23
1Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt đủ để dừng lại;
5Vì khi con chớp mắt nhìn⚓ sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay bỗng lên trời như chim ưng.
6Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Người sẽ binh vực chúng chống lại con.
12Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13Chớ tránh thi hành kỷ luật đối với trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt.
19Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui⚓ trong đường lối ta.
27Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gỗ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
23
1When you sit down to eat with a ruler,
Consider carefully what is before you;
2And put a knife to your throat
If you are a man given to appetite.
3Do not desire his delicacies,
For they are deceptive food.
4⚓Do not overwork to be rich;
⚓Because of your own understanding, cease!
5Will you set your eyes on that which is not?
For riches certainly make themselves wings;
They fly away like an eagle toward heaven.
6Do not eat the bread of ⚓a miser,
Nor desire his delicacies;
7For as he thinks in his heart, so is he.
“Eat and drink!” ⚓he says to you,
But his heart is not with you.
8The morsel you have eaten, you will vomit up,
And waste your pleasant words.
9⚓Do not speak in the hearing of a fool,
For he will despise the wisdom of your words.
10Do not remove the ancient landmark,
Nor enter the fields of the fatherless;
11⚓For their Redeemer is mighty;
He will plead their cause against you.
12Apply your heart to instruction,
And your ears to words of knowledge.
13⚓Do not withhold correction from a child,
For if you beat him with a rod, he will not die.
14You shall beat him with a rod,
And deliver his soul from hell.
15My son, if your heart is wise,
My heart will rejoice—indeed, I myself;
16Yes, my inmost being will rejoice
When your lips speak right things.
17⚓Do not let your heart envy sinners,
But ⚓be zealous for the fear of the Lord all the day;
18⚓For surely there is a hereafter,
And your hope will not be cut off.
19Hear, my son, and be wise;
And guide your heart in the way.
20⚓Do not mix with winebibbers,
Or with gluttonous eaters of meat;
21For the drunkard and the glutton will come to poverty,
And drowsiness will clothe a man with rags.
22⚓Listen to your father who begot you,
And do not despise your mother when she is old.
23⚓Buy the truth, and do not sell it,
Also wisdom and instruction and understanding.
24⚓The father of the righteous will greatly rejoice,
And he who begets a wise child will delight in him.
25Let your father and your mother be glad,
And let her who bore you rejoice.
26My son, give me your heart,
And let your eyes observe my ways.
27⚓For a harlot is a deep pit,
And a seductress is a narrow well.
28⚓She also lies in wait as for a victim,
And increases the unfaithful among men.
29⚓Who has woe?
Who has sorrow?
Who has contentions?
Who has complaints?
Who has wounds without cause?
Who ⚓has redness of eyes?
30⚓Those who linger long at the wine,
Those who go in search of ⚓mixed wine.
31Do not look on the wine when it is red,
When it sparkles in the cup,
When it swirls around smoothly;
32At the last it bites like a serpent,
And stings like a viper.
33Your eyes will see strange things,
And your heart will utter perverse things.
34Yes, you will be like one who lies down in the midst of the sea,
Or like one who lies at the top of the mast, saying:
35“They⚓ have struck me, but I was not hurt;
They have beaten me, but I did not feel it.
When shall ⚓I awake, that I may seek another drink?”