18
1Những kẻ thiếu thân thiện tỏ ra ích kỷ,
và cãi vã với sự khôn ngoan thật.
2Kẻ dại không muốn hiểu biết gì.
Chúng chỉ muốn nói điều mình nghĩ.
3Khi điều ác đến, thì sự khinh rẻ cũng xuất hiện.
Khi sỉ nhục đến thì lời chửi bới cũng sẽ đến.
4Lời nói có thể như nước sâu,
nhưng sự khôn ngoan như dòng suối chảy.
5Không nên thiên vị kẻ ác,
hay xử bất công với người vô tội.
6Lời nói kẻ ngu dại đưa đến cãi vã.
Lối ăn nói của chúng
khiến người ta muốn đánh chúng.
7Ngôn ngữ của kẻ dại sẽ hại nó;
lời nói của nó là cái bẫy cho nó.
8Lời nói của kẻ bép xép như món ăn ngon,
đi sâu vào ruột gan người nghe.
9Kẻ biếng nhác trong công việc,
là anh em với kẻ phá hoại.
10Danh của Chúa như cái tháp vững chắc;
ai làm điều phải chạy đến đó trú ẩn an toàn.
11Kẻ giàu trông cậy vào của cải,
tin rằng của cải là thành có vách cao vững chãi.
12Sự kiêu căng đi trước sự tàn hại,
sự khiêm nhường đi trước sự tôn trọng.
13Trả lời trước khi nghe,
là ngu dại và sỉ nhục.
14Tinh thần của con người
có thể khiến họ chịu đựng bệnh tật,
nhưng nếu mất tinh thần thì mọi việc đều bó tay⚓.
15Trí óc người hiểu biết thu nhận tri thức;
người khôn lắng nghe để học thêm kiến thức.
16Quà cáp mở cửa cho người biếu xén,
và giúp người ấy gặp kẻ có quyền.
17Người đầu tiên trình bày lý lẽ có vẻ hợp lý,
cho đến khi bị chất vấn.
18Bắt thăm giải quyết được cuộc tranh luận
giữa hai người mạnh bạo.
19Anh em bị tổn thương khó được lòng lại
hơn thành có vách kiên cố,
còn tranh luận phân rẽ anh em như then cài cổng lâu đài.
20Nhờ lời nói mà được hưởng phúc;
cũng nhờ môi miệng mà được khen ngợi.
21Sống chết đều do lời nói mà ra.
Ăn nói thận trọng sẽ được khen thưởng⚓.
22Ai kiếm được vợ tức tìm được hạnh phúc,
và nhận được phúc lành từ Chúa.
23Kẻ nghèo van xin
nhưng người giàu đáp xẳng xớm.
24Người có nhiều bạn đôi khi bị hại⚓,
nhưng có một người bạn
còn thân thiết hơn anh em ruột.
18
1Mơnuih pơčơlah ñu pô mơ̆ng arăng kơnơ̆ng pơmĭn kơñăm kơ ñu pô đôč,
laih anŭn ñu hơngah djik hĭ abih bang tơlơi răng pơñen.
2Mơnuih mlŭk ƀu kiăng mă tŭ ôh tơlơi thâo hluh
samơ̆ kơnơ̆ng mơak amăng tơlơi pơrơđah tơlơi pơmĭn ñu pô đôč.
3Tơdang mơnuih sat ƀai rai, tơlơi arăng djik djak kơ ñu ăt rai mơ̆n,
laih anŭn hăng tơlơi pơmlâo ñu tơlơi arăng pơgrĭ grañ kơ ñu ăt rai mơ̆n.
4Boh pơhiăp jua pơmĭn mơnuih jing kar hăng ia dơlăm rơiăt,
laih anŭn phŭn kơ tơlơi rơgơi jing kar hăng čroh ia tơbiă rai yơh.
5Ƀu hiam ôh tơdah pô phat kơđi pơrơđah tơlơi be̱r glông kơ mơnuih sat ƀai
ƀôdah mă pơđuaĭ hĭ tơlơi phat kơđi tơpă sĭt kơ mơnuih ƀu hơmâo tơlơi soh.
6Tơƀông bah mơnuih mlŭk ba rai kơ ñu tơlơi pơrơjăh,
sĭt amăng bah ñu jak iâu rai tơlơi taih juă tơdruă yơh.
7Amăng bah mơnuih mlŭk jing tơlơi răm rai ñu pô,
sĭt tơƀông bah ñu jing sa boh čơđo̱ng kơ tơlơi hơdip ñu pô yơh.
8Khul boh hiăp mơnuih mơnam pơhiăp rơkŭt hrup hăng čơđeh gơnam ƀơ̆ng jơma̱n;
laih anŭn arăng khăp kơ lun ƀơ̆ng čơđeh gơnam ƀơ̆ng anŭn yơh.
9Hlơi pô ngă alah amăng bruă ñu
ñu anŭn ăt jing djơ̆ hrup hăng pô pơrăm pơrai mơ̆n.
10Yahweh pô yơh jing kar hăng sa boh sang kơtŭm kơjăp;
mơnuih tơpă hơnơ̆ng dưi đuaĭ nao pơ Ñu kiăng kơ dŏ rơnŭk rơnua yơh.
11Mŭk dram ƀing mơnuih pơdrŏng jing kơđông kơjăp kơ ƀing gơñu;
amăng tơlơi pơmĭn gơñu, mŭk anŭn či pơgang ƀing gơñu hrup hăng sa boh pơnăng plei prŏng glông yơh.
12Mơnuih hơmâo kơnuih pơdun đĭ ñu pô hlâo či lê̆ rơbuh yơh tơdơi,
samơ̆ mơnuih khŏm luă gŭ ñu pô hlâo kơ tŭ mă tơlơi pơpŭ pơyom.
13Hlơi pô laĭ glaĭ hlâo kơ pơđi̱ng hơmư̆,
tơlơi anŭn pơrơđah kơ tơlơi kơmlư ñu laih anŭn tơlơi ñu pơmlâo kơ arăng yơh.
14Bơngăt jua mơak mơnuih djru kơ ñu dŏ gir amăng tơlơi ruă nuă,
samơ̆ hlơi pô dưi grơ̆ng glăm tơdah bơngăt jua glưh pơčah lĕ?
15Jua pơmĭn mơnuih thâo rơđah hơduah hơmâo tơlơi thâo pơmĭn,
sĭt tơngia mơnuih rơgơi kiăng kơ pơđi̱ng hơmư̆ tơlơi thâo anŭn yơh.
16Tơdah sa čô kiăng bưp sa čô yom prŏng,
sa boh gơnam brơi pơyơr či dui ba ñu nao pơ anăp mơnuih yom anŭn yơh.
17Tơlơi pô pơhiăp pơhaih blung hlâo amăng anih phat kơđi, arăng pơmĭn jing djơ̆,
samơ̆ tơdang arăng hơmư̆ tơlơi pô pơkŏn tơña kơsem kơ pô anŭn, arăng pơmĭn ƀu djơ̆ dơ̆ng tah.
18Tơdang dua čô kơtang pơkơdơ̆ng glaĭ hăng tơdruă amăng anih phat kơđi,
ngă bĕ čram kiăng pơsir hĭ kơđi tơlơi pơrơjăh gơñu.
19Kiăng kơ pơrơno̱m glaĭ hăng sa čô ayŏng adơi tah hơtai jing tơnap hloh kơ bruă blah mă sa boh plei kơjăp kơtang,
sĭt khul tơlơi pơrơjăh anŭn pơčơlah hĭ ayŏng adơi hrup hăng hơdôm čơnŭh khuă khul amăng ja̱ng plei yơh.⚓
20Hlŭng mơnuih či trơi bă hăng boh čroh mơ̆ng boh hiăp amăng bah ñu yơh;
sĭt hiam ƀôdah ƀu hiam yơh tơƀông bah ñu či hơpuă mă tơlơi trơi hrăp.
21Jơlah mơnuih hơmâo tơlơi dưi kơtang kơ tơlơi djai hăng tơlơi hơdip mơnuih mơnam,
laih anŭn hlơi pô khăp kơ tơlơi yua tơlơi dưi anŭn, khŏm ƀơ̆ng boh čroh mơ̆ng tơlơi yua anŭn yơh.
22Hlơi pô hơduah ƀuh sa čô bơnai hơmâo kơnuih hiam, ñu anŭn hơduah ƀuh tơlơi hiam klă
tơlơi anŭn pơrơđah kơ tơlơi Yahweh hơmâo bơni hiam kơ ñu yơh.
23Mơnuih ƀun rin kwưh rơkâo tơlơi khăp pap,
samơ̆ mơnuih pơdrŏng laĭ glaĭ kơ ƀing gơñu hăng tơlơi mơhiăh.
24Hơmâo lu gơyut gơyâo tañ lui hĭ biă mă gơyut gơyâo gơñu tơdang tơlơi truh sat truh rai,
samơ̆ ăt hơmâo gơyut gơyâo sĭt dŏ jĕ hloh kơ ƀing ayŏng adơi mơ̆n.