30
Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ
1Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
2Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
3Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
4Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
5Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
6Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
7Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
8Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
9Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
10Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
11Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
12Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
13Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
14Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
15Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
16Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
17Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
18Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
19Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
20Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
21Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
22Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
23Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
24Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
25Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
26Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
27Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
28Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
29Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
30Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
31Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
32Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
33Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.
30
Aku tej lus
1Yakhe tus tub Aku uas nyob hauv lub moos Maxas tej lus.⚓
Aku hais rau Ithi‑ee, nws hais rau Ithi‑ee
thiab Ukhas tias,⚓
2“Qhov tseeb kuv ruam dhau
uas yuav ua tau neeg,
kuv tsis paub tab li tej neeg.
3Kuv tsis tau kawm paub tswvyim,
thiab tsis paub Vajtswv tus uas dawb huv.
4Leejtwg tau nce mus rau saum ntuj kag
thiab nqes rov los?
Leejtwg muab tau cua los tuav
rau hauv xib teg?
Leejtwg muab ntaub qhwv tau dej cia?
Leejtwg tu ciam rau lub ntiajteb nyob?
Nws lub npe hu li cas,
thiab nws tus tub npe hu li cas?
Nej yeej los paub.
5“Muab Vajtswv txhua lo lus tshuaj saib
mas pom tias muaj tseeb tiag,
Vajtswv yog daim hlau
thaiv cov uas mus nraim cev rau hauv nws.
6Tsis txhob ntxiv ib lo lus rau hauv nws tej lus,
ntshai tsam nws yuav ntuas koj
thiab luag yuav pom tias koj yog tus dag.
7Vajtswv, kuv thov ob yam ntawm koj,
thov pub rau kuv ua ntej uas kuv tsis tau tuag.
8Thov muab tej lus tsis muaj tseeb
thiab tej lus dag ntiab khiav deb ntawm kuv,
thov tsis txhob cia kuv pluag
thiab tsis txhob cia kuv nplua nuj,
thov pub rau kuv noj kom txaus nkaus xwb,
9tsam kuv noj tsau ces tsis lees yuav koj
thiab hais tias, ‘Yawmsaub yog leejtwg?’
lossis tsam kuv pluag thiab ua tub sab
thiab ua puas tsuas kuv tus Vajtswv lub npe.
10“Tsis txhob thuam tus tub qhe
rau tus lospav mloog,
tsam tus tub qhe foom koj
ces koj yuav raug txim.
11Muaj tej tus foom tsis zoo rau nws txiv,
thiab tsis foom koob hmoov rau nws niam.
12Muaj tej tus nws xam pom tias nws dawb huv,
tiamsis kuj tsis tau ntxuav
kev phem kev qias pov tseg.
13Muaj tej tus mas nws taubhau siab,
thiab lub qhov muag saib tsis taus lwm tus.
14Muaj tej tus nws kaus hniav yog hniav ntaj,
thiab nws hniav yog hniav riam,
mas nws yuav noj cov pluag
kom tag hauv ntiajteb
thiab cov neeg txom nyem
kom ploj tag hauv ib tsoom neeg.
15“Npliaj hiab muaj ob tug menyuam
yog maum, pheej qw hais tias, ‘Pub, pub.’
Muaj peb yam pheej tsis tsau,
muaj plaub yam tsis hais ib zaug
tias, ‘Txaus lawm,’ yog li no,
16tub tuag teb thiab tus pojniam mooj,
thiab lub ntiajteb pheej nqhis dej,
thiab hluavtaws tsis hais ib zaug tias,
‘Txaus lawm.’
17“Lub qhov muag uas thuam leej txiv
thiab saib tsis taus leej niam thiab tsis mloog lus,
yuav raug uab lag uas nyob hauv hav tho
thiab raug dav noj twm noj.
18Muaj peb yam uas kuv phimhwj kawg,
muaj plaub yam
uas kuv tsis nkag siab, yog li no,
19qhov uas tus dav ya saum nruab ntug,
thiab qhov uas nab ntaug saum pob zeb,
thiab qhov uas lub nkoj
mus rau hauv nruab nrab hiavtxwv,
thiab qhov uas hluas nkauj
hluas nraug sib nyiam.
20“Tus pojniam uas mus deev luag txiv
ua lub neej zoo li no,
nws noj tag so qhov ncauj ces nws hais tias,
‘Kuv tsis tau ua txhaum dabtsi li.’
21Muaj peb yam uas ua rau lub ntiajteb
ntseeg nkaws,
muaj plaub yam uas lub ntiajteb
thev tsis taus, yog li no,
22tus qhev tau ua vajntxwv,
thiab tus ruam tau noj tsau npo,
23thiab tus pojniam
uas tsis muaj leejtwg nyiam tau txiv,
thiab tus nkauj qhev
tau nyob nws tus poj lospav chaw.
24“Muaj plaub yam hauv ntiajteb no
uas me kawg
tiamsis muaj tswvyim tshaj plaws, yog li no,
25ntsaum yog ib co uas tsis muaj zog
tiamsis thaum lub caij sau qoob
ntsaum kuj npaj tej uas noj khaws cia,
26ntxim tsua kuj yog ib co uas tsis muaj zog
los nws ua zes rau hauv tej kem zeb,
27kooj txig tsis muaj vajntxwv
los nws tseem mus tau ua ib kab sab,
28quav toj quav taug
koj ntes tau hauv koj txhais tes
los nws tseem tau nyob hauv vajntxwv tsev.
29“Muaj peb yam uas txawj mus kev zoo nkauj,
muaj plaub yam uas txawj
tshais ruam zoo saib, yog li no,
30tsov ntxhuav uas yog tus tsiaj
uas muaj zog tshaj plaws
thiab tsis thim khiav ntawm lwm yam li,
31tus lau qaib cooj uas mus kev khov kho,
thiab tus txiv tshis,
thiab tus vajntxwv uas mus kev
ua cov pejxeem ntej qas ntxhia.
32“Yog koj tsis paub tab es koj tsab ua loj
lossis yog koj ntaus tswvyim ua phem,
cia li muab koj txhais tes
pos koj lub qhov ncauj.
33Yog tso kua mis txhia tau kua mis nyeem,
yog tso qhov ntswg thiaj tau ntshav,
thiab yog tshum kom chim
thiaj tau kev sib cav sib ceg.”