30

Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ

¹Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
²Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
³Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
⁵Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
⁶Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
⁷Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
⁸Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
⁹Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
¹⁰Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
¹¹Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
¹²Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
¹³Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
¹⁴Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
¹⁵Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
¹⁶Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
¹⁷Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
¹⁸Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
¹⁹Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
²⁰Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
²¹Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
²²Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
²³Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
²⁴Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
²⁵Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
²⁶Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
²⁷Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
²⁸Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
²⁹Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
³⁰Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
³¹Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
³²Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
³³Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.

30

Nau Y-Agur Ngơi

¹Nau Y-Agur kion buklâu Y-Yakê ngơi,
nau hôr aơ păng ngơi ma Y-Ithiêl, jêh ri ma Y-Ukal.
²Nanê̆, gâp rluk lơn ma bunuyh êng,
jêh ri gâp mâu geh nau gĭt rbăng nâm bu du huê bunuyh ôh.
³Gâp mâu hŏ mâp nti ôh nau blau mĭn,
mâu lĕ gâp geh nau gĭt rbăng ma Nơm Kloh Ueh.
⁴Mbu hŏ hao jêh kalơ trôk jêh nây plơ̆ jŭr tay?
Mbu hŏ rgum jêh sial tâm klŏ mpang ti nơm?
Mbu hŏ nklâm jêh dak tâm ao nơm?
Mbu hŏ ƀư nâp jêh bôl neh ntu?
Mbu amoh păng, jêh ri amoh kon buklâu păng?
Mbơh ma gâp, tơlah may gĭt?
⁵Lĕ nau Brah Ndu Ngơi bu rlong uănh,
Brah Ndu jêng khêl ma mbu nơm nde tâm Păng.
⁶Lơi dĭng ntop ôh ma nau Păng ngơi, klach lah Păng nduyh may jêh ri may jêng bunuyh ngơi mƀruh ngăn.
⁷Gâp geh dăn ma May bar ntil nau,
lơi dun ôh ăn nau nây ma gâp, ê lor gâp khĭt.
⁸Sŏk rđah ăn ngai đah gâp nau ngơi mƀruh jêh ri ngơi nchơt;
lơi ăn gâp jên g o ach, mâu lĕ jêng kuăng ndrŏng, kanŏng ăn ma gâp ndơ sông sa ăn tŏng ăp nar.
⁹Klach lah gâp hơm jêh ri dun ma May, jêh ri lah: "Mbu moh Yêhôva?"
Mâu lah tơlah ndĭt trơi gâp hăn ntŭng jêh ri gâp ƀư bơ̆ amoh Brah Ndu gâp.
¹⁰Lơi ta ngơi nchơt ôh ma du huê oh mon ta năp kôranh păng,
klach lah bu rak rtăp may jêh ri may bu kơp jêng tih.
¹¹Geh ntil bunuyh rak rtăp ma mbơ̆ khân păng,
jêh ri mâu ŭch mŏt ton ôh nau ueh lăng ma mê̆ khân păng;
¹²geh phung bunuyh mĭn khân păng jêng kloh,
ƀiălah nau ƀơ̆ ƀơch khân păng mâu hŏ rao ôh;
¹³geh phung bunuyh măt uănh rnam, Muh măt rnam ngăn.
¹⁴Geh phung bunuyh sêk jêng nâm bu mpiăt đao, găm nâm bu pêih.
Khân păng ŭch ƀư rai phung ndĭt trơi ta kalơ neh ntu
jêh ri bunuyh rêh ni mâu tŏng ndô ndơ ta nklang kon bunuyh.
¹⁵Plơm geh bar hê kon bu ur, khân păng nter: "Ăn hom, ăn hom."
Geh pe ntil ndơ mâu blau mpay ôh, puăn ntil ndơ mâu ŭch ôh lah: "Găp hơi."
¹⁶Ƀon Phung Khĭt, ndŭl bu ur nglên, neh ji hir mro mrăng ma dak, jêh ri ŭnh; khân mâu ŭch ôh lah: "Găp jêh."
¹⁷Măt bunuyh mưch ma mbơ̆ jêh ri dun mâu tông ôh ma bâr mê̆, mra geh nđak tâm rlŭng chôk rloch măt.
¹⁸Geh pe ntil khlay ngăn rlau lơn ma gâp dơi gĭt rbăng;
jêh ri puăn ntil nau gâp mâu dơi gĭt rbăng ôh;
¹⁹trong klang mpăr kalơ trôk, trong bêih hung ta kalơ lŭ trong Kŭmpăn nsong ta nklang dak mƀŭt
jêh ri trong du huê bu klâu rnglăp ndrel đah du huê bu ur.
²⁰Aơ jêng nau bu ur văng tĭr ƀư, păng sa jêh ri jut trôm mbung, lah: "Gâp mâu mâp ƀư nau tih ôh."
²¹Geh pe ntil ƀư ăn ma neh mpât n'găr jêh ri puăn ntil nau păng mâu dơi dơn ôh:
²²Du huê dĭk tơlah păng jêng nkhơng hađăch,
du huê bunuyh rluk hơm jêh ma ndơ sông sa,
²³du huê bu ur bu mâu ŭch ôh nkhơng ma geh sai,
jêh ri du huê oh mon bu ur ntrok kôranh bu ur păng:
²⁴Geh puăn ntil ndơ jê jê̆ ta neh ntu ƀiălah khân păng jêng nkhơng phung blau mĭn ngăn;
²⁵Ngonh (sam) jêng ntil ndơ mâu geh n'hâm suan katang ôh,
ƀiălah khân păng prăp nkrem ndơ sông sa ma khân păng nơm dôl yan ta vai;
²⁶Rpai jêng mpa mâu geh suan katang ôh, ƀiălah khân păng ƀư rsuăn tâm trôm lŭ;
²⁷krah mâu geh hađăch ôh, ƀiălah lĕ rngôch nau hăn n'hoch tĭng phung.
²⁸Bŭl ka bu dơi nhŭp ma ti, ƀiălah păng gŭ tâm ngih hađăch.
²⁹Geh pe ntil mpa chuat hăn ueh ngăn, geh puăn mpa chuat ma nau rnam ngăn.
³⁰Yau mŭr jêng mpa katang lơn ma lĕ rngôch, ta nklang lĕ ntil mpô mpa;
păng mâu dơi seng ôh đah du mlâm mpa êng.
³¹Iăr nkuăng ntoch trôko ueh ngăn đah be.
Jêh ri du huê hađăch phung tahan păng gŭ n'hanh păng.
³²Tơlah may geh ƀư nau rluk jêh ri n'hao may nơm,
mâu lah tơ lah may mĭn ŭch ƀư nau mhĭk, rdêp trôm bung ma ti may nơm!
³³Yorlah nâm bu vâr dak toh ndrôk ƀư ngi dak toh.
Jêh ri pet trôm muh luh du mham;
tâm ban pônây đŏng nsônh nau ji nuih mra tât ma nau tâm djrel.