14
1Đàn bà khôn ngoan gây dựng gia đình,
còn đàn bà ngu dại làm tan hoang cửa nhà⚓.
2Ai sống ngay lành kính sợ CHÚA,
còn kẻ sống gian ác khinh dể Ngài.
3Trong miệng kẻ ngu dại có cái roi quất vào lưng nó,
nhưng lời lẽ của người khôn sẽ che chở người ấy.
4Nơi nào không có trâu, kho chứa vắng thực phẩm.
Nhưng có trâu cày ruộng thì ngũ cốc sinh sản nhiều.
5Nhân chứng thành thật không khai gian,
còn nhân chứng dối chỉ khai điều giả trá.
6Kẻ tự phụ tìm sự khôn ngoan mà không thấy,
nhưng người hiểu biết gặp tri thức dễ dàng.
7Hãy tránh xa kẻ ngu dại,
vì con chẳng học được gì nơi chúng đâu.
8Sự khôn ngoan của người thông sáng giúp người biết phải làm gì,
còn sự dốt nát của kẻ ngu dại phỉnh gạt nó.
9Kẻ ngu dại chê bai của lễ chuộc lỗi⚓,
nhưng người liêm chính nhận được ân huệ.
10Không ai biết được nỗi buồn trong lòng con,
người dưng không chia xẻ được niềm vui của con.
11Nhà cửa kẻ gian ác sẽ bị tiêu hủy,
nhưng lều người lành sẽ vững bền.
12Có kẻ tưởng mình làm phải,
nhưng cuối cùng dẫn đến chỗ chết.
13Có người bên ngoài vui cười mà trong lòng sầu thảm,
Sau khi niềm vui ra đi thì nỗi buồn vẫn còn lại.
14Kẻ phản nghịch trả giá cho điều ác mình,
còn người nhân đức sẽ được ban thưởng về phong cách của mình.
15Kẻ ngây ngô tin hết mọi điều,
nhưng người khôn cân nhắc hành vi mình.
16Người khôn khéo léo tránh lôi thôi,
nhưng kẻ ngu dại quá tự tin và hành động cẩu thả.
17Người nào nóng tính hành động dại dột,
còn kẻ mưu mô bị ghét bỏ.
18Kẻ ngu dại nhận được điều xuẩn ngốc của nó,
nhưng người khôn ngoan nhận được tri thức làm mão triều.
19Kẻ ác sẽ phải cúi đầu trước người nhân đức;
Nó sẽ cúi đầu trước cổng nhà của người công chính.
20Người nghèo khó thì dù cho đến láng giềng cũng ruồng bỏ,
nhưng kẻ giàu sang có rất đông bạn hữu.
21Ghét người láng giềng là phạm tội,
nhưng tỏ lòng nhân từ đối với kẻ khốn cùng mang hạnh phúc.
22Kẻ âm mưu điều ác sẽ bị lầm lạc,
nhưng ai tính chuyện tốt lành
sẽ được yêu thương và tin cậy.
23Ai chịu khó sẽ kiếm được lợi,
nhưng kẻ đa ngôn sẽ gặp túng quẫn.
24Người khôn ngoan nhận được của cải làm phần thưởng,
nhưng kẻ ngu dại chỉ lãnh lấy sự dại dột.
25Nhân chứng thành thật cứu mạng người khác,
nhưng nhân chứng giả dối là kẻ phản bội.
26Ai kính sợ Chúa sẽ có lòng tự tin,
con cái họ cũng được che chở.
27Sự kính sợ Chúa là nguồn sống,
giúp người ta tránh được cạm bẫy,
28Dân số đông là niềm vinh dự cho vua,
nhưng quan trưởng mà không có dân thì xem như chẳng có gì.
29Người kiên nhẫn có thông sáng lớn,
nhưng kẻ nóng tính phơi bày sự ngu dại mình.
30Tinh thần trầm tĩnh khiến thân thể khoẻ mạnh,
nhưng sự ganh ghét làm mục xương cốt.
31Ai ngược đãi người nghèo là sỉ nhục Đấng Tạo Hóa mình,
nhưng ai tử tế với người thiếu thốn tôn trọng Thượng Đế.
32Kẻ ác bị tàn hại vì mưu mô mình,
nhưng ai làm điều phải
tìm được sự liêm chính làm nơi trú ẩn⚓.
33Sự khôn ngoan sống trong lòng người có trí hiểu biết,
nhưng kẻ ngu dại chẳng hiểu biết khôn ngoan là gì⚓.
34Thực thi điều phải khiến quốc gia phồn thịnh,
nhưng tội lỗi mang sỉ nhục cho bất cứ dân tộc nào.
35Vua thích tôi tớ khôn ngoan,
nhưng tôi tớ mang sỉ nhục khiến vua nổi giận.