43
Các Anh của Giô-sép Dẫn Bên-gia-min Xuống Ai-cập
1 Bấy giờ nạn đói trong xứ trở nên trầm trọng.
2 Khi họ đã ăn hết số lúa mua từ Ai-cập mang về, cha họ nói với họ, “Hãy đi trở lại và mua ít lương thực nữa.”
3 Nhưng Giu-đa nói với ông, “Người đó đã nghiêm khắc cảnh cáo chúng con rằng, ‘Các ngươi đừng mong thấy mặt ta, nếu các ngươi không dẫn em các ngươi đi theo với các ngươi.’
4 Nếu cha cho em đi với chúng con, chúng con sẽ xuống đó và mua lương thực về cho cha.
5 Nhưng nếu cha không cho nó đi, chúng con sẽ không đi đâu, vì người ấy đã nói, ‘Các ngươi đừng mong thấy mặt ta, nếu các ngươi không dẫn theo em các ngươi.’”
6 I-sơ-ra-ên nói, “Tại sao các con làm khổ cha bằng cách khai cho ông ấy biết các con còn một người em nữa?”
7 Họ đáp, “Người ấy hỏi từng người một trong chúng con thật kỹ và hỏi về thân nhân của chúng con nữa. Ông ấy hỏi, ‘Cha các ngươi còn sống chăng? Các ngươi còn có anh em nào nữa không?’ Chúng con cứ theo đó mà trả lời. Chúng con nào ngờ ông ấy sẽ nói, ‘Hãy đem em các ngươi xuống đây,’ đâu?”
8 Giu-đa thưa với I-sơ-ra-ên cha ông, “Xin cha cho chú út đi với con; chúng con sẽ trỗi dậy và lên đường để đại gia đình chúng ta, gồm cha, chúng con, và các cháu nhỏ của cha, sẽ sống mà không chết đói.
9 Con xin lấy chính mạng con bảo đảm cho em. Xin cha cứ đòi nó nơi tay con. Nếu con không mang nó về cho cha và trình diện nó trước mặt cha, nguyện con sẽ mang lỗi ấy mãi mãi.
10 Vì nếu chúng ta không lần lữa thì bây giờ chúng ta đã đi được hai chuyến rồi.”
11 Bấy giờ I-sơ-ra-ên cha họ nói với họ, “Nếu không còn cách nào khác thì hãy làm thế nầy: Hãy lấy một ít đặc sản trong xứ mang theo làm quà biếu ông ấy: một ít nhũ hương, một ít mật ong, hương liệu, mộc dược, hạt hồ trăn, và hạnh nhân.
12 Hãy đem theo số bạc gấp đôi, để trả lại người ta số bạc đã thấy nơi miệng bao; có lẽ là do lầm lẫn chăng.
13 Cũng hãy dẫn em các con theo và hãy đứng dậy, đi trở lại gặp người ấy.
14 Cầu xin Ðức Chúa Trời Toàn Năng ban cho các con được thương xót trước mặt người ấy, để người ấy sẽ thả Si-mê-ôn ra và không bắt giữ Bên-gia-min lại. Còn phần cha, nếu cha phải bị mất con, thì cha đành phải chịu mất con.”
15 Vậy các anh em họ lấy các món quà, dẫn Bên-gia-min theo, mang theo số bạc gấp đôi trong tay, rồi đứng dậy, và đi xuống Ai-cập. Họ vào trình diện Giô-sép.
16 Khi Giô-sép thấy Bên-gia-min đến với họ, ông nói với người quản gia của ông, “Hãy đưa những người nầy về nhà tôi, bắt một con thú làm thịt, chuẩn bị bữa tiệc cho sẵn sàng, vì trưa nay những người nầy sẽ dùng bữa với tôi.”
17 Người quản gia làm theo lịnh Giô-sép đã truyền. Ông ấy đưa những người ấy đến nhà Giô-sép.
18 Bấy giờ họ phát sợ, vì họ bị dẫn đến nhà riêng của Giô-sép. Họ nói với nhau, “Chắc là tại số bạc đã thấy trong bao chúng ta lần trước, nên chúng ta mới bị mang vào đây, để họ tìm dịp tấn công chúng ta, bắt chúng ta làm nô lệ, và đoạt mấy con lừa của chúng ta.”
19 Khi họ đến gần cổng nhà của Giô-sép, họ lại gần người quản gia và nói,
20 “Thưa ông, xin ông tha lỗi cho, anh em chúng tôi đến đây lần trước để mua lương thực,
21 nhưng không biết vì sao, lúc chúng tôi dừng chân hạ trại ở dọc đường để nghỉ, khi mở các bao lúa của chúng tôi ra thì thấy túi bạc của người nào cũng còn nguyên, nằm nơi miệng bao mình. Vì thế chúng tôi đã mang chúng trở lại đây.
22 Chúng tôi cũng mang thêm bạc để mua lương thực cho chuyến nầy. Chúng tôi thật tình không biết ai đã để tiền trong bao lúa của chúng tôi.”
23 Nhưng ông ấy đáp, “Các ông cứ an tâm. Ðừng lo sợ gì. Ðức Chúa Trời của các ông và Ðức Chúa Trời của cha các ông đã ban của cải vào bao của các ông. Còn số bạc các ông đã trả, thì tôi đã nhận đủ.” Rồi ông cho dẫn Si-mê-ôn ra gặp họ.
24 Vậy người quản gia đưa họ vào nhà Giô-sép, bảo gia nhân mang nước ra cho họ rửa chân, và sai người cho các con lừa của họ ăn.
25 Họ lấy các món quà ra và chuẩn bị để tặng Giô-sép khi ông về ăn trưa, vì họ được báo cho biết họ được mời ăn trưa ở đó.
26 Khi Giô-sép về đến nhà, họ mang các món quà đã chuẩn bị sẵn đến tặng ông, và sấp mặt xuống đất lạy ông.
27 Ông hỏi han sức khỏe của họ rồi nói, “Cha các ngươi, người cha già các ngươi đã nói, mạnh khỏe không? Ông cụ còn sống không?”
28 Họ đáp, “Tôi tớ ngài, cha chúng tôi, vẫn còn mạnh khỏe. Ông cụ vẫn còn sống.” Họ lại cúi đầu và sấp mình lạy ông lần nữa.
29 Ông ngước mắt lên và thấy Bên-gia-min em ông, người em cùng mẹ với ông, ông hỏi, “Ðây có phải là người em út các ngươi đã nói với ta chăng?” Rồi ông nói, “Con ơi, cầu xin Ðức Chúa Trời đoái thương con.”
30 Trông thấy em, lòng ông bồi hồi xúc động, Giô-sép vội vàng tìm chỗ để khóc. Ông đứng dậy, đi vào phòng riêng, và khóc ở đó.
31 Ðoạn ông rửa mặt rồi trở ra gặp họ. Ông cố gắng đè nén cảm xúc và bảo, “Hãy dọn ăn đi.”
32 Người ta dọn cho ông ăn riêng, dọn cho họ ăn riêng, và dọn cho những người Ai-cập dùng bữa với ông ăn riêng, bởi người Ai-cập không thể ăn chung bàn với người Hê-bơ-rơ, vì đối với người Ai-cập, đó là một việc gớm ghiếc.
33 Kế đó họ ngồi xuống bàn trước mặt ông theo thứ tự từ lớn tới nhỏ, anh cả ngồi vào chỗ anh cả, em út ngồi vào chỗ em út, rồi họ nhìn nhau kinh ngạc.
34 Ông truyền đem các thức ăn dọn trên bàn ông mang đến họ, nhưng phần của Bên-gia-min thì nhiều gấp năm lần những người khác. Vậy họ ăn uống vui vẻ với ông.
43
Yosepv Nyei Gorx Dorh Mben^yaa^min Mingh I^yipv
1Yiem Kaa^naa^an Deic-Bung maaih domh huaang domh ngorc kouv haic.
2Yaakopv nyei hmuangv doic nyanc nzengc mingh I^yipv Deic-Bung maaiz daaih nyei mbiauh mi'aqv. Yaakopv ziouc gorngv mbuox ninh nyei dorn, “Meih mbuo oix zuqc aengx mingh maaiz deix mbiauh maah!”
3Yu^ndaa gorngv mbuox ninh nyei die, “Wuov laanh mienh gorngv hniev nyei mbuox yie mbuo, se gorngv yie mbuo maiv dorh yie mbuo nyei youz-laai caux jienv mingh nor, yie mbuo liemh maiv duqv buatc ninh nyei hmien.
4Se gorngv die bun youz-laai caux yie mbuo mingh, yie mbuo ziouc mingh tengx die maaiz mbiauh.
5Mv baac se gorngv maiv bun youz-laai caux yie mbuo mingh, yie mbuo maiv haih mingh aqv. Weic zuqc wuov laanh mienh mbuox yie mbuo, ‘Meih mbuo maiv dorh youz-laai daaih nor, meih mbuo liemh maiv duqv buatc yie nyei hmien.’+”
6I^saa^laa^en⚓ gorngv, “Meih mbuo zoux haaix nyungc hoic yie ndongc naaiv kouv? Weic haaix diuc mbuox wuov laanh mienh meih mbuo aengx maaih dauh youz?”
7Ninh nyei dorn mbuo dau, “Wuov laanh mienh naaic muonc taux yie mbuo caux yie mbuo nyei hmuangv doic. Ninh naaic gaax, ‘Meih mbuo nyei die corc yiem nyei fai? Aengx maaih youz nyei?’ Yie mbuo kungx ziux ninh naaic nyei waac dau hnangv. Yie mbuo fungc hiuv duqv ninh oix gorngv, ‘Oix zuqc dorh youz-laai daaih?’+”
8Yu^ndaa gorngv mbuox ninh nyei die, I^saa^laa^en, “Tov bun wuov dauh dorn caux yie mingh maah! Yie mbuo ziouc cuotv jauv mingh aqv. Die caux yie mbuo caux yie mbuo nyei fu'jueiv yaac maiv zuqc ngorc daic.
9Yie longc yie ganh nyei maengc zoux ndaam-daauh. Die heuc yie ganh beu naaiv dauh dorn duqv nyei. Se gorngv yie maiv dorh ninh nzuonx taux meih naaiv, yie laengz yietc seix ndaam-dorng.
10Se gorngv maiv hnangv naaiv zuov lauh, yie mbuo zungv mingh duqv i nzunc nzuonx daaih aqv.”
11I^saa^laa^en gorngv mbuox ninh nyei dorn mbuo, “Se gorngv za'gengh oix zuqc dorh ninh mingh nor, meih mbuo oix zuqc hnangv naaiv nor zoux. Oix zuqc dorh deix naaiv norm deic-bung gauh longx jiex nyei ga'naaiv mingh zoux zingh nyeic bun wuov laanh mienh. Zorqv deix ndiangx-zung ndaang caux deix mueiz-dorngh, ndie-ndaang, ⟨mu^yorc⟩ caux nyungc biouv-nganh ndaang caux an^man biouv, dapv jienv ga'naaiv dorh mingh.
12Meih mbuo yaac oix zuqc dorh nyaanh gauh camv mingh ndaangc wuov nzunc i gouv. Oix zuqc dorh dongh yiem mbuoqc wuov deix nyaanh tuix nzuonx, nziex ninh mbuo dapv dorngc mv bei.
13Gunv dorh jienv meih mbuo nyei youz mingh lorz wuov laanh mienh.
14Tov Nernh Jiex nyei Tin-Hungh⚓ bun meih mbuo yiem wuov laanh mienh nyei nza'hmien duqv ninh korv-lienh meih mbuo, bun meih mbuo duqv Mben^yaa^min caux Si^me^on dorh nzuonx. Yie ganh aeqv, maiv gunv oix zuqc guangc yie nyei fu'jueiv yaac cinh ninh aqv.”
15Ninh mbuo muoz-doic ziouc cuotv jauv mingh I^yipv Deic-Bung, aengx dorh jienv zingh nyeic caux nyaanh gauh camv mingh ndaangc wuov nzunc nyei i gouv, yaac dorh jienv Mben^yaa^min mingh. Mingh taux I^yipv Deic-Bung, ninh mbuo bieqc mingh lorz Yosepv.
16Yosepv buatc Mben^yaa^min caux jienv daaih ziouc mbuox goux ninh nyei biauv nyei domh bou, “Dorh naaiv deix mienh mingh yie nyei biauv. Oix zuqc daix dauh saeng-kuv mbenc daaih nyanc weic zuqc naaiv deix mienh oix zuqc caux yie nyanc lungh aanx.”
17Wuov dauh bou ei jienv Yosepv nyei waac zoux, dorh jienv wuov deix muoz-doic mingh Yosepv nyei biauv.
18Bou dorh jienv ninh mbuo bieqc Yosepv nyei biauv wuov zanc, ninh mbuo gamh nziex haic, yiem hnyouv hnamv, “Ninh dorh yie mbuo daaih naaiv se laaix daauh nzunc dapv jienv yie mbuo nyei mbuoqc nzuih wuov deix nyaanh. Ih zanc ninh mbuo oix lorz sic bun yie mbuo, zorqv yie mbuo zoux nouh, aengx zorqv yie mbuo nyei lorh mv bei.”
19Taux gaengh ndaangc ninh mbuo ziouc gorngv mbuox goux Yosepv nyei biauv wuov dauh domh bou,
20“Domh Gorx aac, yie mbuo tov mbuox joux waac meih oc. Yie mbuo daaih maaiz daauh nzunc mbiauh.
21Nzuonx maengx, taux yie mbuo hitv nyei dorngx, yie mbuo koi mbuoqc buatc gorqv-mienh maaiz mbiauh nyei nyaanh yietc zungv yiem gorqv-mienh nyei mbuoqc nzuih. Nyaanh nyei hniev-daauh yaac fih hnangv nyei. Naaiv deix yietc zungv nyaanh yie mbuo aengx dorh jienv daaih tuix nzuonx.
22Yie mbuo ganh ca'lengc dorh jienv nyaanh daaih maaiz mbiauh. Zinh ndaangc wuov nzunc nyei nyaanh, maiv hiuv duqv haaix dauh dapv yie mbuo nyei mbuoqc gu'nyuoz.”
23Wuov dauh bou dau, “Maiv dungx nzauh, maiv dungx gamh nziex. Daaix meih mbuo nyei Tin-Hungh, meih mbuo nyei die nyei Tin-Hungh, zorqv naaiv deix nyaanh dapv mbuoqc bun meih mbuo. Meih mbuo maaiz daauh nzunc mbiauh nyei nyaanh yie duqv siou mi'aqv.” Gorngv liuz, ninh aengx dorh Si^me^on daaih.
24Wuov dauh bou dorh wuov deix muoz-doic bieqc biauv lorz wuom bun ninh mbuo nzaaux zaux yaac lorz miev bun ninh mbuo nyei lorh nyanc.
25Wuov deix muoz-doic mbenc ziangx ninh mbuo nyei zingh nyeic zuov jienv Yosepv nzuonx, weic zuqc ninh mbuo hiuv duqv ninh mbuo oix zuqc caux ninh yiem wuov nyanc lungh aanx.
26Yosepv taux biauv, ninh mbuo zorqv ninh mbuo dorh daaih nyei zingh nyeic yiem wuov biauv bun Yosepv, yaac puoqv taux ndau baaix.
27Yosepv naaic ninh mbuo, “Meih mbuo yiem longx nyei saah?” Aengx naaic ninh mbuo, “Zinh ndaangc meih mbuo gorngv meih mbuo nyei die gox haic aqv. Ninh corc yiem nyei fai? Ninh longx nyei saah?”
28Ninh mbuo dau, “Meih nyei bou, yie mbuo nyei die, yiem longx nyei.” Ninh mbuo aengx ndoqv njiec baaix.
29Yosepv buatc caux ninh juangc maa wuov dauh youz, Mben^yaa^min, ninh ziouc naaic, “Zinh ndaangc meih mbuo gorngv mbuox yie, meih mbuo maaih dauh youz-laai, dongh naaiv dauh saah? Dorn aac, tov Tin-Hungh ceix en bun meih.”
30Gorngv liuz, Yosepv oix zuqc biaux. Ninh haiz hnamv! haic ninh nyei youz, nyienz maiv jienv wuom-mueic, ziouc bieqc wuov biauv gen nyiemv.
31Nzaaux liuz hmien, ninh cuotv daaih nyienz jienv wuom-mueic, aengx heuc ninh nyei bou mbenc hnaangx.
32Bou weic Yosepv ganh mbenc norm dieh, weic wuov deix muoz-doic aengx ganh mbenc norm dieh. Aengx maaih caux Yosepv nyanc hnaangx wuov deix I^yipv Mienh ganh ca'lengc mbenc norm dieh, weic zuqc I^yipv Mienh haiz maiv kuh caux Hipv^lu Mienh juangc dieh nyanc hnaangx.
33Yosepv bun zuangx muoz-doic zueiz jienv hmien huin mingh Yosepv nyei dieh wuov bung, yaac ziux ninh mbuo nyei hnyangx-jeiv zueiz mbaih yiem dorn-hlo mbaih mingh taux dorn-faix. Ninh mbuo ganh buatc hnangv naaiv nor zueiz jienv, ninh mbuo mbuoqc horngh haic, laanh mangc laanh.
34Ninh mbuo nyanc nyei ga'naaiv, bou yiem Yosepv nyei dieh zorqv daaih bun ninh mbuo. Mv baac Mben^yaa^min duqv camv biaa gouv. Ninh mbuo caux Yosepv njien-youh nyei nyanc, njien-youh nyei hopv.