23

Yauxiya rhuav tej kev ua dab

(2VKk. 34:3-7,29-33, 35:1-19)

1Ces vajntxwv txawm txib neeg mus hu kom Yuda thiab Yeluxalees cov kev txwj laus sawvdaws tuaj txoos ua ke ntawm nws. 2Mas vajntxwv mus rau hauv Yawmsaub lub tuam tsev. Cov Yuda huvsi thiab cov uas nyob hauv Yeluxalees sawvdaws thiab cov pov thawj thiab cov xibhwb cev Vajtswv lus, thiab cov pejxeem, cov hlob thiab cov yau sawvdaws nrog nws mus. Ces nws txawm nyeem tag nrho phau ntawv cog lus tseg uas tshawb tau hauv Yawmsaub lub tuam tsev los rau lawv mloog. 3Vajntxwv sawv ntsug ntawm tus ncej nrog Yawmsaub cog lus tias nws yuav ua lub neej raws nraim Yawmsaub thiab tuav rawv Yawmsaub tej lus nkaw thiab nws tej lus qhia thiab nws tej kab ke kawg siab kawg ntsws, yuav ua raws nraim li tej lus sib cog tseg uas sau cia rau hauv phau ntawv ntawd. Mas cov pejxeem sawvdaws kuj nrog nws koom cog lus li ntawd.
4Vajntxwv hais rau tus tuam pov thawj hlob Hikhiya thiab cov pov thawj yau thiab cov uas zov qhov rooj kom lawv coj tej twj huvsi uas siv rau dab Npa‑as thiab dab Asela thiab lub hnub lub hli thiab tej hnub qub saum nruab ntug huvsi tawm hauv Yawmsaub lub tuam tsev mus. Mas nws muab tej ntawd hlawv rau sab nraum lub nroog Yeluxulee rau hauv tej teb ntawm lub hav Khiloo, thiab muab tej tshauv uas hlawv ntawd coj mus rau ntawm lub moos Npe‑ee. 5Nws hle cov pov thawj teev dab uas Yuda tej vajntxwv tau muab tsa cia hlawv hmoov xyab xyeem rau ntawm tej chaw siab hauv Yuda tej moos thiab ib ncig lub nroog Yeluxalees, thiab hle cov uas hlawv hmoov xyab rau dab Npa‑as thiab lub hnub lub hli thiab tej hnub qub thiab txhua yam uas nyob saum nruab ntug. 6Nws muab tus ncej dab Asela rho tawm hauv Yawmsaub lub tuam tsev mus rau nraum lub nroog Yeluxalees txog lub hav Khiloo. Nws muab hlawv rau ntawm lub hav Khiloo muab tsoo ua hmoov thiab muab w rau saum cov pejxeem tej qhov ntxa. 7Nws rhuav tshem cov txivneej muag cev tej tsev hauv Yawmsaub lub tuam tsev uas yog lub chaw uas cov pojniam ntos ntaub rau dab Asela. 8Nws coj cov pov thawj huvsi tawm hauv Yuda tej moos mus thiab ua qias puas tsuas tej chaw siab uas cov pov thawj ntawd hlawv hmoov xyab txij ntawm lub moos Kenpa mus txog lub moos Npe‑awsenpa. Nws rhuav tshem tej chaw siab teev dab ntawm txojkev uas nkag lub rooj loog Yausua uas yog tus thawj kav lub nroog, uas nyob ntawm lub rooj loog loj sab laug. 9Tiamsis cov pov thawj uas ua haujlwm ntawm tej chaw siab ntawd tsis muaj feem nce mus rau ntawm Yawmsaub lub thaj xyeem hauv lub nroog Yeluxalees, lawv tsuas yog muaj feem nrog lawv cov kwvtij noj ncuav tsis xyaw keeb xwb. 10Nws ua qias puas tsuas lub chaw Thaufe uas nyob hauv lub hav Npeehinoo, kom thiaj tsis muaj leejtwg muab lawv tej tub tej ntxhais hlawv xyeem rau dab Maulej. 11Nws rhuav tshem tej nees uas Yuda tej vajntxwv muab xyeem rau lub hnub ntawm lub rooj loog uas nkag rau hauv Yawmsaub lub tuam tsev uas nyob ze ntawm tus nom Nathamele chav tsev uas nyob hauv lub loog tuam tsev. Nws kuj muab tej tsheb ua rog uas xyeem rau lub hnub hlawv pov tseg. 12Tej thaj uas Yuda tej vajntxwv ua rau saum Aha txheej tsev las tshav thiab tej thaj uas Manaxe ua rau hauv ob lub tshav puam hauv Yawmsaub lub tuam tsev, mas vajntxwv muab rhuav thiab tsoo ua tej dwb daim, thiab muab tej hmoov ntawd pov rau hauv lub hav Khiloo. 13Nws ua qias puas tsuas tej chaw siab teev dab uas nyob ntawm Yeluxalees sab hnub tuaj ntawm lub Roob Puam Tsuaj sab nrad, yog tej chaw uas cov Yixayee tus vajntxwv Xalaumoo ua cia rau dab Athaule uas yog cov neeg Xaidoo tus dab qias vuab tsuab, thiab ua rau dab Khemauj uas yog cov Mau‑a tus dab qias vuab tsuab, thiab ua rau dab Mikhoo uas yog cov Asmoo tus dab qias vuab tsuab. 14Nws muab tej ncej teev dab tsoo ua tej dwb daim thiab muab tej ncej dab Asela ntov pov tseg thiab muab pob txha neeg tuag nchuav puv nkaus tej chaw ntawd.
15Dua li ntawd, lub thaj ntawm lub moos Npe‑ee thiab lub chaw siab teev dab uas Nenpa tus tub Yelaunpau‑as ua thiab coj cov Yixayee mus ua txhaum, mas vajntxwv muab lub thaj thiab lub chaw siab ntawd rhuav pov tseg muab hlawv muab tsoo ua hmoov. Nws kuj hlawv tus ncej dab Asela. 16Thaum Yauxiya tig xubntiag saib nws pom tej qhov ntxa uas nyob saum lub roob ntawd. Nws hais kom rho tej pob txha hauv qhov ntxa los mas muab hlawv rau saum lub thaj ua kom qias puas tsuas raws li Yawmsaub tej lus uas Vajtswv tus neeg hais txog tom hauv ntej tias yuav muaj li ntawd. 17Thiab nws hais tias, “Tus ncej zeb uas kuv pom tim ub yog dabtsi?” Cov neeg hauv lub moos ntawd hais tias, “Yog lub qhov ntxa uas log Vajtswv tus neeg uas tuaj hauv Yuda tuaj hais tom hauv ntej txog tej no uas koj tau ua rau lub thaj ntawm Npe‑ee.” 18Vajntxwv txawm hais tias, “Cia nws nyob nws. Tsis txhob kheev leejtwg muab nws pob txha tshais chaw.” Lawv thiaj muab tso tseg nrog tus xibhwb uas tuaj Xamali tebchaws cov pob txha nyob ua ke. 19Yauxiya kuj rhuav tshem tej tsev dab huvsi saum tej chaw siab uas nyob hauv Xamali tej moos uas cov Yixayee tej vajntxwv tau ua cia uas ua rau Yawmsaub chim. Nws ua txhua yam rau tej chaw ntawd ib yam li nws tau ua rau ntawm Npe‑ee. 20Nws muab cov pov thawj sawvdaws uas ua haujlwm rau tej chaw siab ntawd tua rau saum tej thaj ntawd thiab hlawv tej pob txha rau saud. Ces nws txawm rov mus rau Yeluxalees lawm.
21Vajntxwv hais rau cov pejxeem sawvdaws tias, “Cia li ua kevcai Hla Dhau rau Yawmsaub uas yog nej tus Vajtswv, raws li uas sau cia rau hauv phau ntawv sib cog lus no.” 22Rau qhov lawv tsis tau ua txoj kevcai Hla Dhau no txij thaum cov thawj kav cov Yixayee los lossis ncua sijhawm uas muaj vajntxwv kav cov Yixayee thiab muaj vajntxwv kav cov Yuda. 23Xyoo kaum yim uas Yauxiya ua vajntxwv kav, lawv ua txoj kevcai Hla Dhau no rau hauv lub nroog Yeluxalees.
24Dua li ntawd, Yauxiya tseem rhuav tshem tej txiv neeb txiv yaig, tej uas txawj ua khawv koob yees siv, thiab tej dab qhuas, tej dab mlom thiab txhua yam qias vuab tsuab uas pom hauv Yuda tebchaws thiab hauv Yeluxalees, xwv nws thiaj li coj tau txoj kevcai txhua nqe uas sau cia rau hauv phau ntawv uas tus pov thawj Hikhiya tshawb tau hauv Yawmsaub lub tuam tsev kom tiav. 25Tej vajntxwv uas nyob ua ntej nws tsis muaj ib tug zoo li nws uas tig kiag los cuag Yawmsaub kawg siab kawg ntsws kawg dag kawg zog thiab ua raws li Mauxe txoj kevcai huvsi. Thiab tsis muaj ib tug uas sawv kav ua nws qab yuav zoo thooj li nws.
26Tiamsis Yawmsaub tseem tsis tso nws txojkev npau taws loj heev tseg. Nws txojkev chim tseem npau tshwm rau Yuda yog tim txhua yam uas Manaxe tau ua cia ua rau Yawmsaub chim. 27Thiab Yawmsaub hais tias, “Kuv yuav muab cov Yuda rhuav tshem kom ploj ntawm kuv lub qhov muag, ib yam li kuv rhuav tshem cov Yixayee. Thiab kuv yuav muab lub nroog no uas kuv xaiv cia lawm laim pov tseg, yog lub nroog Yeluxalees thiab lub tuam tsev uas kuv tau hais tias, ‘Kuv lub npe yuav nyob qhov ntawd mus ib txhis.’ ”

Yauxiya tuag

(2VKk. 35:20-36:1)

28Lwm yam haujlwm uas Yauxiya ua, thiab txhua yam uas nws ua twb muab sau cia rau hauv phau ntawv uas hais txog cov Yuda tej vajntxwv li keeb kwm. 29Lub sijhawm uas nws ua vajntxwv, Iyi tus vajntxwv Nekhau mus txog tus dej Yufeti mus pab Axilia tus vajntxwv. Ces Yauxiya txawm tawm mus ua rog rau nws. Thaum Falau Nekhau pom Yauxiya txawm muab nws tua rau lub tiaj Mekidau lawm. 30Mas nws cov tub teg tub taws muab tsheb ua rog thauj nws lub cev tuag ntawm Mekidau los rau hauv lub nroog Yeluxalees, thiab muab log rau hauv nws lub qhov ntxa. Mas cov pejxeem muab roj hliv ywg Yauxiya tus tub Yehau‑aha thiab tsa nws ua vajntxwv nyob nws txiv chaw.

Yehau‑aha ua vajntxwv kav Yuda

(2VKk. 36:2-4)

31Thaum Yehau‑aha pib ua vajntxwv kav nws hnub nyoog muaj nees nkaum peb xyoos, nws nyob hauv Yeluxalees kav tau peb lub hlis. Nws niam npe hu ua Hamuthas, yog Yelemi uas yog neeg hauv Lina tus ntxhais. 32Nws ua tej uas Yawmsaub pom tias phem kawg li ib yam li txhua yam uas nws tej poj koob yawm txwv tau ua lawd. 33Mas Falau Nekhau muab nws ntes khi cia rau ntawm Linpla hauv Hama tebchaws tsis kheev Yehau‑aha ua vajntxwv kav Yeluxalees, thiab yuam Yuda them se ib puas tala nyiaj thiab ib tala kub. 34Mas Falau Nekhau tsa Yauxiya tus tub Eliyakhi ua vajntxwv nyob nws txiv Yauxiya chaw, mas muab nws tis dua npe hu ua Yehauyakhi. Falau coj Yehau‑aha mus rau Iyi tebchaws ces Yehau‑aha tuag qhov ntawd lawm. 35Mas Yehauyakhi muab nyiaj thiab kub rau Falau raws li Falau hais. Nws sau se hauv lub tebchaws thiab quab cov pejxeem muab nyiaj muab kub raws li txhua tus uas xam tau saib muaj los pluag xa mus rau Falau Nekhau.

Yehauyakhi ua vajntxwv kav Yuda

(2VKk. 36:5-8)

36Thaum Yehauyakhi pib ua vajntxwv kav nws hnub nyoog muaj nees nkaum tsib xyoos, nws nyob hauv Yeluxalees kav tau kaum ib xyoos. Nws niam npe hu ua Xenpida, yog Pedaya uas yog neeg hauv Luma tus ntxhais. 37Nws ua tej uas Yawmsaub pom tias phem ib yam li txhua yam uas nws tej poj koob yawm txwv tau ua lawd.

23

約西亞的改革

(代下34.3-7,29-33)

1王派人召集猶大耶路撒冷的眾長老來。 2王和猶大眾人、耶路撒冷的居民、祭司、先知,以及所有的百姓,無論大小,都一同上到耶和華的殿去;王把耶和華殿裏所發現的約書上一切的話讀給他們聽。 3王站在柱子旁邊,在耶和華面前立約,要盡心盡性跟從耶和華,遵守他的誡命、法度、律例,實行這書上所寫這約的話。全體百姓都願遵守所立的約。
4王吩咐希勒家大祭司和副祭司,以及把守殿門的,把那些為巴力亞舍拉,以及天上萬象所造的器皿,都從耶和華殿裏搬出來,在耶路撒冷汲淪的田間燒了,把灰拿到伯特利去。 5從前猶大列王所立拜偶像的祭司,在猶大城鎮的丘壇和耶路撒冷周圍燒香,現在王都廢去,他們是向巴力和日、月、行星,以及天上萬象燒香的人。 6他把亞舍拉從耶和華殿裏搬到耶路撒冷外的汲淪溪,在汲淪溪邊焚燒,打碎成灰,把灰撒在平民的墳上。 7他又拆毀耶和華殿裏男的廟妓的屋子,就是婦女在那裏為亞舍拉編織衣服的屋子。 8他從猶大的城鎮將眾祭司帶來,從迦巴直到別是巴,玷污祭司燒香的丘壇。他又拆毀城門旁的丘壇,這丘壇是在約書亞市長的城門前,在人進城門的左邊。 9只是丘壇的祭司不登耶路撒冷耶和華的壇,僅在他們弟兄中間吃無酵餅。 10他又玷污欣嫩子谷陀斐特,不許人在那裏使兒女經火獻給摩洛 11他把在耶和華殿門旁、靠近拿單‧米勒官員走廊的屋子,猶大列王獻給太陽的馬廢去,且用火焚燒獻給太陽的戰車。 12猶大列王在亞哈斯樓房頂上所築的壇和瑪拿西在耶和華殿兩院中所築的壇,王都拆毀,從那裏移走,把灰倒在汲淪溪中。 13從前以色列所羅門耶路撒冷東邊、邪僻山南邊為西頓人可憎的亞斯她錄摩押人可憎的基抹亞捫人可憎的米勒公所築的丘壇,王都玷污了, 14又打碎柱像,砍下亞舍拉,用人的骨頭填滿那地方。
15此外,在伯特利丘壇的壇,就是尼八的兒子耶羅波安所築、使以色列人陷入罪裏的,他也把這壇和丘壇都拆毀了,又焚燒丘壇,打碎成灰,並焚燒了亞舍拉 16約西亞轉頭,看見山上的墳墓,就派人取出墳墓裏的骸骨,燒在壇上,玷污了壇,正如從前耶羅波安在節期中站在壇旁時,耶和華藉神人所宣告的話。約西亞轉頭看見了宣告這些話的神人的墳墓 17他說:「我看見的這碑是甚麼呢?」那城裏的人對他說:「這是神人的墳墓,他從猶大來,宣告了王向伯特利的壇所做的這些事。」 18約西亞說:「讓他安息吧!不要挪移他的骸骨。」他們就保存了他的骸骨和從撒瑪利亞來的那先知的骸骨。 19從前以色列諸王在撒瑪利亞的城鎮所建一切惹動怒氣的丘壇的廟,約西亞也都廢去了,正如他在伯特利所做的。 20他又把在那裏所有丘壇的祭司都殺在壇上,並在壇上燒人的骨頭。於是他回耶路撒冷去了。

約西亞守逾越節

(代下35.1-19)

21王吩咐眾百姓說:「你們當照這約書上所寫的,向耶和華-你們的上帝守逾越節。」 22自從士師治理以色列,到以色列諸王、猶大列王在位的一切日子,從來沒有守過這樣的逾越節, 23只有在約西亞王十八年,才在耶路撒冷向耶和華守這逾越節。

約西亞的其他改革

24此外,在猶大地和耶路撒冷所見那些招魂的、行巫術的,家中的神像和偶像,以及一切可憎之物,約西亞盡都除掉,實行了希勒家祭司在耶和華殿裏所發現的律法書上所寫的話。 25約西亞以前,沒有王像他盡心、盡性、盡力地歸向耶和華,遵行摩西的一切律法;在他以後,也沒有興起一個王像他。
26然而,耶和華向猶大所發猛烈的怒氣仍不止息,因為瑪拿西種種的惡事激怒了他。 27耶和華說:「我也必將猶大從我面前趕出,如同趕出以色列一樣。我必撇棄我從前所選擇的這城耶路撒冷和我所說我的名必留在那裏的殿。」

約西亞逝世

(代下35.20-36.1)

28約西亞其餘的事,凡他所做的,不都寫在《猶大列王記》上嗎? 29約西亞的日子,埃及王法老尼哥上到幼發拉底河,到亞述王那裏;約西亞王去迎擊他。埃及王在米吉多看見約西亞,就殺了他。 30他的臣僕用車把他的屍體從米吉多送到耶路撒冷,葬在他自己的墳墓裏。這地的百姓選約西亞的兒子約哈斯,膏立他,接續他父親作王。

猶大王約哈斯

(代下36.2-4)

31約哈斯登基的時候年二十三歲,在耶路撒冷作王三個月。他母親名叫哈慕她,是立拿耶利米的女兒。 32約哈斯行耶和華眼中看為惡的事,效法他祖先一切所行的。 33法老尼哥約哈斯監禁在哈馬地的利比拉,不許他在耶路撒冷作王,又罰這地一百他連得銀子,一他連得金子。 34法老尼哥約西亞的兒子以利雅敬接續他父親約西亞作王,給他改名叫約雅敬,卻把約哈斯帶到埃及,他就死在那裏。

猶大王約雅敬

(代下36.5-8)

35約雅敬進貢金銀給法老,照着法老的指示在這地徵收銀子,向這地的百姓按各人的能力索取金銀,要送給法老尼哥 36約雅敬登基的時候年二十五歲,在耶路撒冷作王十一年。他母親名叫西布大,是魯瑪毗大雅的女兒。 37約雅敬行耶和華眼中看為惡的事,效法他祖先一切所行的。