceeg leej txwv
yuav zoo sab xyiv faab kawg,
tug kws yug tau tug tub ntse
yuav zoo sab rua tug tub.
25Koj ca le ua kuas koj nam koj txwv zoo sab,
ca le ua kuas tug kws yug koj
zoo sab xyiv faab.
26Kuv tub 'e, ca le muab koj lub sab rua kuv,
hab ca koj lub qhov muag saib kuv txujkev.
27Tug puj muag cev yog lub qhov tub,
hab tug puj cov zej cov zog
yog lub qhov dej kws nqaim.
28Tug puj hov zuv tog yaam nkaus le tub saab,
hab ua kuas muaj tuabneeg
tsw ncaaj coob zuj zug.
29Leejtwg muaj kev txom nyem?
Leejtwg lwj sab quas ntsuav?
Leejtwg muaj kev sws caav sws tshe?
Leejtwg ywg le u le nuav?
Leejtwg raug mob raug to
kws tsw paub yog tim le caag?
Leejtwg qhov muag lab quas khav?
30Yog cov kws nyob tsau tsawv laav cawv,
hab xyum haus tej cawv txwv maab
kws tub muab tov sws xyaw lawm.
31Tsw xob saib cov cawv txwv maab
kws kua lab ploog
hab laam quas thaab huv lub khob
hab yoojyim nqog.
32Thaus kawg cov cawv txwv maab
yuav tum ib yaam le naab tum,
hab ncaws ib yaam le tug naab muaj taug.
33Koj lub qhov muag yuav pum
tej yaam txawv txawv
hab koj lub sab yuav has
tej lug plhom moj quas ntsuav.
34Koj yuav zoo yaam le tug kws pw
huv lub nkoj huv plawv havtxwv,
yuav zoo yaam nkaus le
tug kws pw sau tug ncej dai daim ntaub nkoj.
35Koj yuav has tas,
“Puab ntaus kuv los tsw mob,
puab tsoo kuv los kuv tsw nov.
Kuv yuav tswm thaus twg?
Kuv yuav nrhav lug haus dua.”