1

1Ơ achuaih Theu-phulơ ơi! Bữn clứng cũai khoiq táq puai mứt pahỡm alới dŏq chĩc tễ máh ranáq Yê-su. Máh parnai ki khoiq toâq pỡ hái chơ. 2Máh cũai ki dáng tễ ranáq Yê-su cỗ alới bữn sâng tễ cũai ca lứq hữm án tễ dâu. Chơ, cũai ki atỡng máh parnai o ki yỗn hái ễn dáng. 3Dâu lứq, cứq khoiq rien samoât samơi lứq tễ nheq máh ŏ́c cũai ki atỡng. Yuaq ngkíq, cứq yoc ễ chĩc máh ŏ́c ki yỗn mới. 4Cứq táq ngkíq ễq mới dáng samoât samơi tễ máh ŏ́c noau khoiq atỡng mới.

Ranễng Yiang Sursĩ Atỡng Tễ Yang Ca Táq Batễm

5Bo dỡi Hê-rôt cỡt puo tâng cruang Yudê, bữn manoaq tễ tỗp tễng rit sang Yiang Sursĩ ramứh Sa-chari. Án la tễ tŏ́ng toiq Abia, la cũai tễng rit sang Yiang Sursĩ tễ mbŏ́q. Lacuoi Sa-chari ramứh Ê-li-sabet la tễ tŏ́ng toiq Arôn. 6Alới bar náq nâi la cũai tanoang o yáng moat Yiang Sursĩ. Alới trĩh samoât samơi máh ŏ́c Yiang Sursĩ patâp, cớp tỡ bữn noau têq tếq alới táq lôih. 7Alới tỡ bữn bữn con, yuaq Ê-li-sabet la cũai cũt, cớp alới bar náq khoiq thâu hỡ.
8-9Tỗp tễng rit sang Yiang Sursĩ bữn rit tampễq táq ranáq cỡt tỗp. Bữn muoi tangái tỗp Sa-chari rưoh Sa-chari na séng, yỗn án mut tễng rit sang yáng moat Yiang Sursĩ. Alới yỗn án mut tacât crơng phuom tâng prông tâng clống Dống Sang Toâr. 10Bo Sa-chari mut tacât crơng phuom, bữn clứng cũai ỡt rôm câu yáng tiah. 11Chơ bữn ranễng Yiang Sursĩ tễ paloŏng toâq pỡ Sa-chari. Ranễng ki tayứng coah atoam prông dốq noau tacât crơng phuom. 12Toâq Sa-chari hữm ranễng ki, án sâng dớt lứq cớp án ngcŏh. 13Ma ranễng ki atỡng án neq: “Sa-chari ơi! Mới chỗi ngcŏh ntrớu. Yiang Sursĩ khoiq roap chơ santoiq mới câu. Ê-li-sabet, lacuoi mới, nỡ‑ra án canỡt muoi lám con samiang. Cóq anhia amứh con ki ramứh Yang. 14Nỡ‑ra mứt pahỡm mới sâng bũi ỡn lứq cỗ nhơ mới bữn con samiang. Cớp clứng cũai sâng bũi tê toâq tangái con samiang ki canỡt, 15yuaq Yiang Sursĩ pasếq án clữi tễ cũai canŏ́h. Cóq án chỗi nguaiq blŏ́ng sariau ntrớu. Cớp án bữn Raviei Yiang Sursĩ cỡt sốt tâng mứt pahỡm án tễ tangái mpiq án canỡt án. 16Nỡ‑ra án táq yỗn clứng lứq cũai I-sarel píh sa‑âm loah Yiang Sursĩ, Ncháu alới. 17Nỡ‑ra án bữn mứt pahỡm cớp chớc samoât Ê-li, la cũai tang bỗq Yiang Sursĩ. Án pỡq nhũang Ncháu. Án táq yỗn mpoaq cớp con cỡt loah muoi mứt. Cớp án táq yỗn alới ca tỡ bữn trĩh ngê Yiang Sursĩ píh táq ranáq tanoang o ễn. Án chuai máh cũai ralêq loah mứt pahỡm dŏq Ncháu têq ndỡm alới.”
18Sa-chari blớh ranễng ki neq: “Nŏ́q cứq têq dáng ŏ́c ki lứq pĩeiq? Cứq cớp lacuoi cứq khoiq thâu chơ.”
19Ma ranễng ki ta‑ỡi án neq: “Ramứh cứq la Capriel. Cứq la ranễng Yiang Sursĩ ca dốq tayứng yáng moat án. Án ớn cứq toâq atỡng yỗn mới dáng tễ ramứh o nâi. 20Sanua mới cỡt ngong toau toâq tangái máh ramứh nâi toâq, yuaq mới tỡ bữn noap parnai cứq. Ngư máh ramứh nâi toâq, ki santruoq ariang cứq khoiq pai.”
21Bo ki bữn clứng cũai ỡt acoan Sa-chari yáng tiah. Alới sâng salễh Sa-chari ỡt dũn tâng dống sang ki. 22Tữ Sa-chari loŏh, án tỡ têq táq ntỡng muoi ŏ́c ntrớu. Ngkíq, alới dáng án khoiq hữm Yiang Sursĩ sapáh baih tâng dống sang. Cớp Sa-chari atỡng alới toâq atĩ sâng, yuaq bỗq án táq ntỡng tỡ luoh noâng.
23Moâm Sa-chari táq ranáq tâng dống sang, chơ án chu pỡ dống án. 24Vớt máh tangái ki Ê-li-sabet lacuoi Sa-chari, ỡt mumiaq. Chơ Ê-li-sabet ỡt níc tâng dống, tỡ bữn pỡq chu léq sám sỡng casâi. 25Cớp án pai neq: “Sanua cứq bũi ỡn lứq Yiang Sursĩ yỗn cứq ỡt mumiaq, yỗn cứq tỡ bữn casiet táq noâng yáng moat cũai canŏ́h cỗ cứq ŏ́q con.”

Ranễng Yiang Sursĩ Atỡng Tễ Sễt Yê-su

26Ê-li-sabet ỡt mumiaq khoiq tapoât casâi chơ. Tâng casâi ki Yiang Sursĩ ớn ranễng án, Capriel, pỡq chu vil Na-sarễt tâng cruang Cali-lê. 27Án dững parnai Yiang Sursĩ toâq pỡ manoaq cumũr ca tỡ nai bếq cớp samiang yũah. Ramứh án la Mari. Mpiq mpoaq án khoiq par‑ữq yỗn án racoâiq cớp manoaq ramứh Yô-sep. Yô-sep la tễ tŏ́ng toiq Davĩt, la puo cũai I-sarel tễ mbŏ́q. 28Ranễng Yiang Sursĩ ki toâq pỡ Mari, cớp án pai neq: “Bán tê Mari. Yiang Sursĩ lứq ỡt cớp mới, cớp án yỗn mới bữn ŏ́c bốn lứq!”
29Tữ Mari sâng parnai ranễng ki pai, án sâng dớt cớp croŏq lứq. Án tỡ dáng ntrớu ranễng ki ễ pai chóq án. 30Ranễng ki atỡng án neq: “Mari ơi! Mới chỗi ngcŏh ntrớu, yuaq Yiang Sursĩ khoiq rưoh mới yỗn bữn ŏ́c bốn. 31Tỡ bữn dũn mới ỡt mumiaq; chơ mới canỡt muoi lám con samiang. Cóq mới amứh án la Yê-su. 32Nỡ‑ra án cỡt sốt, cớp noau dŏq án la Con Yiang Sursĩ ca sốt clữi nheq tễ canŏ́h. Lứq Yiang Sursĩ, Ncháu hái, chóh yỗn án cỡt puo machớng achúc achiac án Davĩt tễ mbŏ́q tê. 33Án lứq cỡt puo máh tŏ́ng toiq Yacốp mantái níc. Án cỡt puo toau sốt nheq dỡi!”
34Mari ta‑ỡi ranễng ki neq: “Nŏ́q têq ramứh nâi toâq pỡ cứq? Cứq tỡ yũah bếq parnơi cớp cũai samiang aléq?”
35Ma ranễng ta‑ỡi án neq: “Ntun nâi Raviei Yiang Sursĩ ỡt cớp mới. Cớp Yiang Sursĩ ca sốt clữi nheq tễ canŏ́h lứq kĩaq pasếq níc mới. Ngkíq mới bữn con bráh o lứq. Noau dŏq con mới la Con Yiang Sursĩ. 36Mới sanhữ tễ ỡi mới Ê-li-sabet. Án la cũai khoiq thâu chơ, cớp noau pai án la cũai cũt. Ma sanua án ỡt mumiaq muoi lám con samiang. Án ỡt mumiaq khoiq tapoât casâi chơ. 37Yiang Sursĩ têq táq nheq dũ ranáq.”
38Chơ Mari ta‑ỡi neq: “Cứq la cũai táq ranáq Yiang Sursĩ. Cứq sễq máh ramứh mới pai yỗn lứq toâq pỡ cứq.”
 Vớt ki ranễng pỡq tễ Mari.

Mari Pỡq Sa‑óh Ê-li-sabet

39Tâng máh tangái ki, Mari thrũan pỡq chu muoi vil tâng dũal cóh pỡ cruang Yudê. Án pỡq chái lứq ễq yỗn toâq pỡ vil ki. 40Tữ án toâq, án mut tâng dống Sa-chari, cớp án cubán Ê-li-sabet. 41Bo Ê-li-sabet sâng Mari cubán án, ngkíq con tâng púng án rachâu. Cớp Raviei Yiang Sursĩ cỡt sốt tâng mứt pahỡm Ê-li-sabet. 42Chơ Ê-li-sabet pai casang lứq neq: “Yiang Sursĩ lứq yỗn mới bữn ŏ́c bốn hỡn nheq tễ mansễm canŏ́h! Cớp con cớt cớt tâng púng mới lứq bữn ŏ́c bốn tê! 43Yuaq nŏ́q mpiq Ncháu cứq toâq sa‑óh cứq? Ŏ́c nâi la toâr lứq yỗn cứq! 44Bo cứq sâng parnai mới cubán cứq, con cớt cớt tâng púng cứq rachâu, yuaq án sâng bũi tê. 45Bốn lứq mới, yuaq mới sa‑âm máh parnai Yiang Sursĩ atỡng mới lứq cỡt rapĩeiq!”

Mari Khễn Yiang Sursĩ

46Chơ Mari pai neq:
  “Cứq khễn Ncháu cứq nheq rangứh.
  47Cớp mứt pahỡm cứq sâng bũi hỡr,
   yuaq Yiang Sursĩ la Yiang ca chuai amoong cứq.
  48Cứq la cũai cớt cớt lứq táq ranáq án,
   ma noâng án nhêng cớp chuai cứq.
  Tễ sanua toau toâq ntun,
   dũ dỡi cũai dŏq cứq la cũai bữn ŏ́c bốn,
  49yuaq Yiang Sursĩ ca bữn chớc toâr lứq,
   táq ranáq o yỗn cứq.
  Ramứh án la bráh o lứq.
  50Án ayooq táq máh cũai ca yám án,
   tễ dỡi mbŏ́q toau toâq dỡi chumát.
  51Án khoiq táq ranáq toâr lứq toâq atĩ án toâp.
   Cớp án khoiq tuih máh cũai ca chanchớm alới toâr hỡn cớp o hỡn tễ cũai canŏ́h.
  52Alới ca sốt toâr, án khoiq táq yỗn alới cỡt tỡ bữn sốt noâng.
   Ma alới ca cacớt, án khoiq achỗn alới cỡt toâr.
  53Máh cũai ŏ́q, án khoiq yỗn alới bữn dũ crơng o.
   Ma máh alới ca sốc, án yỗn alới chu atĩ miat.
  54Án tỡ bữn khlĩr máh ŏ́c parkhán án khoiq parkhán cớp achúc achiac hếq.
   Cớp án khoiq chuai máh cũai I-sarel ca táq ranáq án.
  55Án ayooq táq A-praham cớp máh tŏ́ng toiq A-praham mantái níc!”
56Moâm Mari pai máh santoiq ki, chơ án ỡt cớp Ê-li-sabet bữn pái casâi. Vớt ki án chu loah pỡ dống án.

Ê-li-sabet Sễt Yang

57Chơ toâq ngư Ê-li-sabet sễt con án, án sễt muoi lám con samiang. 58Máh cũai tâng vil ki, cớp máh sễm ai án khoiq sâng tễ ranáq Yiang Sursĩ sarũiq táq Ê-li-sabet. Ngkíq, alới pruam sâng bũi tê cớp Ê-li-sabet.
59Toâq con cớt cớt ki bữn tacual tangái, alới pỡq táq rit cứt yỗn con alới. Alới yoc ễ amứh án la Sa-chari, tũoiq ramứh mpoaq án. 60Ma mpiq án pai neq: “Tỡ bữn! Hái dŏq ramứh án la Yang.”
61Ma máh cũai ki pai neq: “Ma tâng sâu mới tỡ bữn noau bữn ramứh ngkíq!”
62Chơ alới blớh mpoaq con ki toâq atĩ. Alới blớh án ntrớu án ễ amứh con án. 63Sa-chari sễq muoi khlễc pian cacớt; chơ án chĩc tâng pian ki neq: “Ramứh án la Yang.”
 Ngkíq nheq cũai ki sâng dớt lứq!
64Bo ki toâp Sa-chari têq táq ntỡng loah, cớp án khễn Yiang Sursĩ. 65Máh cũai tâng vil ki sâng dớt lứq. Cớp ranáq ki trŏ́h la‑ữt la‑ữi dũ ntốq tâng máh dũal cóh tâng cruang Yudê. 66Máh cũai ca sâng tễ ramứh ki, alới cayớm dŏq tâng mứt, cớp manoaq blớh manoaq neq: “Carnễn nâi nỡ‑ra án cỡt nŏ́q?” Yuaq Yiang Sursĩ lứq ỡt cớp án.

Sa-chari Khễn Yiang Sursĩ

67Chơ Sa-chari mpoaq carnễn ki bữn Raviei Yiang Sursĩ cỡt sốt tâng mứt pahỡm án. Ngkíq án atỡng parnai tễ Yiang Sursĩ neq:

  68“Cóq hái khễn Ncháu hái,
   la Yiang Sursĩ cũai I-sarel sang.
  Lứq án toâq chuai máh cũai án,
   cớp án thái alới tễ ŏ́c lôih.
  69Án yỗn manoaq ca bữn chớc lứq
   toâq chuai amoong hái.
  Manoaq ki toâq tễ tŏ́ng toiq puo Davĩt,
   la cũai táq ranáq Yiang Sursĩ.
  70Nheq ramứh nâi Yiang Sursĩ khoiq atỡng tễ mbŏ́q
   toâq máh cũai tang bỗq án ca bráh o lứq.
  71Án khoiq ữq ễ chuai hái yỗn vớt tễ cũai ễ táq hái,
   cớp tễ atĩ cũai kêt hái.
  72Án khoiq ayooq táq achúc achiac hái.
   Cớp án tỡ nai khlĩr máh ŏ́c án khoiq par‑ữq tễ nhũang.
  73Án khoiq parkhán cớp A-praham
   la achúc achiac hái,
  74cớp án ữq neq: Án ễ chuai hái
   yỗn vớt tễ atĩ cũai ễ táq hái.
  Ngkíq, án yỗn hái táq ranáq án,
   tỡ bữn ngcŏh ntrớu;
  75cớp hái ỡt tanoang o cớp bráh o yáng moat án
   nheq dỡi tamoong hái.

  76“Con cứq ơi! Nỡ‑ra noau dŏq mới
   la manoaq tang bỗq Yiang Sursĩ, án ca sốt clữi nheq tễ canŏ́h,
  yuaq mới bữn pỡq nhũang Ncháu hái,
   cớp cháh rana yỗn án.
  77Cớp mới lứq atỡng yỗn máh cũai án dáng,
   la Yiang Sursĩ táh lôih alới
   yỗn án têq chuai amoong alới.
  78Yuaq Yiang Sursĩ hái sâng sarũiq táq,
   ngkíq án yỗn manoaq ca án rưoh toâq pỡ hái,
   dŏq chuai amoong cũai.
  79Cũai ki toâq tễ paloŏng,
   cớp án táq yỗn máh cũai tỡ bữn ngcŏh cuchĩt noâng.
  Cớp án ayông hái pỡq tâng rana ien khễ.”
80Ngkíq, con ki toâr achỗn cớp mứt pahỡm án yoc lứq puai ngê Yiang Sursĩ. Án ỡt tâng ntốq aiq toau toâq tangái án tabŏ́q táq ranáq apáh yỗn máh cũai I-sarel hữm.

1

1-3提阿非羅大人哪,有好些人提筆作書,述說在我們中間所實現的事,是照傳道的人從起初親眼看見又傳給我們的。這些事我從起頭都詳細考察了,我也想按着次序寫給你, 4要讓你知道所學的道都是確實的。

預言施洗約翰的出生

5希律猶太王的時候,亞比雅班裏有一個祭司,名叫撒迦利亞;他妻子是亞倫的後代,名叫伊利莎白 6他們兩人在上帝面前都是義人,遵行主的一切誡命和條例,沒有可指責的。 7只是他們沒有孩子,因為伊利莎白不生育,兩個人又年紀老邁了。
8撒迦利亞按班次在上帝面前執行祭司的職務, 9照祭司的規矩抽籤,進到主的殿裏燒香。 10燒香的時候,眾百姓在外面禱告。 11有主的一個使者站在香壇的右邊,向他顯現。 12撒迦利亞看見,就驚慌害怕。 13天使對他說:「撒迦利亞,不要害怕,因為你的祈禱已經被聽見了。你的妻子伊利莎白要給你生一個兒子,你要給他起名叫約翰 14你必歡喜快樂;有許多人因他出世也必喜樂。 15他在主面前將要為大,淡酒烈酒都不喝,從母腹裏就被聖靈充滿。 16他要使許多以色列人回轉,歸於主-他們的上帝。 17他將有以利亞的精神和能力,走在主的前面,叫父親的心轉向兒女,叫悖逆的人轉向義人的智慧,又為主預備迎接他的百姓。」 18撒迦利亞對天使說:「我怎麼能知道這事呢?我已經老了,我的妻子也年紀老邁了。」 19天使回答他說:「我是站在上帝面前的加百列,奉差遣來對你說話,把這好信息報給你。 20到了時候,這些話必然應驗;只因你不信我的話,你會成為啞巴,不能說話,直到這些事實現的日子。」
21百姓等候撒迦利亞,詫異他在聖所裏遲延那麼久。 22到他出來,卻不能和他們說話,他們就知道他在聖所裏見了異象;他直向他們打手勢,因為他成了啞巴。 23他供職的日子一滿,就回家去了。
24這些日子以後,他的妻子伊利莎白就懷孕,隱藏了五個月; 25她說:「主在眷顧我的日子,這樣看顧我,要除掉我在人前的羞恥。」

預言耶穌的降生

26到了第六個月,天使加百列奉上帝的差遣往加利利的一座城去,這城名叫拿撒勒 27到一個童女那裏,她已經許配大衛家的一個人,名叫約瑟;童女的名字叫馬利亞 28天使進去,對她說:「蒙大恩的女子,你好,主和你同在!」 29馬利亞因這話就很驚慌,又反覆思考這樣問候是甚麼意思。 30天使對她說:
 「馬利亞,不要怕,你在上帝面前已經蒙恩了。
  31你要懷孕生子,要給他起名叫耶穌。
  32他將要為大,稱為至高者的兒子;
  主上帝要把他祖先大衛的王位給他。
  33他要作雅各家的王,直到永遠;
  他的國沒有窮盡。」
34馬利亞對天使說:「我沒有出嫁,怎麼會有這事呢?」 35天使回答她說:
  「聖靈要臨到你身上;
  至高者的能力要庇蔭你,
  因此,那要出生的聖者要稱為上帝的兒子
36況且,你的親戚伊利莎白,就是那素來稱為不生育的,在年老的時候也懷了男胎,現在懷孕六個月了。 37因為,出於上帝的話,沒有一句不帶能力的。」 38馬利亞說:「我是主的使女,願意照你的話實現在我身上。」於是天使離開她去了。

馬利亞看望伊利莎白

39在那些日子,馬利亞起身,急忙前往山區,來到猶大的一座城, 40進了撒迦利亞的家,向伊利莎白問安。 41伊利莎白一聽到馬利亞問安,所懷的胎就在腹裏跳動。伊利莎白被聖靈充滿, 42高聲喊着說:
  「你在婦女中是有福的!
  你所懷的胎也是有福的!
43我主的母親到我這裏來,為何這事臨到我呢? 44因為你問安的聲音一入我耳,我腹裏的胎就歡喜跳動。 45這相信的女子是有福的!因為主對她所說的話都要應驗。」

馬利亞的尊主頌

  46馬利亞說:
  「我心尊主為大;
  47我靈以上帝我的救主為樂;
  48因為他顧念他使女的卑微;
  從今以後,萬代要稱我有福。
  49因為那有權能的為我做了大事;
  他的名是聖的。
  50他憐憫敬畏他的人,
  直到世世代代。
  51他用膀臂施展大能;
  他趕散心裏妄想的狂傲人。
  52他叫有權柄的失位,
  叫卑賤的升高。
  53他叫飢餓的飽餐美食,
  叫富足的空手回去。
  54他扶助了他的僕人以色列,不忘記施憐憫,
  55正如他對我們的列祖說過,
  『憐憫亞伯拉罕和他的後裔,直到永遠。』」
56馬利亞伊利莎白同住,約有三個月,然後回家去了。

施洗約翰的出生

57伊利莎白的產期到了,生了一個兒子。 58鄰里親屬聽見主向她大施憐憫,就和她一同歡樂。 59到了第八日,他們來給孩子行割禮,並要照他父親的名字叫他撒迦利亞 60他母親回應說:「不!要叫他約翰。」 61他們對她說:「你親族中沒有叫這名字的。」 62他們就向他父親打手勢,問他這孩子要叫甚麼名字。 63他要了一塊寫字的板,寫上:「他的名字是約翰。」他們就都驚訝。 64撒迦利亞的口立刻開了,舌頭也鬆了,就開始說話稱頌上帝。 65周圍居住的人都懼怕;這一切的事就傳遍了猶太山區。 66凡聽見的人都把這事放在心裏,他們說:「這個孩子將來會怎麼樣呢?」因為有主的手與他同在。

撒迦利亞頌

  67他父親撒迦利亞被聖靈充滿,就預言說:
  68「主-以色列的上帝是應當稱頌的!
  因他眷顧他的百姓,為他們施行救贖,
  69在他僕人大衛家中,
  為我們興起了拯救的角,
  70正如主藉着古時候聖先知的口所說的,
  71『他拯救我們脫離仇敵,
  脫離一切恨我們之人的手。
  72他向我們列祖施憐憫,
  記得他的聖約,
  73就是他對我們祖宗亞伯拉罕所起的誓,
  74-75叫我們既從仇敵手中被救出來,
  就可以終身在他面前,
  無所懼怕地用聖潔和公義事奉他。
  
  76孩子啊,你要稱為至高者的先知;
  因為你要走在主的前面,為他預備道路,
  77叫他的百姓因罪得赦,
  認識救恩;
  78因我們上帝憐憫的心腸,
  叫清晨的日光從高天臨到我們,
  79要照亮坐在黑暗中死蔭裏的人,
  把我們的腳引到和平的路上。』」
80這孩子漸漸長大,心靈堅強,住在曠野,直到他在以色列人面前公開出現的日子。