30

Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ

¹Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
²Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
³Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
⁵Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
⁶Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
⁷Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
⁸Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
⁹Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
¹⁰Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
¹¹Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
¹²Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
¹³Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
¹⁴Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
¹⁵Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
¹⁶Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
¹⁷Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
¹⁸Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
¹⁹Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
²⁰Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
²¹Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
²²Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
²³Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
²⁴Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
²⁵Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
²⁶Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
²⁷Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
²⁸Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
²⁹Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
³⁰Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
³¹Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
³²Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
³³Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.

30

Lời dạy khôn ngoan của A-gu-rơ

¹Sau đây là những lời giáo huấn của A-gu-rơ con trai Gia-kê, người xứ Mát-xa.
Ông bảo, “Lạy Thượng Đế, tôi mệt mỏi, tôi đuối sức và kiệt lực.”⚓
²Ta là kẻ dại dột hơn mọi người,
ta không hiểu biết gì.
³Ta chưa học khôn,
và không biết gì về Thượng Đế, Đấng Thánh.
⁴Ai đã lên trời rồi lại xuống?
Ai có thể nắm gió trong tay?
Ai có thể bọc nước trong áo choàng?
Ai đã đặt ranh giới cho đất?
Tên Ngài hay tên con trai Ngài là gì?
Nếu ngươi biết hãy nói cho ta đi!
⁵Mỗi một lời nói của Thượng Đế đều chân chính.
Ngài bảo vệ những ai đến với Ngài.
⁶Đừng thêm bớt gì vào lời Ngài,
nếu không Ngài sẽ trừng phạt con và cho con là kẻ nói dối.
⁷Con cầu xin Ngài hai điều.
Xin đừng từ chối trước khi con chết.
⁸Xin đừng để con nói dối và bất lương.
Đừng để con giàu sang hay nghèo khổ;
xin cho con đủ đồ dùng hằng ngày.
⁹Nếu quá sung túc, con có thể chối bỏ Ngài và bảo,
“Tôi không biết CHÚA là ai cả!”
Nếu quá nghèo khổ
con có thể trộm cắp làm nhục danh Thượng Đế của con.
¹⁰Đừng nói xấu đầy tớ với chủ nó,
nếu không nó sẽ nguyền rủa con, rồi con sẽ phải mang tội.
¹¹Có người chưởi rủa cha mình
cũng chẳng chúc phước cho mẹ mình.
¹²Có người tự nghĩ mình trong sạch
nhưng thực sự chưa tẩy sạch được điều dơ bẩn trong lòng.
¹³Có người mang tính tự phụ,
xem thường người khác.
¹⁴Có kẻ có răng bén như gươm;
hàm của chúng như dao nhọn.
Chúng muốn giết kẻ nghèo khỏi xứ
và đuổi kẻ túng thiếu ra khỏi loài người.
¹⁵Con đỉa có hai con gái⚓
gọi là “Cho thêm” và “Cho thêm.”
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn,
và bốn điều không bao giờ nói, “Đủ rồi!”
¹⁶Đó là nghĩa địa, dạ không sinh con,
đất không bao giờ đủ mưa,
và lửa không bao giờ nói “Đủ rồi!”
¹⁷Con mắt chế giễu cha mình,
không vâng lời mẹ mình,
thì chim trời sẽ móc mắt ấy,
kên kên sẽ ăn nó.
¹⁸Có ba điều rất lạ lùng đối với ta,
và bốn điều ta chưa hiểu được:
¹⁹Đó là đường chim ưng bay trên trời,
đường con rắn bò trên đá,
lối tàu chạy trên biển,
và đường người nam đi lại với người nữ.
²⁰Người đàn bà ngoại tình hành động như sau:
Nàng làm như thể vừa mới ăn xong rồi rửa mặt;
và bảo, “Tôi có làm gì quấy đâu.”
²¹Có ba điều làm rung chuyển đất,
và bốn điều mà đất không chịu nổi:
²²Đó là khi kẻ tôi tớ lên làm vua,
Người ngu có dư thức ăn,
²³Người đàn bà bị chồng ghét nhưng vẫn cưới nàng,
và đứa tớ gái lên làm bà chủ.
²⁴Có bốn loài nhỏ xíu trên đất
nhưng lại rất khôn:
²⁵Con kiến chẳng có sức mạnh gì,
nhưng biết dự trữ thức ăn lúc mùa hè.
²⁶Con chồn núi không mạnh mẽ gì,
nhưng sống giữa các tảng đá.
²⁷Cào cào tuy không có vua,
nhưng bay ra theo hàng ngũ.
²⁸Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được,
vậy mà lại ở trong cung vua.
²⁹Có ba thứ bước đi hiên ngang,
và bốn thứ bước đi hùng dũng:
³⁰Đó là sư tử, con vật oai phong nhất,
không biết sợ ai,
³¹con gà trống đi hiên ngang⚓,
con dê đực, và nhà vua khi hướng dẫn dân chúng.
³²“Nếu con vừa ngu mà lại tự phụ,
hay nếu con định mưu ác thì hãy lấy tay bịt miệng.
³³Sữa quậy lên làm ra bơ,
mũi bị đập sẽ chảy máu.
Chọc giận người khác gây ra chuyện lôi thôi.”