30
Châm Ngôn Và Lời Cầu Nguyện Của A-gu-rơ
1Các lời của A-gu-rơ, con trai Gia-kê;
Châm ngôn⚓ người ấy nói cùng Y-thi-ên,
Y-thi-ên và U-canh.⚓
2Thật, tôi ngu dại hơn người thường,
Và tôi không có sự sáng suốt như người thường.
3Tôi chưa học được sự khôn ngoan,
Cũng không có sự hiểu biết của Đấng Thánh.
4Ai đã lên trời rồi trở xuống?
Ai đã góp gió trong lòng bàn tay mình?
Ai đã bọc nước trong áo mình?
Ai đã lập các đầu cùng của đất?
Tên của người ấy là gì? Tên của con trai người ấy là chi?
Nếu ngươi biết?
5Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh khiết;
Ngài là cái khiên cho những người trú ẩn nơi Ngài.
6Chớ thêm vào lời của Ngài;
E rằng Ngài sẽ quở trách ngươi và ngươi bị coi là kẻ nói dối.
7Hai điều con cầu xin Ngài;
Xin Ngài chớ từ chối trước khi con chết:
8Xin cho con cách xa gian xảo và dối trá;
Xin đừng cho con nghèo khổ hay giàu có,
Xin cho con đủ thực phẩm cần dùng.
9Kẻo khi dư thừa con sẽ từ khước Ngài
Mà bảo CHÚA là ai?
Hoặc khi nghèo khổ con đi ăn cắp
Và làm nhục danh Đức Chúa Trời con.
10Chớ nói xấu đầy tớ với chủ nó;
E rằng nó sẽ rủa sả con và con phải mắc tội.
11Có loại người rủa cha mình,
Và không chúc phước mẹ mình.
12Có loại người cho rằng mình trong sạch;
Nhưng chưa được thanh tẩy sự dơ bẩn của mình.
13Có loại người mắt thật kiêu hãnh;
Mí mắt thật tự cao.
14Có loại người răng như lưỡi gươm,
Răng hàm như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo khổ trên đất
Và người cùng khốn giữa loài người.
15Con đỉa có hai con gái;
Chúng kêu lên: Hãy cho, hãy cho.
Có ba điều không bao giờ thỏa mãn;
Bốn điều không bao giờ nói: Đủ.
16Âm Phủ, dạ son sẻ,
Đất không bao giờ đủ nước,
Và lửa không bao giờ nói: Đủ rồi.
17Con mắt chế nhạo cha,
Khinh bỉ việc vâng lời mẹ,
Sẽ bị quạ nơi thung lũng móc mắt đi,
Và diều hâu ăn thịt.
18Có ba điều quá kỳ diệu cho tôi,
Bốn việc tôi không hiểu nỗi:
19Con đường của chim ưng bay trên trời;
Con đường của rắn bò trên đá;
Con đường tàu chạy giữa biển;
Và con đường một người nam phối hiệp với người nữ.
20Đây là con đường của một phụ nữ ngoại tình:
Nàng ăn rồi chùi miệng
Và nói: tôi có làm gì tội lỗi đâu.
21Có ba điều làm trái đất rung chuyển
Và bốn điều nó không chịu nổi:
22Một tên nô lệ lên làm vua;
Kẻ ngu có đầy dẫy thực phẩm;
23Một người đàn bà đáng ghét lấy chồng,
Và một cô tớ gái thay thế bà chủ.
24Có bốn vật nhỏ trên trái đất
Nhưng chúng cực kỳ khôn ngoan:
25Kiến là loài không có sức mạnh,
Nhưng chúng dự trữ thực phẩm cho mình trong mùa hè.
26Thỏ là loài sức yếu
Nhưng chúng làm ổ trong đá.
27Cào cào không có vua
Nhưng tất cả đều tiến lên theo hàng lối.
28Thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt
Nhưng nó lại ở trong đền vua.
29Có ba con vật có dáng đi đẹp,
Có bốn con vật có bước oai vệ:
30Sư tử là loài dũng mãnh nhất giữa vòng các loài thú;
Nó không lùi bước trước một loài nào.
31Con gà trống vươn cao cổ, con dê đực;
Và vị vua khi thống lĩnh quân đội mình.
32Nếu con dại dột tự tôn;
Nếu con âm mưu điều ác;
Hãy lấy tay bịt miệng lại.
33Vì ép sữa làm ra bơ;
Bóp mũi ra máu;
Chọc giận sinh ra cãi lộn.
30
Ankus Tej Lus
1Ntawm no mus yog Yakes tus tub Ankus tej lus tseemceeb:
“Vajtswv tsis nrog kuv nyob,
Vajtswv tsis nrog kuv nyob, thiab tsis muaj leejtwg pab kuv.
2Kuv ruam ib yam li tus tsiaj, kuv tsis
muaj kev txawj ntse li neeg muaj.
3Kuv yeej ibtxwm tsis tau kawm dua
kev txawj ntse, thiab kuv yeej tsis
paub hais tias muaj Vajtswv.
4Leejtwg tau nce mus saum ntuj ceebtsheej
thiab nqis rov qab los?
Leejtwg ntes tau cua rau hauv nws lub xibteg?
Lossis muab ib daim ntaub los qhwv tau dej?
Lossis muab tej ciam av ntiajteb los sib lo ua ke?
Yog koj paub, nws yog leejtwg?
Leejtwg yog nws tus tub?
5“Vajtswv yeej ceev tej lus uas nws tau cog tseg; nws zoo ib yam li daim hlau thaiv hniav ntaj rau txhua tus uas nrhiav txojkev pab.
6Tsis txhob ntxiv ib lo lus rau tus TSWV tej lus nyob tsam nws cem koj, thiab nws yuav paub hais tias koj yog tus neeg dag.”
Tej Pajlug uas Hais Ntxiv
7Vajtswv, thov koj pub kuv muaj ob yam no ua ntej kuv tuag:
8tsis txhob pub kuv ua ib tug neeg dag thiab tsis txhob cia kuv npluanuj dhau lossis pluag dhau; pub kom kuv muaj txaus noj txaus haus xwb.
9Yog kuv muaj ntau dhau lawm, ntshai kuv yuav hais tias kuv tsis vamkhom koj; tiamsis yog kuv pluag dhau lawm, tej zaum kuv yuav mus ua tubsab thiab ua rau kuv tus Vajtswv txajmuag.
10Tsis txhob nkaug ib tug tubtxib twg rau nws tus tswv hlo li, nyob tsam koj yuav raug foom tsis zoo thiab tau ris lub txim ntawd.
11Muaj tej tus neeg foom tsis zoo rau nws txiv thiab tsis nco nws niam txiaj ntsig.
12Muaj tej tus xav hais tias nws yog neeg ncaj ncees, tiamsis nws ua phem ua qias kawg li.
13Muaj tej tus xav hais tias nws thiaj yog neeg zoo xwb, ua li cas nws xav hais tias nws zoo tshaj lwm tus!
14Muaj tej tus neeg limhiam mus huab cov pluag thiab cov txomnyem tug, qhov ntawd yog tus neeg siab phem kev nrhiav noj nrhiav haus.
15Ib tug maumpeeb muaj ob tug menyuam, nkawd npe hu ua “Muab rau kuv!”
Muaj plaub yam uas pheej tsis txaus siab li:
16tubtuag teb,
tus pojniam uas muaj tsis taus menyuam,
av qhuav xav tau dej nag,
thiab hluavtaws kub toj tua tsis tau.
17Tus neeg uas nws luag nws txiv plig lossis tuammom nws niam thaum nws niam laus lawm, nws yuav raug dav npoj noj lossis uablag yuav thos nws ob lub qhovmuag.
18Muaj plaub yam uas ua rau kuv xav tsis thoob thiab tsis totaub, tej ntawd yog li no:
19Tus dav ya saum nruab ntug,
tus nab nkag saum pobzeb,
lub nkoj khiav taus nta yees saum nplaim dej hiavtxwv,
thiab pojniam txivneej txawj sib nyiam.
20Tus pojniam uas tsis ncaj yog li no: nws ua txhaum kev nkauj kev nraug tas, nws mus da dej, thiab hais tias, “Kuv yeej tsis tau ua txhaum dabtsi.”
21Nyob hauv ntiajteb no muaj plaub yam uas ua rau neeg tsis txaus siab:
22Tus qhev tau los ua vajntxwv,
tus neeg ruam muaj txhua yam noj,
23tus pojniam uas txhua tus ntxub tau txiv yuav,
thiab tus ntxhais qhev tau los nyob
nws tus niam tsav cuab chaw.
24Muaj plaub yam tsiaj uas me heev nyob hauv ntiajteb no, tiamsis ntse kawg li:
25Ntsaum: lawv tsis muaj zog,
tiamsis thaum lub caij ntuj qhua
lawv sau tej khoom noj los khaws tseg.
26Ntximtsua: lawv tsis muaj zog,
tiamsis lawv ua lawv tej zes rau hauv tej qhovtsua.
27Kooj: lawv tsis muaj vajntxwv,
tiamsis lawv ya ua ke tsheej pab.
28Nabqa tsiav: koj ntes tau tuav hauv koj xibteg,
tiamsis nws tseem tau nyob hauv vajntxwv tej loog.
29Muaj plaub yam uas thaum lawv mus kev mas zoo saib kawg li yog:
30tsov ntxhuav muaj zog tshaj lwm
yam tsiaj thiab tsis ntshai dabtsi li,
31tus laug tshis thiab tus lau qaib cooj
uas mus kev khov kho,
thiab tus vajntxwv uas sawv ntawm
nws tsoom pejxeem hauv ntej.
32Yog koj ruam dhau es ua neeg khavtheeb thiab tuav tswvyim ua phem; cia li tseg thiab ua tib zoo xav!
33Yog koj nyoj mis nyuj, ces koj tau roj mis; yog koj ntaus luag cajntswg, ces luag qhovntswg yuav los ntshav; thiab yog koj mus thab kev chim, koj yuav raug kev kub ntxhov.