12
Thiết Lập Lễ Vượt Qua
1 CHÚA phán với Mô-sê và A-rôn trong xứ Ai-cập,
2 “Tháng nầy sẽ thành tháng đầu trong các tháng trong năm; nó sẽ là tháng Giêng của các ngươi.
3 Hãy nói cho toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên rằng ngày mười tháng nầy, mỗi gia đình sẽ bắt một con chiên, mỗi nhà một con chiên.
4 Nếu gia đình nào ít người, ăn không hết một con chiên, hãy hiệp chung với gia đình láng giềng gần nhất để cùng ăn thịt một con chiên. Thịt chiên sẽ được chia đều theo số người ăn.
5 Con chiên của các ngươi phải là con chiên đực, một tuổi, lành mạnh vẹn toàn. Các ngươi có thể chọn một con trong đàn chiên hay đàn dê cũng được.
6 Các ngươi phải giữ nó cho đến ngày mười bốn tháng ấy, rồi toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên sẽ giết con vật đó vào lúc chạng vạng tối.
7 Chúng phải lấy một ít máu của con vật bôi lên hai thanh dọc và thanh ngang của khung cửa căn nhà chúng sẽ dùng bữa với nhau trong đó.
8 Chúng sẽ ăn thịt con chiên nội trong đêm đó. Chúng sẽ ăn thịt chiên nướng trên lửa, cùng với bánh không men và rau đắng.
9 Chúng không được ăn thịt tái hoặc thịt luộc trong nước, nhưng phải nướng trên lửa; nướng cả đầu, chân, và bộ lòng.
10 Các ngươi không được để phần thịt nào còn lại cho đến sáng. Hễ phần thịt nào còn lại đến sáng hôm sau, hãy đem thiêu nó đi.
11 Ðây là cách các ngươi sẽ ăn thịt con vật đó: lưng nai nịt, chân mang giày, tay cầm gậy, và các ngươi sẽ ăn cách hối hả. Ðó là Lễ Vượt Qua của CHÚA.
12 Ta sẽ đi qua xứ Ai-cập trong đêm ấy. Ta sẽ đánh chết mọi con đầu lòng trong đất Ai-cập, cả loài người lẫn loài thú. Ta sẽ đoán phạt tất cả các thần của Ai-cập. Ta là CHÚA.
13 Máu sẽ là dấu hiệu cho biết các ngươi đang ở trong nhà ấy. Khi Ta thấy máu, Ta sẽ vượt qua các ngươi, và không tai họa gì sẽ xảy đến tiêu diệt các ngươi khi Ta đánh phạt xứ Ai-cập.
14 Ngày ấy sẽ thành một ngày lễ tưởng niệm của các ngươi. Các ngươi sẽ ăn mừng trong ngày ấy để nhớ ơn CHÚA. Trải qua mọi thế hệ, các ngươi phải giữ lễ ấy như một quy luật đời đời.
15 Các ngươi sẽ ăn bánh không men bảy ngày. Ngay từ ngày thứ nhất các ngươi phải cất bỏ men ra khỏi nhà mình, vì từ ngày thứ nhất đến ngày thứ bảy, ai ăn bánh có men sẽ bị khai trừ khỏi dân I-sơ-ra-ên.
16 Vào ngày thứ nhất, các ngươi sẽ có một lễ nhóm họp thánh, và ngày thứ bảy, các ngươi cũng sẽ có một lễ nhóm họp thánh. Không ai được làm việc trong mấy ngày ấy, ngoài việc ăn uống vui vẻ với nhau, và nấu nướng cho các bữa tiệc ấy là việc duy nhất các ngươi được phép làm.
17 Các ngươi sẽ giữ Lễ Bánh Không Men, vì trong chính ngày ấy, Ta đã đem các đội ngũ các ngươi ra khỏi xứ Ai-cập. Các ngươi sẽ giữ ngày lễ ấy qua mọi thế hệ, như giữ một quy luật đời đời.
18 Từ chiều tối ngày mười bốn đến chiều tối ngày hai mươi mốt tháng Giêng, các ngươi sẽ ăn bánh không men.
19 Trong bảy ngày, trong nhà các ngươi sẽ không có men; ai ăn món gì có men sẽ bị khai trừ khỏi cộng đồng dân I-sơ-ra-ên, bất kể người ngoại kiều hay người bản xứ.
20 Các ngươi sẽ không được ăn những gì có men. Trong bất cứ nơi nào các ngươi sống, các ngươi sẽ ăn bánh không men.”
21 Mô-sê gọi các vị trưởng lão của dân I-sơ-ra-ên lại và nói với họ, “Hãy đi, chọn con chiên cho mỗi gia đình anh chị em để giết cho Lễ Vượt Qua.
22 Hãy lấy một bó cây bài hương, nhúng vào chậu máu, rồi phết máu trong chậu ấy vào thanh ngang và hai thanh dọc của khung cửa nhà mình. Không ai trong anh chị em được ra khỏi nhà mình cho đến sáng,
23 vì CHÚA sẽ đi ngang qua để đánh phạt dân Ai-cập. Khi Ngài thấy máu bôi nơi thanh ngang và hai thanh dọc của khung cửa, CHÚA sẽ vượt qua cửa nhà ấy và không cho thần hủy diệt vào trong nhà để đánh giết anh chị em.
24 Anh chị em hãy giữ lễ nầy như một quy luật đời đời cho mình và cho con cháu mình.
25 Khi anh chị em vào trong đất CHÚA sẽ ban cho anh chị em như Ngài đã hứa, anh chị em phải giữ lễ nầy.
26 Khi con cháu anh chị em hỏi, ‘Lễ nầy có ý nghĩa gì?’
27 Anh chị em hãy bảo, ‘Ðó là con vật hiến tế của Lễ Vượt Qua dâng lên CHÚA, vì Ngài đã vượt qua nhà dân I-sơ-ra-ên ở Ai-cập, khi Ngài đánh phạt dân Ai-cập, nhưng chừa nhà chúng ta lại.’” Dân bèn sấp mình xuống và thờ phượng.
28 Dân I-sơ-ra-ên đi và làm y những gì CHÚA đã truyền cho Mô-sê và A-rôn.
Tai Họa Thứ Mười: Con Ðầu Lòng Bị Giết
29 Ðến nửa đêm, CHÚA đánh chết tất cả con đầu lòng trong đất Ai-cập, từ con đầu lòng của Pha-ra-ôn đang ngồi trên ngai cho đến con đầu lòng của người tù bị giam trong ngục tối, cùng tất cả con đầu lòng của mọi súc vật.
30 Ðêm ấy, Pha-ra-ôn thức dậy; ông, quần thần của ông, và tất cả người Ai-cập đều thức dậy. Có tiếng kêu la khóc lóc thảm thiết trong khắp đất Ai-cập, vì không nhà nào không có người chết.
31 Ðang đêm, ông cho triệu Mô-sê và A-rôn vào và nói, “Hãy đứng dậy và đi khỏi dân ta, các ngươi và dân I-sơ-ra-ên. Hãy đi đi. Hãy thờ phượng CHÚA như các ngươi đã nói.
32 Hãy đem các đàn chiên và các đàn bò đi như các ngươi đã nói. Hãy đi và cầu phúc cho ta.”
33 Dân Ai-cập hối thúc dân I-sơ-ra-ên phải vội vã ra khỏi xứ sở của họ, vì họ bảo, “Chúng ta sẽ chết hết.”
34 Vì thế dân phải lấy bột đã nhào nhưng chưa kịp dậy men, rồi lấy áo choàng bọc chậu bột lại, và vác lên vai ra đi.
Tước Ðoạt Của Cải Dân Ai-cập
35 Dân I-sơ-ra-ên đã làm như Mô-sê đã dặn họ. Họ hỏi xin dân Ai-cập những bảo vật bằng bạc và bằng vàng, cùng với những y phục đắt tiền dành để mặc trong những dịp lễ hội.
36 CHÚA làm cho dân I-sơ-ra-ên được lòng người Ai-cập, nên chúng ban cho dân I-sơ-ra-ên những gì họ hỏi xin. Thế là họ đã tước lấy của cải của người Ai-cập.
Hành Trình Từ Ram-se Ðến Su-cốt
37 Dân I-sơ-ra-ên ra đi từ Ram-se đến Su-cốt. Có khoảng sáu trăm ngàn người đàn ông đi bộ, không kể trẻ con.
38 Cũng có những dân tạp chủng đi lên với họ. Ai nấy dẫn theo các đàn súc vật của mình, nào chiên, dê, bò, lừa, thật đông đúc.
39 Họ lấy bột đã nhồi nhưng chưa kịp dậy men mang ra khỏi Ai-cập làm bánh và nướng ăn. Bột ấy chưa kịp dậy men, vì họ bị đuổi ra khỏi Ai-cập, và không thể đợi cho men dậy. Ngay cả thực phẩm, họ cũng không kịp chuẩn bị để mang theo.
40 Thời gian dân I-sơ-ra-ên ở tại Ai-cập là bốn trăm ba mươi năm.
41 Vào cuối bốn trăm ba mươi năm, trong chính ngày đó, tất cả các đội ngũ của CHÚA đã ra khỏi xứ Ai-cập.
42 Ðó là đêm CHÚA đã quan tâm đặc biệt để đem họ ra khỏi xứ Ai-cập. Ðêm đó là đêm toàn dân I-sơ-ra-ên phải giữ, trải qua mọi thế hệ, để nhớ ơn CHÚA đã giải cứu họ.
Chỉ Thị Về Lễ Vượt Qua
43 CHÚA phán với Mô-sê và A-rôn, “Ðây là quy luật về Lễ Vượt Qua: Không người ngoại bang nào được ăn lễ ấy.
44 Chỉ những nô lệ được mua về và đã được cắt bì mới được phép ăn.
45 Không một du khách ngoại quốc hay một người nào trong dân ngoại đến làm thuê được ăn.
46 Khi cử hành lễ ấy, các ngươi phải ăn trong nhà; không ai được đem thịt ra khỏi nhà mà ăn. Các ngươi không được làm gãy xương nào của con vật.
47 Toàn thể hội chúng I-sơ-ra-ên sẽ ăn lễ ấy.
48 Nếu một người ngoại quốc sống ở giữa các ngươi muốn được ăn lễ ấy, thì tất cả người nam trong gia đình người ấy phải được cắt bì; bấy giờ người ấy mới được đến gần để ăn thánh lễ. Người ấy sẽ được xem như người bản quốc. Nhưng bất cứ người nam nào không được cắt bì sẽ không được phép ăn lễ ấy.
49 Ðó là quy luật chung cho người bản quốc và người ngoại quốc sống giữa các ngươi.”
50 Toàn dân I-sơ-ra-ên làm y như lịnh CHÚA đã truyền cho Mô-sê và A-rôn.
51 Chính ngày đó, CHÚA đem dân I-sơ-ra-ên ra khỏi xứ Ai-cập, theo từng đội ngũ của họ.
12
Tangái Loŏh Tễ Cruang Ê-yip-tô
1Yiang Sursĩ atỡng Môi-se cớp Arôn tâng cruang Ê-yip-tô neq:
2“Cóq anhia noap casâi nâi la casâi muoi tâng plỡ cumo.
3Cóq anhia atỡng nheq tữh cũai I-sarel dáng neq: Tâng tangái muoi chít, casâi nâi, yỗn cũai samiang dũ dống sũ rưoh ĩt muoi lám cữu con tỡ la muoi lám mbễq con dŏq yỗn dống sũ án bữm.
4Khân dống sũ aléq bữn bĩq náq cũai cha muoi lám charán tỡ nheq, cóq alới chống cớp yớu ỡt cheq. Cớp tampễq táq pún yỗn dũ náq, maléq rơi án cha.
5Cóq anhia rưoh cữu tỡ la mbễq tangcáh mbỡiq muoi cumo, bán rêng cớp ŏ́q bân tĩq.
6Tabữ muoi chít la pỗn casâi ki, cóq tỗp I-sarel dũ náq kiac charán alới bữm.
7Cóq máh cũai I-sarel ĩt aham charán ki, chơ poaih aham tâng santŏ́ng cớp sarpoiq cunâi ngoah toong mut loŏh bân ntốq noau cha charán. Cóq alới apoaih coah avêr, coah atoam, cớp tâng pỡng hỡ.
8Sadâu ki yỗn alới cha sâiq áng, bễng mi tỡ bữn pluoih cớp bát ntáng hỡ.
9Anhia chỗi cha sâiq cláu tỡ la sâiq kho; cóq anhia cha ống sâiq áng sâng, dếh plỡ, nlu, cớp crơng clống hỡ.
10Anhia chỗi yỗn sana clữi toau toâq tarưp parnỡ. Khân clữi, cóq anhia bốh táh yỗn cat nheq.
11Cóq anhia cha chái, yuaq anhia cóq thrũan pỡq. Catoân parnoân tâng ngkĩng, sớp au, chóq cỡp tâng ayững, cớp yống ralỡng. Nâi la rit anhia sanhữ Tangái Loŏh,⚓ la tangái Yiang Sursĩ chuai yỗn anhia loŏh tễ cruang Ê-yip-tô.
12“Tâng sadâu ki cứq pỡq chũop nheq tâng cruang Ê-yip-tô cớp cachĩt nheq máh con samiang clúng, dếh máh charán tôl pốh dâu. Cớp cứq rasữq dũ ramứh yiang tâng cruang Ê-yip-tô. Cứq la Yiang Sursĩ.
13Aham tâng santŏ́ng cớp sarpoiq cunâi ngoah toong cỡt tếc yỗn dáng dống anhia ỡt. Toâq cứq pỡq pha ma hữm aham, ki cứq payang tỡ bữn táq anhia bo cứq táq cũai Ê-yip-tô.
14Tangái nâi la tangái anoat dŏq cỡt rit sanhữ yỗn dũ dỡi. Cóq anhia cha pêl bũi sanhữ loah tễ ranáq Yiang Sursĩ khoiq chuai anhia.”
Rit Cha Bễng Mi Ŏ́q Crơng Pluoih
15Yiang Sursĩ atỡng Môi-se ễn neq: “Tâng tapul tangái cóq anhia cha bễng mi ŏ́q crơng pluoih. Tâng tangái muoi cóq anhia ĩt aloŏh nheq máh crơng pluoih tễ dống anhia. Khân cũai aléq cha bễng mi bữn crơng pluoih tâng tapul tangái ki, chơ cũai ki tỡ têq cỡt noâng cũai proai cứq.
16Tâng tangái muoi cớp tangái tapul dũ náq anhia cóq rôm sang cứq. Têq anhia táq cha, ma chỗi táq ranáq canŏ́h tâng bar tangái ki.
17Rit Tangái Cha Bễng Mi Ŏ́q Crơng Pluoih cóq tỗp anhia sanhữ níc, yuaq tâng tangái nâi toâp cứq dững tỗp anhia loŏh tễ cruang Ê-yip-tô. Tangái nâi la tangái cha bũi anoat dŏq cỡt rit yỗn dũ dỡi.
18Tabữ tangái muoi chít la pỗn toau toâq tabữ tangái bar chít la muoi casâi muoi, anhia chỗi cha bễng mi bữn crơng pluoih.
19-20Tâng tapul tangái ki anhia chỗi dŏq crơng pluoih tâng dống anhia. Khân aléq ma cha bễng mi bữn crơng pluoih, tam cũai tễ cruang canŏ́h tỡ la cũai I-sarel, cũai ki tỡ têq cỡt noâng cũai proai cứq.”
Táq Rit Tangái Loŏh Trỗ Muoi
21Chơ Môi-se arô máh sốt tỗp I-sarel toâq ramóh án, cớp atỡng neq: “Dũ náq anhia cóq rưoh muoi lám cữu con tỡ la mbễq con, chơ kiac charán ki yỗn cũai tâng dống sũ anhia cha sanhữ Tangái Loŏh.
22Cóq anhia ĩt muoi boq bát hi‑sớp, alốq tâng cuban aham charán. Chơ anhia apoaih aham ki tâng santŏ́ng cớp sarpoiq cunâi ngoah toong, yáng pỡng cớp bar coah. Cớp tỡ têq cũai aléq loŏh tễ dống toau toâq tarưp.
23Toâq Yiang Sursĩ pỡq chũop nheq cruang Ê-yip-tô ễ cachĩt máh con clúng cũai Ê-yip-tô, toâq án hữm aham tỗp anhia apoaih tâng santŏ́ng cớp sarpoiq cunâi ngoah toong, chơ án tỡ yỗn ranễng ca dững ŏ́c cuchĩt mut cachĩt tỗp anhia.
24Nheq tữh anhia cớp con châu anhia cóq yống níc ŏ́c cứq patâp nâi toau dũ dỡi cũai.
25Toâq tỗp anhia mut tâng cruang Yiang Sursĩ khoiq par‑ữq yỗn anhia, ki cóq anhia táq puai máh rit cứq khoiq patâp nâi.
26Toâq con châu anhia blớh anhia neq: ‘Cỗ nŏ́q táq rit nâi?’,
27cóq anhia ta‑ỡi neq: ‘Nâi la rit Tangái Loŏh dŏq hái cha sanhữ sa‑ỡn Yiang Sursĩ, yuaq án tỡ bữn cachĩt máh cũai I-sarel ỡt tâng cruang Ê-yip-tô bo án cachĩt máh cũai Ê-yip-tô.’”
Chơ máh cũai proai I-sarel sacốh racớl sang Yiang Sursĩ.
28Moâm ki, alới táq puai dũ ramứh máh Yiang Sursĩ ớn na Môi-se cớp Arôn.
Ranễng Yiang Sursĩ Toâq Cachĩt Con Clúng Cũai Ê-yip-tô
29Muoi mpứt tâng sadâu ki, Yiang Sursĩ cachĩt nheq máh con samiang clúng cũai Ê-yip-tô, noap tễ con samiang puo ca ễ pláih loah án, toau toâq máh con cũai proai, dếh cũai tũ noau crál tâng cuaq pưn cutễq. Cớp án cachĩt dếh con charán pốh dâu hỡ.
30Tâng sadâu ki, puo cớp ayững atĩ án, dếh máh cũai proai Ê-yip-tô, nheq náq alới satŏh tamỡ. Chơ bữn sưong nhiam u‑ỗi chũop cruang Ê-yip-tô, yuaq dũ dống sũ bữn cũai cuchĩt.
31Tâng sadâu ki toâp puo arô Môi-se cớp Arôn, cớp án atỡng alới neq: “Anhia loŏh toâp! Dững nheq máh tỗp proai I-sarel loŏh chíq tễ cruang cứq. Chơ anhia pỡq sang Yiang Sursĩ ĩn anhia khoiq sễq.
32Anhia dững nheq máh cữu, mbễq, ntroŏq anhia, chơ pỡq! Cớp sễq anhia câu ŏ́c bốn yỗn cứq.”
33Cũai Ê-yip-tô ớn cũai I-sarel loŏh chái tễ cruang alới, pai neq: “Khân tỗp anhia tỡ bữn loŏh, ki tỗp hếq cuchĩt nheq!”
34Ngkíq cũai I-sarel thrũan bễng mi noâng cláu chóq tâng tapuang cunhoau bỗt mi, ma tỡ yũah chóq crơng pluoih. Chơ alới cayớm tâng tampâc, cớp dỗl pỡq.
35Cũai I-sarel sễq tễ cũai Ê-yip-tô máh crơng táq toâq práq, toâq yễng, cớp tampâc, ĩn Môi-se khoiq atỡng alới.
36Yiang Sursĩ táq yỗn cũai Ê-yip-tô sâng bũi pahỡm chóq cũai I-sarel, chơ yỗn máh crơng alới sễq. Ngkíq cũai I-sarel parỗm ĩt nheq sanốc ntữn cũai Ê-yip-tô.
Cũai I-sarel Loŏh Tễ Cruang Ê-yip-tô
37Cũai I-sarel tayáh ayững tễ vil Ram-sê toâq pỡ vil Sucôt. Cũai samiang bữn sám tapoât culám ngin náq, tỡ bữn noap mansễm cớp carnễn.
38Bữn clứng cũai tỡ cỡn cũai I-sarel pỡq nứng alới, cớp bữn dếh cữu, mbễq, cớp ntroŏq hỡ.
39Tỗp alới ĩt bễng mi noâng cláu ca dững tễ cruang Ê-yip-tô, chơ áng. Ma bễng mi ki ŏ́q crơng pluoih, yuaq tỡ loâp chóq crơng pluoih nhũang noau tuih yỗn alới loŏh tễ cruang Ê-yip-tô.
40Cũai I-sarel ỡt tâng cruang Ê-yip-tô dũn pỗn culám pái chít cumo.
41Toâq chuop pỗn culám pái chít cumo, tâng tangái ki toâp máh tỗp proai Yiang Sursĩ loŏh tễ cruang Ê-yip-tô.
42Yuaq tâng sadâu ki Yiang Sursĩ trỗl dŏq chuai yỗn cũai I-sarel loŏh tễ cruang Ê-yip-tô, ngkíq cũai I-sarel cóq noap sadâu ki la sadâu trỗl dŏq yám noap Yiang Sursĩ toau dũ dỡi.
Rit Sanhữ Tangái Loŏh
43Yiang Sursĩ atỡng Môi-se cớp Arôn neq: “Nâi la phễp rit sanhữ Tangái Loŏh. Chỗi yỗn cũai cruang canŏ́h cha parnơi tâng tangái anhia táq rit ki.
44Ma máh cũai sũl anhia chỡng, khân án khoiq táq rit cứt, têq án cha pêl ki.
45Chỗi yỗn cũai ỡt dỡ, tỡ la cũai tuthễ cha pêl ki.
46Máh sana anhia thrũan, cóq anhia cha tâng dống toâp. Chỗi aloŏh sana ki tễ dống. Chỗi déh nghang charán anhia táq cha pêl ki.
47Dũ náq cũai I-sarel cóq cha pêl bũi nâi.
48Chỗi yỗn cũai tỡ yũah táq rit cứt cha parnơi pêl ki. Khân bữn cũai tễ cruang canŏ́h ỡt parnơi cớp anhia, ma ễ táq tê phễp rit yám noap Yiang Sursĩ, cóq dũ náq samiang ỡt tâng dống án táq rit cứt nhũang voai. Chơ têq án mut cha pêl ki parnơi cớp cũai canỡt tễ cũai I-sarel.
49Nâi la phễp rit yỗn dũ náq cũai I-sarel, cớp dũ náq cũai tễ cruang canŏ́h ca ỡt cớp anhia.”
50Nheq tữh cũai proai I-sarel trĩh cớp táq puai máh santoiq Yiang Sursĩ khoiq ớn na Môi-se cớp Arôn.
51Tâng tangái ki toâp Yiang Sursĩ dững dũ náq cũai I-sarel loŏh tễ cruang Ê-yip-tô puai tâng tỗp alới bữm.