8
Hãy nghe sự khôn ngoan dạy dỗ
1Sự khôn ngoan kêu lớn;
sự thông biết cất cao giọng.
2Từ trên đỉnh đồi dọc theo đường,
từ nơi ngã tư,
sự khôn ngoan đứng kêu.
3Từ nơi cửa thành,
và từ các lối vào thành,
sự khôn ngoan kêu lên:
4“Mọi người hãy nghe đây,
ta kêu gọi các ngươi;
Ta kêu gọi mọi người.
5Những ai thiếu hiểu biết hãy học tính thận trọng.
Những ai ngu dốt hãy học sự hiểu biết.
6Hãy lắng nghe đây
vì ta có điều quan trọng nói cùng các ngươi,
lời ta nói là đúng.
7Điều ta nói là chân thật vì môi miệng ta ghét việc ác.
8Ta nói mọi điều ngay thật;
ta không nói điều gì thiếu ngay thẳng hay giả dối.
9Ta nói thật rõ ràng cho những ai hiểu biết;
và những ai tìm sự khôn ngoan đều thấy lời ta là đúng.
10Đừng chọn bạc mà nên chọn lời dạy dỗ ta,
hãy chọn sự hiểu biết,
đừng chọn vàng ròng.
11Sự khôn ngoan quí hơn châu ngọc.
Chẳng có gì con ưa thích mà sánh với nó được.
Giá trị của sự khôn ngoan
12Ta là sự khôn ngoan sống chung với sự thận trọng.
Ta cũng có trí hiểu và tri thức thông thường.
13Kính sợ Chúa nghĩa là ghét điều ác.
Ta ghét tính tự phụ và khoe khoang,
ta ghét đường lối gian ác và môi miệng lừa gạt.
14Ta có sự khôn ngoan và lời khuyên tốt,
ta có hiểu biết và quyền lực.
15Nhờ ta mà các vua cai trị,
cũng nhờ ta mà các quan quyền
làm ra những luật lệ công bằng.
16Các quan trưởng cần ta để lãnh đạo,
và những người quyền cao chức trọng
cần ta để phân xử công bằng.
17Ta yêu những kẻ yêu ta,
ai tìm ta sẽ gặp ta.
18Trong tay ta có sự giàu sang và danh dự
cùng của cải và sự công chính lâu dài⚓.
19Điều ta cho quí hơn vàng ròng,
sản phẩm của ta tốt hơn bạc nguyên chất.
20Ta làm điều phải,
và đi theo con đường công lý.
21Ta ban của cải cho kẻ yêu thích ta,
cho nhà cửa họ đầy châu báu.
22Ta là sự khôn ngoan,
ở với Chúa khi Ngài khởi công,
và có mặt bên cạnh Ngài
trước khi Ngài tạo dựng nên bất cứ vật gì.
23Từ nguyên thủy ta đã được dựng nên,
trước khi có trời đất.
24Ta được sinh ra trước khi có đại dương,
trước khi có các suối phun nước,
25trước khi có đồi,
trước khi núi non được đặt vào vị trí,
thì ta đã được sinh ra rồi.
26Trước khi Thượng Đế dựng nên đất đai và đồng ruộng,
trước khi có bụi đất trên thế gian.
27Ta đã có ở đó khi Thượng Đế đặt bầu trời vào chỗ,
lúc Ngài trải chân trời trên biển cả⚓,
28khi Ngài tạo mây trên trời
và đặt các suối ngầm của biển khơi vào chỗ.
29Ta có ở đó khi Ngài ra lệnh cho biển không được vượt quá giới hạn Ngài định cho nó.
Ta có ở đó khi Ngài đặt nền trái đất.
30Ta như người thợ giỏi đứng cạnh Ngài⚓.
Mỗi ngày ta là nguồn vui của Ngài,
Nhảy múa trước mặt Ngài,
31Ta chơi đùa trên thế gian mà Ngài tạo dựng,
và vui thích nơi loài người mà Ngài đặt vào đó.
32Bây giờ, các con ơi, hãy nghe ta,
vì những ai đi theo đường ta sẽ hạnh phúc,
33Hãy nghe lời dạy dỗ ta,
các ngươi sẽ khôn ngoan;
đừng bỏ qua lời dạy ta.
34Phúc cho ai lắng nghe ta,
canh chừng nơi cửa ta mỗi ngày,
dựa cửa chờ ta.
35Những ai tìm được ta là tìm được sự sống,
Chúa sẽ ban ơn cho những người ấy.
36Những ai không tìm ta là tự hại mình.
Những ai ghét ta là yêu sự chết.”
8
Boh Hiăp Rơgơi Iâu Mơthưr Kơ Abih Bang Djuai Mơnuih
1Boh hiăp rơgơi ƀu iâu mơthưr ôh hă?
Tơlơi thâo rơđah ƀu ur pơyơ̆ng đĭ jua pơhiăp ñu ôh hă?
2Ƀơi khul pơnăng glông kơtuai jơlan,
jing ƀơi anih khul jơlan pơbưp yơh, ñu dŏ dơ̆ng.
3Jĕ amăng ja̱ng mŭt nao pơ plei prŏng,
jing ƀơi khul bah amăng plei anŭn yơh ñu ur kraih tui anai:
4“Ơ ƀing mơnuih mơnam, kâo iâu mơthưr kơ ƀing gih yơh;
kâo pơyơ̆ng đĭ jua pơhiăp kâo kơ abih bang djuai mơnuih.
5Ơ ƀing mơnuih ƀu thâo phe pho ăh, mă tŭ bĕ tơlơi thâo pơphŭn,
Ơ ƀing pơtŏ̱ ăh, brơi bĕ kơ jua pơmĭn gih mă tŭ tơlơi thâo hluh.
6Pơđi̱ng tơngia hơmư̆ bĕ, yuakơ kâo hơmâo khul tơlơi năng lăp kiăng kơ pơhiăp;
kâo ha̱ tơƀông bah kâo kiăng kơ pơhiăp tơlơi djơ̆.
7Amăng bah kâo pơhiăp hơdôm tơlơi sĭt,
yuakơ kâo hơƀak drak kơ tơƀông pơhiăp tơlơi ƀlŏr.
8Abih bang tơlơi pơhiăp mơ̆ng amăng bah kâo jing tơpă hơnơ̆ng;
amăng boh hiăp anŭn ƀu hơmâo sa tơlơi jing wĕ wŏ ƀôdah plư pleč ôh.
9Kơ hlơi pô hơmâo tơlơi thâo rơđah, abih bang boh hiăp anŭn jing djơ̆ tơpă yơh,
sĭt gơñu jing rơđah rơđo̱ng kơ hlơi pô hơmâo tơlơi thâo krăn.
10Ruah mă bĕ tơlơi kâo pơtô jing hiam hloh kơ ruah mă amrăk,
laih anŭn tơlơi thâo krăn pơala kơ mah hiam hloh,
11sĭt boh hiăp rơgơi jing yom hloh kơ abih bang boh pơtâo yom biă mă;
ƀu hơmâo tơlơi amoaih kiăng pă ôh dưi pơhơmu hăng boh hiăp rơgơi anŭn.
12“Kâo yơh, Boh Hiăp Rơgơi, dŏ hrŏm hăng tơlơi răng pơñen;
tơlơi thâo krăn laih anŭn tơlơi kơsem răng ăt lŏm kơ kâo mơ̆n.
13Tơlơi huĭ pơpŭ kơ Yahweh jing tơlơi pơrơmut kơ tơlơi sat.
Kâo pơrơmut kơ tơlơi pơgao laih anŭn tơlơi ngă ang,
wơ̆t hăng hơdră jơlan sat ƀai laih anŭn tơlơi pơhiăp pleč ƀlŏr mơ̆n.
14Tơlơi djru pơmĭn hiam laih anŭn tơlơi thâo rơđah jing anŏ kâo;
tơlơi thâo hluh laih anŭn tơlơi dưi kơtang lŏm kơ kâo.
15Yua mơ̆ng kâo yơh pơtao dưi git gai
laih anŭn ƀing khua djă̱ akŏ dưi pơkra khul tơlơi juăt tơpă djơ̆.
16Sĭt yua mơ̆ng kâo yơh ƀing khua ba akŏ hăng ƀing kơdrưh kơang dưi git gai,
jing abih bang ƀing khua thâo phat kơđi găl djơ̆ ƀơi lŏn tơnah yơh.
17Bơ kơ kâo khăp kơ ƀing hlơi khăp kơ kâo,
laih anŭn ƀing hlơi pô hơduah sem kâo sĭt či hơduah ƀuh kâo yơh.
18Kâo hơmâo tơlơi pơdrŏng săh laih anŭn tơlơi pơpŭ pơyom kiăng kơ pha brơi,
wơ̆t hăng mŭk dram laih anŭn tơlơi đĭ kơyar ƀu thâo abih mơ̆n.
19Boh čroh kâo jing hiam hloh kơ mah phŭn;
sĭt gơnam tăm tơbiă rai mơ̆ng tơlơi pĕ hơpuă kâo jing yom hloh kơ amrăk hiam hloh yơh.
20Kâo rơbat amăng jơlan tơlơi tơpă hơnơ̆ng,
kơtuai khul tơlo̱ng tơlơi djơ̆ tơpă,
21pioh brơi mŭk dram ƀơi ƀing hlơi khăp kơ kâo
laih anŭn ngă brơi khul gơnam pơkom pioh gơñu bă be̱ng.
22“Yahweh hơmâo rai kâo ƀơi čơdơ̆ng phŭn amăng bruă mơnuă Ñu,
hlâo kơ Ñu hrih pơjing abih bang tơlơi mơnơ̆ng Ñu đưm đă adih;
23Ñu ruah mă kâo čơdơ̆ng mơ̆ng rơnŭk hlŏng lar,
čơdơ̆ng mơ̆ng phŭn, hlâo kơ kơyâo pơtâo mơnơ̆ng mơnuă hơmâo rai yơh.
24Hlak aka ƀu hơmâo khul ia bluh bă blai hăng ia,
jing tơdang aka ƀu hơmâo ia rơsĭ ôh, Yahweh hơmâo rai kâo laih.
25Hlâo kơ Ñu pioh khul čư̆ čan ƀơi anih dŏ gơñu,
jing hlâo kơ hơmâo khul bŏl čư̆,⚓ Ñu hơmâo rai kâo laih,
26anŭn jing hlâo kơ Ñu pơjing rai lŏn tơnah ƀôdah khul đang hơma lŏn tơnah
ƀôdah ƀruih lŏn amăng lŏn tơnah anai yơh.
27Tơdang Yahweh pioh khul tal adai amăng anih dŏ gơñu pô,
tơdang Ñu ča̱r jơlan ƀơi tŏng krah adai hăng ia rơsĭ, kâo dŏ hăng Ñu yơh.
28Tơdang Ñu pơkô̆ rai kơthul gah ngŏ
laih anŭn pơkra kơjăp khul phŭn ia rơsĭ, kâo dŏ hăng Ñu mơ̆n.
29Tơdang Ñu pha brơi guai kơ ia rơsĭ
kiăng kơ ia ƀu či đuaĭ rơgao hĭ tơlơi Ñu khă pơtă ôh,
laih anŭn tơdang Ñu treh pioh khul atur lŏn tơnah mơ̆n, kâo dŏ hăng Ñu mơ̆n.
30Hlak anŭn kâo yơh jing pô dŏ ƀơi djeo Yahweh.
Ƀơi anih anŭn, kâo bă hăng tơlơi mơak yơh amăng rĭm hrơi,
hơ̆k mơak nanao ƀơi anăp Ñu,
31sĭt kâo hơ̆k mơak yuakơ lŏn tơnah hăng abih bang djuai mơnơ̆ng amăng anŭn,
laih anŭn hơ̆k kơdơ̆k yuakơ mơnuih mơnam Ñu hrih pơjing yơh.”
32Boh hiăp rơgơi klah čŭn tui anai, “Hơnŭn yơh ră anai, Ơ ƀing dăm hơi, hơmư̆ kâo bĕ.
Mơyŭn hiam yơh kơ ƀing hlơi pô djă̱ pioh khul jơlan kâo.
33Hơmư̆ tui bĕ tơlơi pơtô kâo kiăng kơ jing rơgơi;
anăm djik djak kơ tơlơi anŭn ôh.
34Mơyŭn hiam yơh kơ ƀing hlơi hơmư̆ tui kâo,
jing tơdang krăp lăng rĭm hrơi ƀơi khul bah amăng kâo,
laih anŭn dŏ tơguan jĕ ƀơi amăng mŭt kâo.
35Hơnŭn yơh, hlơi pô hơduah ƀuh kâo, ñu anŭn ăt hơduah ƀuh tơlơi hơdip rơnŭk rơno̱m yơh,
laih anŭn Yahweh či mơak yuakơ pô anŭn yơh.
36Samơ̆ hlơi pô hơngah ƀu kiăng hơduah sem kâo ôh, ñu anŭn pơrăm hĭ ñu pô yơh,
sĭt abih bang ƀing hlơi pô pơrơmut kơ kâo, ƀing gơñu anŭn khăp kơ tơlơi djai yơh.”