30

Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ

¹Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
²Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
³Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
⁵Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
⁶Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
⁷Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
⁸Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
⁹Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
¹⁰Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
¹¹Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
¹²Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
¹³Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
¹⁴Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
¹⁵Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
¹⁶Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
¹⁷Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
¹⁸Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
¹⁹Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
²⁰Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
²¹Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
²²Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
²³Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
²⁴Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
²⁵Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
²⁶Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
²⁷Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
²⁸Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
²⁹Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
³⁰Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
³¹Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
³²Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
³³Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.

30

Lời của vua A-gu-ra

¹Lời của A-gu-ra, con trai Gia-kê, nói với Y-thiên và U-can.
²Tôi là người dốt, dốt nhất thiên hạ.
³Mặc dù chưa được học khôn,
Nhưng tôi cũng biết thế nào là thánh thiện.
⁴Ai đã lên trời, rồi xuống đất?
Ai đã góp gió trong tay, bọc biển trong áo, tạo nên vũ trụ?
Đấng ấy là Ai? Và Con trai Ngài tên gì?
⁵Mọi lời của Thượng Đế đều nghiệm đúng, là chân lý;
Ngài bảo vệ người đến nhờ Ngài độ trì.
⁶Đừng thêm gì vào lời của Ngài, kẻo Ngài bắt tội,
Vì người thêm thắt là người nói dối.
^7,8Chúa ôi, trước khi con chết, xin cho con hai điều:
-Giúp con khỏi dối trá,
-Đừng bắt con nghèo, cũng đừng cho con giàu,
Xin cho con vừa đủ cần dùng.
⁹Nếu giàu có dư dật, con sẽ không biết nương nhờ Chúa,
Nếu nghèo khó, con sẽ trộm cắp, làm nhơ nhuốc danh thánh Chúa.
¹⁰Chớ gièm pha người giúp việc với chủ người ấy,
Người sẽ nguyền rủa ta vì tội lỗi chính ta tạo lấy.
¹¹Có người rủa cha, mắng mẹ.
¹²Có người tự thấy mình trong trắng,
Nhưng chưa được rửa sạch ô uế.
¹³Có người đôi mắt kiêu căng,
Với cái nhìn khinh người.
¹⁴Có người răng sắc như gươm, hàm răng như dao,
Để nhai ngấu nghiên người nghèo, ăn nuốt người thiếu thốn.
^15,16Có hai thứ chẳng biết chán đòi thêm mãi, như đỉa.
Không, có ba; không, có bốn thứ:
Âm phủ,
Lòng dạ son sẻ,
Đất khô,
Lửa.
¹⁷Mắt của người chế nhạo cha, khinh bỉ mẹ,
Sẽ bị quạ móc và phụng hoàng nuốt tươi!
^18,19Có ba điều phi thường tôi không hiểu nổi. Không, có bốn:
Đường phụng hoàng bay trên không,
Lối rắn bò trên đá,
Đường tàu chạy trên biển,
Và đường tình ái giữa nam nữ.
²⁰Còn thêm một điều nữa: Người đàn bà ngoại tình,
Phạm tội xong, chùi miệng nói: Tôi có làm gì đâu?
^21-23Có ba điều làm đất rung chuyển không đứng nỗi. Không, có bốn:
Người nô lệ lên làm vua,
Kẻ ngu xuẩn no đầy thịnh vượng,
Người đàn bà ghen ghét lấy được chồng,
Đứa tớ gái lên làm bà chủ.
^24-28Có bốn loài vật tuy nhỏ bé nhưng khôn ngoan:
Con kiến là loài yếu ớt, dự trữ thực phẩm suốt mùa hạ,
Con thỏ rừng nhỏ bé biết trú mình trong hốc đá,
Con châu chấu tuy không có lãnh tụ, nhưng bay thành đội ngũ, Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được, ở cả trong đền vua.
^29-31Có ba loài vật, dáng đi oai vệ, đẹp đẽ. Không, có bốn:
Con sư tử, chúa sơn lâm, chẳng lùi bước trước loài nào cả,
Con công,
Con dê dực,
Và vua khi đi duyệt binh.
³²Nếu ai vì ngu dại mà tự kiêu hoặc mưu đồ việc ác,
Phải biết xấu hổ, lấy tay che miệng lại,
Đừng khoác lác về việc mình làm.
³³Đánh sữa ra bơ, đấm mũi chảy máu;
Chọc cơn giận, sinh cãi nhau.