23
1Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt đủ để dừng lại;
5Vì khi con chớp mắt nhìn⚓ sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay bỗng lên trời như chim ưng.
6Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Người sẽ binh vực chúng chống lại con.
12Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13Chớ tránh thi hành kỷ luật đối với trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt.
19Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui⚓ trong đường lối ta.
27Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gỗ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
1Thaum koj nrog ib tug neeg tseemceeb noj mov ua ke, nco ntsoov hais tias nws yog leejtwg.
2Yog koj qablos heev, yuav tsum tswj koj kev noj thiab haus.
3Tsis txhob zoo siab rau tej zaub mov qab qab uas nws rau los; tej zaum yog nws muab los sim koj xwb.
4Yuav tsum ua neeg ntse, tsis txhob cia nyiaj txiag yuam tau koj ua qhev.
5Rau qhov tib ntsais muag xwb, koj tej nyiaj txiag yuav ploj tas ib yam li tus dav uas muaj tis ya.
6Tsis txhob nrog tus neeg qia dub noj mov saum nws lub rooj lossis zoo siab rau tej zaub mov qab qab uas nws rau los.
7Nws yuav hu hais tias, “Cia li los noj,” tiamsis nws lub ncauj lam hu xwb, nws lub siab tsis yog li ntawd.
8Koj yuav ntuav tej uas koj noj lawm tawm, thiab tej lus zoo uas koj hais los yuav tsis muaj qabhau.
9Tsis txhob ntuas tus neeg ruam. Nws yuav muab koj tej lus saib tsis muaj qabhau.
10Tsis txhob txav tus ciamteb qub uas tu tseg lawm lossis txeeb cov menyuam ntsuag tej av.
11Tus TSWV uas muaj hwjchim yuav tuaj lawv tog thiab pab lawv ua ncauj ua lus tawmtsam koj.
12Muab siab rau kawm tej uas koj tus xibhwb qhia thiab khaws txhua yam ntawd cia.
13Tsis txhob muab kev qhuab qhia menyuam tso tseg; koj nplawm nws xwb, nws yeej tsis tuag.
14Yog koj nplawm nws yuav cawm tau nws dim ntawm txojkev puastsuaj.
15Metub, yog koj ua ib tug neeg txawj ntse, mas kuv yuav zoo siab kawg li.
16Kuv yuav txaus siab thaum kuv hnov koj hais tej lus uas ntse ntsuav.
17Tsis txhob khib rau tej neeg txhaum, cia li hwm tus TSWV, nws yuav coj koj lub neej.
18Yog koj ua li ntawd, koj lub neej yav tom ntej yuav kaj siab lug.
19Metub, ua tib zoo mloog, koj yuav tsum ntse thiab muab siab rau ua koj lub neej tiag tiag.
20Tsis txhob mus koom nrog cov neeg uas nyiam haus cawv lossis noj ntau haus ntau ua ke.
21Cov neeg quav cawv thiab saib hlob yuav pluag. Yog nej noj tas pw xwb, tsis ntev nej yuav hnav khaub hlab.
22Mloog koj txiv tej lus, yog tsis muaj nws yeej tsis muaj koj. Thaum koj niam laus lawm, koj yuav tsum pauj nws txiaj ntsig.
23Qhov tseeb, tswvyim, kawm txhawj kawm ntse, thiab lub siab thoob tsib to nrog yog tej uas muaj nujnqis heev, tsimnyog muab khaws cia, tsis txhob muab muag.
24Leej txiv uas muaj tus tub ncaj ncees muaj kev zoo siab heev. Tus tub uas muaj kev txawj ntse yuav ua rau leej txiv tau koob meej.
25Koj yuav tsum ua kom koj niam thiab koj txiv tau ntsejmuag. Cia li ua rau koj niam muaj kev zoo siab.
26Metub, ua tib zoo mloog kuv tej lus thiab xyaum ua raws li kuv lub neej.
27Cov niamntiav thiab cov pojniam uas deev hluas nraug yog lub vojhlua uas coj mus rau txojkev tuag.
28Lawv zov rawv tos koj ib yam li tej tubsab thiab lawv ntxias tau ntau leej txivneej mus ua neeg tsis ncaj ncees lawm.
29-30Nej sim coj tus neeg uas nyiam haus cawv ntau thiab nyiam muab yam ub yam no los tim cawv haus tuaj rau kuv, kuv yuav qhia nws tej kev txomnyem thiab lwj siab rau nej paub. Tus uas haus cawv ntau pheej tsim kev kub ntxhov thiab pheej yws li ub li no. Nws ob lub qhovmuag nce ntshav liab ploog thiab nws tej nqaij doog ntsuab xiab vim haus cawv nkaus xwb.
31Tsis txhob pub cawv ntxias tau koj, txawm yog cawv yuav liab ntshiab si, pom duab nyob zoj hauv lub khob thiab yoojyim nqos los xij.
32Yog koj haus, thaum kaj ntug koj yuav hnov mob taug leeg cuag li nab muaj taug tom.
33Kev phem yuav tshwm rau koj qhov muag pom, thiab yuav ua rau koj xav tsis tawm lossis tsis paub yuav hais li cas.
34Yuav zoo li koj pw tus ntab yees saum nplaim dej hiavtxwv, thiab nyob saum lub nkoj tus hau ncej uas dai daim ntaub cug cua.
35Ces koj yuav hais tias, “Kuv twb raug luag ntaus, kuv raug luag nplawm los lawm, tiamsis kuv tsis nco qab tas lawm. Vim li cas kuv thiaj tsis sawv? Kuv tseem xav haus ntxiv thiab.”