20
Trừng Phạt Chi Tộc Bên-gia-min
1Bấy giờ toàn dân I-sơ-ra-ên từ Ðan cho đến Bê-e Sê-ba và luôn cả miền Ghi-lê-át tụ họp lại như một người trước mặt CHÚA tại Mích-pa.
2Những lãnh tụ của dân, tức của mười hai chi tộc I-sơ-ra-ên, đều hiện diện đông đủ trong đại hội con dân Ðức Chúa Trời. Có bốn trăm ngàn người mang gươm về tụ họp.
3Người Bên-gia-min cũng biết dân I-sơ-ra-ên đã tụ họp tại Mích-pa. Bấy giờ dân I-sơ-ra-ên nói, “Hãy nói cho chúng tôi biết việc ác nầy đã xảy ra thế nào.”
4Vậy người Lê-vi, chồng của người phụ nữ bị giết, đáp, “Tôi và vợ bé tôi có đến Ghi-bê-a, thành của chi tộc Bên-gia-min để qua đêm.
5Ban đêm, một đám đàn ông ở Ghi-bê-a tìm đến, bao quanh nhà, tính giết tôi. Họ đã hãm hiếp vợ bé tôi, và vì thế nàng đã chết.
6Tôi đã chặt người vợ bé tôi ra từng mảnh và gởi mỗi mảnh cho mỗi miền trong sản nghiệp của I-sơ-ra-ên, bởi vì họ đã làm điều dâm dục bỉ ổi và ác đức nầy trong I-sơ-ra-ên.
7Bây giờ, hỡi toàn thể dân I-sơ-ra-ên, xin anh em hãy nói đi, chúng ta phải giải quyết việc nầy ra sao?”
8Toàn dân đều đứng dậy như một người và nói, “Không ai trong chúng ta được về nhà. Không người nào trong chúng ta được đi về nhà mình cả.
9Nhưng đây là việc chúng ta phải làm cho Ghi-bê-a. Chúng ta sẽ bắt thăm và theo đó mà lên đánh thành ấy.
10Trong mỗi chi tộc I-sơ-ra-ên, chúng ta sẽ lấy mười người trong một trăm, trăm người trong một ngàn, ngàn người trong một vạn, để đi lo lương thực cho chúng ta. Khi họ trở lại, chúng ta sẽ xử Ghi-bê-a của Bên-gia-min theo việc ác đức mà chúng đã gây ra trong I-sơ-ra-ên.”
11Vậy toàn dân I-sơ-ra-ên hiệp nhau như một người để tiến đánh thành ấy.
12Các chi tộc I-sơ-ra-ên sai sứ giả đến khắp miền của chi tộc Bên-gia-min nói rằng, “Chuyện ác đức kinh khủng gì đã xảy ra ở giữa anh chị em vậy?
13Bây giờ hãy trao cho chúng tôi đám côn đồ con cháu của những người quyền thế ở Ghi-bê-a, để chúng tôi giết chúng, hầu tẩy trừ việc ác nầy khỏi I-sơ-ra-ên.” Nhưng người Bên-gia-min không chịu nghe lời yêu cầu của đồng bào của họ là dân I-sơ-ra-ên.
14Họ kéo ra khỏi thành của họ và hiệp nhau tại Ghi-bê-a để giao chiến với dân I-sơ-ra-ên.
15Khi ấy, người Bên-gia-min đã động viên được hai mươi sáu ngàn người, thảy đều là những tay kiếm tài ba, từ các thành của họ kéo về, thêm vào bảy ngàn tay kiếm đã chọn sẵn tại Ghi-bê-a.
16Trong số những người Bên-gia-min ấy, có bảy trăm người thuận tay trái. Mỗi người đều có tài sử dụng trành ném đá. Họ có thể ném trúng một sợi tóc mà không trật.
17Dân I-sơ-ra-ên, không kể người Bên-gia-min, cũng triệu tập được bốn trăm ngàn tay kiếm. Tất cả đều là những chiến sĩ.
18Dân I-sơ-ra-ên lên Bê-tên và cầu hỏi Ðức Chúa Trời. Họ nói, “Ai trong chúng con sẽ lên đánh Bên-gia-min trước?”
CHÚA đáp, “Giu-đa sẽ đi trước.”
19Sáng hôm sau, dân I-sơ-ra-ên dậy sớm và hạ trại gần Ghi-bê-a.
20Dân I-sơ-ra-ên kéo ra đánh người Bên-gia-min. Dân I-sơ-ra-ên dàn trận để giao chiến tại Ghi-bê-a.
21Người Bên-gia-min ra khỏi Ghi-bê-a và đánh giết hai mươi hai ngàn người I-sơ-ra-ên trong trận chiến ngày hôm ấy.
22Nhưng dân I-sơ-ra-ên khích lệ nhau và trở lại dàn trận nơi họ đã dàn trận ngày hôm trước.
23Dân I-sơ-ra-ên đi lên và khóc trước mặt CHÚA cho đến chiều tối. Họ cầu hỏi CHÚA, “Chúng con có nên đi lên dàn trận để giao chiến với người Bên-gia-min, anh em của chúng con chăng?”
CHÚA đáp, “Hãy lên đánh chúng.”
24Vậy, ngày thứ nhì, dân I-sơ-ra-ên kéo đến đánh người Bên-gia-min.
25Trong ngày thứ nhì, người Bên-gia-min từ trong Ghi-bê-a kéo ra nghinh chiến, và họ đã đánh hạ thêm mười tám ngàn người I-sơ-ra-ên; tất cả đều là những tay kiếm bản lĩnh.
26Bấy giờ tất cả dân I-sơ-ra-ên đi lên Bê-tên. Họ ngồi đó và khóc trước mặt CHÚA. Ngày hôm đó, họ kiêng ăn đến chiều tối. Họ dâng các của lễ thiêu và các của lễ cầu an lên CHÚA.
27Rồi họ cầu hỏi ý CHÚA. Trong lúc ấy, Rương Giao Ước của Ðức Chúa Trời để tại đó.
28Có Phi-nê-a con trai Ê-lê-a-xa, cháu của A-rôn đang phục vụ trước mặt CHÚA. Họ hỏi, “Chúng con có nên đi lên dàn trận, để giao chiến với người Bên-gia-min anh em của chúng con, hay chúng con nên dừng lại?”
CHÚA phán, “Hãy đi. Ngày mai Ta sẽ phó chúng vào tay các ngươi.”
29Dân I-sơ-ra-ên đặt phục binh chung quanh Ghi-bê-a.
30Ngày thứ ba, họ kéo lên dàn trận trước Ghi-bê-a để giao chiến với người Bên-gia-min như đã làm hai ngày trước.
31Người Bên-gia-min đi ra đánh họ và bị dụ ra xa thành. Chúng bắt đầu đánh giết dân I-sơ-ra-ên như đã làm hai ngày trước. Vậy chúng đánh giết được khoảng ba mươi người I-sơ-ra-ên ngoài đồng và trên những con đường nối liền giữa Bê-tên và Ghi-bê-a.
32Người Bên-gia-min nói với nhau, “Chúng ta đánh bại chúng như lần trước.” Còn dân I-sơ-ra-ên thì nói, “Chúng ta hãy theo những con đường lớn mà rút lui và dụ chúng ra xa khỏi thành.”
33Bấy giờ toàn quân I-sơ-ra-ên đứng dậy khỏi chỗ mình và kéo đến dàn trận tại Ba-anh Ta-ma, trong khi đó đội quân phục kích cũng đứng dậy và tấn công vào phía tây của Ghi-bê-a.
34Ðồng thời mười ngàn quân tinh nhuệ của I-sơ-ra-ên cũng tấn công vào mặt chính của Ghi-bê-a. Trận chiến thật dữ dội trong khi người Bên-gia-min không biết thảm họa đã gần kề.
35CHÚA đã đánh bại người Bên-gia-min trước mặt dân I-sơ-ra-ên. Trong ngày ấy, dân I-sơ-ra-ên đánh hạ hai mươi lăm ngàn một trăm người Bên-gia-min. Tất cả đều là những tay kiếm cừ khôi.
36Khi ấy người Bên-gia-min biết rằng chúng sắp bại trận.
Lúc bấy giờ dân I-sơ-ra-ên đã nhượng bộ trước sự tấn công của người Bên-gia-min, bởi vì họ tin tưởng vào đội quân phục kích họ đã đặt gần Ghi-bê-a.
37Ðội quân phục kích đã đột ngột tấn công vào Ghi-bê-a. Họ tràn vào thành và dùng gươm giết mọi người trong thành.
38Dân I-sơ-ra-ên đã giao hẹn với đội quân phục kích rằng khi chiếm được thành họ phải đốt lên trong thành một luồng khói lớn để làm hiệu,
39lúc bấy giờ dân I-sơ-ra-ên sẽ quay lại và chiến đấu. Khi người Bên-gia-min bắt đầu tấn công và giết khoảng ba mươi người I-sơ-ra-ên, chúng nói, “Chúng ta sẽ đánh bại chúng như trận trước.”
40Nhưng khi cột khói bắt đầu bốc lên trong thành, người Bên-gia-min quay lại và thấy cả thành đều bốc khói lên trời.
41Bấy giờ dân I-sơ-ra-ên quay lại tấn công, còn người Bên-gia-min thì hoảng sợ, bởi vì chúng nhận biết rằng tai họa sắp giáng xuống đầu chúng.
42Vì thế chúng quay lưng chạy trốn vào hướng đồng hoang trước mặt dân I-sơ-ra-ên, nhưng chúng chẳng có thể tránh chiến đấu, vì quân từ các thành bủa ra chém giết chúng.
43Người ta bao vây người Bên-gia-min, liên tục truy kích chúng, và giày đạp chúng trong vùng gần Ghi-bê-a, về hướng đông.
44Mười tám ngàn người Bên-gia-min đã ngã chết. Tất cả đều là những chiến sĩ can trường.
45Khi chúng quay lưng chạy trốn vào đồng hoang, về hướng vầng đá Rim-môn, thì dọc theo các đường chính đã có thêm năm ngàn người bị giết. Chúng cũng bị truy đuổi đến tận Ghi-đôm và đã có hai ngàn người nữa bị giết.
46Vậy tổng số người Bên-gia-min bị giết trong ngày ấy là hai mươi lăm ngàn. Tất cả đều là những tay kiếm can trường.
47Nhưng có sáu trăm người quay lưng chạy trốn vào trong đồng hoang và đến ẩn núp tại vầng đá ở Rim-môn được bốn tháng.
48Sau đó dân I-sơ-ra-ên quay trở về và thanh toán dân Bên-gia-min. Họ dùng gươm diệt tất cả dân chúng, súc vật, và bất cứ những gì còn lại trong các thành của người Bên-gia-min. Ðến thành nào họ cũng đều phóng hỏa thiêu rụi thành ấy.
20
I^saa^laa^en Mienh Mborqv Mben^yaa^min Mienh
1I^saa^laa^en nyei zuangx mienh ziouc yiem Ndaan mingh taux Mbe^e^qe^mbaa, liemh yiem Gi^le^aatc Deic nyei zuangx mienh, cuotv daaih dongh diuc hnyouv gapv zunv⚓ yiem Mitv^baa dorng jienv Ziouv.
2I^saa^laa^en Fingx nyei zuangx bieiv zeiv, se fingx-fingx nyei bieiv-zeiv, daaih yiem jienv Tin-Hungh nyei baeqc fingx gapv zunv nyei wuic. Longc nzuqc ndaauv mborqv jaax nyei yangh jauv baeng maaih biei sinx dauh.
3(Wuov zanc Mben^yaa^min Mienh haiz gorngv I^saa^laa^en Mienh mingh taux Mitv^baa.) I^saa^laa^en Mienh gorngv, “Tov mbuox yie mbuo, naaiv nyungc waaic haic nyei sic hnangv haaix nor haih cuotv daaih?”
4Wuov dauh Lewi Mienh, se zuqc hoic daic wuov dauh m'sieqv dorn nyei nqox, dau, “Yie caux yie nyei jaav-zeih auv daaih taux Mben^yaa^min Mienh nyei Gi^mbe^aa Zingh, oix bueix muonz.
5Wuov muonz Gi^mbe^aa Zingh nyei mienh daaih weih jienv yie hitv wuov norm biauv, hnamv oix daix yie. Ninh mbuo ziouc caa yie nyei jaav-zeih auv. Caa gau, taux ninh daic mi'aqv.
6Yie ziouc zorqv yie nyei jaav-zeih auv nyei sei nqen zoux ziex deix, fungx mingh gormx I^saa^laa^en Mienh nzipc nyei deic-bung weic zuqc yiem I^saa^laa^en gu'nyuoz maaih naaiv deix waaic haic, laih hlopv haic nyei sic cuotv daaih.
7Meih mbuo I^saa^laa^en Mienh aah! Oix zuqc tengx jienv caangh laangh mangc gaax, hnangv haaix nor zoux.”
8Zuangx mienh ziouc souv jiez sin daaih dongh diuc hnyouv gorngv, “Yie mbuo yietc dauh maiv nzuonx ganh nyei ndopv-liuh, fai ganh nyei biauv.
9Yie mbuo oix hnangv naaiv nor zoux bun Gi^mbe^aa Mienh. Yie mbuo oix dingc maengc mangc haaix fingx oix zuqc mingh ndaangc caux ninh mbuo mborqv jaax.
10Yie mbuo oix zuqc yiem I^saa^laa^en nyei fingx-fingx gu'nyuoz, yietc baeqv dauh ginv ziepc dauh, yietc cin ginv yietc baeqv dauh, yietc waanc ginv yietc cin dauh mienh, paaiv ninh mbuo mingh lorz bienh fuix bun zuangx jun-baeng. Taux Mben^yaa^min Deic nyei zingh wuov zanc, ziux Gi^mbe^aa Mienh yiem I^saa^laa^en Mienh gu'nyuoz zoux waaic, zoux laih hlopv nyei sic winh bun ninh mbuo.”
11I^saa^laa^en nyei zuangx mienh ziouc gapv zunv daaih dongh diuc hnyouv mingh mborqv wuov norm zingh.
12I^saa^laa^en nyei fingx-fingx mienh ziouc paaiv mienh mingh naaic gormx Mben^yaa^min Fingx nyei mienh, “Naaiv deix waaic haic nyei sic hnangv haaix nor haih yiem meih mbuo mbu'ndongx cuotv daaih?
13Ih zanc zorqv yiem Gi^mbe^aa Zingh naaiv deix mienh waaic mienh jiu bun yie mbuo daix guangc, fioux nzengc yiem I^saa^laa^en Mienh mbu'ndongx nyei orqv sic.”
Mv baac Mben^yaa^min Mienh maiv kangv muangx ninh mbuo nyei gorx-youz, I^saa^laa^en Mienh, nyei waac.
14Mben^yaa^min Mienh yiem ninh mbuo nyei norm-norm zingh gapv zunv daaih yiem Gi^mbe^aa, weic caux I^saa^laa^en Mienh mborqv jaax.
15Wuov zanc Mben^yaa^min Mienh yiem ninh mbuo nyei norm-norm zingh diuc cuotv longc nzuqc ndaauv nyei baeng i waanc juqv cin dauh, aengx yiem Gi^mbe^aa Zingh ganh ca'lengc ginv cuotv cietv baeqv dauh.
16Yiem zuangx jun-baeng mbu'ndongx maaih cietv baeqv dauh ginv daaih nyei baeng longc buoz-kuang liouc nyei. Ninh mbuo longc ndopv-hlaang⚓ fengx la'bieiv-dorn bungx mingh mborqv duqv zuqc yietc diuh mba'biei yaac maiv pienx yietc deix.
17Cuotv liuz Mben^yaa^min Mienh, I^saa^laa^en Mienh diuc cuotv biei sinx dauh longc nzuqc ndaauv nyei mienh, yietc zungv se mborqv jaax nyei baeng.
18I^saa^laa^en Mienh ziouc mingh Mbetc^en naaic Tin-Hungh. Ninh mbuo gorngv, “Yie mbuo haaix dauh oix zuqc mingh ndaangc caux Mben^yaa^min Mienh mborqv jaax?”
Ziouv gorngv, “Yu^ndaa oix zuqc mingh ndaangc.”
19Da'nyeic ndorm I^saa^laa^en Mienh jiez sin daaih mingh liepc ciangv nitv Gi^mbe^aa Zingh.
20I^saa^ laa^en Mienh ziouc cuotv mingh caux Mben^yaa^min Mienh mborqv jaax aengx ziux mborqv jaax nyei yietc nyeic mbaih jienv nitv Gi^mbe^aa oix mborqv.
21Wuov hnoi Mben^yaa^min Mienh yiem Gi^mbe^aa cuotv daaih daix daic i waanc i cin dauh I^saa^laa^en Mienh.
22Mv baac I^saa^laa^en Mienh laanh orn laanh nyei hnyouv, aengx hnangv daauh hnoi nor, ninh mbuo mbaih jienv yiem wuov norm dorngx.
23I^saa^laa^en Mienh yaac mingh dorng jienv Ziouv nyiemv taux lungh maanz-hmuangx. Ninh mbuo naaic Ziouv, “Yie mbuo oix zuqc aengx mingh mborqv yie mbuo nyei gorx-youz, Mben^yaa^min Mienh, horpc fai maiv horpc?”
Ziouv gorngv, “Gunv mingh mborqv ninh mbuo maah!”
24Da'nyeic hnoi I^saa^laa^en Mienh aengx mingh caux Mben^yaa^min Mienh mborqv jaax.
25Dongh naaic hnoi Mben^yaa^min Mienh aengx yiem Gi^mbe^aa cuotv daaih daix daic yietc waanc hietc cin dauh I^saa^laa^en Mienh. Yietc zungv se longc nzuqc ndaauv nyei baeng.
26I^saa^laa^en nyei zuangx mienh, ziouc mingh Mbetc^en zueiz jienv Ziouv nyei nza'hmien nyiemv yaac zei maiv nyanc haaix nyungc taux hmuangx. Ninh mbuo dorng jienv Ziouv fongc horc buov ziec nyei ga'naaiv caux ziec weic jiu tong nyei ga'naaiv.
27I^saa^laa^en Mienh ziouc naaic Ziouv. (Wuov zanc Tin-Hungh nyei ⟨Laengz Ngaengc Waac Faang⟩ yiem wuov.
28Wuov deix ziangh hoc ⟨Laengz Ngaengc Waac Faang⟩ nyei fun, E^le^aa^saa nyei dorn, Fi^ne^hatc, yaac yiem Laengz Ngaengc Waac Faang nyei nza'hmien maengx fu-sux.) I^saa^laa^en Mienh naaic, “Yie mbuo horpc zuqc aengx mingh caux yie mbuo nyei gorx-youz, Mben^yaa^min Mienh, mborqv jaax fai horpc zuqc dingh njiec?”
Ziouv gorngv, “Gunv mingh aqv. Njang hnoi yie oix zorqv ninh mbuo jiu bun yiem meih mbuo nyei buoz-ndiev aqv.”
29I^saa^laa^en Mienh ziouc bun baeng bingx jienv weih gormx Gi^mbe^aa.
30Da'faam hnoi I^saa^laa^en Mienh aengx mingh caux Mben^yaa^min Mienh mborqv jaax, yaac hnangv zinh ndaangc wuov deix i nzunc ninh mbuo mbaih jienv mborqv Gi^mbe^aa.
31Mben^yaa^min Mienh ziouc cuotv daaih caux I^saa^laa^en Mienh mborqv jaax, yaac zuqc nduov leih zingh go deix. Ninh mbuo yiem domh jauv jiez gorn daix I^saa^laa^en Mienh hnangv zinh ndaangc wuov deix i nzunc nor. Se ninh mbuo yiem mingh Mbetc^en wuov diuh jauv caux mingh Gi^mbe^aa wuov diuh jauv yaac yiem lomc-huaang daix daic leih maiv go faah ziepc dauh I^saa^laa^en Mienh.
32Mben^yaa^min Mienh gorngv, “Ninh mbuo suei mbuo hnangv zinh ndaangc nor.” Mv baac I^saa^laa^en Mienh gorngv, “Mbuo tuix ziouc nduov ninh mbuo leih zingh go, mingh taux domh jauv.”
33I^saa^laa^en nyei zuangx mienh cuotv ninh mbuo yiem nyei dorngx mingh mbaih jienv yiem Mbaa^an Taamaa. Bingx jienv Gi^mbe^aa nyei fai bung maengx.⚓ Wuov deix I^saa^laa^en Mienh ziouc tiux cuotv daaih.
34Yiem I^saa^laa^en Mienh mbu'ndongx ginv daaih nyei yietc waanc dauh baeng daaih mborqv Gi^mbe^aa. Mborqv jaax hniev nyei ziangh hoc, Mben^yaa^min Mienh maiv hiuv duqv domh zeqc naanc taux ninh mbuo fatv aqv.
35Ziouv bun Mben^yaa^min Mienh suei I^saa^laa^en Mienh. Wuov hnoi I^saa^laa^en Mienh daix daic i waanc biaa cin yietc baeqv dauh Mben^yaa^min Mienh. Yietc zungv se longc nzuqc ndaauv nyei baeng.
36Hnangv naaic, Mben^yaa^min Mienh buatc ninh mbuo zuqc suei aqv.
I^saa^laa^en Mienh duqv-eix zoux hnangv suei Mben^yaa^min Mienh, weic zuqc ninh mbuo bungx hnyouv dongh ninh mbuo bun mingh bingx jienv yiem nitv Gi^mbe^aa wuov deix mienh.
37Dongh bingx jienv wuov deix mienh liemh zeih tiux bieqc Gi^mbe^aa Zingh mingh, ziouc nzaanx mingh longc nzuqc ndaauv daix nzengc wuov norm zingh nyei mienh.
38I^saa^laa^en Mienh caux bingx jienv zingh ga'hlen wuov deix baeng jaa-ndaangc dingc ziangx norm jangx-hoc. Ninh mbuo gorngv, “Se gorngv buatc douz-sioux yiem zingh cutv-cutv nyei faaux gu'nguaaic lungh nor,
39I^saa^laa^en Mienh oix zuqc daaux nqaang daaih mborqv jaax.
Mben^yaa^min Mienh dongz buoz daix faah ziepc dauh I^saa^laa^en Mienh ninh mbuo ziouc gorngv, “Ninh mbuo ndongc haaix suei yie mbuo hnangv zinh ndaangc wuov nzunc nor.”
40Mv baac douz-sioux-don yiem zingh cutv-cutv nyei faaux wuov zanc, Mben^yaa^min Mienh huin nzuonx daaih mangc buatc ziangh norm zingh kungx douz-sioux cutv-cutv nyei faaux lungh hnangv.
41I^saa^laa^en Mienh aengx daaux sin daaih, Mben^yaa^min Mienh ziouc gamh nziex haic, weic zuqc hiuv duqv ninh mbuo zuqc domh zeqc naanc mi'aqv.
42Ninh mbuo yiem I^saa^laa^en Mienh nyei wuov ndaangc maengx daaux sin biaux, hungx jienv deic-bung-huaang mingh, mv baac ninh mbuo biaux maiv ndutv mborqv jaax nyei jauv. Yiem norm-norm mungv nyei I^saa^laa^en Mienh cuotv daaih daix nzengc ninh mbuo.
43I^saa^laa^en Mienh weih jienv Mben^yaa^min Mienh yaac maiv dingh liouh nyei zunc jienv mingh taux Gi^mbe^aa dong bung maengx ziouc zunc zaaic ninh mbuo.
44Mben^yaa^min Mienh zuqc daix daic nyei maaih yietc waanc hietc cin dauh. Yietc zungv se mborqv jaax henv nyei baeng.
45Zengc njiec wuov deix daaux sin biaux, hungx jienv deic-bung-huaang, Limmon nyei la'bieiv-mbaengx wuov. I^saa^laa^en Mienh zueih jauv daix jienv Mben^yaa^min Mienh mingh, daix daic biaa cin dauh. Ninh mbuo zunc jienv mingh taux Gi^ndom zunc zaaic aengx daix daic i cin dauh.
46Dongh wuov hnoi Mben^yaa^min Mienh zuqc daix daic nyei maaih i waanc biaa cin dauh. Yietc zungv se nanv nzuqc ndaauv, mborqv jaax henv nyei baeng.
47Mv baac maaih luoqc baeqv dauh daaux sin biaux mingh taux deic-bung-huaang, Limmon nyei la'bieiv-mbaengx, ziouc yiem jienv naaiv norm dorngx biei hlaax nyieqc.
48I^saa^laa^en Mienh aengx daaux sin nzuonx mingh mborqv Mben^yaa^min Mienh. Ninh mbuo longc nzuqc ndaauv daix daic zingh nyei zuangx mienh, liemh saeng-kuv caux ninh mbuo buatc nyei yietc zungv ga'naaiv. Ninh mbuo lorz buatc haaix norm mungv, ninh mbuo ziouc longc douz buov nzengc aqv.