1Tơdang khua djă̱ akŏ jak iâu ih nao ƀơ̆ng huă hăng ñu,
khŏm lăng pơñen bĕ lu gơnam ƀơ̆ng arăng yŏng ƀơi anăp ih,
2Laih anŭn tơdah ih jing pô ƀơ̆ng huă ră̱,
pơkhư̆ hĭ bĕ ih pô anăm ƀơ̆ng lu đơi ôh.
3Anăm amoaih kluh kơ gơnam ƀơ̆ng jơma̱n khua anŭn ôh,
huĭdah ñu yuakơ gơnam ƀơ̆ng anŭn či pleč ƀlŏr hĭ ih.
4Anăm pơgleh pơglan ih pô kiăng kơ jing pơdrŏng ôh;
jing hĭ bĕ rơgơi laih anŭn pơkhư̆ hĭ ih pô.
5Tơdang ih gle̱ng mơta ih ƀơi khul mŭk dram anŭn,
gơnam anŭn đuaĭ hĭ thĕng yơh hrup hăng čă rai khul čăng
laih anŭn pŏr đuaĭ hĭ ataih pơ adai adih kar hăng čim si̱ng yơh.
6Anăm ƀơ̆ng gơnam ƀơ̆ng huă mơnuih klih ôh,
anăm kluh amoaih kơ khul gơnam ƀơ̆ng jơma̱n ñu ôh.
7Anăm ngă tui anŭn ôh yuakơ ñu jing sa čô pơmĭn nanao kơ tơlơi pơhoăč yơh.
Ñu či laĭ kơ ih tui anai, “Ƀơ̆ng mơñum bĕ,”
samơ̆ pran jua ñu pơkơdơ̆ng glaĭ hăng ih yơh.
8Ih či kiăng ô̱̆ pơtah hĭ yơh hơdôm gơnam ƀơ̆ng ih ƀơ̆ng anŭn,
laih anŭn hơmâo pơhoăč hĭ laih khul boh hiăp hiam ih bơni kơ ñu.
9Anăm pơhiăp pơtô mơnuih mlŭk ôh,
yuakơ ñu či djik djak kơ boh hiăp rơgơi ih yơh.
10Anăm mă pơđuaĭ hĭ guai boh pơtâo hơđăp ôh
boh nik ñu anăm ƀrư̆ ƀrư̆ sua mă đang hơma ƀing tơhrit ama ôh.
11Tơdah ih ngă tơlơi anŭn, Ơi Adai jing Pô Pơgang Kơtang gơñu,
či pơkơdơ̆ng glaĭ hăng ih amăng anih phat kơđi yuakơ tơhơnal tơlơi gơñu yơh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Sa
laih anŭn tơngia ih pơđi̱ng hơmư̆ kơ hơdôm tơlơi pơhiăp thâo pơmĭn.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Dua
sĭt tơdah ih pơkơhma̱l ñu hăng gai hơnuăt, ñu ƀu či djai hĭ ôh.
14Kơđai glaĭ, pơkơhma̱l bĕ ñu hăng gai hơnuăt
laih anŭn ih či pơklaih hĭ tơlơi hơdip ñu mơ̆ng tơlơi djai yơh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Klâo
tui anŭn kâo yơh či hơ̆k mơak amăng jua pơmĭn kâo.
16Sĭt tơdang tơƀông bah ih pơhiăp hơdôm tơlơi djơ̆ tơpă
hơtai pran kâo či hơ̆k kơdơ̆k yơh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Pă̱
kơđai glaĭ khŏm nanao hur har huĭ pơpŭ bĕ kơ Yahweh.
18Tơdah ih ngă tui anŭn, ih či hơmâo tơlơi čang rơmang kơ tơlơi hơdip ih yơh,
laih anŭn tơlơi čang rơmang ih anŭn ƀu či rơngiă hĭ ôh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Rơma
Răng pơñen bĕ jua pơmĭn ih kiăng kơ đuaĭ tui jơlan djơ̆.
20Tui anŭn, anăm pơgop ôh hăng ƀing mơnuih mơñum ia tơpai lu đơi
ƀôdah ƀơ̆ng huă ră̱ hăng añăm mơnơ̆ng,
21yuakơ ƀing măt tơpai laih anŭn ƀing ră̱ ƀơ̆ng jing hĭ ƀun rin yơh,
laih anŭn mơnuih ră̱ pĭt anŭn či buh hơô abăn ao tơĭ tel yơh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Năm
laih anŭn anăm djik djak kơ amĭ ih ôh tơdang gơ̆ tha laih.
23Tŭ mă bĕ tơlơi sĭt laih anŭn anăm hơngah lui hĭ tơlơi sĭt anŭn ôh;
gir mă tŭ bĕ tơlơi rơgơi, tơlơi pơkhư̆ pơhrăm laih anŭn tơlơi thâo hluh.
24Ama pô tơpă hơnơ̆ng hơ̆k kơdơ̆k biă mă,
sĭt hlơi pô hơmâo ană đah rơkơi rơgơi, ñu či mơak mơai yuakơ gơ̆ yơh.
25Kwưh kiăng amĭ ama ih mơak mơai,
laih anŭn kwưh kiăng kơ pô tơkeng rai ih anŭn hơ̆k kơdơ̆k!
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Tơjuh
laih anŭn brơi bĕ mơta ih krăp lăng nanao ƀơi tơlơi hơdip pơhơmu hiam kâo.
27Ngă tui anŭn yuakơ đah kơmơi rĭh răm jing kar hăng sa boh hlung dơlăm
laih anŭn bơnai tă tăn jing kar hăng sa boh ia dơmŭn gơniă.
28Kar hăng ƀing dŏ krăp kiăng kơ klĕ dŏp arăng yơh, ƀing gơñu dŏ krăp,
kiăng kơ pơhưč lu rơkơi lê̆ rơbuh amăng tơlơi ƀu dŏ tŏng ten hăng bơnai gơñu ôh.
Tơlơi Pơrơtưh Tal Pluh-Sapăn
Hlơi pô hơmâo tơlơi pơrơjăh laih anŭn ăt hơmâo tơlơi brŏk ƀuăh lĕ?
Hlơi pô hơmâo tơlơi ruă rơka ƀu hơmâo tơhơnal laih anŭn ăt hơmâo mơta mriah lĕ?
30Anŭn jing ƀing dŏ pŭk pul ƀơi ia tơpai,
jing ƀing nao mơñum ia tơpai lŭk kơtang yơh.
31Anăm gle̱ng nao pơ ia tơpai tơdang tơpai anŭn jing mriah kơtang biă mă,
tơdang ñu blŭk đĭ amăng kơčŏk,
tơdang ñu mŭt nao amuñ amăng đŏk ôh!
32Samơ̆ ƀơi hơnăl tuč tơpai anŭn kĕ kar hăng ala
jing hrup hăng ala tơpơ̆ng čŏh ih yơh.
33Mơta ih či ƀuh khul tơlơi phara
laih anŭn jua pơmĭn ih či pơmĭn pơhiăp khul tơlơi rŭng ƀŭng yơh.
34Ih či sêng grêng hrup hăng sa čô pơgăt sŏng yuakơ jơlah ia rơsĭ păh pung ƀơi sŏng yơh,
jing kar hăng pô anŭn khŏm djă̱ ƀơi gơ̆ng tơmĕh sŏng kiăng kơ ƀu rơbuh ôh.
35Ih pô či pơmĭn tui anai, “Ƀing gơñu taih kâo, samơ̆ kâo ƀu ruă ôh!
Ƀing gơñu taih čŏm kâo, samơ̆ kâo ƀu mưn ôh!
Hơbĭn kâo či mơdưh dơ̆ng kiăng kơ kâo dưi hơduah mơñum ia tơpai dơ̆ng lĕ?”
23
1Khi con ngồi và ăn uống với người quyền thế,
Con hãy quan sát cẩn thận những gì được dọn ra trước mặt mình,
2Nếu con đói quá,
Hãy để con dao nơi cổ họng con.
3Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của người quyền thế,
Vì miếng ngon rượu ngọt đó có thể lừa gạt con.
4Con đừng đổ hết sức lực ra làm giàu;
Hãy khôn ngoan mà biết lúc nào phải dừng lại.
5Mắt con có nhìn thấy nó nữa chăng?
Sự giàu có dường như có cánh,
Như phượng hoàng tung cánh bay vút trời cao.
6Con đừng ăn bánh của kẻ keo kiệt,
Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của nó làm gì.
7Vì lòng người ta nghĩ sao, con người họ sẽ thể ấy.
Nó nói với con rằng, “Mời bạn ăn! Mời bạn uống!”
Nhưng lòng nó chẳng muốn con ăn uống đồ nó mời chút nào.
8Nếu con đã lỡ ăn miếng nào rồi, hãy nôn mửa nó ra,
Và con sẽ phí những lời khen ngợi tao nhã của con.
9Ðừng phí lời nói của con với kẻ dại dột,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời lẽ khôn ngoan của con.
10Ðừng di chuyển mốc địa giới đã có sẵn từ xưa,
Ðừng lấn đất của các cô nhi côi cút.
11Vì Ðấng Cứu Chuộc của họ thật đầy quyền năng,
Ngài sẽ binh vực duyên cớ của họ để chống lại con.
12Con hãy hết lòng áp dụng những lời giáo huấn,
Hãy để tai con vào những lời tri thức.
13Ðừng e ngại khi phải sửa phạt trẻ thơ,
Nếu con dùng roi vọt, nó cũng chẳng chết đâu.
14Nếu con phải dùng roi vọt để sửa trị nó,
Con sẽ cứu linh hồn nó khỏi sa vào âm phủ.
15Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan,
Lòng ta rất vui mừng; đúng vậy, chính lòng ta.
16Thật vậy, linh hồn ta sẽ vui mừng khi môi con nói những lời chính đáng.
17Ðừng để lòng con ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hằng ngày hãy kính sợ CHÚA luôn luôn.
18Chắc chắn con sẽ có một tương lai tốt đẹp,
Hy vọng của con sẽ không bị gãy đổ nửa chừng.
19Con ơi, hãy lắng nghe và hãy khôn ngoan,
Hãy hướng lòng con vào con đường chính đáng.
20Con đừng nhập bọn với những bợm rượu say sưa,
Con đừng đi theo những kẻ ăn nhậu suốt ngày.
21Vì những kẻ say sưa và nhậu nhẹt sẽ chóng thành nghèo đói,
Còn những kẻ say rượu lừ đừ sẽ rách rưới tả tơi.
22Hãy lắng nghe lời cha, người đã sinh con,
Chớ khinh bỉ mẹ con khi mẹ con già yếu.
23Hãy mua chân lý, đừng bán nó đi;
Hãy mua khôn ngoan, kỷ luật, và thông sáng.
24Cha của người ngay lành sẽ vui mừng khôn xiết,
Ai sinh được đứa con khôn ngoan sẽ vui sướng biết bao.
25Hãy làm cho cha mẹ con được vui vẻ;
Hãy làm cho người mẹ sinh ra con được vui thỏa vì con.
26Con ơi, hãy dâng lòng con cho ta,
Hãy để mắt con noi theo các đường lối của ta.
27Vì người kỹ nữ là cái hố sâu,
Người phụ nữ lăng loàn là cái giếng thẳm.
28Nàng nằm rình rập con mồi như một tên cướp,
Nàng làm cho số người bội tín với vợ mỗi ngày một gia tăng.
29Ai gặp cơn hoạn nạn? Ai gặp phải ưu sầu?
Ai thường gây xung đột? Ai phiền trách kêu ca?
Ai bị thương tích vô cớ? Ai có cặp mắt đỏ ngầu?
30Ðó là những kẻ la cà nán trễ bên rượu,
Ðó là những người cứ tiếp tục nhấm nháp các thứ rượu pha.
31Chớ nhìn xem rượu khi nó đỏ hồng,
Khi nó sủi bọt lấp lánh trong ly,
Rồi trôi tuột vào cuống họng trơn tru trót lọt.
32Vì đến cuối cùng nó sẽ cắn như rắn,
Nó sẽ làm con đau đớn nhức nhối như bị rắn độc cắn.
33Mắt con sẽ hoa lên và thấy những điều xằng bậy,
Rồi từ đầu óc con sẽ ra những lời lẽ tầm phào.
34Con sẽ cảm thấy như bị chơi vơi giữa biển cả,
Con sẽ có cảm tưởng như đang đeo trên chót vót cột buồm.
35Con sẽ nói, “Họ đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau.
Họ đập tôi, nhưng tôi không cảm biết.
Khi nào tôi mới tỉnh lại?
Chắc tôi phải đi kiếm thêm một ly rượu nữa.”